‘Mu Latane’
‘Mu Latane’
“Se ba ka ziba batu kaufela kuli mu balutiwa ba ka ka sona, ki ha mu latana.”—JOANI 13:35.
1. Jesu n’a kanateziñi fa makateñi a lifu la hae?
“BANA ba ka.” (Joani 13:33) Jesu n’a bizize ka musa cwalo baapositola ba hae busihu bo ne bu latelezwi ki lizazi la lifu la hae. Ha ku na ko kuñwi mwa Libuka za Evangeli ko ku ñozwi kuli Jesu n’a ba bizize ka mukekecima cwalo. Kono busihu bo bu ipitezi b’o, n’a susumelizwe ku bulela ka lilato cwalo kuli a bonise balutiwa ba hae mwa n’a ba latela ka nama ye butuku. Mane, Jesu n’a bulezi za lilato ibat’o ba ha 30 busihu b’o. Kiñi ha n’a li kanatezi hahulu cwalo?
2. Ku beziñi kwa butokwa hahulu kuli Bakreste ba be ni lilato?
2 Jesu n’a talusize libaka lilato ha li li la butokwa hahulu. N’a ize: “Se ba ka ziba batu kaufela kuli mu balutiwa ba ka ka sona, ki ha mu latana.” (Joani 13:35; 15:12, 17) Mulutiwa kaufela wa Kreste u tamehile ku lata mizwale ba hae. Se si paka ba ba li Bakreste ba niti ki lilato le li kopani ni musa ni silikani le ba latana ka lona, isi mutinelo o ipitezi kamba mikwa ye miñwi ye sienyi. Ku ba ni lilato le li ipitezi cwalo ki nto ya bubeli kwa linto ze talu ze tokwahala ku mulutiwa wa Kreste ka mo ku bulelezwi kwa makalelo a taba ye felile. Lu ka kona cwañi ku tundamena ku ba ni lilato?
“Mu Ekeze kwa Lilato Leo”
3. Muapositola Paulusi n’a elelizeñi ka za lilato?
3 Sina mo ne li iponelwa mwahal’a balutiwa ba Kreste ba kwa makalelo, lilato le li ipitezi leo la iponelwa ni kacenu mwahal’a balutiwa sakata ba Kreste. Muapositola Paulusi n’a ñolezi Bakreste ba kwa makalelo kuli: “Ka za ku latana ni banabahabo mina, ha mu tokwi kuli lu mi ñolele; kakuli mina mu lutwa ki Mulimu ku latana. Mane mu eza cwalo ni banabahabo mina.” Niteñi, Paulusi a ekeza, a li: “Mu ekeze kwa lilato leo.” (1 Matesalonika 3:12; 4:9, 10) Ni luna lu tokwa ku latelela kelezo ya Paulusi ni ku lika ka t’ata ku ‘ekeza kwa lilato’ le lu latana ka lona.
4. Ku Paulusi ni Jesu, lu swanela ku isa hahulu pilu ku bomañi?
4 Mwa liñolo le li swana le li tahile ka moya, Paulusi n’a susuelize balapeli ka yena kuli ba “tiise ba lipilu ze shekesha” mi ba “babalele ba ba fokozi.” (1 Matesalonika 5:14) Muta o muñwi hape, a hupuza Bakreste kuli “ba ba na ni mata, [ba] lukela ku lwala mifokolo ya ba ba fokola.” (Maroma 15:1) Jesu ni yena n’a laezi za ku tusa ba ba fokozi. Ha s’a sinuzi kuli busihu bw’a ka tamiwa, Pitrosi n’a ka mu mata, Jesu a bulelela Pitrosi kuli: “Ha u sikuluhile, u tiise banabahenu.” Libaka? Libaka kikuli ni bona ne ba ka be ba latuzi Jesu mi kabakaleo ne ba ka tokwa tuso. (Luka 22:32; Joani 21:15-17) Kacwalo, Linzwi la Mulimu li lu eleza ku lata ni ba ba fokozi mwa tumelo ili bao mwendi mane ha ba sa bonwa kwa puteho ya Sikreste. (Maheberu 12:12) Lu swanela ku ba latelañi? Likalabo lu li fumana mwa liswanisezo ze peli za n’a kandekile hande-nde Jesu.
Ngu Ye Latehile ni Sheleñi Ye Latehile
5, 6. (a) Jesu n’a kandekile liswanisezo lifi ze peli ze kuswani? (b) Liswanisezo zeo li patululañi ka za Jehova?
5 Jesu n’a kandekile liswanisezo ze peli ze kuswani kuli a lute bateelezi ba hae ka za m’o Jehova a’ ngela ba ba yembulukile. Swanisezo ya pili ne li ya mulisana. Jesu n’a ize: “Ki mañi mutu ku mina h’a na ni lingu ze mwanda, mi ku latehe i liñwi ku zona, ya sa tuheli mwa lihalaupa ze mwanda fo ku latehile i liñwi, kuli a y’o bata ye latehile, mane a i fumane? Mi h’a i fumani, wa i beya fa maheta a hae a tabile. H’a fita mwa hae u kubukanya balikani ba hae ni b’a pilisana ni bona, a li ku bona: Mu tabe ni na, kakuli ni fumani ngu ya ka ye ne latehile. Na mi bulelela, ni li: Kamukwaocwalo tabo i ka ba teñi kwa lihalimu ka muezalibi a li muñwi ya baka, ye fita ye ka ba teñi ka ba ba lukile ba ba mwanda fo ku tokwahezi a li muñwi, ba ba sa tokwi kuli ba bake.”—Luka 15:4-7.
6 Swanisezo ya bubeli ne li ya za musali. Jesu n’a ize: “Musali ki ufi ya na ni masheleñi a lishumi, h’a ka latehelwa ki sheleñi i liñwi, a si ke a tukisa lambi, a fiyela ndu, mi a i bata ka tokomelo, mane a i fumane? Mi h’a i fumani, a kubukanye balikani ba hae ba basali, ni b’a yahile ni bona, a li: Mu tabe ni na, kakuli ni fumani sheleñi ye ne latehile. Na mi bulelela, ni li: Kamukwaocwalo ku na ni tabo fapil’a mangeloi a Mulimu, ka muezalibi a li muñwi ya baka.”—Luka 15:8-10.
7. Lu ituta lituto lifi ze peli kwa liswanisezo za ngu ye latehile ni sheleñi ye latehile?
7 Lu kona ku itutañi kwa liswanisezo ze kuswani zeo? Li lu bonisa (1) mo lu swanela ku ikutwela ka za ba ba fokozi ni (2) ze lu swanela ku eza ku ba tusa. Ha lu alakanyeñi lisupo zeo.
Isali Ya Butokwa Niha I Latehile
8. (a) Mulisana ni musali ne ba ezizeñi ka za ku latehelwa kwa bona? (b) Maikuto a bona a lu lutañi ka za mo ne ba ngela se ne si tondahala?
8 Sibeli sa liswanisezo zeo li bulela za nto ye ne latehile, kono mu lemuhe ze ne ba ezize bañi ba zona. Mulisana n’a si ka bulela kuli: ‘Ngu i liñwi ki yañi kanti ni sa na ni ze 99! Ha ku na taba ni ko i siyo.’ Musali n’a si ka li: ‘Sheleñi i liñwi fela ye latehile ki yona ya ku bilaela! Ona a 9 a, e ni sa na ni ona a ni likani.’ Mulisana n’a tembaukile ngu ya hae ye latehile inge kuli ki yona i nosi ya n’a luwile. Mi musali n’a sa koni ku zwisa pilu kwa sheleñi ya n’a latile inge kuli n’a si na masheleñi a mañwi. Mwa bubeli bwa liswanisezo zeo, nto ye ne latehile ne i sa li ya butokwa ku muñi. Seo si bonisañi?
9. Pilaelo ya mulisana ni musali i bonisañi?
9 Mu bone za n’a bulezi Jesu kwa mafelelezo a liswanisezo ze peli zeo. N’a ize: “Kamukwaocwalo tabo i ka ba teñi kwa lihalimu ka muezalibi a li muñwi ya baka,” ni kuli ‘kamukwaocwalo ku na ni tabo fapil’a mangeloi a Mulimu, ka muezalibi a li muñwi ya baka.’ Kacwalo, pilaelo ya mulisana ni musali i bonisa ka bunyinyani maikuto a Jehova ni libupiwa za hae za kwa lihalimu. Sina mulisana ni musali ha ne ba s’a nga kuli ze ne ba latehezwi ki zona ne li sa li za butokwa ku bona, ku cwalo ni ku Jehova. U s’a nga ka butokwa ba ba yembulukile ili ba ba tuhezi ku swalisana ni batu ba Mulimu. (Jeremia 31:3) Batu ba ba cwalo mwendi ki bafokoli kwa moya, kono fo ha ku talusi kuli kipeto ki mangulunde. Niha ba fokozi, mwendi ba sa itiisa ku eza z’a bata Jehova. (Samu 119:176; Likezo 15:29) Kacwalo, sina ka mo ne ku inezi kwamulaho, Jehova h’a matukeli “ku ba latela kwahule ni Yena.”—2 Malena 13:23.
10, 11. (a) Lu bata ku nga cwañi ba ba kulehile mwa puteho? (b) Ka ku ya ka liswanisezo ze peli za Jesu, lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa iyakatwa bona?
10 Sina Jehova ni Jesu, ni luna lu iyakatwa hahulu bafokoli ili ba ba tondahala mwa puteho ya Sikreste. (Ezekiele 34:16; Luka 19:10) Mutu ya fokozi mwa tumelo lu mu nga kuli ki ngu ye latehile—isi ye latehile ku latehelela. Ha lu nahani kuli: ‘Ku tusañi ku bilaezwa ki mufokoli? Puteho ha i mu tondi.’ Kono sina Jehova mw’a ba ngela, ba ba yembulukile kono ili ba ba bata ku kuta lu ba nga kuli ki ba butokwa.
11 Kono lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa iyakatwa bona? Liswanisezo ze peli za Jesu li bonisa kuli lu kona ku eza cwalo (1) ka ku ikupulisa, (2) ka ku eza ka musa, ni (3) ka ku ikataza. Ha lu alakanyeñi mikwa yeo u li muñwi ka u li muñwi.
Mu Ikupulise
12. Manzwi a’ li “a y’o bata ye latehile” a lu bonisañi ka za moya wa mulisana?
12 Mwa swanisezo ya pili, Jesu u li mulisana u ka “y’o bata ye latehile.” Mulisana wa ikupulisa mi ka ili yena u ikataza ku y’o bata ngu ye tondahala. Ha zwafiswi ki mapacaca, likozi, ni butelele bwa musipili. S’a eza fela mulisana ki ku pihelela “mane a i fumane.”—Luka 15:4.
13. Basepahali baikale ne ba ezizeñi ku tusa bafokoli, mi lu kona ku likanyisa cwañi mitala ye cwalo ya mwa Bibele?
13 Ki nto ye swana ni ku tusa mutu ya tokwa ku susuezwa. Hañata ku tokwahalanga kuli ya tiile a ikupulise. Basepahali ba ikale ne ba ziba taba yeo. Ka mutala, Jonatani, mwan’a Mulena Saule, ha n’a lemuhile kuli Davida mulikan’a hae yo mutuna n’a tokwa ku susuezwa, “a funduka, a ya ku Davida mwa mushitu, a tiisa lizoho la hae ku Mulimu.” (1 Samuele 23:15, 16) Lilimo-limo hasamulaho, Mubusisi Nehemia ha n’a boni kuli ba bañwi kwa mizwale ba hae ba Majuda ne ba tepelezi, ni yena honaf’o a “yema” ni ku ba susueza ‘ku hupula Mulena.’ (Nehemia 4:14) Ni luna kacenu lu ka bata ku “yema”—ee, ku ikupulisa—ku tiisa bafokoli. Kono mwa puteho ki bomañi ba ba swanela ku eza cwalo?
14. Ki bafi mwa puteho ya Sikreste ba ba swanela ku tusa bafokoli?
14 Maeluda ba Sikreste sihulu ki bona ba ba na ni buikalabelo bwa ku ‘tiisa mazoho a’ fokozi, ni ku tiisa mañwele a’ kweta’ ni ku bulela ku ‘ba lipilu ze filikani, kuli: Mu tiye lipilu, mu lisele ku saba!’ (Isaya 35:3, 4; 1 Pitrosi 5:1, 2) Kono mu lemuhe kuli haki maeluda fela ba n’a elelize Paulusi kuli ba “tiise ba lipilu ze shekesha” ni ku “[babalela] ba ba fokozi.” Za n’a bulezi Paulusi ne li ama “Keleke [kamba puteho] ya Matesalonika” mukatumbi. (1 Matesalonika 1:1; 5:14) Ku tusa bafokoli kacwalo ki musebezi wa Bakreste kaufela. Sina mulisana wa mwa swanisezo, Mukreste ni Mukreste u swanela ku susumezwa ku “y’o bata ye latehile.” Kono nto yeo i petahala hahulu ha i ezwa ka ku swalisana ni maeluda. Kana mwa kona ku nga mihato ya ku tusa mufokoli mwa puteho ya mina?
Mu Eze ka Musa
15. Mwendi kiñi mulisana ha n’a ezize mwa n’a ezelize?
15 Mulisana u ezañi ha y’o fumana ngu ye ne latehile? “Wa i beya fa maheta a hae.” (Luka 15:5) Ki taba kwa butokwa yeo, ili ye susumeza pilu! Mwendi ngu ne se i yambaezi mazazi ni masihu mwa nahatute, mwendi mane ni ku ba mwa kozi ya ku pamulwa ki litau ze shondalela. (Jobo 38:39, 40) Mwendi ngu i ninguzwi ki tala. Bakeñisa ku fokola hahulu, ha i koni ku tula i nosi litibelo ze i ka kopana ni zona ha i kuta kwa mutapi. Kacwalo, mulisana wa inama, u nanula ka musa ngu yeo, ni ku i shimba ku sila litibelo kaufela ku i kutiseza kwa mutapi. Lu kona ku bonisa cwañi pabalelo ya mulisana y’o?
16. Ki kabakalañi ha lu swanela ku likanyisa musa wa mulisana wa n’a ezize ka ona ngu ye ne latehile?
16 Mutu ya kulehile mwa puteho mwendi u tambile kwa moya. Sina ngu ye ne siile mulisana, mutu ya cwalo mwendi n’a icambaelezi fela mwa nahatute ye sabisa ya lifasi le. Ha ku si na silelezo ya mulaka, ona puteho ya Sikreste, wa kona ku taekwa maswe ki Diabulosi, ya “nz’a zamaya sina tau ye lila ye bata ye i ka ca.” (1 Pitrosi 5:8) Hape, u honehile bakeñisa kutokwa lico za kwa moya. Kacwalo, ka ili yena, mwendi bakeñisa ku fokola hahulu h’a koni ku tula litibelo z’a ka kopana ni zona mwa ku kutela kwa puteho. Kabakaleo lu tokwa ku inama ka swanisezo, ku nanula mufokoli y’o ka musa, ni ku mu shimba ku mu kutisa. (Magalata 6:2) Lu kona ku peta cwañi seo?
17. Lu kona ku likanyisa cwañi muapositola Paulusi ha lu potela mufokoli?
17 Muapositola Paulusi n’a ize: “Ku fokole mañi, na ni sa fokoli?” (2 Makorinte 11:29; 1 Makorinte 9:22) Paulusi n’a utwela batu mañeke, hamoho ni bafokoli. Ni luna lu bata ku eza bafokoli ka mufelañeke. Ha mu potela Mukreste ya fokozi mwa tumelo, mu mu kolwise kuli u butokwa ku Jehova mi Lipaki ka yena ba mu tonda ha butuku. (1 Matesalonika 2:17) A zibe kuli ba ka tabela ku mu tusa ni ku ba “mwanahabo mwa liziyezi za hae.” (Liproverbia 17:17; Samu 34:18) Lipulelo za luna ze buniti mwendi li ka mu tiisa hanyinyani-hanyinyani ili ku mu toba pilu ku fitela a kona ku kuta mwa mutapi. Kiha lu ka eza cwañi cwale? Swanisezo ya musali ni sheleñi ye latehile i lu fa sikuka.
Mu Ikataze
18. (a) Ki kabakalañi musali wa mwa swanisezo ha n’a si ka felelwa ki sepo? (b) Musali y’o n’a ikatalize cwañi, mi kwa ezahalañi?
18 Musali ya latehelwa ki sheleñi wa ziba kuli ku i fumana u ka i fumana, fela ku ka kataza. Kambe kuli sheleñi yeo ne i latehezi mwa macacani a’ yambile sibaka se situna kamba mwa sinjapatila mo ku tungile, mwendi n’a ka tuhela ka ku nahana kuli i yelezi. Kono kakuli u ziba kuli sheleñi yeo i latehezi mwa ndu ya hae, ni kuli wa kona ku i fumana, wa kala ku i tembauka ka t’ata. (Luka 15:8) Pili u tukisa lambi kuli a benyise ndu ya hae ye li bwi! H’a felize u fiyela bulilo, ka ku sepa ku utwa sheleñi. Kwa mafelelezo, u bata ni mwa maipato kaufela ku fitela a bona sheleñi ya silivera ha i myamyata mwa liseli la lambi. Musali u fumani za n’a sholokota!
19. Likezo za musali wa mwa swanisezo ya n’a latile sheleñi li kona ku lu luta lituto lifi ka za ku tusa bafokoli?
19 Ka mo i lu hupuliseza taba yeo ya mwa swanisezo, kw’a konahala ku peta tamo ya ka Mañolo ya kuli lu tuse Mukreste ya fokozi. Niteñi, lu lemuha kuli w’o ki musebezi o tokwa buikatazo. Esi mane muapositola Paulusi n’a taluselize maeluda ba kwa Efese kuli: “Ka ku sebeza cwalo, mu swanezi ku tusa bafokoli.” (Likezo 20:35a) Mu hupule kuli musali h’a fumana sheleñi, haki ka ku tembauka-tembauka fela mwa ndu ya hae, ili ku swala-swala fela fa ni fale a sa ikatazi. Se si mu konisa ku i fumana kikuli wa babatela ka tokomelo “mane a i fumane.” Ni luna ha lu bata ku kutisa mutu ya fokozi mwa tumelo, lu tokwa ku eza cwalo ka buikatazo ni tundamo. Lu kona ku ezañi?
20. Bafokoli ba kona ku tusiwa cwañi?
20 Lu kona ku tusa cwañi mufokoli ku hula mwa tumelo ni buitebuho? Ku ituta fela Bibele ka butu ka hatiso ya Sikreste ye swanela mwendi ku ka mu likana. Ku zamaisa tuto ya Bibele ku mutu ya fokozi ku lu konisa ku mu tusa ka nzila ye tomahanyizwe hande ili ka ku tala. Muokameli wa sebelezo a kana a ba yena ya ziba hande mutu wa ku keta kuli a fe tuso ye tokwahala. A kana a akaleza lituto za ku ituta mi ni hatiso ye ka tusa hahulu. Sina musali wa mwa swanisezo h’a itusisa lisebeliso ze tusa kuli a pete mulelo wa hae, ni kacenu lu na ni lisebeliso z’e lu tusa ku peta z’a lu file Mulimu kuli lu tuse bafokoli. Ze peli kwa lisebeliso za luna ze nca, kamba lihatiso, li ka tusa hahulu ku seo. Libuka zeo li bizwa Mu Lapele Mulimu A Nosi wa Niti ni Mu Sutelele ku Jehova. *
21. Ku tusa ba ba fokozi ku tahisa cwañi limbuyoti ku bote?
21 Ku tusa ba ba fokozi ku tahisa limbuyoti ku bote. Ya tusiwa u ba ni munyaka wa ku kutisana ni balikani sakata. Luna lu ba ni munyaka o mutuna o tahiswa fela ki bufani. (Luka 15:6, 9; Likezo 20:35b) Lilato mwa puteho mukatumbi la hula mutu ni mutu mwateñi h’a isa pilu ku ba bañwi. Mi sihulu, tumbo i ya kwa Balisana ba luna ba ba lu tokomela, ili Jehova ni Jesu, kakuli ku tusa bafokoli ki takazo ya bona ye boniswa ki batanga ba bona ba fa lifasi. (Samu 72:12-14; Mateu 11:28-30; 1 Makorinte 11:1; Maefese 5:1) Kacwalo, kwa swanela hakalo kuli lu tundamene ‘ku latana’!
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 20 Li hatisizwe ki Lipaki za Jehova.
Kana Mwa Kona ku Talusa?
• Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa kuli mañi ni mañi ku luna a bonise lilato?
• Ki kabakalañi ha lu swanela ku lata ni ba ba fokozi?
• Lu ituta lituto lifi kwa liswanisezo za ngu ye latehile ni sheleñi ye latehile?
• Lu kona ku nga mihato ifi tenyene ya ku tusa mutu ya fokozi?
[Lipuzo za Tuto]
[Maswaniso a fa likepe 16, 17]
Mwa ku tusa bafokoli, lwa ikupulisa mi lu eza ka musa ni ka buikatazo
[Siswaniso se si fa likepe 16, 17]
Ku tusa ba ba fokozi ku tahisa limbuyoti ku bote