Ku Huliseza Bana mwa Naha I Sili Matata ni Mipuzo

BOLULE-LULE ba sweli ku tuta ka mulelo wa ku yo kalisa mupilelo o munca mwa naha i sili. Mwa Yurope kacenu ku na ni bazwahule ba ba fitelela 20 milioni, mwa United States ku na ni bayahi ba ba fitelela 26 milioni be ne ba pepezwi ku sili, mi ba palo ye fitelela 21 pesenti ya bayahi kaufela ba mwa Australia ne ba pepezwi kwa linaha li sili. Hañata mabasi a’ tutile ao a fumananga t’ata ku ituta puo ye nca ni ku cinca mupilelo ku likana ni mo ba pilela batu mwa naha ko ba tutezi.

Hañata, banana ba swalanga kapili puo ya mwa naha ya buenyi yeo mi ba kalisanga ku nahana mwa puo ye nca yeo. Bashemi bona ku kana kwa b’a ngela nako. Bana ha ba nze ba hula mwa naha ye ba si ka twaela bashemi ba bona, butata bwa ku sa lumelelana mwa lipuo bu kona ku fokolisa ku ambolisana kwa bashemi ni bana mi yeo ki nto ye t’ata ku i felisa.

Puo ye nca i amanga munahanelo wa bana mi hape ni lizo za mwa naha ye nca z’a kona ku ama mo ba ikutwela. Bashemi ne ba kana ba palelwa ku utwisisa maikuto a bana ba bona. Kacwalo bashemi ba mazwahule ba ba lika ku hulisa bana ba bona “ka ku ba lemusa, ni ka tuto ya Mulena” ba kopana ni makulutendano a matuna.—Maefese 6:4.

Likulutendano la ku Fa Bana Kutwisiso ni ku Susumeza Lipilu za Bona

Bashemi ba Sikreste ba na ni takazo ni buikalabelo bwa ku luta bana ba bona ku bulela ka “milomo ye kenile” ya niti ye mwa Bibele. (Zefania 3:9) Niteñi, bashemi ba ka kenya cwañi mulao wa Jehova mwa lipilu za bana ba bona haiba bana ba sa zibi hande puo ye ba itusisa bashemi mi bona bashemi ba sa zibi hande puo ye se ba twaezi bana ba bona? (Deuteronoma 6:7) Bana ne ba kana ba utwa manzwi a’ bulelwa ki bashemi ba bona, kono haiba z’e bulelwa li sa ba fiti kwa lipilu, u zibe bana ba kana ba lateha.

Bo Pedro ni Sandra ne ba tutezi kwa Australia ku zwa kwa South America, mi b’o ki bona butata bo ba talimana ni bona ha ba nze ba hulisa bana ba bona ba ba bashimani ba babeli. * Pedro u li: “Za Mulimu ha li ambolwa, li swanela ku kena mwa pilu ni munahano. Mutu u na ni ku bulela lisupo ze tungile ili ze utwahala luli, mi seo si talusa kuli mutu u lukela ku ziba hande puo.” Sandra u ekeza kuli: “Kambe bana ba luna ha ba utwisisi ka ku tala puo ya hesu, u zibe tumelo ya bona ne i ka shekesha. Ba kana ba felelwa ki kutwisiso ya Linzwi la Mulimu, ku palelwa ku utwisisa likuka fo ku tomile lika ze ba ituta. Kutwisiso ya bona ya litaba za Mulimu  ne i kana ya tibelwa ku hula, mi silikani sa bona ni Jehova ne si ka mbalanda.”

Bo Gnanapirakasam ni Helen ne ba tutezi kwa Germany ku zwa kwa Sri Lanka mi ba na ni bana ba babeli cwale. Ba lumela kuli: “Lu bona kuli ki kwa butokwa hahulu kuli bana ba luna ba bulelange puo ya hesu ha ba nze ba ituta Sijelemani. Ki kwa butokwa kuli ba n’o lu bulelelanga maikuto a bona, ili ku bulela ze kwa pilu ya bona.”

Bo Miguel ni Carmen, be ne ba tutezi kwa Australia ku zwa kwa Uruguay, ba li: “Bashemi ba ba shimbulukile sina luna ba lukela ku itiisa luli. Ba na ni ku ituta puo ye nca ku fitela ba utwisisa hande hahulu litaba za Mulimu mwa puo yeo ni ku kona ku li talusa, hakusicwalo ba na ni ku luta bana ba bona kuli ba swale puo ya habo bona.”

Ki Keto ya Lubasi

Se si tokwahala hahulu kuli lubasi lwa mazwahule lu tiye hande mwa tumelo, ki ku keta puo ye lu ka itusisanga lubasi kuli lu ‘lutiwe ki Jehova.’ (Isaya 54:13) Haiba puteho ye itusisa puo ya habo lubasi lo i fakaufi, lubasi lwa kona ku iketela ku swalisana ni puteho yeo. Kono hape, ne ba kana ba iketela ku swalisana ni puteho ye itusisa puo ye bulelwa hahulu mwa naha ye ba tutezi ku yona. Ki lifi ze ba lukela ku nyakisisa ba si ka keta kale?

Bo Demetrios ni Patroulla, be ne ba tutezi kwa England ku zwa kwa Cyprus ni ku huliseza teñi bana ba 5, ba talusa se ne si ba tusize ku keta: “Pili, lubasi lwa luna ne lu swalisana ni puteho ya Sigerike. Nihaike tukiso yeo ne i tusize hahulu luna bashemi, ne ku bonahalile kuli ne i tibela zwelopili ya kwa moya ya bana ba luna. Nihaike kuli ne ba ziba hanyinyani Sigerike, ne ku ba bezi t’ata ku utwisisa litaba ze tibile. Seo ne si bonahalizwe ki bunya bwa zwelopili ya bona ya kwa moya. Lubasi kaufela ha se lu shimbulukezi mwa puteho ya Sikuwa, zwelopili ya bana ba luna ya kala ku bonahala ka bubebe. Ba tiisizwe kwa moya. Ne ku li t’ata kuli lu iketele ku shimbuluka, kono ku luna, keto yeo ne i bile ye butali.”

Lubasi ne lu zwezipili ku ziba puo ya habo lona mi lwa fumana limbuyoti ze tuna. Bana ba bona ba li: “Ku ziba lipuo ze ñata ki kwa butokwa. Nihaike Sikuwa ki yona puo ye lu bulela hahulu, lu fumani kuli ku ziba Sigerike ku lu konisize ku utwana hahulu mwa lubasi, sihulu ni bokukw’a luna. Hape ku lu konisize ku utwela hahulu makeke mazwahule ba bañwi, mi ne ku lu kolwisize kuli kanti ne lu kona ku ituta puo ye ñwi. Kacwalo luna ha ne lu hulile, lubasi lwa luna lwa tuta ku yo tusa puteho ya puo ya si-Albania.”

Bo Christopher ni Margarita ni bona ne ba tutezi kwa England ku zwa kwa Cyprus, mi ne ba izo huliseza kwateñi bana ba balalu. Ne ba iketezi ku swalisana ni puteho ya Sigerike. Mwan’a bona ya bizwa Nikos, ya s’a li eluda  mwa puteho ye ñwi ya Sigerike, u hupula kuli: “Ne lu susuelizwe ku swalisana ni puteho ya Sigerike ye n’e sa zo tomwa-tomwa. Lubasi lwa hesu ne l’u ngile taba yeo kuli ki memo ya Mulimu.”

Margarita u bulela kuli: “Bana ba luna ba babeli ba bashimani ha ne ba na ni lilimo ze 7 ni 8, ne ba iñolisize mwa Sikolo sa Bukombwa sa Teokratiki. Kono ka ku ba bashemi ne lu bilaezwa ki taba ya kuli ne ba s’a zibi hande Sigerike. Nihakulicwalo, ngambolo ni ngambolo ye ne ba fiwa ne i ba musebezi wa lubasi, mi ne lu tandanga nako ye ñata ku ba tusa ku itukiseza lingambolo za bona.”

Mwan’a bona wa musizana ya bizwa Joanna u li: “Na hupula bondate kwa ndu inze ba lu luta Sigerike ka ku ñola sipeleta fa litapa; ne lu na ni ku si ziba ka ku tala. Batu ba bañata ba tandanga lilimo kuli ba itute puo, kono ka tuso ya boma ni bondate luna ne lu itutile Sigerike mwa nako ye nyinyani.”

Mabasi a mañwi a ketanga ku swalisana ni puteho ye itusisa puo ya habo bona kabakala kuli bashemi ba ikutwa kuli, kuli ba fite fa “kutwisiso ya za Moya” ni ku eza zwelopili, ba na ni ku lutiwa mwa puo ya habo bona. (Makolose 1:9, 10; 1 Timotea 4:13, 15) Kamba lubasi ne lu kana lw’a nga kuli buikoneli bwa ku bulela puo ya habo bona bu ka ba konisa ku luta mazwahule ba bañwi Linzwi la Mulimu.

Hape, lubasi ne lu kana lwa ikutwa kuli ne ku ka tusa ha ne lu ka swalisana ni puteho y’e itusisa puo ye bulelwa hahulu mwa naha ye ba tutezi ku yona. (Mafilipi 2:4; 1 Timotea 3:5) Lubasi ha se lu felize ku buhisana taba yeo,  toho ya lubasi cwale u na ni ku eza keto hamulaho wa ku lapela ku Mulimu. (Maroma 14:4; 1 Makorinte 11:3; Mafilipi 4:6, 7) Ki liakalezo mañi ze kona ku tusa mabasi ao?

Liakalezo Ze Tusa

Bo Pedro ni Sandra, be se ba bulezwi kale, ba li: “Lu tomile mulao wa ku bulelanga fela si-Spanish fa ndu kuli lu si ke lwa libala puo ya hesu. Mulao w’o u t’ata ku u buluka kakuli bana ba luna b’a ziba kuli lwa utwa Sikuwa. Kono ha ne lu si ke lwa mamela mulao w’o, ne ba ka libala si-Spanish ka bubebe.”

Bo Miguel ni Carmen, ili bao ni bona se ba bulezwi kale, ba akaleza kuli: “Bashemi ha ne ba ka zamaisanga tuto ya lubasi ni ku nyakisisa liñolo la zazi ni zazi mwa puo ya habo bona, f’o bana ne ba ka ituta puo ka butungi—ne ba ka ituta ku talusa litaba za Mulimu mwa puo ya habo bona.”

Miguel hape u akaleza kuli: “Musebezi wa ku kutaza mu u bise o tabisa. Lu kutalezanga mwa kalulo ye tuna ya muleneñi, mi nako ye ñata i felelanga fa ku zamaya mwa mota kuli lu fumane batu ba ba bulela puo ya hesu. Ha lu nze lu zamaya cwalo lu ezanga tukwaci to tu tomile fa Bibele ni ku ambola litaba za butokwa. Ni likanga ku lukisa hande misipili ya bukutazi kuli lu y’o peta za ngana ha lu kutela kwa batu be lu kutalize. Kona kuli ha lu y’o kotokanga, bana ba keni nihaiba mwa ngambolo i liñwi fela ya ngana.”

Ku Tula Butata Bwa ku Fapahana kwa Mipilelo

Linzwi la Mulimu li susueza mikulwani kuli: “Mwan’a ka, utwa ndat’aho h’a ku laya, mi u si ke wa hanyeza maho h’a ku luta.” (Liproverbia 1:8) Niteñi butata ne bu kana bwa zuha, muta ku laya kwa ndate ni ku “luta” kwa me li toma fa mupilelo o shutana ni mupilelo o ba fumani bana.

Kaniti, ki toho ya lubasi y’a lukela ku keta mw’a ka zamaiseza ba ndu ya hae, mi h’a swaneli ku kukuezwa hahulu ki mabasi a sili. (Magalata 6:4, 5) Kono, ku ambolisana ko kunde mwahal’a bashemi ni bana ku kona ku tahisa kuli bashemi ba amuhele mupilelo u sili.

Niteñi, buñata bwa lizo ni likezo ze atile mwa linaha ze zwezipili, za kona ku sinya  tumelo ya Bakreste. Buhule, mukwañuli, ni buipanguli hañata ki zona ze lutiwa hahulu mwa lipina ze tumile ni za ku itabisa ka zona. (Maroma 1:26-32) Bashemi ba Sikreste ha ba koni ku yubeka buikalabelo bwa bona bwa ku tusa bana ba bona ku keta lipina ni za ku itabisa ka zona ze lukile, ka libaka fela la kuli bona bashemi ha ba utwisisi hande puo ye itusiswa ku zona. Ba lukela ku fa bana liketelelo sakata. Kono yeo haki nto ye bunolo.

Carmen u li: “Hañata ha lu zibangi manzwi a lipina ze ba teelezanga bana ba luna. Fokuñwi milumo ya zona i utwahala fela hande, kono ha lu koni ku ziba haiba manzwi a zona a lwezi litaluso ze ñata kamba mibulelelo ya kacenu ye si ka luka.” Ba tulile cwañi butata bo? Miguel u li: “Lu tandanga nako ye ñata ku luta bana ba luna ka za mabeta a’ mwa lipina ze si ka luka, mi lu likanga ku ba tusa ku keta lipina za n’a ka lumeleza Jehova.” Ee, kuli mutu a tule butata bwa za fapahano ya mipilelo, u na ni ku ba ni tokomelo ni kutwisiso.—Deuteronoma 11:18, 19; Mafilipi 4:5, NW.

Ku Fumana Mipuzo

Ku huliseza bana mwa naha i sili ku tokwa nako ye ñata ni buikatazo. Yeo ki niti. Kono bashemi hamoho ni bana b’a kona ku fumana mipuzo ye miñwi ka buikatazo bwa bona.

Azzam ni mufumahali wa hae Sara, ne ba tutile mwa Turkey ku ya kwa Germany, ko ne ba izo huliseza bana ba balalu. Mweli wa bona s’a sebeleza fa ofisi ya mutai ya Lipaki za Jehova ye kwa Selters mwa Germany. Azzam u bulela kuli: “Mo ba tusehela bana kikuli, b’a kona ku hulisa tulemeno to tu butokwa mwa bubeli bwa mipilelo yeo.”

Bo Antonio ni Lutonadio ne ba tutezi kwa Germany ku zwa kwa Angola mi ba sweli ku utela kwateñi bana ba 9. Lubasi lw’a ziba ku bulela Silingala, Sifura, ni Sijelemani. Antonio u li: “Ku ziba lipuo ze ñata ku konisa lubasi lwa luna ku kutaza kwa batu ba ba zwelela kwa linaha ze ñata. Mi yeo ki nto ye nyakalalisa hahulu.”

Bana ba babeli ili bao bashemi ba bona ki Majapani be ne ba tutezi kwa England ba ikutwa kuli ku ziba Sijapani ni Sikuwa ki tohonolo ye tuna ku bona. Mikulwani bao ba li: “Ku ziba lipuo ze peli ku lu konisize ku fumana mubeleko. Ha lu si ka ziyeleha kwa mikopano ya sikiliti ya mwa Sikuwa. Hape lu na ni tohonolo ya ku swalisana ni puteho ya puo ya Sijapani ye mwa butokwi bo butuna.”

Mw’a Kona ku Kondisa

Mutu ku huliseza bana mwahal’a batu ba ba si ba mupilelo wa hae, ki likulutendano le ba talimani ni lona batanga ba Mulimu ku kalela mwa miteñi ya ze mwa Bibele. Bashemi ba Mushe ne ba kondisize nihaike kuli n’a huliselizwe mwa Egepita. (Exoda 2:9, 10) Majuda ba bañata be ne ba li lihapwa mwa Babilona ne ba hulisize bana be ne ba itatezi ku kutela kwa Jerusalema ku yo toma sinca bulapeli bwa niti.—Ezira 2:1, 2, 64-70.

Sina mo ne ku inezi kwakale, bashemi ba Sikreste b’a kona ku kondisa kacenu. B’a kona ku fumana mupuzo wa ku ikutwela bana ba bona ha ba bulela sina mo ne ba bulelezi bana ba bañwi kwa bashemi ba bona kuli: “Lubasi lwa luna lu swalisani hahulu kabakala lilato la boma ni bondate, be lu ikola ku ambola ni bona kamita. Lu tabile ku ba lilama za lubasi lwa mwa lifasi kaufela lo lu sebeleza Jehova.”

[Litaluso za kwatasi]

[Siswaniso se si fa likepe 24]

Ku itusisa fela puo ya henu ha mu li fa lapa ku konisa bana ba mina ku ziba-ziba kwateñi puo yeo

[Siswaniso se si fa likepe 24]

Ku bulela puo ye swana ku bukeleza tamo ye mwahal’a baikulu ni bokukw’a bona

[Siswaniso se si fa likepe 25]

Ku ituta Bibele ni bana ba mina ku ba ekeleza kwa “kutwisiso ya za Moya”