Kana Bumaswe Bu Tuzi?

TABA ya kuli bunde ni bumaswe mwa pupo kaufela bu mwa kangisano i tisize kuli bañoli ni baluti ba mihupulo ya batu ba swalelele ku kabangisa za teñi ku zwa lili k’o. Kono ku na ni buka ye talusa simuluho tenyene ya ndwa ye mwahal’a Mulimu ni Diabulosi. Buka yeo ki Bibele. I monyehela fa litaba ze iputezi mwa ndwa yeo mi i lu tusa ku ziba kuli ya tuzi luli ki mañi.

Bo munna ni musali ba pili ba sa z’o bupwa fela, sibupiwa sa moya se si sa bonahali, yena Satani Diabulosi, a lwanisa puso ya Mulimu. N’a i lwanisize cwañi? N’a i lwanisize ka ku akaleza ka sikupuki kuli Mulimu n’a tima libupiwa za hae lika ze nde ni kuli batu ne ba ka ipusa hande ha ne ba ka ipangula ku yena.—Genese 3:1-5; Sinulo 12:9.

Hasamulaho, ili mwa mazazi a toho ya lubasi Jobo, Satani a zusa taba ye ñwi. Ka ku lika ku hapeleza Jobo ku ipangula ku Mulimu, Satani a li: “Litalo ka litalo! Mutu s’a sweli kaufela wa si fana, kuli a pilise bupilo bwa hae!” (Jobo 2:4) Yeo luli ne li tamelezo ye tuna! Ka ku bulela kuli “mutu,” ili ku talusa batu kaufela, ku fita ku itusisa libizo la Jobo, Satani a nyazahalisa busepahali bwa mutu kaufela. Sa n’a talusa f’o kikuli, ‘Mutu u ka eza se si konahala kaufela kuli a pilise bupilo bwa hae. Ni fiwe fela sibaka, mi ni ka kona ku zwisa mutu kaufela ku Mulimu.’

Ya tuzi mwa ndwa ye mwahal’a Mulimu ni Diabulosi u zibiwa ka ku alaba lipuzo ze peli z’e li: Kana batu ba kona ku ipusa hande? Kana Diabulosi u konile ku zwisa batu kaufela ku Mulimu wa niti?

Kana Batu Ba Kona ku Ipusa Hande?

Ka lilimo ze likiti-kiti, batu ba likile mibusezo ya mifuta-futa. Ku zwa kwamulaho, ba likile puso ya silena, puso ya limapo za naha, puso ya sicaba, puso ya mutu a li muñwi ya na ni m’ata kaufela, puso ya Fasizimu, ni ya Komyunizimu. Kana taba ya kuli nako kaufela ku tokwahala ku lika-lika mibusezo, ha i bonisi kuli mibusezo ya mifuta-futa yeo ya fokola?

H. G. Wells u ñozi cwana mwa buka ya A History of the World, ye n’e hatisizwe ka 1922: “Maroma ne ba sa zibi luli kuli ne ba eza tamaiso ye tuna ye ne i ezwa lwa pili.” U zwelapili kuli: “Tamaiso yeo ne i cinca kamita, i sa tiyi. Ka mubonelo o muñwi, tamaiso yeo ne i palile. Ka mubonelo o muñwi tamaiso yeo ha i si ka kwanelela ni ka nako ye, mi Yurope ni America kacenu li sa tatulula tukwaci twa tamaiso ya lifasi kaufela to ne tu katalize Maroma pili.”

Mwa lilimo za ma-1900, batu ne ba sa lika mibusezo ye fitana-fitana. Ku t’o fita kwa mafelelezo a lilimo zeo, puso ya sicaba ne se i tumile hahulu ku fita haisali. Kutwi puso ya sicaba i ama mañi ni mañi. Kono kana puso ya sicaba i bonisize kuli batu ba kona ku ipusa hande ba sa tusiwi ki Mulimu? Jawaharlal Nehru, ya n’a banga mubakweli wa mueteleli wa India, n’a ize puso ya sicaba ki ye nde kono a ekeza kuli: “Ni bulela cwalo kakuli mibusezo ye miñwi yona i maswe ni ku fita.” Valéry Giscard d’Estaing ya n’a li mueteleli wa France n’a ize: “Lu se lu iponela butata bwa puso ya sicaba.”

Mane lilimo ze fitelela 2,400 kwamulaho k’o, Mugerike wafilosofi ya bizwa Plato n’a lemuhile katowati ka puso ya sicaba. Ka ku ya ka buka ya A History of Political Theory, Plato n’a nyazize hahulu “kutokwa zibo ni buikoneli kwa babusi, mi b’o ki bona bufokoli  bo butuna hahulu bwa lipuso za sicaba.” Buñata bwa babusi ba kacenu ba liloka kuli ku t’ata ku fumana licaziba ba ba swanela ku sebeza mwa mulonga. Mutende wa The Wall Street Journal n’o bulezi kuli batu “ba nyemanga kakuli ha ba welwanga ki matata a matuna, babusi ba bonahalanga kutokwa tuso.” N’o zwezipili kuli: “Fo ba batelanga ketelelo, ba ikutwanga hahulu ku fosezwa ku fumana kuli babusi ha ba zibi sa ku eza mi ha ba sepahali.”

Cwale mu nge puso ya Mulena Salumoni wa Isilaele wa kale. Jehova Mulimu n’a file Salumoni butali bo butuna. (1 Malena 4:29-34) Ne ku li cwañi kwa sicaba sa Isilaele mwa puso ya Salumoni ya lilimo ze 40? Bibele i alaba kuli: “Majuda ni Maisilaele ne ba li ba bañata sina mushabati o fa likamba la liwate, ba ca, ba nwa, inze ba wabezwi.” Taba hape i li: “Majuda ni Maisilaele, ku simulula fa Dani ku y’o fita kwa Beeresheba, ne ba pila ba iketile, mutu ni mutu mwa kota ya hae ya veine ni mwa kota ya hae ya feiga, mwa mazazi kamukana a Salumoni.” (1 Malena 4:20, 25) Ha ne ba busiwa ki mulena ya butali ya n’a buseza Muambakani-ya-Pahami ya sa bonahali, Jehova Mulimu, sicaba ne si tiile, ku ca nala, ni ku wabelwa ku fita sifi kamba sifi.

Ki shutano kwa butuna ye mwahal’a puso ya batu ni ya Mulimu! Kana ku na ni ya kona ku ba ni buniti bwa kuli Satani u tuzi mwa taba ya puso? Batili, kakuli mupolofita Jeremia n’a bulezi hande kuli: “Wena [Mun’a] Bupilo, na ziba kuli nzila ya mutu ha i yo mwa mata a hae; mi mutu nih’a zamaya, h’a koni ku izamaisa ili yena.”—Jeremia 10:23.

Kana Satani Wa Kona ku Zwisa Batu Kaufela ku Mulimu?

Kana Satani ka mwa n’a bulelezi u konile ku zwisa batu kaufela ku Mulimu? Mwa kauhanyo 11 ya liñolo la Maheberu, muapositola Paulusi u punda basepahali ba bañata ba banna ni ba basali be ne ba pilile ku si ka taha kale Bukreste. H’a felize u li: “Ni ka taelelwa ki nako ha ni ka bulela za Gidioni, ni Baraki, ni Samsoni, ni Jefita, ni Davida, ni Samuele, ni za bapolofita.” (Maheberu 11:32) Basepahali bao, Paulusi u ba biza fela kuli ki “lilu le lituna la lipaki.” (Maheberu 12:1) Linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli “lilu” mwa liñolo leo li talusa siputu sa lilu se si sa bonahali hande fo si kuma ili se situna-tuna, isi lilu li nosi la tikanyo ni sibupeho se si bonahala hande-nde fo si kuma. Seo sa swanela kakuli batanga ba Mulimu ba ba sepahalile kwamulaho ibile ba bañata hahulu kuli mane ba swana inge siputu se situna-tuna sa lilu. Ku zwa kale-kale k’o, batu ba bañata-ñata ba iketezi ku sepahala ku Jehova Mulimu ili ka ku itatela.—Joshua 24:15.

 Mwa linako za luna bo? Palo ya Lipaki za Jehova mwa lifasi kaufela i ekezehile ku fitelela 6 milioni nihaike kuli mwa lilimo za ma-1900 ne ba tukufalizwe ha situhu ni ku hanyezwa. Ibat’o ba b’a 9 milioni ba bañwi ba swalisana ni bona, mi buñata bwa bao ba nga mihato ye tiile kuli bona ka sibili ba be ni silikani se situna ni Mulimu.

Jesu Kreste mwan’a Mulimu tota n’a file kalabo ye tuna ka ku fitisisa kwa buitundumuni bwa Satani bwa kuli wa kona ku zwisa batu ku Jehova. Nihaiba butuku bo butuna fa kota ya linyando ne bu si ka mu tuhelisa ku sepahala. Jesu ha n’a buyezi lwa mafelelezo, a huweleza kuli: “Ndate, ni beya moya wa ka mwa mazoho a hao.”—Luka 23:46.

Satani u itusisa z’a kona kaufela kuli a like ku kukueza batu, ibe ka miliko kamba ka nyandiso tenyene. Ka ku putelela batu ka “takazo ya nama, ni takazo ya meto, ni buikuhumuso bwa bupilo,” u lika ku ba tibela ku ba ku Jehova kamba u ba pepeza ku mu siya. (1 Joani 2:16) Satani hape ‘u foufalize kutwisiso ya ba ba sa lumeli, kuli ba si ke ba bonisezwa liseli la Evangeli ya kanya ya Kreste ye li siswaniso sa Mulimu.’ (2 Makorinte 4:4) Hape Satani h’a liyehi ku bemba ni ku tahisa kuli lu sabe batu ilikuli a pete mulelo wa hae.—Likezo 5:40.

Kono Diabulosi h’a koni batu ba Mulimu. Ba fitile fa ku ziba Jehova Mulimu ni ku ‘mu lata ka pilu, ni ka moya, ni ka kutwisiso ya bona kaufela.’ (Mateu 22:37) Ee, busepahali tota bwa Jesu Kreste ni batu ba bañwi ba bañata-ñata ki poniso ya kuli Satani Diabulosi u fenyizwe ka ku tala.

Ze Ka Ezahala Kwapili Ki Lifi?

Kana mibusezo ya batu i ka zwelapili ku ya ku ile? Mupolofita Daniele n’a polofitile kuli: “Mwa mazazi a malena ao, Mulimu wa mwa lihalimu u ka tahisa mubuso o si na ku sinyeha ku ya ku ile; mi bulena bwa ona ha bu na ku shimbulukela kwa sicaba si sili. Mubuso wo, u ka ketula ni ku feza mibuso kaufela; kono ona u ka ba teñi kamita ni ku ya ku ile.” (Daniele 2:44) Mubuso w’a toma Mulimu wa mwa lihalimu ki mulonga wa kwa lihalimu o mwa mazoho a Jesu Kreste. Ki ona Mubuso w’o Jesu n’a lutile balateleli ba hae ku u lapelela. (Mateu 6:9, 10) Mubuso w’o u ka felisa milonga kaufela ya batu ka “ndwa [ye taha] ya lizazi le lituna la Mulimu Ya-Mata-Kaufela” mi u ka yambalakana lifasi kaufela.—Sinulo 16:14, 16.

Ki sifi se si ka ezahala ku Satani? Bibele i talusa taba ye, ye ka ezahala kwapili, kuli: “[Lingeloi la Jehova] la swala drakoni, noha ya kale, ye li Diabulosi ni Satani; mi la mu tama ka liwenge, myaha ye 1,000; mi la mu kunupela mwa mukoti; la u kiya, mi la u tiisa ka liswayo; kuli a tuhele ku puma macaba, mane ku fite myaha ye 1,000.” (Sinulo 20:1-3) Satani h’a ka tamiwa kihona Puso ya Jesu Kreste ya Lilimo za Sikiti i ka kalisa.

Ka nako yeo, lifasi le, li ka ba sibaka se si tabisa luli! Bumaswe ni ba ba bu simulula ba ka be ba yundile. Bibele i sepisa kuli: “Ba ba maswe ba ka yundiswa . . . Kono ba ba ishuwa ba ka luwa naha, ba ka ikola kozo ye tuna.” (Samu 37:9-11) Ha ku na mutu kamba folofolo ye ka bemba kozo ya bona. (Isaya 11:6-9) Mane ni bolule-lule ba batu be ne ba li ku Diabulosi kwamulaho kabakala ku sa ziba kamba ka ku sa ba ni kolo ya ku ziba Jehova, ba ka zusiwa kwa bafu ni ku lutiwa tuto ya Mulimu.—Likezo 24:15.

Puso ya Lilimo za Sikiti ha i ka y’o felanga, lifasi li ka be li fetuzwi paradaisi, mi batu ba ba pila fateñi ba ka be ba fitile fa bupetehi. Kihona Satani a ka lukululwa “ka nakonyana,” mi hasamulaho u ka timezwa ku ya ku ile hamoho ni bote ba ba hanyeza puso ya Mulimu.—Sinulo 20:3, 7-10, NW.

 Mu Ka Wela kwa Lineku Lifi?

Satani u undunganyize hahulu lifasi sihulu mwa lilimo ze mwanda ze felile. Kono ku fita ku bonisa kuli Satani u tuzi, lika ze ezahala mwa lifasi ki sisupo sa kuli lu pila mwa mazazi a maungulelo a lifasi le li maswe le. (Mateu 24:3-14; Sinulo 6:1-8) Se si lu bonisa kuli ya tuzi ki mañi haki butuna bwa bumaswe fa lifasi kamba buñata bwa ba ba kukuelizwe. Ze bonisa seo kikuli ki ufi mubusezo o munde hahulu ni kuli ku na ni batu ba ba sebelelize Mulimu ka ku lata. Mwa litaba ze peli zeo, tulo ki ya Jehova.

Haiba nako ye filwe i bonisize kale kuli Satani u fenyizwe, Mulimu u tuheleziñi bumaswe ku zwelapili? Jehova u eza ka pilu-telele “kakuli h’a lati ba bañwi ha ba ka timela, kono u lata kuli kaufela ba kene mwa ku baka.” (2 Pitrosi 3:9) Tato ya Mulimu kikuli “batu kamukana ba piliswe, mi ba fite fa zibo ya ku ziba niti.” (1 Timotea 2:4) Haike mu itusise nako ye siyezi kwa ku ituta Bibele ni ku tundamena ku ‘ziba Mulimu a nosi wa niti, ni y’a lumile, yena Jesu Kreste.’ (Joani 17:3) Lipaki za Jehova ba ka tabela ku mi tusa ku ba ni zibo yeo ilikuli ni mina mu swalisane ni bolule-lule ba ba yemela ka ku tiya lineku le li tuzi.

[Maswaniso a fa likepe 5]

Ka ku tundamena ku sepahala, Lipaki za Jehova ba ekelize kwa ku fenyeha kwa Satani

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Jehova u yemelwa ki basepahali ba bañata