Litaku za Tetragrammaton mwa Toloko ya Septuagint
Litaku za Tetragrammaton mwa Toloko ya Septuagint
LIBIZO la Mulimu, lona la Jehova, li yemelwa ki litaku za Tetragrammaton, f’o kikuli, litaku z’e ne za Siheberu ze ñolwa kuli יהוה (YHWH). Ka nako ye telele, ne ku lumelwa kuli litaku za Tetragrammaton ne li siyo mwa litoloko za Septuagint. Kacwalo, ne ku izwe bañoli ba Mañolo a Sikreste a Sigerike ha ne ba amile kwa Mañolo a Siheberu, ne ba si ke ba be ba ñozi libizo la Mulimu mwa litaba ze ne ba ñozi.
Ze fumanwi ka ku tatamana mwa lilimo ze felile ze mwanda kamba ku fitelela ne li patuluzi kuli libizo la Mulimu kaniti luli ne li li teñi mwa toloko ya Septuagint. Hatiso ye ñwi i li: “Majuda ba mwa miteñi ya puso ya Magerike ne ba na ni takazo ye tuna ya ku bukeleza libizo le li kenile la Mulimu kuli mane ha ne ba toloka Bibele ya Siheberu ku i isa mwa Sigerike, ne ba kopisize zona litaku za Tetragrammaton luli ni ku li beya mwa mañolo a Sigerike.”
Tuemba-emba twa kuma to tu bonisizwe ku la nzohoto ki u li muñwi fela wa mitala ye miñata ye sa li teñi ni kacenu le. Siemba se, se ne si fumanwi mwa Oxyrhynchus, mwa Egypt, ili se si filwe nombolo 3522, ki sa mwa lilimo za mwanda wa pili C.E. * Mwa busia, si eza lisentimita ze 7 mi mwa butelele si eza ze 10.5, mi ku sona ku na ni taba ye kwa Jobo 42:11, 12. Litaku za Tetragrammaton, ze beilwe mwa sikwenda, li mwa muñolo wa kale wa Siheberu. *
Kacwalo, kana libizo la Mulimu ne li li teñi mwa likopi za makalelo za Mañolo a Sikreste a Sigerike? Muituti George Howard u li: “Bakeñisa kuli litaku za Tetragram ne li sa ñozwi mwa likopi za Bibele ya Sigerike [yona ya Septuagint] ili Mañolo e ne a itusiswanga ki keleke ya makalelo, kwa utwahala ku lumela kuli bañoli ba T[estamente ya] K[ale], ha ne ba ama kwa Mañolo, ne ba ñozi ni litaku za Tetragram mwa litimana za Bibele.” Ku bonahala kuli hamulahonyana wa f’o, bañoli ba yolisa libizo la Mulimu ka malumbatina a mañwi, inge cwalo Kyʹri·os (Mulena) ni The·osʹ (Mulimu).
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 4 Mu bone litaba ze ñwi ka za mapampili a mañwi a kuma a n’a fumanwi kwa Oxyrhynchus mwa The Watchtower ya February 15, 1992 fa makepe 26 ku isa 28.
^ para. 4 Mu bone kalulo ya litaba ze ekelizwe ye ñozwi kuli 1C mwa Bibele ya New World Translation of the Holy Scriptures−With References ka za mitala ye miñwi ya libizo la Mulimu mwa litoloko za kale za Sigerike.
[Manzwi a bañi ba siswaniso fa likepe 30]
Ka tumelezo ya Egypt Exploration Society