Mwa ku Ngela Hande Musebezi

KACENU kwa mibeleko ku tezi mapacaca, likangisano ni ku sebeza ka t’ata, mi kacwalo batu ba bañata ha ba tabeli ku ya kwa musebezi ka zazi ni zazi. Niteñi, lu lukela ku tabela misebezi ya luna. Libaka? Kakuli lu bupilwe ka siswaniso sa Mulimu—mi Mulimu u tabela misebezi ya hae. Ka mutala, Genese 1:31 i bulela kuli kwa mafelelezo a mazazi a pupo a silezi, kamba nako ye telele, Mulimu a nyakisisa za n’a ezize, mi “a bona kaufela z’a ezize kuli li lukile hahulu.”

Ku si na ku kakanya, lilato la Jehova la ku lata musebezi ki le liñwi la mabaka h’a bizwa kuli ki “Mulimu ya tabile.” (1 Timotea 1:11, NW) Kacwalo he, kana ha ku utwahali ku bulela kuli tabo ya luna i itingile fa sipimo se lu mu likanyisa ka sona? Mulena Salumoni wa Isilaele wa ikale, yena muyahi ni muongaongi ya ipitezi, n’a amile kwa taba yeo ha n’a ñozi kuli: “Luna kamukana lu swanezi ku ca ni ku nwa, mi lu ikole ze lu belekezi, kakuli ki mpo ya lu file Mulimu.”—Muekelesia (Mubuleli) 3:13, Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984.

Bakeñisa kuli misebezi ya kacenu ha i sepahali, ne ku kana kwa ba t’ata ku nga hande musebezi. Kono Jehova Mulimu u fuyola ba ba latelela ketelelo ya hae ye lilato. (Samu 119:99, 100) Ba ba i latelela ba ngiwa ku ba babeleki ba butokwa ili ba ba sepahala mi kacwalo ha ba zwisiwi fela fa musebezi. Hape ha ba pileli ni ku sebeleza fela ku bata mali, kono ba hupula ni za kwa moya. Ku eza cwalo ku ba konisa ku eza likatulo ze nde mwa bupilo ni ku lemuha kuli tabo ni buiketo bwa bona ha li si ka itinga fa musebezi wa bona kamba fa ku fumana musebezi k’o hañata ku sa bangi bunolo. (Mateu 6:31-33; 1 Makorinte 2:14, 15) Ku ba konisa ku eza hande luli musebezi.

Mu Nge Hande Musebezi ka Mukwa O Tabisa Mulimu

Batu ba bañwi ba hapilwe hahulu ki musebezi, ba u beya wa pili kwa linto ze ñwi kaufela. Ba bañwi bona ba nyolelwa fela nako ya ku caisa kuli ba ye kwa ndu. Ki ufi mubonelo o lukile? Bibele i alaba kuli: “Se sinde ki lizoho li li liñwi  le li tezi, mo ku na ni buiketo, isi mazoho a mabeli a’ tezi, mo ku na ni mukatala ni ku ndaamanisa moya.” (Muekelesia 4:6) Ku sebeza ka t’ata kamba ka nako ye telele ku tisa fela butata—ki “ku ndaamanisa moya.” Ki kabakalañi ha ku li cwalo? Kakuli lu kana lwa sinya lika luli z’e lu fa tabo ye tuna, ili silikani sa luna ni lubasi ni balikani, tumelo ya luna, buikangulo bwa luna, mane nihaiba butelele bwa bupilo bwa luna. (1 Timotea 6:9, 10) Se si lukile ki ku itebuha lika ze likani za kwa mubili inze lu ikola kozo ku fita ku imezwa ki ku mbindana ko ku zamaelela ni misunga kamba matomola.

Ka ku susueza mubonelo o lukile wo, Bibele ha i yemeli buzwa. (Liproverbia 20:4) Buzwa bu feza maikuto a ku ba ya kutekeha ni likute le ba kana ba lu fa ba bañwi. Mi se situna ni ku fita kikuli, bu sinya silikani sa luna ni Mulimu. Bibele i bulela fo ku sweu kuli mutu ya hana ku sebeza ha lukeli ku ca za ba bañwi. (2 Matesalonika 3:10) Kono u swanela ku cinca linzila za hae ni ku kala ku sebeza ka t’ata, ilikuli a ipabalele ni ku babalela b’a uta. H’a sebeza ka t’ata u ka kona mane nihaiba ku tusa ba ba tokwile luli, sina mo li susueleza Linzwi la Mulimu.—Liproverbia 21:25, 26; Maefese 4:28.

Ku Twaezwa ku Nga Musebezi ka Butuna Isali kwa Bwanana

Mikwa ye minde ya ku sebeza ha i itaheli fela; i itutelwa kwa bwanana. Kacwalo, Bibele i susueza bashemi kuli: “Luta mwana nzila y’a swanezi ku zamaya, nih’a supala h’a na ku i keluha.” (Liproverbia 22:6) Kwand’a ku toma mutala wa ku sebeza ka t’ata, bashemi ba ba butali ba kalisa ku twaeza twana twa bona ka ku tu fa misebezi ya fa lapa y’e tu likana. Bana ni ko ba si ke ba tabela misebezi ye miñwi, ba ka fita fa ku iponela kuli ki ba butokwa mwa lubasi—sihulu muta bom’a bona kamba bondat’a bona ba ba lumba ka ku peta hande musebezi o muñwi. Ka bumai, bashemi ba bañwi ba ezezanga bana ba bona ibat’o lika kaufela, mwendi kabakala ku nahana kuli ki musa, ibo haki ona. Bashemi bao ba lukela ku nyakisisa liñolo la Liproverbia 29:21 le li li: “Mutanga ha u mu hulisa ka ku mu beka-beka, ku kala kwa bwanana bwa hae, kwapili u ka ikeza sina yo muñwi wa bana ba hao.”

Hape bashemi ba ba na ni pabalelo ba isa pilu kwa lituto za bana ba bona, ku ba susueza ku ituta ni ku sebeza ka t’ata ha ba li kwa  sikolo. Ku eza cwalo ku kona ku tusa bana kwapili muta ba kena misebezi.

Mu Kete Musebezi ka Butali

Bibele niha i sa lu fi mufuta wa musebezi o lu na ni ku bata, i lu fa likuka ze nde ilikuli zwelopili ya luna ya kwa moya, sebelezo ya luna ku Mulimu, ni misebezi ye miñwi ya butokwa li si ke za tokolomohiwa. Ka mutala, Muapositola Paulusi n’a ñozi kuli: “Nako ki ye kuswani; ku zwa cwale ba ba . . . itusisa ka za lifasi le, ba be inge ha ba itusisi ka zona; kakuli mukwa wa lifasi le wa fela.” (1 Makorinte 7:29-31) Mwa lifasi la kacenu ha ku na lika ze sa cinci kamba ze sepeha. Ku neela ku lona nako ni m’ata a luna kaufela ku swana inge kuli ka mali e lu bulukile mwa bupilo bwa luna kaufela, lu leka ndu ye yahilwe mwa sibaka sa munda. Ki mafosisa kwa butuna!

Mwa Libibele ze ñwi pulelo ya kuli “ha ba itusisi ka zona” i tolokilwe kuli “ha ba si ka tupwikelela ku zona” ni kuli “ha ba si ka patehiswa ki zona ku feleleza.” (Bibele ya The Jerusalem Bible; Bibele ya Today’s English Version) Batu ba ba butali ha ba libali kuli nako “ki ye kuswani” ya lifasi la cwale, mi ni kuli ku “tupwikelela” kamba ku ‘patehiswa ku feleleza’ ki zona ku tamehile ku tisa maswabi kamba ku inyaza.—1 Joani 2:15-17.

‘Mulimu H’a Na ku Mi Fulalela’

Jehova wa ziba hande ze lu tokwa ku fita mane mo lu li zibela luna. Hape wa ziba nako ye siyezi kuli mulelo wa hae u petahale. Kacwalo, u lu hupuza kuli: “Mwa mukwa wa mina, lilato la ku lata bufumu li be siyo; mu kolwe ki se mu na ni sona; kakuli Mulimu u ize: Ha ni na ku ku tuhela, ha ni na ku ku fulalela.” (Maheberu 13:5) Manzwi ao a omba-omba luli! Ka ku likanyisa Mulimu mw’a iyakatelwa batu ba hae, Jesu mwa ngambolo ya hae ye zibahala ya fa lilundu, n’a tandile nako ye ñata kwa ku luta balutiwa ba hae m’o musebezi ni lika za kwa mubili li swanela ku ngelwa.—Mateu 6:19-33.

Lipaki za Jehova ba lika ka t’ata ku mamela lituto zeo. Ka mutala, muta mubelekisi n’a kupile Paki yo muñwi ya n’a ziba hahulu za malaiti, kuli a belekange hamulaho wa nako ya hae ya ku caisa, mubeleki a hana. Libaka? Kakuli n’a sa lati kuli musebezi wa hae wa kwa mubili u mu amuhe nako ya n’a tandanga ni lubasi lwa hae ni ku eza za kwa moya. Bakeñisa kuli n’a li mubeleki yo munde hahulu mi n’a sepahala, mubelekisi wa hae a utwisisa maikuto a hae. Ki niti, ha ku bangi cwalo kamita, mi mutu a kana a tokwa ku fumana musebezi u sili kuli a zwelepili ku pila bupilo bo bu bunolo. Niteñi, ba ba sepile Jehova ka ku tala hañata ba fumananga kuli muzamao wa bona o munde ni mubonelo wa bona wa musebezi li tahisa kuli ba tabelwe ki mubelekisi.—Liproverbia 3:5, 6.

Muta Misebezi Kaufela I Ba ni Tuso

Mwa lifasi la kacenu le li si ka petahala, musebezi ni lisepiso za musebezi li ka na li tahisa matata ni silikwalikwani. Mane, lika li kana za sinyeha hahulu lifasi ha li nze li yema ka mahutu  mi sifumu sa linaha si nze si shekesha kamba mane ku fela. Kono butata b’o ki bwa swalelele. Cwanoñu fa, ha ku na ya si ke a ba ni musebezi. Hape, misebezi kaufela luli i ka tabisa mi i ka ba ye tusa. Seo si ka ezahala cwañi? Ki nto mañi ye ka tahisa licinceho zeo?

Jehova n’a bulezi cimo ka za nako yeo ka mupolofita wa hae Isaya. Jehova n’a ize: “Cwale ni ka eza mahalimu a manca ni lifasi le linca. Za kale ha li sa na ku hupulwa, nihaiba ku kutela mwa minahano.” (Isaya 65:17) F’o n’a bulela za mulonga o munca wa tomile, mo ku ka pila lusika lo lunca-nca lwa batu, lo lu shutana ni lwa kacenu.—Daniele 2:44.

Bupolofita bu zwelapili cwana ku ama za mo ba ka pilela ni ku sebeleza batu ka nako yeo: “Ba ka yaha mandu, ba pile ku ona; ba cale likota za veine mi ba ce ze bewa ki zona. Ha ba na ku ikahela mandu mi ku pile ba sili mwateñi, kamba ku cala likota za veine mi li ciwe ki ba sili, kakuli mazazi a ba sicaba sa ka, a ka likana ni mazazi a likota; mi baketiwa ba ka, ba ka ikola misebezi ya mazoho a bona nako ye telele. Ha ba na ku sebeza ku sa tusi se siñwi, kamba ku pepa bana ba ba sa pili; kakuli ba ka ba lusika lo lu fuyauzwi ki [Muñ’a] Bupilo, mi bana ba bona ba ka ba ni bona.”—Isaya 65:21-23.

Ki licinceho kwa butuna zeo Mulimu a ka eza mwa lifasi le linca leo la lukisize! Kana ha mu tabeli ku yo pila mwa lifasi le li cwalo, mo mu si ke mwa “sebeza ku sa tusi se siñwi” inze mu ikola “ze bewa” ki misebezi ya mina? Kono, mu lemuhe batu ba ba ka ikola limbuyoti zeo. Ki “ba lusika lo lu fuyauzwi ki [Muñ’a] Bupilo.” Mwa kona ku balelwa ku ‘ba ba fuyauzwi’ cwalo ka ku ituta za Jehova ni ku eza z’a tokwa. Jesu n’a ize: “Bupilo bo bu sa feli, kikuli ba ku zibe, Wena, Mulimu a nosi wa niti, ni y’o lumile, yena Jesu Kreste.” (Joani 17:3) Lipaki za Jehova ba ka tabela ku mi tusa ku ba ni zibo yeo ye fumanisa bupilo, ka ku latelela tomahanyo ye nde ya ku mi luta Linzwi la Mulimu, yona Bibele.

[Mbokisi fa likepe 6]

“BA BATAHALA KAMITA”

Bibele i bulela kuli: “Se mu eza kaufela, mu si eze ka pilu, inge mu ezeza Mulena isi batu.” (Makolose 3:23) Kaniti mubeleki ya latelela sikuka se sinde seo u ka latiwa hahulu fa musebezi. Kabakaleo, mwa buka ye bizwa How to Be Invisible, J. J. Luna u eleza ba ba kenya batu misebezi kuli ba bate babeleki ba ba tiile mwa bulapeli bo buñwi, kono u ekeza kuli: “Buniti kikuli, hañata lu ketanga ku kenya Lipaki [za Jehova] fa musebezi.” Libaka le liñwi l’a fa kikuli Lipaki ba zibahala hahulu ka busepahali, mi kacwalo b’a “batahala kamita” fa misebezi ye fitana-fitana.

[Maswaniso a fa likepe 5]

Ku aba hande nako ya musebezi, ya litukiso za kwa moya, ni ya ku itabisa ku tahisa tabo