“Mu Tiye Lipilu, Ni Tuzi Lifasi”

LIZAZI la n’a shwile Jesu—lona lizazi la bu 14 la kweli ya Sijuda ya Nisani—ne li kalisize la Bune, la March 31, ka 33 C.E., lizazi ha li likela. Manzibwana ao, Jesu ni baapositola ba hae ne ba kopani mwa ndu ya kwahalimu mwa Jerusalema kuli ba eze mukiti wa Paseka. Ha n’a itukiseza “kuli a siye lifasi, ku ya ku Ndat’ahe,” Jesu a bonisa kuli n’a lata baapositola ba hae ku feleleza. (Joani 13:1) Kamukwaufi? Ka ku ba luta lituto ze nde, ili ku ba tusa ku itukiseza ze n’e ka taha kwapili.

Busihu ha ne bu zwelapili, Jesu a bulelela balutiwa ba hae kuli: “Mu tiye lipilu, ni tuzi lifasi.” (Joani 16:33) N’a talusañi ka pulelo y’e bundume yeo? Ze ñwi za n’a talusa kikuli: ‘Ha ni si ka nyemiswa ki bumaswe bo bu mwa lifasi kamba ku bata ku kutisa misuha. Ha ni si ka tuhelela lifasi ku ni yaulula. Ni mina mwa kona ku eza seo.’ Za n’a lutile Jesu baapositola ba hae mwa lihora za mafelelezo a bupilo bwa hae bwa fa lifasi-mubu zeo, ne li ka ba tusa ku tula lifasi.

Ki mañi ya ka hana kuli bumaswe bu atile mwa lifasi kacenu? Lu ezanga cwañi ha ku ba ni likezo za sobozi ni za mifilifili? Kana lwa nyemiswanga ki zona kamba ku lu tahiseza muliko wa ku bata ku kutisa misuha? Lu ikutwa cwañi ka za mizamao ye sweli ku pongana mwa lifasi? Ku zeo mu ekeze ku sa petahala kwa luna ni litakazo za ku bata ku eza sibi, ili ze tahisa kuli lu lwane lindwa ze peli: ya ku lwanisa lifasi le li maswe mo lu pila ni ya ku lwanisa litakazo ze maswe ze mwahali ku luna. Kana lu na ni sepo ya kuli lwa kona ku tula ku si na ku tusiwa ki Mulimu? Lu kona ku tusiwa cwañi ki yena? Ki tulemeno mañi to lu swanela ku hulisa kuli lu kone ku lwanisa litakazo za nama? Kuli lu fumane likalabo, ha lu boneñi zeo Jesu n’a lutile balutiwa ba hae ba ba lateha fa lizazi la mafelelezo a ku pila kwa hae fa lifasi.

Mu Tule Buikuhumuso ka Buikokobezo

Ka mutala, mu nyakisise butata bwa buikuhumuso, kamba ku izinika. Bibele i bu bulela kuli: “Buikuhumuso bu zamaya shandauko kwapili, mi ku izinika ku isa kwa ku wa.” (Liproverbia 16:18) Hape Mañolo a lu eleza kuli: “Mutu h’a ikupula kuli ki nto ye tuna, kanti hasi se siñwi, wa ipuma.” (Magalata 6:3) Ee, buikuhumuso bwa bulaya mi bwa puma. Lu ka eza hande ha lu ka toya “buikanyiso, ni buikuhumuso.”—Liproverbia 8:13.

Kana baapositola ba Jesu ne ba na ni buikanyiso ni buikuhumuso? Muta o muñwi, ne ba pihile kañi ya ku ziba yo mutuna ku bona. (Mareka 9:33-37) Nako ye ñwi hape, bo Jakobo ni Joani ne ba ikupezi litulo ze tuna mwa Mubuso. (Mareka 10:35-45) Jesu n’a lakalize ku tusa balutiwa ba hae kuli ba pime takazo yeo. Kacwalo, ha ne ba sweli ku ca Paseka, a  yema, a nga taulo, mi a tapisa mahutu a balutiwa ba hae. Ne ku iponelwa hande ka za seo n’a bata balutiwa ba hae ku ituta. Jesu a li: “Cwale ha ni mi tapisize kwa mahutu, na, ni li Muluti ni Mulena, ni mina mu swanezi ku tapisana kwa mahutu.” (Joani 13:14) Buikuhumuso bu lukela ku yoliswa ka buikokobezo.

Kono ku t’ata ku felisa buikuhumuso. Hamulaho manzibwana ao, Jesu ha s’a funduzi Judasi Isikariota, ya n’a li fakaufi ni ku mu beteka, kwa zuha kañi ye tuna mwahal’a baapositola b’a 11. Ne ba kananelañi? Ku bata ku ziba kuli y’a bonahala ku ba yo mutuna ku bona ki mañi! Ku fita ku ba omanya, Jesu hape a koñomeka ka pilu-telele butokwa bwa ku sebeleza ba bañwi. A li: “Malen’a macaba ba a busa, mi ba ba filwe ku a busa ba bizwa kuli ki Bababaleli ba ona. Kono ha ku na ku ba cwalo ku mina; kono yo mutuna ku mina a likane ni yo munyinyani; mi ya busa a likane ni ya sebeleza.” Ka ku ba hupuza mutala wa hae, a ekeza kuli: “Na, ni mwahal’a mina sina ya mi sebeleza.”—Luka 22:24-27.

Kana baapositola ne ba utwile tuto yeo? Ku bonahala cwalo. Ha se ku fitile lilimo-limo, muapositola Pitrosi a ñola kuli: “Mu be ni maikuto a li mañwi kamukan’a mina, mu be ni mukekecima ni musa.” (1 Pitrosi 3:8) Ku butokwa luli kuli ni luna lu tule buikuhumuso ka buikokobezo! Lu ka eza hande ha lu si ke lwa fundumanela za ku bata libubo, m’ata kamba situlo. Bibele i li: “Mulimu u hanela ba ba ikuhumusa, kono u shemuba ba ba ikokobeza.” (Jakobo 4:6) Hape, lishitanguti le linde la kale li li: “Mupuzo wa ku ikokobeza ni ku saba Mulimu, ki bufumu, ni ku kutekiwa, ni bupilo.”—Liproverbia 22:4.

Mu Tule Sitoyo—Kamukwaufi?

Mu nyakisise mukwa o muñwi o atile mwa lifasi—sitoyo. Ibe kuli si tahiswa ki sabo, ku sa ziba lika, ketululo, buhateleli, sobozi, ku lata naha ya habo mutu, ku lata puo ya habo mutu, kamba mushobo wa mutu, sitoyo si bonahala ku fumaneha kai ni kai. (2 Timotea 3:1-4) Sitoyo ne si atile ni mwa nako ya Jesu. Batelisi ne li bahaniwa be ne ba toilwe ki sicaba sa Majuda. Majuda ne ba sa utwani ni Masamaria. (Joani 4:9) Mi ni Balicaba, kamba b’e si Majuda, ne ba kendiwa ki Majuda. Kono nako ha ne i fitile, bulapeli bwa n’a tomile Jesu bwa lumelela batu ba mwa macaba kamukana. (Likezo 10:34, 35; Magalata 3:28) Kacwalo, a fa balutiwa ba hae ka lilato nto ye nca.

Jesu n’a ize: “Ni mi fa mulao o munca, kikuli mu latane; sina mo ni mi latezi, ni mina mu latane cwalo.” Ne ba na ni ku ituta ku bonisa lilato leo, kakuli n’a ekelize kuli: “Se ba ka ziba batu kaufela kuli mu balutiwa ba ka ka sona, ki ha mu latana.” (Joani 13:34, 35) Taelo yeo ne li ye nca kakuli ne i sa ami fela ku lata “wahenu m’o itatela.” (Livitike 19:18) Ka nzila ifi? Jesu n’a talusize taba yeo ka ku bulela kuli: “Taelo ya ka, kikuli mu latane, sina ha ni mi latile. Ha ku na lilato le li fita la ya fa balikani ba hae bupilo bwa hae.” (Joani 15:12, 13) Ne ba na ni ku itatela ku shwelana ni ku shwela ba bañwi.

Batu ba ba si ka petahala ba kona ku felisa cwañi sitoyo mwa bupilo bwa bona? Ka ku si  yolisa ka buitomboli bo bu lilato. Buñata-ñata bwa batu kaufela ba ba sepahala ba ba zwa mwa mishobo, lizo, bulapeli ni milonga ba sweli ku eza cwalo. Cwale ba sweli ku swalisana ka ku ba kopano ya mwa lifasi kaufela ya Lipaki za Jehova ye si na sitoyo. Ba mamela manzwi a’ buyelezwi a muapositola Joani a’ li: “Mutu ni mutu ya toile mwanahabo ki mubulai; mi mwa ziba kuli ha ku na mubulai ye bupilo bo bu sa feli bu inzi ku yena.” (1 Joani 3:15) Bakreste ba niti ha ba hani fela ku ikenya mwa lindwa kono hape ba lika ka t’ata ku latana.

Kono lu swanela ku nga cwañi ba ba si balumeli sina luna ni ba ba kana ba lu toya? Ha n’a nz’a kokotezwi fa kota, Jesu n’a lapelezi be ne ba mu bulaya kuli: “Ndate, u ba swalele, kakuli ha ba zibi se ba eza.” (Luka 23:34) Banna ba ba na ni ñole ha ne ba pobauzi Setefani ku mu bulaya, manzwi a hae a mafelelezo ne li a kuli: “Mulena, u si ke wa ba balela sibi se!” (Likezo 7:60) Jesu ni Setefani ne ba bata kuli niheba be ne ba ba toile ba be hande. Ne ku si na sitoyo mwa lipilu za bona. Bibele i lu eleza kuli: “Lu eze batu kaufela hande.”—Magalata 6:10.

‘Mutiisapilu Wa Kamita’

Mukopano wa n’a eza ni baapositola ba hae b’a 11 ha ne u zwelapili, Jesu a ba zibisa kuli n’a ka tuha a ba siya mwa nama. (Joani 14:28; 16:28) Kono a ba sepisa kuli: “Na, ni ka lapela Ndate, mi u ka mi fa Mutiisapilu yo muñwi, kuli a ine ni mina kamita.” (Joani 14:16) Mutiisapili ya n’a sepisizwe y’o ki moya o kenile wa Mulimu. Ne u ka ba luta lika ze tungile za mwa Mañolo ni ku ba hupulisa za n’a ba lutile Jesu mwa nako ya bukombwa bwa hae fa lifasi.—Joani 14:26.

Moya o kenile u kona ku lu tusa cwañi kacenu? Bibele ki Linzwi la Mulimu le li buyelezwi. Banna be ne ba itusisizwe kwa ku polofita ni ku ñola Bibele ne “ba susumezwa ki Moya o Kenile.” (2 Pitrosi 1:20, 21; 2 Timotea 3:16) Ku ituta Mañolo ni ku sebelisa ze lu ituta ku lu fa zibo, butali, kutwisiso, yeloseli, temuho, ni buitemuso. Kacwalo, lu ba ba ba itukiselize ku talimana ni kukuezo ya lifasi le li maswe.

Moya o kenile u tusa ka nzila ye ñwi hape. Moya o kenile wa Mulimu u susueza batu ku eza ze nde, mi u tusa ba ba etelelwa ki ona ku bonisa tulemeno twa Mulimu. Bibele i li: “Muselo wa Moya ki lilato, ni tabo, ni kozo, ki pilu-telele, ni musa, ni bunde, ki busepahali, ni ku ishuwa, ni buiswalo.” Kana t’o haki tona tulemeno to lu tokwa ku ba ni tona ili kuli lu tule litakazo za nama za buhule, likomano, muna, buhali, ni ze ñwi cwalo?—Magalata 5:19-23.

Ka ku itinga fa moya wa Mulimu, lwa kona hape ku amuhela ‘m’ata a matuna hahulu’ a ku kona ku talimana ni butata kamba ziyezi ifi kamba ifi. (2 Makorinte 4:7) Hailif’o moya o kenile mwendi ha u zwisi miliko, niti kikuli w’a kona ku lu tusa ku tiyela miliko. (1 Makorinte 10:13) Muapositola Paulusi n’a ñozi kuli: “Ni kona linto kamukana ka Kreste ya ni fa mata.” (Mafilipi 4:13) Mulimu u fa m’ata ao ka moya wa hae o kenile. Lwa kona ku itumela hahulu kwa moya o kenile! U sepisizwe ku ba ba ‘lata Jesu ni ku mamela litaelo za hae.’—Joani 14:15.

“Mu Ine mwa Lilato la Ka”

Busihu bwa mafelelezo a ku pila kwa hae sina mutu wa fa lifasi, Jesu hape n’a bulelezi baapositola ba hae kuli: “Ya utwa litaelo za ka, mi a li mamela, ki yena ya ni lata. Mi ya ni lata, u ka latwa ki Ndate.” (Joani 14:21) N’a ba susuelize kuli: “Mu ine mwa lilato la ka.” (Joani 15:9) Lu kona ku tusiwa cwañi ki ku ina mwa lilato la Ndate ni la Mwana mwa ndwa ya luna ya ku lwanisa litakazo za sibi ze mwahali ku luna ni lifasi le li maswe le lu pila ku lona?

Kana luli lwa kona ku tula litakazo ze maswe haiba ha lu ikutwi ku tameha ku eza cwalo? Se si ka lu tusa hahulu ku eza cwalo ki ku ba ni takazo ya ku ba ni silikani se sinde  ni Jehova Mulimu ni Mwan’a hae. Ernesto, * mutangana ya n’a lwanile ka t’ata kuli a tuhele muzamao o maswe wa n’a bile ni ona ku zwa kwa bwanana, u talusa kuli: “Ne ni bata ku tabisa Mulimu, mi ne ni itutile mwa Bibele kuli n’a sa katelwi mupilelo wa ka. Kacwalo na eza keto ya ku cinca butu bwa ka, kuli ni latelele ketelelo ya Mulimu. Ka zazi ne ni na ni ku lwanisa mihupulo ye masila ye n’e ñatafala mwa munahano wa ka. Kono ne ni pihile ku wina ndwatuna yeo, mi ne ni sa liseli ku lapela kuli Mulimu a ni tuse. Ha se ku fitile lilimo ze peli butata b’o bwa fukuzeha hahulu, nihaike ni sa sweli ka t’ata ku cinca mihupulo ya ka.”

Ka za ndwa ya ku lwanisa lifasi le lu pila ku lona, mu nyakisise tapelo ya Jesu ya mafelelezo pili a si ka zwa mwa ndu yani ya kwahalimu mwa Jerusalema. Ka ku lapelela balutiwa ba hae, a kupa Ndat’ahe kuli: “Ha ni ku lapeli kuli u ba zwise mwa lifasi, kono kuli u ba sileleze kwa bumaswe. Hasi ba lifasi, sina na ha ni si wa lifasi.” (Joani 17:15, 16) Kwa tiisa pilu luli! Jehova u mamela b’a lata mi wa ba tiisa ha ba nze ba ikambusa kwa lifasi.

‘Mu Be ni Tumelo’

Kaniti ku mamela litaelo za Jesu kw’a kona ku lu tusa ku tula mwa ndwa ya ku lwanisa lifasi le li maswe ni litakazo za luna za sibi. Kono litulo zeo niha li li za butokwa, ha li koni ku zwisa muinelo wa lifasi kamba sibi se si hozizwe. Kono ha lu tokwi ku zwafa.

Bibele i talusa kuli: “Lifasi la fela, ni takazo ya lona; kono ya eza tato ya Mulimu u ina ku ya ku ile.” (1 Joani 2:17) Jesu n’a fanile bupilo bwa hae kuli a yangwele kwa sibi ni lifu “mutu ufi kamba ufi ya lumela ku yena.” (Joani 3:16) Kacwalo, ha lu nze lu hula mwa zibo ya ku ziba tato ya Mulimu ni milelo ya hae, ha lu utweñi kelezo ya Jesu ye li: “Mu lumele Mulimu, ni na, mu ni lumele.”—Joani 14:1.

[Litaluso za kwatasi]

[Siswaniso se si fa likepe 6, 7]

Jesu n’a susuelize baapositola ba hae kuli “mu ine mwa lilato la ka”

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Tukuluho kwa sibi ni ze tahiswa ki sona i tuha i taha