‘Mu Ni Siyale Mwamulaho’

“Ki sona se mu bizelizwe; kakuli Kreste ni yena u utwile butuku bakeñisa mina, a mi siyela mutala, kuli mu hate mw’a n’a hatile.”—1 PITROSI 2:21.

1, 2. Ki kabakalañi mutala wa Jesu wa buluti ha u si o pahami hahulu mi ili o lu kona ku likanyisa?

JESU KRESTE ki yena Muluti yo mutuna ka ku fitisisa ya kile a pila fa lifasi. Hape, n’a li ya petehile, ya n’a si ka eza sibi mwa bupilo bwa hae kaufela bwa butu. (1 Pitrosi 2:22) Kono kana seo si talusa kuli mutala wa Jesu wa buluti u pahami hahulu kuli mane luna batu ba ba si ka petahala ha lu koni ku u likanyisa? Kutokwa.

² Ka mo ne lu bonezi mwa taba ye felile, buluti bwa Jesu ne bu tomile fa lilato. Mi lilato ki nto yeo kaufel’a luna lu kona ku hulisa. Linzwi la Mulimu hañata li lu susueza ku ekeza kwa lilato la luna ku ba bañwi. (Mafilipi 1:9; Makolose 3:14) Jehova ni kamuta h’a batangi kuli libupiwa za hae li eze ze li sa koni. Mane, ka ku ba kuli “Mulimu ki lilato” mi u lu bupile ka siswaniso sa hae, ku konwa ku bulelwa kuli u lu bupezi ku bonisa lilato. (1 Joani 4:8, NW; Genese 1:27) Kacwalo ha lu bala manzwi a muapositola Pitrosi a mwa liñolo fo i tomile taba ye, lu kolwa kuli lwa kona ku a latelela. Lwa kona ku hata mwa n’a hatile Kreste. Mane, lwa kona ku utwa taelo ya Jesu ya kuli lu mu “siyale mwamulaho.” (Luka 9:23) Ha lu boneñi mo lu kona ku likanyiseza lilato la n’a bonisize Kreste, pili ili la n’a bonisize kwa litaba za n’a luta, ku tuha f’o ni la n’a bonisize kwa batu ba n’a luta.

Ku Hulisa Lilato kwa Litaba Ze Lu Ituta

3. Ki kabakalañi ha ku li t’ata ku ba bañwi ku ituta, kono ki kelezo mañi ye fiwa kwa Liproverbia 2:1-5?

³ Kuli lu late litaba ze lu luta ba bañwi, luna ka sibili lu lukela ku lata ku ituta zona. Mwa lifasi kacenu, lilato le li cwalo ha li tahangi ka bunolo. Lika ze cwale ka ku sa kena hahulu sikolo ni mikwa ye maswe ye n’e bilwe ni yona kwa bwanana i tahiseza ba bañata bufokoli bo bu sa feli bwa ku sa lata ku ituta. Kono ku butokwa kuli lu itute lika ku Jehova. Liproverbia 2:1-5 i li: “Mwan’a ka, ha u ka amuhela manzwi a ka, mi wa buluka milao ya ka ku wena, kuli u sikekele zebe ya hao kwa butali, mi u ise pilu ya hao kwa kutwisiso; mane ha u ka lilela zibo, wa tiisa ku biza tuto, wa i bata sina silivera, wa  i pumbula sina maluo a’ patilwe mwa mubu, fo, u ka utwisisa kuli, ku saba [Muñ’a] Bupilo ki nto mañi, mi u ka fumana ku ziba za Mulimu.”

4. Ku ‘isa pilu’ ku talusañi, mi ki mubonelo mañi o ka lu tusa ku eza cwalo?

⁴ Mu lemuhe kuli mwa litimana 1 ku isa 4, lu kuta-kutelwa ku susuezwa kuli lu ikataze ku “amuhela” ni ku “buluka” mi hape ni kuli lu ‘bate’ ni ku “pumbula.” Kono cwale lu ka susuezwa kiñi ku eza zeo kaufela? Mu lemuhe pulelo ye li “u ise pilu ya hao kwa kutwisiso.” Hatiso ye ñwi i li susuezo yeo “haki kupo ya ku teeleza fela; ki kupo ya ku ba ni mubonelo o muñwi: ona wa ku amuhela lituto ka cisehelo.” Mi lu kona ku eziswa kiñi ku amuhela ka cisehelo z’a lu luta Jehova? Ki mubonelo wa luna. Lu tokwa ku nga zibo ya “ku ziba za Mulimu” ku ba sina “silivera” ni sina “maluo a’ patilwe mwa mubu.”

5, 6. (a) Ku kona ku ezahalañi nako ha i nze i ya, mi lu kona cwañi ku tibela nto yeo? (b) Ki kabakalañi ha lu swanela ku zwelapili ku ekeza kwa zibo ye lu fumani mwa Bibele?

⁵ Ku ba ni ona mubonelo w’o ku bunolo. Ka mutala, zibo ya “ku ziba za Mulimu” ye mu amuhezi mwendi i kopanyeleza ni taba ya kuli Jehova u lelile kuli batu ba ba sepahala ba pile ku ya ku ile mwa Paradaisi fa lifasi. (Samu 37:28, 29) Ha ne mu itutile taba yeo lwa pili, kaniti ne mu i ngile ku ba ya butokwa luli, ili zibo ye n’e talize sepo ni tabo mwa pilu ni munahano wa mina. Nako ye bo? Ha se ku fitile nako, kana buitebuho bwa mina kwa liluo la mina bu kutezi mwatasi? Haiba ku cwalo, mu like ku eza lika ze peli. Pili, mu zusuluse buitebuho bwa mina, f’o kikuli, mu ikupulise kamita libaka ha mu nga ka butuna litaba kaufela z’a mi lutile Jehova, mane nihaiba ze se mu itutile kale-kale.

⁶ Ku tuha f’o, mu zwelepili ku ekeza kwa liluo la mina. Ha ne mu ka ba ni litohonolo la ku pumbula licwe la butokwa, kana ne mu ka li beya fela mwa pokoto ni ku ishimbulula ka tabo? Kamba kana ne mu ka pumbula hape kuli mu bone haiba ku na ni macwe a mañwi? Mwa Linzwi la Mulimu ku tezi litaba ze swana sina silivera ni maluwo a pumbami mwa mubu. Ku si na taba ni kuli se mu fumani ze kai, mu sa kona ku fumana ze ñwi hape. (Maroma 11:33) Ha mu shitula liluo le liñwi la niti, mu ipuze kuli: ‘Ki kabakalañi ha i li ya butokwa? Kana ya ni fa kutwisiso ye tuna ni ku fita ya butu kamba milelo ya Jehova? Kana ya  fa ketelelo ye nde ye kona ku ni tusa ku hata mwa n’a hatile Jesu?’ Ku yeya lipuzo ze cwalo ku ka mi tusa ku hulisa lilato kwa litaba z’a mi lutile Jehova.

Ku Bonisa Lilato kwa Litaba Ze Lu Luta

7, 8. Lu kona ku bonisa ba bañwi ka linzila lifi kuli lwa lata ze lu itutile mwa Bibele? Mu fe mutala.

⁷ Ha lu nze lu luta ba bañwi, lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa lata litaba ze lu itutile mwa Linzwi la Mulimu? Ka ku latelela mutala wa Jesu, lu itinga hahulu fa Bibele mwa ku kutaza ni ku luta kwa luna. Mwa linako za cwanoñu fa, batu ba Mulimu mwa lifasi kaufela ba susuelizwe ku itusisa hahulu Bibele mwa bukombwa bwa bona bwa fa nyangela. Ha mu sebelisa akalezo yeo, mu bate linzila za ku zibisa ka zona muñ’a ndu kuli mina ka sibili mu nga kuli ze mu mu taluseza ku zwelela mwa Bibele ki za butokwa.—Mateu 13:52.

⁸ Ka mutala, hamulahonyana wa sinyeho ye n’e tahisizwe ki balwanisi mwa New York City, kaizeli yo muñwi wa Sikreste n’a balela batu ba n’a katana mwa bukombwa bwa hae liñolo la Samu 46:1, 11. N’a kala ka ku buza batu mo ne ba ikutwela hamulaho wa kozi yeo. N’a teeleza hande kwa kalabo ya bona, ku bonisa kuli u i utwile, mi kihona a li: “Ni bata ku mi balela liñolo le li ni omba-ombile hahulu mwa nako ye t’ata ye.” Ki ba banyinyani fela be ne ba hana, mi ne ku tahile lipuhisano ze ñata ze nde ni batu. H’a ambola ni mikulwani, kaizeli ya swana y’o hañata u bulelanga kuli: “Se ni lutile litaba za Bibele ka lilimo ze 50. Mi ha ku na butata bo ni kile na bona bo i sa koni ku tatulula yona buka ye.” Ka ku itusisa muezezo o zwelela kwa pilu ili o mafulofulo, lu bonisa batu kuli lu nga ka butokwa ze lu itutile mwa Linzwi la Mulimu ni kuli lwa li lata.—Samu 119:97, 105.

9, 10. Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa ku itusisa Bibele ha lu alaba lipuzo ka za litumelo za luna?

⁹ Batu ha ba lu buza lipuzo ka za litumelo za luna, lu ba ni kolo ye nde ya ku bonisa kuli lwa lata Linzwi la Mulimu. Ka ku latelela mutala  wa Jesu, ha lu fi fela likalabo ka mo lu nahanela. (Liproverbia 3:5, 6) Kono lu alaba ka ku itusisa Bibele. Kana mwa sabanga kuli mutu a kana a mi buza puzo ye mu ka palelwa ku alaba? Mu nyakisise lika ze peli ze tusa ze mu kona ku eza.

¹⁰ Mu eze mo mu konela kuli mu itukiseze. Muapositola Pitrosi n’a ñozi kuli: “Mwa lipilu za mina mu kenise Kreste, Mulena; mu itukiseze kamita ku ikalabela ku ya ka mi buza sepo ye li teñi ku mina, inze mu eza ka musa ni likute.” (1 Pitrosi 3:15) Kana mu itukiselize ku ikalabela ka za litumelo za mina? Ka mutala, haiba mutu a bata ku ziba libaka ha mu sa koni ku abana mwa sizo kamba nto ye ñwi ye nyaziwa mwa Mañolo, mu si ke mwa bulela fela kuli, “Bulapeli bwa ka ha bu lumelezi cwalo.” Kalabo ye cwalo i kana ya bonisa kuli mu tuhelela ba bañwi ku mi ezeza likatulo mi kacwalo bulapeli bwa mina bu lukela ku ba bo bu zamaiswa ki mutu. Ne ku ka ba hande ku bulela kuli, “Bibele, lona Linzwi la Mulimu, ya hanisa cwalo,” kamba, “I kona ku nyemisa Mulimu wa ka.” Ku tuha f’o mu taluse hande libaka.—Maroma 12:1.

11. Ki sisebeliso mañi sa lipatisiso se si kona ku lu tusa ku itukiseza ku alaba lipuzo ka za litaba ze mwa Linzwi la Mulimu?

¹¹ Haiba mu ikutwa kuli ha mu si ka itukiseza, mwa kona ku fumana nako ya ku ituta bukanyana ya Litoho za Litaba za Bibele za ku Ambolisana, haiba i teñi mwa puo ya mina. * Mu kete litaba li sikai ze bonahala kuli z’a kona ku buziwa, mi mu buluke mwa munahano lisupo ze ñwi za mwa Mañolo. Bibele ya mina ni bukanyana ya Litoho za Litaba li be fakaufi. Mu si ke mwa zina-zina ku itusisa sibeli sa zona, ka ku bulelela mutu kuli mu na ni buka ye mu itusisanga kwa ku eza lipatisiso ye mu latanga ku bala kuli mu fumane likalabo za Bibele kwa lipuzo.

12. Lu kona ku alaba cwañi ha lu sa zibi kalabo kwa puzo ya taba ya mwa Bibele?

¹² Mu like ku sa ikalelwa-kalelwa. Ha ku na mutu ya si ka petahala ya na ni likalabo kaufela. Kacwalo, ha mu buziwa puzo ye mu sa koni ku alaba, mwa kona ku alabanga cwana: “Ki puzo ye nde yeo. Ku bulela fela niti, ha ni zibi kalabo, kono ni sepa kuli Bibele ya bulela se siñwi ka za teñi. Ni tabelanga ku eza lipatisiso za litaba za Bibele. Kacwalo, ni ka yo batisisa ka za puzo ya mina mi ni ka to mi fa kalabo.” Muezezo wa ka buniti ni buikokobezo o cwalo u kona ku tahisa kolo ya ku ba ni lipuhisano ze ñwi kwapili.—Liproverbia 11:2.

Lilato kwa Batu Be Lu Luta

13. Ki kabakalañi ha lu swanela ku ba ni mubonelo o munde kwa batu be lu kutaza ku bona?

¹³ Jesu n’a bonisize lilato kwa batu ba n’a luta. Lu kona ku mu likanyisa cwañi mwa ku eza cwalo? Ni kamuta lu si ke lwa ba ni moya wa ku sa isa pilu kwa batu be lu pila ni bona. Ki niti kuli “ndwa ya lizazi le lituna la Mulimu Ya-Mata-Kaufela” se i sutelezi hahulu, mi ba bañata  mwahal’a batu ba ba eza bolule-lule ba ka bulaiwa. (Sinulo 16:14; Jeremia 25:33) Niteñi, ha lu zibi kuli ba ba ka pila ni ba ba ka shwa ki bomañi. Katulo yeo i ka eziwa kwapili mi i ka eziwa ki Jesu Kreste, yena ya ketilwe ki Jehova. Ku fitela katulo yeo i fiwa, lu nga mañi ni mañi ku ba ya kona ku ba mutang’a Jehova.—Mateu 19:24-26; 25:31-33; Likezo 17:31.

14. (a) Lu kana lwa itatuba cwañi kuli lu bone haiba lu na ni kutwelo-butuku kwa batu? (b) Lu kona ku bonisa ka linzila lifi kuli lwa utwela ba bañwi butuku ni kuli lwa ba isa pilu?

¹⁴ Kacwalo sina Jesu, lu bata ku utwela ba bañwi butuku. Lu kana lwa ipuza kuli: ‘Kana na shwelanga makeke batu ba ba pumilwe ki bukwasheki bwa ba bulapeli, ba bupolitiki, ni ba lipisinisi ba lifasi le? Haiba ba bonahala ku sa tabela litaba ze lu ba taluseza, kana na likanga ku utwisisa libaka ha ba ikutwa cwalo? Kana na hupula kuli na, kamba ba bañwi ba ba sebeleza Jehova ka busepahali cwale, ne lu ikutwanga cwalo kwamulaho? Kabakaleo, kana ni cincize mukutalezo wa ka kuli u sebeze hande? Kamba kana ni nga kuli batu bao ha ba koni ku cinciwa?’ (Sinulo 12:9) Batu ha ba lemuha kuli lwa ba utwela butuku luli, ba kana ba bata ku amuhela lushango lwa luna. (1 Pitrosi 3:8) Kutwelo-butuku hape i kona ku tahisa kuli lu ise hahulu pilu kwa batu be lu katana mwa bukombwa bwa luna. Lu kana lwa ñola lipuzo ni lipilaelo za bona. Ha lu ba potela hape, lu kana lwa ba bonisa kuli ne lu nahana ze ne ba bulezi nako ye felile. Mi haiba ku na ni nto ye ba tokwa hahulu honaf’o, mwendi lwa kona ku ba tusa.

15. Ki kabakalañi ha lu swanela ku isa hahulu pilu kwa likalulo mo ba eza hande ba bañwi, mi lu kona ku eza cwañi cwalo?

¹⁵ Sina Jesu, lu ise hahulu pilu kwa likalulo mo ba eza hande ba bañwi. Mwendi mushemi ya si yo mwa linyalo u lika ka t’ata ku hulisa bana ba hae. Munna u satalala ku uta lubasi lwa hae. Musupali u bonisa cisehelo kwa lika za kwa moya. Kana lwa lemuhanga lika ze cwalo kwa batu be lu katana ni ku ba babaza ka zona? Ha lu eza cwalo, lu ba bonisa kuli ku na ni fo lu lumelelana ni bona mi ku kana kwa tahisa kolo ya ku paka za Mubuso.—Likezo 26:2, 3.

Buikokobezo Bu Butokwa Hahulu mwa ku Bonisa Lilato

16. Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa ku ba ni musa ni likute ku be lu kutaza ku bona?

¹⁶ Lilato kwa batu be lu luta li ka lu susumeza ku utwa kelezo ye butali ya Bibele ye li: “Zibo i tahisa buikuhumuso, kanti lilato la yahisa.” (1 Makorinte 8:1) Jesu n’a na ni zibo ye tuna, kono n’a sa ikuhumusi. Kacwalo, ha mu talusa litumelo za mina, mu si ke mwa utwahala inge ba ba kanana kamba ku ikutwisisa. Mulelo wa luna ki ku susumeza lipilu ni ku hohela batu kwa niti ye lu lata hahulu. (Makolose 4:6) Mu hupule kuli Pitrosi ha n’a elelize Bakreste kuli ba itukiseze ku ikalabela, n’a file ni kupuliso ya kuli lu eze cwalo “ka musa ni likute.” (1 Pitrosi 3:15) Ha lu ba ni musa ni likute, lu ka kona ku hohela batu ku Mulimu ye lu sebeleza.

17, 18. (a) Lu swanela ku eza cwañi ka za mibonelo ya batu ya kuli ha lu swaneli ku ba likombwa? (b) Ki kabakalañi ku ziba lipuo za kwaikale za Bibele ha ku si kwa butokwa kwa baituti ba Bibele?

¹⁷ Ha lu tokwi ku komokisa batu ka zibo kamba tuto ye lu bile ni yona. Haiba ba bañwi mwa kalulo ya mina ya simu ba hana ku teeleza ku mutu kaufela ya si ka ya kwa yunivesiti kamba ya si na situlo, moya wa bona u si ke wa mi zwafisa. Jesu n’a si ka isa pilu kwa shemaeto ya kuli n’a si ka ya kwa likolo ze n’e bubana za baluti ba Maheberu za mwa linako zeo; hape n’a si ka latelela moya o n’o atile wa ku lika ku komokisa batu ka zibo ya hae ye tuna.—Joani 7:15.

¹⁸ Buikokobezo ni lilato ki za butokwa hahulu kwa likombwa za Sikreste ku fita lituto kaufela za silifasi. Muluti yo Mutuna yena Jehova ki yena ya lu konisa ku ba likombwa. (2 Makorinte 3:5, 6) Mi ku si na taba ni ze ba bulela ba bañwi ba bahulu ba bulapeli bwa Krestendomu, ha lu tokwi ku ituta lipuo za kwaikale za Bibele kuli lu be baluti ba Linzwi la Mulimu.  Jehova ka moya wa hae n’a tahisize kuli Bibele i ñolwe ka ku utwahala ni ka ku nonga ilikuli mañi ni mañi a kone ku utwisisa litaba za butokwa ze ku yona. Litaba zeo ha li cinci niha li ka tolokiwa ku isiwa mwa lipuo ze ñata-ñata. Kacwalo, ku ziba lipuo za kwaikale, nihaike fokuñwi kwa tusa, haki kwa butokwa. Hape, ku ikuhumuseza ku ba ni buikoneli bwa ku ituta lipuo ku kona ku palelwisa mutu ku ba ni mukwa wa butokwa kwa Bakreste, ili ona wa ku tabela ku lutiwa.—1 Timotea 6:4.

19. Bukombwa bwa luna bwa Sikreste ki sebelezo ka nzila ifi?

¹⁹ Kaniti luli, bukombwa bwa luna bwa Sikreste ki musebezi o tokwa ku ba ni buikokobezo. Hañata lu tahelwanga ki twaniso, ku sa tabelwa, mane ni nyandiso. (Joani 15:20) Kono ka ku eza bukombwa bwa luna ka busepahali, lu eza sebelezo ya butokwa. Haiba lu zwelapili ku sebeleza ba bañwi mwa musebezi wo, lu likanyisa lilato la n’a bonisize Jesu Kreste kwa batu. Mu nahane: Haiba ku fumana mutu a li muñwi fela ya swana sina ngu ne ku ka tokwa kuli lu kutaze kwa batu b’a sikiti ba ba sa tabeli kamba ba ba lu lwanisa, kana luli b’o ne bu si ke bwa ba buikatazo bo bunde? Kaniti ne bu ka ba! Kacwalo, ka ku tundamena mwa musebezi, lu sa zwafi, lu sebeleza ka busepahali batu ba ba swana sina lingu be lu si ka fita kale ku bona. Kaniti, Jehova ni Jesu ba ka bona teñi kuli batu ba butokwa ba ba cwalo ba fumanwa ka buñata ni ku tusiwa mafelelezo a si ka taha kale.—Hagai 2:7.

20. Lu kona ku luta ka mutala ka linzila mañi ze ñwi?

²⁰ Ku luta ka ku fa mutala ki nzila ye ñwi ya ku bonisa ka yona kuli lwa lata ku sebeleza ba bañwi. Ka mutala, lu bata ku luta batu kuli ku sebeleza Jehova, yena “Mulimu ya tabile,” ki ona mupilelo o munde ili o tabisa ka ku fitisisa. (1 Timotea 1:11, NW) Ha ba bona muzamao wa luna ni mo lu ezeza be lu pila ni bona, be lu kena ni bona sikolo, ni be lu beleka ni bona, kana ba bona kuli lu tabile mi ha lu na linonge? Ka ku swana, lu luta baituti ba Bibele kuli puteho ya Sikreste ki sibaka mo ku fumaneha lilato mwa lifasi le, le li si na lilato, ili le li sabisa. Kana baituti ba luna ba bona kuli lwa lata ba bañwi kaufela mwa puteho mi lwa ikataza ku bukeleza kozo mwahal’a luna?—1 Pitrosi 4:8.

21, 22. (a) Ku itekula ka za bukombwa bwa luna ku kona ku tahisa kuli lu kone ku eza lika mañi? (b) Ku ka bulelwa zañi mwa litaba za mwa Tora ya ku Libelela ye tatama?

²¹ Fokuñwi ku ba ni moya wa ku tabela bukombwa bwa luna kwa kona ku lu susumeza ku itekula. Ka ku eza cwalo ka buniti, ba bañata ba fumananga kuli ba kona ku ekeza kwa sebelezo ya bona ka ku kala ku eza sebelezo ya ka nako ye tezi kamba ka ku yo sebeleza ko ku na ni butokwi bo butuna. Ba bañwi ba ikatulezi ku ituta puo ya mwa naha i sili kuli ba kone ku kutaza ku ba ba zwa mwa naha yeo ba ba til’o pila mwa kalulo ya simu ya bona. Haiba ni mina mwa kona ku eza liketo ze cwalo, mu li nahanisise ni ku lapela ka za teñi. Sebelezo i tahisa hahulu tabo ni mwangalwa.—Muekelesia 5:12.

²² Ka mo ku konahalela kaufela, haike lu zwelepili ku likanyisa Jesu Kreste ka ku hulisa lilato la luna kwa litaba ze lu luta ni kwa batu be lu luta. Ku hulisa ni ku bonisa lilato mwa likalulo ze peli zeo ku ka lu tusa ku ba ni mutomo o munde wa ku ba baluti ba ba swana sina Kreste. Kono cwale, lu kona ku yaha cwañi fa mutomo w’o? Mwa Tora ya ku Libelela ye tatama, litaba za ka ku tatamana li ka talusa ye miñwi kwa milutelo ya n’a itusisize Jesu.

[Litaluso za kwatasi]

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

• Lu kolwiswa kiñi kuli mutala wa Jesu wa buluti haki o pahami hahulu mi lwa kona ku u likanyisa?

• Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa lata litaba ze lu itutile mwa Bibele?

• Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa ku zwelapili ku ba ni buikokobezo ha lu nze lu ekeza kwa zibo ya luna?

• Lu kona ku bonisa lilato ka linzila mañi ze ñwi kwa batu be lu luta?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 16]

Mu eze ze mu kona ku eza kuli mu itukiseze

[Maswaniso a fa likepe 16, 17]

Haiba zibo ya “ku ziba za Mulimu” i butokwa ku mina, mwa kona ku itusisa hande Bibele

[Siswaniso se si fa likepe 18]

Lu bonisa lilato kwa batu ha lu ba taluseza taba ye nde