Kana Lwa Tokwa Libaka za ku Lapelela Teñi?

‘Mwa makenelo ni linzila ze potolohile tempele ku tezi likiti-kiti za balapeli ba ba zwa mwa libaka ze shutana-shutana za naha ba ba apezi libyana ze cisa pasa, ni likwata za Masame ba ba sweli ku liza milupa inze ba bina mubinelo o twi n’o li teñi pili ba Spain ba si ka hapa kale likalulo za South America, mi balapeli ba sweli ku hohoba ka t’ata mwahal’a sicaba ku liba kwa sibaka sa milapelo.’

KONA mo n’o taluselize mutende o bizwa El Economista ku ama kwa silundwamanje sa batu be ne ba kubukani ka December ya 2001. Ka nako yeo, batu ba ba bat’o eza 3 milioni ne ba ile kwa tempele ye tuna ya mwa Mexico City ku y’o lapela siswaniso se si bizwa Virgin of Guadalupe. Miyaho ye mituna ya bulapeli ye miñwi, ye cwale ka keleke ya St. Peter’s Basilica mwa Rome, ni yona i hoha bapoti ba bañata.

Batu ba bañata ba ba lata ku lapela Mulimu b’a nga miyaho ya ku lapelela teñi ku ba ya butokwa hahulu. Maria ya pila kwa Brazil u li: “Na, ne n’i nga keleke ku ba sibaka ko ne ni kona ku ba fakaufi ni Mulimu. N’e li sibaka se si kenile. Ne ni lumela kuli ku ya kwa keleke ne ku kenisa moyo, ni kuli ku sa ya kwa Misa ni kwa ku yo ipulela libi la Sunda n’e li sibi.” Consuelo wa kwa Mexico u talusa kuli: “Keleke ne i ni susumelize hahulu; ne ni i bona ku ba ya butokwa hahulu. Teñi k’o, ne ni ikutwanga inge kuli ni mwa lihalimu.”

Ba bañwi ni ha b’a nga likeleke ku ba za butokwa, ku na ni ba ba kakanya ka za haiba kw’a tokwahala ku lapelela kwa likeleke. Peter Sibert, muprisita wa Katolika wa kwa England n’a ize cwana ha n’a bulela ka za ku fukuzeha kwa palo ya batu ba ba ya nga kwa keleke: “[Batu] ba iketela likalulo za bulapeli ze ba tabela. Buñata bwa basupali ki Makatolika mi ba pila ka tumelo ya bona—kono mikulwani ha ba na buitamo bo bu cwalo.” Mutende wa Daily Telegraph wa kwa London wa la November 20, 1998, n’o ize: “Mwa England, ku kala ka 1979 ku na ni likeleke ze bat’o ba ze 1,500 ze kwalilwe, ku tomilwe ze 495, mi ku zusizwe sinca ze 150.”

 Ka 1997, mutende o bizwa Süddeutsche Zeitung wa kwa Munich, mwa naha ya Germany, n’o bihile kuli: “Likeleke li fetuhile lisinema ni mandu: Balumeli ha ba sa ya kwateñi, libaka za milapelo li sweli ku itusiswa ku li sili. . . . Ze sweli ku ezahala mwa Netherlands kamba mwa England li sweli ku ezahala ni mwa Germany.” Mutende w’o hape n’o ize: “Mwa lilimonyana ze felile, mutu w’a kona ku fumana kuli mwa Germany ku ezizwe litekiso ze makalisa za likeleke ze bat’o ba ze 30 kamba 40.”

Kana miyaho ya ku lapelela teñi ya tokwahala luli mwa ku lapela Mulimu? Kana mwa Bibele ku na ni bupaki bwa miyaho ye mituna ya tempele ni likeleke ze kabisizwe hahulu? Ki miyaho mañi ye itusisizwe kwa ku lapela Mulimu wa niti, ya pila? I kona ku lu lutañi ka za butokwa bwa libaka za ku lapelela teñi ni ka za lika ze swanela ku ezwa mwateñi?