Mu Be Ba Ba Ipeya ku Utwa Mafelelezo H’a Nz’a Sutelela

‘Macaba a ka utwa Shilo.’—GENESE 49:10.

1. (a) Kwakale, ku utwa Jehova hañata ne ku talusañi? (b) Jakobo n’a sinuziñi ka za ku ipeya ku utwa?

KU UTWA Jehova hañata ku talusa ni ku utwa bayemeli ba hae. Ku bao ku bile mangeloi, litoho za masika, baatuli, baprisita, bapolofita, ni malena. Lubona lwa malena ba Isilaele mane ne lu bizwa kuli ki lubona lwa Jehova. (1 Makolonika 29:23) Kono ka bumai, buñata bwa babusi ba Isilaele ne ba ipanguzi ku Mulimu, ili ku ipatiseza bumai ni ku ziyeza babusiwa ba bona. Kono Jehova n’a si ka siya basepahali ba hae ba si na sepo; n’a ba tobile pilu ka sepiso ya ku toma Mulena ya sa koni ku sinyiwa, y’o ba ba lukile ne ba ka tabela ku ipeya ku mu utwa. (Isaya 9:6, 7) Jakobo, toho ya lubasi, ha n’a li fa makateñi a lifu, n’a sinuzi cwana ka za mubusi wa kwapili y’o: “Mulamu wa bulena ha u na ku zwa ku Juda, ni sukulu ya buzamaisi mwahal’a mautu a hae, mane ku fite Shilo, mi macaba a mu utwe.”—Genese 49:10.

2. Libizo la “Shilo” li talusañi, mi n’a ka busa bomañi?

² “Shilo” ki linzwi la Siheberu le li talusa “Muñ’a Nto.” Ee, Shilo n’a ka ca sanda sa tukelo ya ku busa ili ye si na ñolamenyi, ye swanisezwa ki mulamu. Mi n’a ka fiwa ni m’ata a ku zamaisa, a’ yemelwa ki sukulu ya buzamaisi. Hape, n’a ka busa “macaba” ote, isi fela baikulu ba Jakobo. Taba yeo i lumelelana ni  sepiso yeo Jehova n’a sepisize Abrahama, kuli: “Bana ba hao ba ka luwa minyako ya lila za bona. Macaba kamukana a lifasi a ka fiwa mbuyoti ka lusika lwa hao.” (Genese 22:17, 18) Jehova n’a file bupaki bo bu zibahaza “peu” yeo ili ka 29 C.E., ha n’a tozize Jesu wa Munazareni ka moya o kenile.—Luka 3:21-23, 34; Magalata 3:16.

Mubuso Wa Pili wa Jesu

3. Jesu n’a amuhezi puso mañi ha n’a nyuluhezi kwa lihalimu?

³ Jesu ha n’a nyuluhezi kwa lihalimu, n’a si ka kala onaf’o ku busa macaba a lifasi. (Samu 110:1) Niteñi, n’a amuhezi “mubuso” o na ni babusiwa be ne ba ipeya ku mu utwa. Muapositola Paulusi n’a talusize kuli ki ufi mubuso w’o ha n’a ñozi kuli: ‘Mulimu u lu lamulezi kwa mata a lififi [ili ku talusa Bakreste ba ba tozizwe ka moya], mi u lu shimbululezi mwa mubuso wa Mwan’a hae ya latwa.’ (Makolose 1:13) Tamulelo yeo ne i kalile ka Pentekonta ya 33 C.E. moya o kenile ha n’o sululezwi fahalimu a balutiwa ba Jesu ba ba sepahala.—Likezo 2:1-4; 1 Pitrosi 2:9.

4. Balutiwa ba Jesu ba kwa makalelo ne ba bonisize ka linzila lifi kuli ba ipeile ku utwa, mi Jesu n’a ba bizize cwañi ka sikwata?

⁴ Ka ku ba “mandumeleti a Kreste,” balutiwa ba ba tozizwe ka moya bao, ba utwa taelo ya hae ka ku kala ku kubukanya ba bañwi be ne ba ka ba “ba munzi u li muñwi” ni bao mwa mubuso w’o wa kwa moya. (2 Makorinte 5:20; Maefese 2:19; Likezo 1:8) Hape, bao ne ba na ni ku “[kopana] hande ka maikuto a li mañwi, ni ka muhupulo u li muñwi” ilikuli ba katelwe ki Jesu Kreste, Mulen’a bona. (1 Makorinte 1:10) Ka sikwata, ne ba li bona sitopa sa “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso,” kamba sitopa sa sikombwa se si sepahala.—Mateu 24:45; Luka 12:42.

Ku Fuyolwa Kabakala ku Ipeya ku Utwa “Sikombwa” sa Mulimu

5. Ku zwa kwakale, Jehova u lutile cwañi batu ba hae?

⁵ Jehova kamita u file batu ba hae baluti. Ka mutala, Majuda ha se ba zwile kwa Babilona, Ezira ni banna ba sikai ba ba yeziseli ne ba si ka balela fela batu Mulao wa Mulimu; ne ba ‘taluselize’ batu mulao w’o, ili ku ba tusa ku ‘utwisisa’ Linzwi la Mulimu.—Nehemia 8:8.

6, 7. Sitopa sa mutanga, ka Sitopa Se Si Etelela, si fanile cwañi lico za kwa moya ka bunako, mi ki kabakalañi ha lu lukela ku ipeya kwatas’a sitopa sa mutanga?

⁶ Mwa linako za baapositola, taba ya za mupato ha ne i tumbukile ka 49 C.E., sitopa se si etelela sa sikwata se ne si li mutanga sani sa kwa makalelo sa talimisisa taba yeo ka tapelo  mi sa fumana tatululo ka Mañolo. Ha ne ba ñozi mañolo a ku zibahaza katulo ya bona, liputeho za latelela ketelelo ye n’e filwe mi za fuyolwa hahulu ki Mulimu. (Likezo 15:6-15, 22-29; 16:4, 5) Ni kacenu, mutanga ya sepahala, ka Sitopa Se Si Etelela, u talusize hande litaba za butokwa ze cwale ka buikambuso bwa Sikreste, bukeni bwa mali, ku zuba kwai, ni ku itusisa milyani ye kola. (Isaya 2:4; Likezo 21:25; 2 Makorinte 7:1) Jehova u fuyozi batu ba hae kakuli ba latelezi Linzwi la hae ni mutanga ya sepahala.

⁷ Ka ku ipeya kwatas’a sitopa sa mutanga, batu ba Mulimu ba bonisa kuli ba ipeya ni ku Mulen’a bona, Jesu Kreste. Ku ipeya kwatasi k’o ku bile hahulu kwa butokwa mwa miteñi ya luna kakuli m’ata a Jesu a ekezehile, ka mwa n’a sinulezi Jakobo lifu ha ne li mu sutelela.

Shilo U Ba Mulen’a Lifasi Y’a Lukela

8. M’ata a Kreste n’a hulile cwañi mi ne li lili?

⁸ Jakobo n’a sinuzi kuli ‘macaba n’a ka utwa’ Shilo. Kaniti, puso ya Kreste ne i si ke ya ama fela Isilaele wa kwa moya. Ne i ka fita kai? Sinulo 11:15 i alaba kuli: ‘Mubuso wa lifasi u fetuhile mubuso wa Mulen’a luna, ni wa Kreste wa hae; mi u ka busa ku ya ku ile.’ Bibele i patulula kuli Jesu n’a filwe m’ata ao kwa mafelelezo a ‘myaha ye 7’—zona “linako za bamacaba”—ka 1914. * (Daniele 4:16, 17; Luka 21:24) Mwa silimo seo, nako ya kala ya “ku ba teñi” kwa Kreste a li Mulena, yena Mesiya. Ki fona hape fa n’a kalezi ku “toma puso ya [hae] mwahal’a lila za [hae].”—Mateu 24:3, NW; Samu 110:2.

9. Jesu n’a ezizeñi ha n’a amuhezi Mubuso wa hae, mi nto yeo ne i amile cwañi batu fa lifasi, sihulu balutiwa ba hae?

⁹ Kezo ya pili ya Jesu ha n’a amuhezi m’ata a bulena ne li ku lundula muipanguli yo mutuna ka ku fitisisa—yena Satani—hamoho ni badimona ba hae, mi ba “nepelwa mwa lifasi.” Ku zwelela onaf’o, mioya ye maswe yeo i fuzelezi maziyezi a’ katalize batu hahulu ku fita haisali, mi a hasanyize moya o tahisa kuli ku be t’ata ku ipeya ku utwa Jehova. (Sinulo 12:7-12; 2 Timotea 3:1-5) Mane, b’a nomile hahulu Satani ki batoziwa ba Jehova, “bona ba ba buluka milao ya Mulimu, ni ba ba sweli bupaki bwa Jesu,” hamoho ni balikani ba bona, bona “lingu ze ñwi.”—Sinulo 12:17; Joani 10:16.

10. Ki bufi bupolofita bwa Bibele bo bu talelelizwe bo bu paka kuli ndwa ya Satani ya ku lwanisa Bakreste ba niti i ka pala?

¹⁰ Kono Satani u tamehile ku palelwa, kakuli le, ki “lizazi la Mulena,” mi ha ku na nto ye kona ku tibela Jesu ku “ya kwa ku tula.” (Sinulo 1:10; 6:2) Ka mutala, u ka bona teñi kuli ku swaiwa kwa mafelelezo kwa Maisilaele ba kwa moya b’a 144,000 kw’a ezahala. Hape u ka sileleza “buñata bo butuna bwa batu, ku si na ya kona ku ba bala; [ba]  ba zwa mwa macaba kaufela, ni mwa mishobo, ni mwa masika, ni mwa lipuo kaufela.” (Sinulo 7:1-4, 9, 14-16) Kono ka ku shutana ni balikani ba bona ba ba tozizwe, bao bona ba ka ba babusiwa ba Jesu fa lifasi. (Daniele 7:13, 14) Ku ba kwa bona fa lifasi kacenu ki bupaki bo bu bonisa kuli luli Shilo ki Mulena wa “mubuso wa lifasi.”—Sinulo 11:15.

Ye Ki Yona Nako ya ku ‘Ipeya Kwatas’a Evangeli’

11, 12. (a) Ki bomañi fela ba ba ka punyuha mafelelezo a muinelo wa cwale wa linto? (b) Ki ifi mikwa ye hulanga ku ba ba anya “moya wa lifasi”?

¹¹ Bote ba ba bata bupilo bo bu sa feli ba lukela ku ituta ku utwa, kakuli Bibele ya bulela hande-nde kuli “ba ba sa zibi Mulimu, ni ba ba sa ipeyi kwatas’a Evangeli ya Mulena Jesu” ha ba na ku banduka lizazi la Mulimu la silomboti. (2 Matesalonika 1:8) Kono ku t’ata ku ipeya kwatas’a evangeli kabakala bumaswe bo bu li teñi cwale ni moya wa teñi wa ku ipangula kwa milao ni likuka za Bibele.

¹² Bibele i talusa kuli moya w’o wa ku ipangula ku Mulimu ki “moya wa lifasi.” (1 Makorinte 2:12) Ka ku talusa mo u amela batu, muapositola Paulusi n’a ñolezi Bakreste ba kwaikale kwa Efese, kuli: “Ne mu ya . . . ka mukwa wa lifasi le, ka mukwa wa mulena [muñ’a] mata a’ inzi mwa sibaka sa mbyumbyulu, ili moya o nz’o sebeza mwa bana ba ba ikanyisa. Ni luna kaufela ne lu li ba ku bona pili, lu nze lu ya ka litakazo za nama ya luna, lu eza se si latwa ki nama ni ka maikuto a luna; mi ka ku pepwa kwa luna ne lu li bana ba buhali sina ba bañwi.”—Maefese 2:2, 3.

13. Bakreste ba kona ku tula cwañi moya wa lifasi, mi ze nde ze zwa mwa ku eza cwalo ki lifi?

¹³ Ka litohonolo, Bakreste ba kwa Efese ne ba si ka zwelapili ku ba batanga ba moya wa buipanguli w’o. Ne ba bile bana ba Mulimu ka ku ipeya kwatas’a moya wa hae ni ku kutula muselo wa ona o muñata ili o munde. (Magalata 5:22, 23) Ni kacenu, moya wa Mulimu—ona m’ata a’ fita afi kamba afi mwa pupo kamukana—u tusa batu ba bañata-ñata ku ipeya ku utwa Jehova, ili nto ye tisa kuli ba kone ku ba ni “sepo ye tezi, ku isa kwa mafelelezo.”—Maheberu 6:11; Zakaria 4:6.

14. Jesu n’a lemusize cwañi Bakreste kaufela ba ba pila mwa mazazi a maungulelo ka za lika luli ze n’e ka lika ku utwa kwa bona?

¹⁴ Hape mu hupule kuli Shilo u ka lu tusa hahulu. Yena ni Ndat’ahe ha ba na ku tuhelela sila, ibe mudimona kamba mutu sina luna, ku lu lika ka ze lu sa koni. (1 Makorinte 10:13) Mane, kuli lu tusehe mwa ndwa ya kwa moya ye lu lwana, Jesu n’a pundile matata luli a n’a ka lu tahela mwa mazazi a maungulelo a. N’a ezize cwalo ka mañolo a’ supile, a n’a lumezi ku muapositola Joani mwa pono. (Sinulo 1:10, 11) Kaniti, ne a lwezi kelezo ya butokwa kwa Bakreste ka nako yeo, kono sihulu a sebeza mwa “lizazi la Mulena,” le ne li kalile ka 1914. Kacwalo, kwa swanela hakalo kuli lu tatube litaba zeo! *

Mu Pime ku Sa Isa Pilu, Buhule, Bumbakofumu

15. Ki kabakalañi ha lu lukela ku itibelela kwa butata bo ne bu kenezi puteho ya Efese, mi lu kona ku eza cwañi cwalo? (2 Pitrosi 1:5-8)

¹⁵ Liñolo la pili la Jesu ne li ya kwa puteho ya mwa Efese. Ha s’a babalize puteho yeo ka buitiiso bwa yona, Jesu a li: “Kono se ni nyaza ku wena, kikuli u tuhezi lilato la hao la pili.” (Sinulo 2:1-4) Kacenu, Bakreste ba bañwi be ne ba banga ni tukufalelo, ni bona lilato le ne ba na ni lona ku Mulimu li folile. Ku fola ko ku cwalo ku kona ku fokolisa silikani sa mutu ni Mulimu mi ku lukela ku tatululwa ka putako. Lilato leo li kona ku zusuluswa cwañi? Li kona ku zusuluswa ka ku ituta Bibele kamita, ku kopana kamita, tapelo, ni ku yeya. (1 Joani 5:3) Ki niti kuli ku eza cwalo ku tokwa kuli lu “ikataze hahulu,” kono kaniti kw’a swanela.  (2 Pitrosi 1:5-8) Haiba ha se mu itekuzi ka buniti mu lemuha kuli lilato la mina li folile, mu hakulule butata b’o ka putako, ka ku latelela kelezo ya Jesu ye li: “Hupula k’o wile, mi u bake, mi u eze misebezi ya hao ya pili.”—Sinulo 2:5.

16. Ki lifi likukuezo ze sinya kwa moya ze n’e li teñi mwa liputeho za Pergamo ni Tiyatira, mi manzwi a n’a ba bulelezi Jesu a swanela cwañi kacenu?

¹⁶ Bakreste ba kwa Pergamo ni Tiyatira ne ba babalizwe ka busepahali, buitiiso, ni tukufalelo ya bona. (Sinulo 2:12, 13, 18, 19) Niteñi, ne ba kukuelizwe ki batu ba bañwi be ne ba na ni moya o maswe o swana ni wa bo Balaami ni Jezebele, be ne ba kukuelize ni ku sinya Isilaele wa kale ka buhule ni ka bulapeli bwa Baale. (Numere 31:16; 1 Malena 16:30, 31; Sinulo 2:14, 16, 20-23) Kono ku cwañi ka za miteñi ye—mwa “lizazi la Mulena”? Kana likukuezo ze maswe zeo za bonahala? Ee, kakuli buhule ki bona sihulu bo bu tahisa kuli ba bañwi kwa batu ba Mulimu ba zwisiwe mwa puteho. Ku swanezi ha ku li kwa butokwa kuli lu ambuke sango ni batu kaufela ba mizamao ye sinya, ibe kwande a puteho kamba mwahali. (1 Makorinte 5:9-11; 15:33) Ba ba bata kuli ba be babusiwa ba Shilo hape ba ka pima za ku itabisa ka zona z’e sa swalehi hande hamoho ni za mapunu ze mwa libuka ni z’e fa Intaneti.—Amosi 5:15; Mateu 5:28, 29.

17. Mubonelo ni moya wa ba kwa Sarde ni ba kwa Laodisea n’o shutana cwañi ni m’o Jesu n’a ngela bulumeli bwa bona?

¹⁷ Kwand’a ba sikai fela, puteho ya mwa Sarde ne i si ka babazwa nihaiba hanyinyani. Ne i na ni “libubo,” kamba ponahalo, ya kuli ya pila, kono ne i si na taba ni za kwa moya, mane Jesu a li i “shwile.” Ku ipeya kwatas’a evangeli n’e li kwa fahalimu fela. Ki nyazo kwa butuna! (Sinulo 3:1-3) Puteho ya kwa Laodisea ni yona ne i li cwalo. Ne i itumba kuli i onyokile, ya li, “Ni fumile,” kono ku Kreste, puteho yeo ne i li ‘mwelwa, ne i nyandile, ku botana, ku shwa meto, ni ku ina mapunu.’—Sinulo 3:14-17.

18. Mutu u kona ku pima cwañi ku ngiwa ki Mulimu kuli ki ya enya fela kwa moya?

¹⁸ Kacenu, be ne ba banga Bakreste ba ba sepahala ni bona ba hukezwi kwa mukundi o swana wa buipanguli. Mwendi ba itepelelize mi moya wa lifasi u folisize tukufalelo ya bona, mi kwa moya ba enya fela ka ku keshebisa tuto ya Bibele, tapelo, mikopano ya  Sikreste, ni bukombwa. (2 Pitrosi 3:3, 4, 11, 12) Ki kwa butokwa luli kuli ba ba cwalo ba ipeye ku utwa Kreste ka ku fuma kwa moya—ee, ba “leke ku [Kreste] gauda ye kenisizwe mwa mulilo”! (Sinulo 3:18) Kwa bufumu sakata b’o ku na ni ku ‘fuma misebezi ye minde, ku aba z’a na ni zona mutu, ni ku tusa ba bañwi.’ Ka ku fuma lika za butokwa luli zeo, lu ‘ikubukanyeza bufumu bwa mwa linako ze taha, bo bu na ni mutomo o munde, kuli lu y’o amuhela bupilo bo bu sa feli.’—1 Timotea 6:17-19.

Ku Babalezwa ku Utwa kwa Bona

19. Ki lifi lipabazo ni likelezo zeo Jesu n’a file Bakreste ba kwa Smirna ni Filadelfia?

¹⁹ Liputeho za Smirna ni Filadelfia ki mitala ye zwile mubano ya ku ipeya ku utwa, kakuli mañolo a n’a ba ñolezi Jesu n’a si na se si ba nyaza. N’a bulelezi ba kwa Smirna kuli: “Ni ziba ñalelwa ya hao, ni bubotana bwa hao, (bo u mufumi).” (Sinulo 2:9) Haki mo ne ba shutanela ni ba kwa Laodisea, be ne ba itumbela bufumu bwa lifasi le kono ili bao luli ne li linjebwe ze felize! Kono Diabulosi n’a si ka tabela mutu kaufela ya n’a sepahala ku Kreste ni ku ipeya ku mu utwa. Kacwalo, Jesu a lemusa kuli: “U si ke wa saba butuku b’o ka utwiswa. Bona, Diabulosi wa ta, s’a t’o kenya ba bañwi ku mina mwa tolongo kuli mu likwe; mu ka kalelwa mazazi a lishumi: U sepahale ku isa kwa lifu, mi ni ka ku fa kuwani ya bulena ya bupilo.” (Sinulo 2:10) Ka ku swana, Jesu n’a babalize ba kwa Filadelfia, a li: “U bulukile Linzwi la ka [kamba, u ipeile ku ni utwa], mi ha u si ka latula Libizo la ka. Bona, ni taha kapili. Swala ka tata s’o na ni sona, kuli mutu a si ke a ku amuha kuwani ya hao ya bulena.”—Sinulo 3:8, 11.

20. Ba bañata-ñata kacenu ba bulukile cwañi linzwi la Jesu, mi ba eza cwalo ku si na taba ni miinelo mañi?

²⁰ Mwa “lizazi la Mulena,” le ne li kalile ka 1914, bomasiyaleti ba ba sepahala ni balikani ba bona, bona lingu ze ñwi bao se ba eza limilioni kwa palo, ni bona ba bulukile linzwi la Jesu ka ku tukufalelwa mwa bukombwa ni ka ku tundamena ku sepahala. Sina mizwale ba bona ba mwa linako za baapositola, ba bañwi ba nyandiselizwe ku ipeya ku utwa Kreste, mane ni ku lengiwa mwa litolongo ni mwa minganda ya tukufazo. Ba bañwi ba bulukile linzwi la Jesu ka ku zwelapili ku ba ni ‘liito le li bona hande,’ ku si na taba ni kuli ko ba pila buonyoki ni buñwanyama bu atile. (Mateu 6:22, 23) Ee, mwa miinelo ni linako kaufela, Bakreste ba niti, ka ku ipeya ku utwa kwa bona, ba zwelapili ku tabisa pilu ya Jehova.—Liproverbia 27:11.

21. (a) Sitopa sa mutanga si ka zwelapili ku peta buitamo bufi bwa kwa moya? (b) Lu kona ku paka cwañi kuli kaniti luli lu bata ku ipeya ku utwa Shilo?

²¹ Ñalelwa ye tuna ha i nze i sutelela, “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” u sa tundamezi ku ipeya ku utwa Mulena, Kreste. Seo si kopanyeleza ku lukiseza ba ndu ya Mulimu lico za kwa moya za ka bunako. Kacwalo lu zweleñipili ku itebuha kopano ye nde hahulu y’a etelela Jehova mi lu itebuhe ni ze i lu fa. Ka nzila yeo, lu paka kuli lu ipeya kwatas’a Shilo, y’a ka fa bupilo bo bu sa feli kwa babusiwa ba hae kaufela ba ba ipeya ku utwa.—Mateu 24:45-47; 25:40; Joani 5:22-24.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Hupula?

• Jesu n’a ka peta kalulo mañi ka mwa n’a sinulezi Jakobo ha n’a li fa makateñi a lifu?

• Lu bonisa cwañi kuli lwa lumela kuli Jesu ki Shilo, mi lu lukela ku pima moya ufi?

• Ki ifi kelezo ye sebeza kacenu y’e mwa mañolo a’ supile a n’a ñolezwi liputeho ze bulezwi mwa Sinulo?

• Lu kona ku likanyisa ka linzila lifi ba mwa liputeho za kwakale za Smirna ni Filadelfia?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 18]

Jehova u fuyola batu ba hae kabakala ku ipeya kwa bona kwatas’a “sikombwa” se si sepahala

[Siswaniso se si fa likepe 19]

Kukuezo ya Satani i tahisa kuli ku be t’ata ku ipeya ku utwa Mulimu

[Maswaniso a fa likepe 21]

Silikani se si tiile ni Jehova si lu tusa ku ipeya ku mu utwa