Mu Ikole ku Ituta Linzwi la Mulimu ka Butu
Mu Ikole ku Ituta Linzwi la Mulimu ka Butu
“Ni ka hupula [“yeya,” NW] misebezi ya hao kaufela, ni bulele likezo za hao.”—SAMU 77:12.
1, 2. (a) Lu lukela ku tomelañi nako ya ku yeya? (b) Ku “yeya” ku talusañi?
KA KU ba balutiwa ba Jesu Kreste, lu lukela ku iyakatwa hahulu silikani sa luna ni Mulimu ni mabaka ha lu Mu sebeleza. Kono kacenu, batu ba bañata ba patehile hahulu kuli mane ha ba na nako ya ku yeya. Ba patehisizwe hahulu ki za bufumu, ku leka-leka lika za ku itusisa, ni ku bata minyaka kwa mbango. Lu kona ku ambuka cwañi zona lika za mbango zeo? Sina mo lu tomelanga ka zazi nako ya ku eza lika za butokwa, ze cwale ka ku ca ni ku lobala, lu lukela ku toma cwalo ni nako ya ku yeya likezo ni misebezi ya Jehova.—Deuteronoma 8:3; Mateu 4:4.
2 Kana mwa yeyanga fokuñwi? Ku yeya ku talusañi? Mwa dikishinari ye ñwi linzwi leo li talusa “ku libisa muhupulo: ku nahanisisa kamba ku kengeela.” Mi linzwi la ku “kengeela” li talusa “ku nahana, ku hupula, ku ikeleza, ku alakanya.” Ku eza cwalo ku kona ku lu tusa cwañi?
3. Ku eza zwelopili ya kwa moya ku swalisani hahulu niñi?
3 Sa pili, nto yeo i swanela ku lu hupuza manzwi a muapositola Paulusi ku Timotea, mutanga ka yena, a’ li: “U ineele ku bala ni ku kutaza ni ku luta, mane ni fite. . . . Tokomela zeo, u li tukufalelwe; ku zwelapili kwa hao ku lemuhiwe ki batu kaufela.” Ee, zwelopili ne i libelelwa, mi manzwi a Paulusi n’a bonisize kuli ne ku na ni swalisano mwahal’a ku tokomela kamba ku kengeela lika za kwa moya ni ku eza zwelopili. Ni kacenu ku cwalo. Kuli lu ikole zwelopili ya kwa moya, lu lukela ku ‘tokomela’ ni ku ‘tukufalelwa’ lika ze ama Linzwi la Mulimu.—1 Timotea 4:13-15.
4. Mu kona ku itusisa lisebeliso mañi kwa ku mi tusa ku yeya Linzwi la Jehova kamita?
4 Nako ye nde ka ku fitisisa ya ku yeya i itingile ku mina ni tomahanyo ya lubasi lwa mina. Ba bañata ba nyakisisanga liñolo la mwa Bibele kakusasana-sasana ha ba bala mwa bukanyana ya Ku Tatuba Mañolo ka Zazi ni Zazi. Mane, baitateli ba ba bat’o ba b’a 20,000 ba ba fa mahae a Betele mwa lifasi kaufela ba kalanga lizazi ka ku nyakisisa ka mizuzu ye 15 liñolo la mwa Bibele la lizazi. Ka zazi, ki b’a sikai fela mwa lubasi lwa fa Betele ba ba bulelanga se siñwi mwa nyakisiso yeo, mi ba bañwi kaufela ba yeyanga ze bulelwa ni ku balwa. Lipaki ba bañwi ba yeyanga Linzwi la Jehova ha ba li mwa nzila ya ku ya kwa musebezi. Ba teelezanga kwa makaseti a Bibele ni a limagazini za Watchtower ni Awake! a fumaneha mwa lipuo ze ñwi. Basali ba bañata ba fa malapa ba teelezanga ku ona ha ba nze ba sebeza fa lapa. Ha ba eza cwalo, ba likanyisa Asafi walisamu ya n’a ñozi kuli: “Ni ka hupulisa misebezi ya [Muñ’a] Bupilo, e, ni bulele Samu 77:11, 12.
ze komokisa za linako za kale. Ni ka yeya misebezi ya hao kaufela, ni bulele likezo za hao.”—Mubonelo O Munde Wa Tusa
5. Ki kabakalañi tuto ya ka butu ha i swanela ku ba ya butokwa ku luna?
5 Mwa linako za luna za cwale, ha se ku na ni TV, mavidio, ni likompyuta, batu ha ba sa bala hahulu. Kono ha ku lukeli ku ba cwalo kwa Lipaki za Jehova. Ka buniti fela, silikani sa luna ni Jehova si itingile fa ku bala Bibele. Lilimo ze likiti-kiti kwamulaho, Joshua n’a yolile Mushe kwa ku etelela Maisilaele. Kuli Jehova a mu fuyaule, Joshua n’a na ni ku ipalela Linzwi la Mulimu. (Joshua 1:8; Samu 1:1, 2) Ku eza cwalo ku sa tokwahala ni kacenu. Kono mwendi kabakala ku sa kena hande sikolo, ku ba bañwi ku bala ku kana kwa ba bela t’ata kamba ba kana ba ikutwa kuli ha ku tabisi. Kacwalo lu kona ku tusiwa kiñi ku tabela ku bala ni ku ituta Linzwi la Mulimu? Kalabo i kona ku fumanwa mwa manzwi a Mulena Salumoni a ñozwi kwa Liproverbia 2:1-6. Ha mu apule Bibele ya mina mi mu bale litimana zeo. Kihona lu ka li buhisana hamoho.
6. Lu swanela ku ba ni mubonelo mañi wa ku ziba ka za Mulimu?
6 Pili, lu fumana kelezo ye: “Mwan’a ka, ha u ka amuhela manzwi a ka, mi wa buluka milao ya ka ku wena, kuli u sikekele zebe ya hao kwa butali, mi u ise pilu ya hao kwa kutwisiso; . . . ” (Liproverbia 2:1, 2) Manzwi ao a lu lutañi? Kuli mañi ni mañi u na ni buikalabelo ka buñwi. Mu lemuhe manzwi a’ li “ha u ka amuhela manzwi a ka.” Pulelo ya kuli “ha u ka” ki ya butokwa kakuli batu ba bañata ha ba na taba ni Linzwi la Mulimu. Kuli lu ikole ku ituta Linzwi la Mulimu, lu lukela ku tabela ku amuhela manzwi a Jehova ni ku a’ nga ku ba a butokwa hahulu kuli ha lu lati kuli a lu bolomoke. Lu si ke lwa tuhelela misebezi ya ka zazi ku lu patehisa hahulu kamba ku lu yaulula kuli mane lu kale ku keshebisa Linzwi la Mulimu, kamba mane ku li honona.—Maroma 3:3, 4.
7. Ki kabakalañi ha lu swanela ku fumanehanga ni ku teeleza kwa mikopano ya Sikreste fo ku konahalela kaufela?
7 Linzwi la Mulimu ha li nze li taluswa kwa mikopano ya luna ya Sikreste, kana luli lwa ‘sikekanga zebe’? (Maefese 4:20, 21) Kana lwa ‘isanga pilu’ kuli lu be ni kutwisiso? Mwendi mubuleli h’a na hande yeloseli, kono h’a nz’a luta Linzwi la Mulimu, lwa lukela luli ku mu teeleza hande. Mi kaniti, kuli lu sikekele zebe kwa butali bwa Jehova, lu lukela ku fumaneha kwa mikopano ya Sikreste fo ku konahalela kaufela. (Liproverbia 18:1) Mu nahane mo ne ba swabezi be ne ba kana ba tondahezi kwa mukopano wa mwa muzuzu wa kwahalimu mwa Jerusalema la Pentekonta ya 33 C.E.! Nihaike kwa mikopano ya luna ha ku ezahalangi ze makaza ze n’e ezahezi ku w’o, Bibele, yona buka ya luna ya tuto, ya buhisanwanga teñi. Kacwalo, ha lu sikeka zebe ni ku bala mwa Libibele za luna, mukopano ni mukopano u kona ku ba o tusa.—Likezo 2:1-4; Maheberu 10:24, 25.
8, 9. (a) Ku ituta ka butu ku tokwa kuli lu ezeñi? (b) Ne mu ka bapanya cwañi butokwa bwa gauda ni bwa ku utwisisa zibo ya za Mulimu?
8 Manzwi a tatama a mulena ya butali a li: “Mane ha u ka lilela zibo, wa tiisa ku biza tuto, . . . ” (Liproverbia 2:3) Manzwi ao a lu bonisa mubonelo kamba moya mañi? A bulela za takazo ye tuna ya ku utwisisa Linzwi la Jehova. A talusa za ku tabela ku ituta kuli lu be ni zibo, kuli lu utwisise tato ya Jehova. Ku eza cwalo kaniti ku tokwa buikatazo, mi nto yeo i lu libisa kwa manzwi ni swanisezo za Salumoni ze tatama.—Maefese 5:15-17.
9 U zwelapili kuli: “Wa i bata [kutwisiso] sina silivera, wa i pumbula sina maluo a’ patilwe mwa mubu, . . . ” (Liproverbia 2:4) Zeo li lu hupulisa za bayepi ba mikoti bao ku kala kwakale se ba batile butale bo bu twi ki bwa butokwa, ili silivera ni gauda. Batu se ba bulaile ba bañwi kabakala gauda. Ba bañwi ba i bata-batile bupilo bwa bona kaufela. Kono gauda butokwa bwa yona luli ki bufi? Ha ne mu ka be mu latehile mwa lihalaupa, mi mu shwile luli linyolwa, ne mu ka tabelañi: siñomoto sa gauda, kamba komoki ya mezi? Niteñi, batu ba tembaukile luli gauda, yeo butokwa bwa yona bu si bwa luli! * Lu swanela ku ba ni cisehelo ye tuna ni ku fita ya ku bata butali, kutwisiso, ni zibo ya za Mulimu ni tato ya hae! Kono patisiso ye cwalo i tusa cwañi?—Samu 19:7-10; Liproverbia 3:13-18.
10. Ha lu ituta Linzwi la Mulimu lu kona ku fumanañi?
10 Ngambolo ya Salumoni i zwelapili kuli: “Fo, u ka utwisisa kuli, ku saba [Muñ’a] Bupilo ki nto mañi, mi u ka fumana ku ziba za Mulimu.” (Liproverbia 2:5) Taba yeo ya makaza, ya kuli luna batu ba ba si ka petahala lwa kona “ku ziba za Mulimu,” yena Jehova, Mulena Muñ’a Bupilo! (Samu 73:28; Likezo 4:24) Baituti ba za mihupulo ya batu ni ba ba twi ki ba ba butali mwa lifasi ka lilimo-limo ba likile ku utwisisa ka za lika za bupilo ni za pupo ze sa utwisisehi. Niteñi, ba palezwi “ku ziba za Mulimu.” Libaka? Lika zeo niha li bile teñi mwa Bibele, lona Linzwi la Mulimu ka lilimo ze likiti-kiti, ba l’i nga kuli li bunolo hahulu, mi kacwalo ba palelwa ku li amuhela ni ku li utwisisa.—1 Makorinte 1:18-21.
11. Ku ituta ka butu ku tusa cwañi?
11 Ki ye susuezo ye ñwi y’a fa Salumoni: “[Muñ’a] Bupilo ki Yena ya fana butali, zibo ni kutwisiso li zwa mwa mulomo wa hae.” (Liproverbia 2:6) Jehova u lata ku fana ka buñata butali, zibo, ni kutwisiso ku mañi ni mañi ya tabela ku li bata. Kaniti lwa swanela luli ku tabela ku ituta Linzwi la Mulimu ka butu, niha ku tokwahala buikatazo, buikalimelo, ni buitomboli kuli lu eze cwalo. Mi mane ku bunolonyana kakuli lu na ni Libibele mi ha lu tokwi ku iñolela zona inge mo ne ba ezezanga ba bañwi kwakale!—Deuteronoma 17:18, 19.
Kuli Lu Zamaye ka Mukwa O Swanela Jehova
12. Ha lu nze lu bata ku ziba za Mulimu, mulelo wa luna u swanela ku ba ufi?
12 Mulelo wa ku ituta ka butu u swanela ku ba ufi? Kana ki wa kuli lu bonahale kuli lwa fita Mateu 11:28-30) Muapositola Paulusi n’a lemusize kuli: “Zibo i tahisa buikuhumuso, kanti lilato la yahisa.” (1 Makorinte 8:1) Kacwalo lu swanela ku ba ni buikokobezo sina Mushe ya n’a bulelezi Jehova kuli: “U ni bonise linzila za hao, kuli ni ku zibe maikuto a hao, kuli ni fumane ku shemubiwa ki Wena.” (Exoda 33:13) Ee, lu lakaze ku ba ni zibo ilikuli lu tabise Mulimu, isi batu. Lu bata ku ba batanga ba Mulimu ba ba ikokobeza, ba ba swanela. Lu ka kona cwañi ku eza cwalo?
ba bañwi? Kuli lu bonise kuli lu na ni zibo hahulu? Kana kikuli lu be ni zibo ye ipitezi ya za Bibele? Kutokwa. Mulelo wa luna kikuli lu zamaye, ku bulela, ni ku eza lika ka Bukreste, ili ku tabela ku tusa ba bañwi kamita, ku ba ba ba katulusa sina Kreste. (13. Ku tokwahalañi kuli mutu a be mutang’a Mulimu ya swanela?
13 Paulusi n’a elelize Timotea ka za mwa ku tabiseza Mulimu, kuli: “Tundamena ku itahisa ku Mulimu unz’o lumelelwa, u li mubeleki ya sa nyazwi, ya aba Linzwi la niti ka mukwa o lukile.” (2 Timotea 2:15) Pulelo ya ‘ku aba ka mukwa o lukile’ i zwa fa pulelo ya Sigerike yeo kwa makalelo ne i talusa “ku pazula ka ku sa benjuka.” (Kingdom Interlinear) Batu ba bañwi ba li nto yeo i akaleza muhupulo wa muluki ya pazula lisila ka ku ya ka mw’a batela ku li lukela, wa njimi ya kekela mwa simu, ni cwalo-cwalo. Ka mo ku inezi kaufela, ze zwa mwateñi li lukela ku ba ze namile. Sisupo ki sa kuli, kuli Timotea a be mutang’a Mulimu ya swanela, ya lumelelwa, n’a na ni ku ‘tundamena’ kuli a ikolwise kuli lituto za hae ni mizamao ya hae za lumelelana ni linzwi la niti.—1 Timotea 4:16.
14. Ku ituta kwa luna ku swanela ku ama cwañi ze lu bulela ni ku eza?
14 Paulusi n’a bulezi sisupo se si swana ha n’a susuelize Bakreste ba bañwi kwa Kolose kuli ba “zamaye ka mukwa o swanela Mulena, a [ba] katelwe kai ni kai,” ka ku ‘beya miselo mwa misebezi ye minde kaufela, ba nze ba hula ka zibo ya Mulimu.’ (Makolose 1:10) F’o, Paulusi u bonisa kuli ku ba ni mukwa o swanela Jehova ni ku ‘beya miselo mwa misebezi ye minde kaufela,’ ni ku “hula ka zibo ya Mulimu” za zamaelela. Ka mubulelelo o muñwi, sa butokwa ku Jehova haki ku sa keshebisa fela zibo kono hape ni ku latelela Linzwi la Mulimu ku ze lu bulela ni ku eza. (Maroma 2:21, 22) Seo si talusa kuli, kuli lu tabise Mulimu, ze lu ituta ka butu li swanela ku ama mihupulo ni mizamao ya luna.
15. Lu kona cwañi ku sileleza ni ku zamaisa munahano ni mihupulo ya luna?
15 Kacenu, Satani u bata ku sinya bulumeli bwa luna ka ku tahisa ndwa mwa minahano ya luna. (Maroma 7:14-25) Kacwalo, lu lukela ku sileleza ni ku zamaisa mihupulo ya luna ilikuli lu bonise kuli lu na ni mikwa ye swanela Jehova, yena Mulimu wa luna. Silwaniso se lu na ni sona ki “zibo ya Mulimu,” ye kona ku “tama mihupulo kaufela, kuli i ipeye ku utwa Kreste.” Leo ki libaka le lituna ha lu swanela ku isa pilu kwa ku ituta Bibele ka zazi, kakuli lu bata ku felisa mihupulo ya buitati, ya nama mwa minahano ya luna.—2 Makorinte 10:5.
Ze Tusa kwa ku Utwisisa
16. Jehova h’a nz’a lu luta lu kona ku eza cwañi kuli lu tusehe?
16 Lituto z’a fa Jehova li tahisa lituso za kwa Isaya 48:17) Jehova u lu zamaisa cwañi mwa nzila ya hae ye lukile? Pili, lu na ni Bibele ye Kenile, lona linzwi la hae le li buyelezwi. Yeo ki yona buka ya luna ya tuto, ye lu sebelisanga kamita. Ki lona libaka ha ku li ko kunde ku apulanga Bibele ha lu li kwa mikopano ya Sikreste. Ze nde ze tahiswa ki ku eza cwalo li kona ku bonwa mwa taba ya sikombwa wa Muetopia, ye ñozwi mwa Likezo kauhanyo 8.
moya ni za kwa mubili. Haki lituto fela ze sa tabisi, ze si na tuso. Ka za seo lu bala kuli: “Ki Na [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa hao, ni ku luta se si ku swanela, ni ku zamaisa ka nzila y’o lukela ku zamaya ku yona.” (17. Ne ku ezaheziñi ku sikombwa wa Muetopia, mi nto yeo i bonisañi?
17 Sikombwa wa Muetopia n’a cincize ni ku kena mwa bulapeli bwa Sijuda. N’a lumela ku Mulimu h’a buniti, mi n’a itutanga Mañolo. Ha n’a li mwa koloi ya hae inz’a bala litaba za Isaya, Filipi a mu matela ni ku mu buza kuli: “Kana u utwisisa s’o bala?” Sikombwa y’o n’a alabile cwañi? “Ni ka utwisisa cwañi ku si na ya ni beya mwa nzila? Mi a lapela Filipi kuli a pahame, a ine ni yena.” Mi Filipi ka ketelelo ya moya o kenile a tusa sikombwa y’o ku utwisisa bupolofita bwa Isaya. (Likezo 8:27-35) Seo si bonisañi? Kuli ku ipalela fela Bibele ha ku si ka likana. Jehova, ka moya wa hae u itusisa mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso kwa ku lu tusa ku utwisisa Linzwi la hae ka nako ye swanela. Seo si eziwa cwañi?—Mateu 24:45-47; Luka 12:42.
18. Mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso u lu tusa cwañi?
18 Sitopa sa mutanga niha si taluswa ku ba “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso,” Jesu n’a si ka li ne si ka petahala. Ba ba mwa sikwata seo sa mizwale ba ba sepahala, ba ba tozizwe isali Bakreste ba ba si ka petahala kale. Niha ba si na milelo ye maswe ni hanyinyani, ba kona ku eza mafosisa, sina mo ne ba ezelize banna ba ba cwalo ba mwa lilimo za kwa makalelo a Bukreste. (Likezo 10:9-15; Magalata 2:8, 11-14) Nihakulicwalo, ha ba na milelo ye maswe, mi Jehova u itusisa bona kwa ku lu fa liitusiso za ku ituta Bibele kuli tumelo ya luna mwa lisepiso ni Linzwi la hae li tiye. Siitusiso sa pili sa ku ituta ka sona s’a lu file mutanga ki Bibele ya New World Translation of the Holy Scriptures. Se i fumaneha mwa lipuo ze 42, mutumbi kamba likalulo ze ñwi za yona, mi mwa lilimo li sikai, se ku hatisizwe likopi ze 114 milioni. Lu kona ku i sebelisa cwañi hande ha lu ituta ka butu?—2 Timotea 3:14-17.
19. Ki lika mañi ze ñwi ze fumaneha mwa Bibele ya New World Translation—With References ze kona ku tusa ha lu ituta ka butu?
19 Lu ngeñi ka mutala, Bibele ya New World Translation of the Holy Scriptures—With References. I na ni mikoloko ya lisupo ze libisa kwa litaba ze ñwi, litaluso za kwatasi, mukolokonyana wa manzwi a itusisizwe o bizwa “Bible Samu 149:1-9; Daniele 2:44; Mateu 6:9, 10.
Words Indexed,” ni o muñwi o bizwa “Footnote Words Indexed.” Hape kwa mafelelezo a yona ku na ni litoho za litaba ze 43 ze talusizwe mwa butungi, ku kopanyeleza cwalo ni limapa. Hape ku na ni “Introduction,” zona litaba za makalelo ze talusa buñata bwa ko li zwa litaba ze itusisizwe mwa toloko ye ipitezi ya Bibele yeo. Haiba ya fumaneha mwa puo ye mu utwa, mu fite fa ku tekelela hande lika ze fumaneha ku yona zeo mi mu li sebelise. Mane, Bibele ki ona makalelo a tukiso ya luna ya tuto, mi New World Translation ki Bibele ye kanatela fa Mubuso wa Mulimu ni ku koñomeka hahulu libizo la hae.—20. Ki lipuzo mañi ka za ku ituta ka butu ze tokwa ku alabiwa cwale?
20 Cwale lu kana lwa buza kuli: ‘Ki ifi tuso ye ñwi ye lu tokwa kuli lu utwisise Bibele? Lu kona ku toma cwañi nako ya ku ituta ka butu? Lu kona ku eza cwañi kuli tuto ya luna i be ye tusa ni ku fita? Ku ituta kwa luna ku swanela ku ama cwañi ba bañwi?’ Taba ye tatama i ka talima litaba za butokwa zeo za zwelopili ya luna mwa Bukreste.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 9 Ku zwa ka 1979, liteko za gauda li cinca-cincize. Ka 1980, likilo ze 31 za gauda ne li leka ka teko ye tula ka ku fitisisa ya $850.00 (K3,853,900 cwale), mi ka 1999, ne i cipile ka ku fitisisa, ili ku leka $252.80 (K1,146,195.20 cwale) likilo ze 31.
Kana Mwa Hupula?
• Ku “yeya” ku talusañi?
• Lu swanela ku ba ni mubonelo mañi ka za ku ituta Linzwi la Mulimu?
• Mulelo wa luna wa ku ituta u swanela ku ba ufi?
• Ki liitusiso mañi ze lu na ni zona ze kona ku lu tusa ku utwisisa Bibele?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 15]
Lilama za lubasi lwa fa Betele ba ikutwanga ku tiiswa kwa moya ha ba kalanga lizazi ni lizazi ka ku nyakisisa liñolo la mwa Bibele
[Maswaniso a fa likepe 15]
Nako ya butokwa i kona ku sa sinyeha fela ha lu teeleza kwa makaseti a Bibele ha lu li mwa musipili
[Siswaniso se si fa likepe 16]
Batu ne ba sebezanga ka t’ata, ka nako ye telele kuli ba fumane gauda. Mu eza buikatazo bo bu kuma kai kuli mu itute Linzwi la Mulimu?
[Manzwi a bañi ba siswaniso]
Ka tumelezo ya ba California State Parks, 2002
[Maswaniso a fa likepe 17]
Bibele ki liluo la butokwa le li kona ku tahisa bupilo bo bu sa feli