Ki Ufi Mubonelo wa Mina ka za Lifu?

LIFU la lu zwafisanga mwa bupilo bwa luna bwa ka zazi ni zazi, ku si na taba ni buikangulo bwa luna kamba sifumu. L’a kona ku lu wela nako ye tatama ha lu ka tula mukwakwa kamba ha lu lobezi fa mumbeta. Likozi ze swana sina twaniso ya balwanisi ye n’e tahisize sabo ni businyi la 11 September, 2001, mwa New York City ni mwa Washington, D.C., li lu lemuhisa kuli “sila sa maungulelo,” lona lifu, li bitula batu ba mayemo kaufela ni ba buhulu kaufela, mi fokuñwi mane ni ku yundisa likiti-kiti mwa mizuzu i sikai.—1 Makorinte 15:26.

Nihakulicwalo, lifu li bonahala ku hoha lipilu za batu. Ha ku na nto ye n’e ka fita lipiho za mafu kwa ku tahisa kuli batu ba leke hahulu mitende kamba kuli buñata bu hapiwe hahulu ki ku buha televishini, sihulu haiba mafu ao ki a batu ba bañata ba ba shwile ka nzila ye sabisa. Batu ha ba bonahali ku tiniwa ki lipiho za mafu, ibe kuli ki ku bulaiwa ka ndwa, kozi ya ka taho, bukebenga, kamba butuku. Buiyakato bwa batu ka za lifu bu bonahazwa hahulu ki matomola-pilu a bona ha ku shwile mutu ya zibahala hahulu kamba mubapali ya tumile hahulu.

Zeo kaufela za iponelwa hande fo ku sweu. Batu ba zwelapili ku makazwa ki mafu—ili mafu a ba bañwi. Kono, ba ikalelwa ha ba nahana ka za lifu la bona. Lifu la luna ki taba ye ñwi yeo buñata bwa luna lu sa bati ku nahanisisa.

Kana Mu Zingilwe ki Lifu?

Kamita ku nahana ka za lifu la luna beñi ha ku tabisi mi ku ka zwelapili ku sa tabisa ona cwalo. Ki kabakalañi hakulicwalo? Kakuli Mulimu u beile ku luna takazo ye tuna ya ku pila ku ya ku ile. Muekelesia 3:11 i bulela kuli: “Mane u beile mwa pilu ya mutu zibo ya linako ze sa feli.” Kacwalo, taba ya kuli lifu li tamehile ku taha i tahisize twanisano mwahali ku mutu, ili ku sa lumelelana ko ku swalelela. Kuli ba felise twanisano ya mwahali yeo ni kuli ba taleleze takazo ya ka sipepo ya ku zwelapili ku pila, batu ba itomezi litumelo za mifuta-futa, ku kalela kwa tuto ya kuli moyo ha u shwi ku isa kwa tumelo ya kuli mutu u cincanga fela mubili wa hae fa lifu.

Mwa miinelo kaufela, lifu ki kezahalo ye zieza ili ye sabisa, mi sabo ya lifu i yambile kai ni kai. Kacwalo, ha lu swaneli ku komoka batu hañata ha ba nga lifu ku ba tibelelo ye zwafisa. Taba ye ñwi ki ya kuli, lifu li bonahaza mbulungundu ye mwa ku neela bupilo kwa ku ndongwama sifumu ni m’ata.

Kana Batu Ba Kauhanywa ki Lifu?

Kwamulaho mutu ya n’a kula butuku bo bu bulaya kamba ya holofezi hahulu hañata n’a lumelezwa ku shwela mwa miinelo ya tekelezi ni  ku katelwa ye fa ndu ya hae tota. Ne ku li cwalo hañata ni mwa miteñi ya litaba ze ñozwi mwa Bibele, mi ku sa li cwalo mwa lizo ze ñwi. (Genese 49:1, 2, 33) Mwa miinelo ye cwalo, lubasi lwa inisananga hamoho, mi bana ni bona ba kopanyiwanga kwa puhisano. Seo si tahisa kuli mañi ni mañi mwa lubasi a ikutwe kuli h’a lili fela a nosi, mi s’a omba-omba kakuli kaufel’a bona b’a abana kwa buikalabelo ni kwa sililo.

Seo si fapahana hahulu ni se si ezahalanga mwa nyangela m’o lipuhisano za lifu li li mbamba, li ngiwa kuli ha li tusi, ni mo ku eza kuli banana ha ba biziwi kwa lipuhisano ka ku akaleza kuli ba ka “imezwa hahulu.” Ku shwa mwa miteñi ye kwa fapahana mwa linzila ze ñata, mi hañata ku bulutu hahulu. Buñata ba kana ba lakaza ku shwela fa ndu, kuli ba babalelwe ki lubasi ka kozo ni lilato. Kono nto ye maswe ye ezahalile ku ba bañata ki ya ku yo shwela mwa sipatela, hañata inz’e li kwa mukunda mi inze ba utwa butuku ha ba nze ba beilwe fa kalafo ye sabisa ya lipangaliko za malaiti. Kono mafu a bolule-lule h’a zibahalangi, ili a ba ba bitulwanga ki pulao ya nyangela, lukupwe, butuku bwa AIDS, ndwa ya mikowa, kamba mane bunjebwe bo bu felize.

Taba Ye Swanela Nahanisiso

Bibele ha i hanisi ku nahanisisa ka za lifu. Mane Muekelesia 7:2 i lu bulelela kuli: “Se sinde ki ku ya mwa ndu mo ku na ni lifu, isi ku ya mwa ndu mo ku na ni mukiti; kakuli mwani ki mo ku felela mutu ni mutu; mi mutu ya pila wa isa pilu ya hae kwateñi.” Ha lu nahana lifu ka mo li inezi luli, ne lu kana lwa tuhela ku eza lika ze lu ezanga kamita ni ku isa mamelelo ku za bukuswani bwa bupilo. Seo si ka lu konisa ku pila bupilo bo bu na ni mulelo ku fita ku bu pila fela ku si na mulelo kamba ku bu sinya-sinya.

Ki ufi mubonelo wa mina ka za lifu? Kana mu nyakisisize maikuto, litumelo, sepo, ni sabo ya mina ka za ku fela kwa bupilo bwa mina?

Sina bupilo mo bu inezi, lifu ni lona ha li konahali ku taluswa ni ku utwisiswa ka buikoneli bwa mutu. Y’a na ni fela ni m’ata a itingwa a ku kona ku bulela fa taba ye ki Mubupi wa luna. Ku yena ku na ni “liwelu-welu la bupilo,” mi ki yena ya “kona ku yangwela kwa lifu.” (Samu 36:9; 68:20) Niha ku kana kwa bonahala ku komokisa, tatubisiso ya litumelo ze ñwi ze atile ka za lifu ka ku nyakisisa Linzwi la Mulimu ikaba ye omba-omba ni ye katulusa. I ka patulula kuli lifu ha li swaneli ku ba ona mafelelezo a lika kaufela.

[Blurp on page 4]

Buniti bwa kuli lifu la kona ku lu wela bu lu konisa ku pila bupilo bo bu na ni mulelo