Mulalelo wa Mulena Ki Wa Butokwa Hahulu ku Mina
Mulalelo wa Mulena Ki Wa Butokwa Hahulu ku Mina
KANA Mulalelo wa Mulena ki wa butokwa ku mina ku ya ku ile? Kuli lu zibe, ha lu batisiseñi pili m’o Jesu Kreste ka sibili n’a ngela ka butokwa kezahalotuna yeo.
Busihu bwa la Nisani 14, 33 C.E., Jesu n’a kopani ni baapositola ba hae ba 12 mwa ndu ye kwahalimu mwa Jerusalema kuli ba eze mukiti wa ka silimo wa Paseka. Ha ne se ba cile Paseka, Judasi yena mubeteki a zwa mwa ndu ku yo beteka Jesu. (Joani 13:21, 26-30) Jesu a toma “Mulalelo wa Mulena” kwa baapositola be ne ba siyezi ba 11. (1 Makorinte 11:20, NW) Mulalelo wo u bizwa hape kuli Kupuzo, kakuli Jesu n’a laezi balateleli ba hae kuli: “Mu eze seo kuli mu ni hupule ka sona.” Yeo kona fela kezahalo ye ba laezwi ku hupulanga Bakreste.—1 Makorinte 11:24.
Mwa libaka ze ñata, batu ba ngangulanga licwe kamba nto ye ñwi ya kupuzo kamba ku keta lizazi la butokwa fo ba ka hupulelanga teñi mutu kamba nto ye ñwi ye na ni taluso. Kono ka nako yeo, Jesu n’a tomile mulalelo wa kupuzo, o n’o ka tusa balutiwa ba Jesu ku zwelapili ku hupulanga taluso ye tungile ya lika za butokwa ze ne ezahezi fa lizazi le lituna leo. Kwa masika a kwapili, mulalelo wa kupuzo wo, ne u ka hupuzanga ba ba u mamela ka za talusotuna ye iputezi ku za n’a ezize Jesu busihu bo, sihulu taluso ya lisupo za n’a itusisize. Ki lisupo kamba liswanisezo mañi za n’a itusisize Jesu, mi li yemelañi? Ha lu tatubisiseñi ze i bulela Bibele ka ze n’e ezahezi busihu b’o bwa la 33 C.E.
Liswanisezo ze Kenile
“A nga buhobe, a itumela, a bu komona mi a ba fa bona, a li: Se, ki mubili wa ka [“si talusa mubili wa ka,” NW] o fiwa mina. Mu eze cwalo kuli mu ni hupule.”—Luka 22:19.
Jesu ha n’a ngile buhobe ni ku bulela kuli ‘se, si talusa mubili wa ka,’ n’a bonisa kuli buhobe bo bu si ka ya mumela ne bu yemela, kamba ku swaniseza mubili wa hae wa butu o si na sibi, wa n’a fanile ‘kuli u pilise lifasi.’ (Joani 6:51) Nihaike Libibele ze ñwi li li “se, ki [Sigerike, es·tinʹ] mubili wa ka,” dikishinari ya Thayer ye bizwa Greek-English Lexicon of the New Testament i bulela kuli linzwi la es·tinʹ hañata li talusa “ku sinula, ku swaniseza, ku talusa.” Linzwi leo li fa muhupulo wa ku swaniseza nto ye ñwi.—Mateu 26:26, NW, litaluso za kwatasi.
Ki nto ye swana ni ka za komoki ya veine. Luka 22:20.
Jesu n’a ize: “Sinwiso se, ki bulikani bo bunca [“si talusa bulikani bo bunca,” NW] bwa mwa mali a ka, a’ sululelwa mina.”—Ka ku ya ka taba ye kwa Mateu, Jesu n’a bulezi ka za komoki kuli: “Se ki mali a ka [“si talusa mali a ka,” NW], a’ sululelwa ba bañata, bakeñisa swalelo ya libi.” (Mateu 26:28) Jesu n’a itusisa veine ye mwa komoki ka ku swaniseza, kamba ku supa kwa mali a hae tota. Mali a hae a’ suluzwi kona fo ne bu ka toma “bulikani bo bunca” bwa balutiwa ba ba tozizwe ka moya, ili be ne ba ka busa ni yena kwa lihalimu sina malena ni baprisita.—Jeremia 31:31-33; Joani 14:2, 3; 2 Makorinte 5:5; Sinulo 1:5, 6; 5:9, 10; 20:4, 6.
Veine ye mwa komoki hape ki kupuliso ya kuli mali a Jesu a’ suluzwi kona fo ku ka toma tukiso ya “swalelo ya libi,” ilikuli ba ba nwa ku yona ba kone ku bizezwa kwahalimu ku yo ca sanda ni Kreste. Kacwalo, ba pizo ya lihalimu, ili ba sikai fela, ki bona fela ba ba abana kwa sinkwa ni veine za fa Kupuzo.—Luka 12:32; Maefese 1:13, 14; Maheberu 9:22; 1 Pitrosi 1:3, 4.
Kono ku cwañi ka za balateleli ba bañwi ba Jesu ba ba siyo mwa bulikani bo bunca? Bona ki “lingu ze ñwi” za Mulena, ze sepile ku pila ku ya ku ile mwa lifasi le li li paradaisi, isi ku yo busa ni Kreste kwahalimu. (Joani 10:16; Luka 23:43; Sinulo 21:3, 4) Ka ku ba “buñata bo butuna” bwa Bakreste ba ba sepahala ba ba “sebeleza [Mulimu] musihali ni busihu,” ba tabile ku fumaneha kwa Mulalelo wa Mulena. Manzwi ni likezo za bona li shaela kuli: “Ku pilisa ki kwa Mulimu wa luna ya inzi mwa Lubona, ni kwa Ngunyana!”—Sinulo 7:9, 10, 14, 15.
Kupuzo I Eziwa Hakai?
“Mu eze cwalo kuli mu ni hupule.”—Luka 22:19.
Kupuzo i na ni ku eziwa hakai kuli lifu la Kreste li zwelepili ku hupulwanga? Jesu n’a si ka bulela ka ku nonga kuli ki hakai. Kono kakuli n’a tomile Mulalelo wa Mulena la Nisani 14, ili busihu bwa Paseka, ye ne ba ezanga Maisilaele hañwi ka silimo, kwa iponahaza hande kuli Jesu n’a bata kuli Kupuzo i eziwange ka mukwa o swana. Maisilaele ka silimo ne ba ezanga mukiti wa ku hupula ku lukuluha kwa bona mwa Egepita, mi Bakreste bona ka silimo ba hupulanga ku lukuluha kwa bona ku zwa kwa sibi ni lifu.—Exoda 12:11, 17; Maroma 5:20, 21.
Kaniti mukwa wa ku hupulanga kezahalo ya butokwa hañwi ka silimo haki o sienyi. Mu nge ka mutala, munna ni musal’a hae ha ba eza kupuzo ya sinawenga sa bona, kamba naha ha i hupula kezahalo ya butokwa ye kile ya ezahala. Hañata kupuzo yeo i eziwanga hañwi ka silimo fa lizazi le ne i ezahalile kezahalo yeo. Hamulaho wa lilimo ze mianda-nda ku zwa fa lifu la Kreste, ba bañata be ne ba ipapata ku ba Bakreste ne ba biziwa kuli ki ma-Quartodeciman, ili ku talusa batu “Ba Ba Buluka Lizazi la Bu 14,” kabakala kuli ne ba hupulanga lifu la Jesu hañwi ka silimo, fa lizazi la Nisani 14.
Mukiti O Bunolo ili O Na ni Taluso
Muapositola Paulusi n’a talusize kuli ku hupula Mulalelo wa Mulena ne ku ka konisa 1 Makorinte 11:26) Kacwalo, kupuzo yeo ne i ka toma fa musebezituna wa petile Jesu, ka lifu la hae, kuli milelo ya Mulimu i petahale.
balutiwa ba Jesu ku no “bulela lifu la Mulena.” (Ka ku sepahala ku fitela lifu, Jesu Kreste n’a bubanisize Jehova Mulimu kuli ki Mubupi ya na ni butali ni lilato ni kuli ki Mubusi ya lukile. Ka ku fapahana ni buipapato bwa Satani, Jesu ka ku sa swana ni Adama, n’a bonisize kuli mutu wa kona ku zwelapili ku sepahala ku Mulimu, niha li mwa litiko ze tuna.—Jobo 2:4, 5.
Mulalelo wa Mulena hape u konisa batu ku n’o hupula ka buitebuho lilato la Jesu la ku t’o lu shwela. Ni kwa n’a kopani ni litiko ze t’ata, Jesu n’a zwezipili ku ipeya ku utwa ka ku tala ku Ndat’ahe. Kacwalo n’a kona ku fa bupilo bwa hae bwa butu bo bu petahalile kuli a life tekotuna ya sibi sa Adama. Sina mwa na taluselize yena Jesu, sa n’a tezi ki ku to “fa bupilo bwa hae, kuli a liulule ba bañata.” (Mateu 20:28) Kacwalo, kaufela ba ba lumela ku Jesu b’a kona ku swalelwa libi za bona ni ku fumana bupilo bo bu sa feli sina mwa n’a lelezi Jehova kwa makalelo.—Maroma 5:6, 8, 12, 18, 19; 6:23; 1 Timotea 2:5, 6. *
Zeo kaufela li sa bonahaza bunde bo butuna ni sishemo se situna sa Jehova ka ku tahisa tukiso ya ku pilisa batu ka yona. Bibele i bulela kuli: “Lilato la Mulimu ku luna li bonahezi ka se: Mulimu u lumile mwa lifasi Mwan’a hae a li muñwi ku Yena kuli lu pile ka yena. Lilato ki le: Hasi luna lu latile Mulimu, kono ki Yena ya lu latile, mi u lumile Mwan’a hae kuli a be tifo ya libi za luna.”—1 Joani 4:9, 10.
Ee, Kupuzo ki mukiti o makaza luli! U bunolo mi u kona ku ezwa mwa lifasi kamukana mwa miinelo ye fitana-fitana, kono u nz’o na ni taluso ye tuna ye zwelapili ku hupulwa ka nako ye telele.
U Mi Ama Cwañi?
Lifu la sitabelo la Mulen’a luna Jesu Kreste n’e li la teko ye tuna ku yena hamohocwalo Maroma 5:12; Maheberu 7:26) N’a ka zwelapili ku pila ku ya ku ile. Haiba n’a sa lati, n’a si ke a amuhiwa bupilo bwa hae nihaiba ka ku hapelezwa. N’a ize: “[Bupilo bwa ka] ha ku na mutu ya ni amuha bona; ni na ni mata a ku bu fa.”—Joani 10:18.
ni ku Ndat’ahe, Jehova. Ka ku ba mutu ya petahalile, Jesu n’a si ke a shwa lifu la sihozo sina luna. (Kono ka ku itatela, Jesu n’a file bupilo bwa hae bwa butu, bo bu petahalile, sina sitabelo kuli “ka lifu la hae, a felise ya sweli mubuso wa lifu mwa mata a hae, yena Diabulosi; mi a liulule batu kamukana ba ba ne ba pila bupilo bwa bona kaufela mwa butanga bwa ku saba lifu.” (Maheberu 2:14, 15) Lilato le lituna la Kreste li bonahazwa hape ki mufuta wa lifu la n’a shwile ka lona. N’a izibela hande mwa n’a ka nyandela ni ku shwela.—Mateu 17:22; 20:17-19.
Kupuzo hape i lu hupulisa ka za ponahazo ye tuna ka ku fitisisa ya lilato, ye ezizwe ki Ndat’a luna wa kwa lihalimu, Jehova. Ka ku ba ya “tezi sishemo ni mukekecima,” u lukela kuli n’a utwile hahulu butuku muta a bona ni ku ikutwela ‘muhuwo o mutuna ni miyoko’ ya Jesu mwa simu ya Getsemani, ha shapakiwa maswe, ku kokotelwa ko ku situhu, ni ku felelwa ki moya hanyinyani-hanyinyani ka butuku bo butuna. (Jakobo 5:11; Maheberu 5:7; Joani 3:16; 1 Joani 4:7, 8) Nihaiba kacenu, ha se ku fitile lilimo ze mianda-nda, ku nahana fela ka za teñi ku tomohisa ba bañata lipilu.
Mu nahane fela kuli Jehova Mulimu ni Jesu Kreste ba lifezi luna baezalibi teko ye pahami cwalo! (Maroma 3:23) Ka zazi ni zazi lu utwiswa butuku ki ku bona buezalibi ni mifokolo ya luna. Kono ka ku lumela mwa sitabelo sa Jesu sa tiululo, lwa kona ku itilelela ku Mulimu kuli a lu swalele. (1 Joani 2:1, 2) Seo si lu konisa ku sutelela ka sepo ye tuna ku Mulimu ni ku ba ni lizwalo le li kenile. (Maheberu 4:14-16; 9:13, 14) Sa butokwa ni ku fita kikuli lwa kona ku ba ni sepo ya ku pila ku ya ile fa lifasi le li li paradaisi. (Joani 17:3; Sinulo 21:3, 4) Limbuyoti zeo ni ze ñwi ze ñata li tahiswa ki buitomboli bo butuna bwa Jesu.
Ku Itebuha Mulalelo wa Mulena
Kaniti Mulalelo wa Mulena ki nzila ye nde hahulu ye bonisa ku ‘atelwa ki sishemo sa Mulimu.’ Mi tukiso ya Jehova Mulimu ya sitabelo sa tiululo, se si konahalisizwe ki lilato la Jesu la ku lu shwela, luli ki “mpo ya hae ye sa konwi ku taluswa.” (2 Makorinte 9:14, 15) Kana liponahazo zeo za bunde bwa Mulimu ka Jesu Kreste ha li mi susuezi ku zwelapili ku bonisa buitumelo bo bu tungile?
Lu sepa kuli li mi susueza cwalo. Kacwalo, lwa mi mema ha silikani kuli mu to swalisana ni Lipaki za Jehova mwa ku mamela Kupuzo ya lifu la Jesu. Silimo se kupuzo i ka ba la Bulalu, April 16, hasamulaho wa ku likela kwa lizazi. Lipaki za Jehova be mu pila ni bona mwa silalanda ba ka tabela ku mi zibisa nako ni sibaka tenyene ko i ka bela kezahalo ya butokwa ka ku fitisisa yeo.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 19 Haiba mu bata litaba ze tungile ka za tiululo, mu bone buka ya Zibo Ye Isa kwa Bupilo bo Bu Sa Feli, ye hatisizwe ki Lipaki za Jehova.
[Mbokisi/Maswaniso a fa likepe 6]
KI IFI YE LUKILE: “SE, KI MUBILI WA KA” KAMBA “SE, SI TALUSA MUBILI WA KA”?
Jesu ha n’a ize, “Ki na munyako” ni kuli “Ki na kota luli ya veine,” ha ku na be ne ba nahanile kuli n’a li munyako tenyene kamba kota ya veine ka sibili. (Joani 10:7; 15:1) Ka ku swana, Bibele ye Kenile ha i bulela kuli Jesu n’a ize: “Sinwiso se, ki bulikani bo bunca,” ha lu matukeli ku bulela kuli sinwiso seo ka sibili ki sona se ne si li bulikani bo bunca. Kacwalo, nihaiba ha n’a bulezi kuli buhobe “ki” mubili wa hae, ha lu koni ku kakanya ka za kuli buhobe ne bu talusa, kamba ku swaniseza mubili wa hae. Kona libaka, toloko ya Charles B. Williams ha i bulela kuli: “Se, si yemela mubili wa ka.”—Luka 22:19, 20.
[Siswaniso se si fa likepe 5]
Buhobe bo bu si ka ya mumela ni veine ki liswanisezo ze swanela za mubili wa Jesu o si na sibi ni mali a hae a suluzwi
[Siswaniso se si fa likepe 7]
Kupuzo i hupuza lilato le lituna l’a bonisize Jehova Mulimu ni Jesu Kreste