“A Mu Bone, Ki Yena Mulimu wa Luna”
“A Mu Bone, Ki Yena Mulimu wa Luna”
Litaba ze bulezwi mwa lituto ze peli ze li zwa mwa buka ya Mu Sutelele ku Jehova, ye ne zwisizwe fa mikopano ya sikiliti ya mwa lifasi kamukana mwa 2002 ni 2003.—Mu bone taba ye li “I Ni File Ze Ne Lakaza Pilu ya Ka” ye fa likepe 20.
‘A mu bone, ki Yena Mulimu wa luna, ne lu mu sepile, mi u lu pilisize. Ki Yena Muñ’a Bupilo.’—ISAYA 25:9.
1, 2. (a) Jehova n’a bizize cwañi ndate lusika Abrahama, mi seo si kona ku lu buzisa puzo mañi? (b) Bibele i lu kolwisa cwañi kuli lwa kona ku itama silikani se si tiile ni Jehova?
“MULATIWA wa ka.” Ki mona m’o Jehova, Mubupi wa lihalimu ni lifasi, n’a bizelize ndate lusika Abrahama. (Isaya 41:8) Mu nahane ka za teñi—mutu-tu fela ku ikola silikani ni Muambakani ya pahami wa pupo kaufela! Mu kana mwa ipuza kuli, ‘Kana na kona ku sutelela cwalo ku Mulimu?’
2 Bibele i lu kolwisa kuli lwa kona luli ku sutelela cwalo ku Mulimu. Abrahama n’a ikozi silikani se si cwalo kakuli n’a ‘lumezi ku Mulimu.’ (Jakobo 2:23) Ni kacenu mutu “ya lukile u latwa ki” Jehova. (Liproverbia 3:32) Kwa Jakobo 4:8, Bibele i lu susueza kuli: “Mu sutelele ku Mulimu mi u ka sutelela ku mina.” Kacwalo he, ha lu ka nga muhato wa ku sutelela ku Jehova, ni yena u ka eza cwalo. Kaniti u ka sutelela ku luna. Kono kana manzwi ao a mwa Bibele a talusa kuli ki luna baezalibi, batu ba ba si ka petahala, ki luna lu lukela ku nga muhato pili? Batili haki cwalo. Silikani ni Jehova sa konahala kakuli yena Mulimu wa luna ya lilato s’a ngile kale mihato ye mibeli ya butokwa.—Samu 25:14.
3. Jehova u ngile mihato ifi ye mibeli kuli a lu konise ku ikola silikani ni yena?
3 Muhato wa pili wa n’a ngile Jehova ki wa ku fana Jesu kuli a ‘fe bupilo bwa hae, kuli a liulule ba bañata.’ (Mateu 20:28) Sitabelo se si liulula seo si lu konisa ku sutelela ku Mulimu. Bibele i li: “Luna lwa lata, kakuli Yena u lu latile pili.” (1 Joani 4:19) Ee, ka ku ba kuli Mulimu “u lu latile pili,” n’a ngile muhato pili wa ku lu konisa ku itama silikani ni yena. Muhato wa bubeli wa ngile Jehova ki wa ku itibahaza ku luna. Ha lu itama silikani ni mutu, ku tiya kwa sona ku itinga fa ku ziba hande mutu y’o, ni ku itebuha mikwa ya hae. Mu nahane taluso ya seo. Kambe Jehova ki Mulimu ya ipatile, ya sa koni ku zibwa, ne lu si ke lwa kona ku sutelela ku yena. Kono Jehova ha si ka ipata ni hanyinyani, mi u bata kuli lu mu zibe. (Isaya 45:19) Mwa Linzwi la hae, yona Bibele, u itibahalize ka manzwi e lu kona ku utwisisa—mi nto yeo i bonisa kuli wa lu lata mi hape u bata kuli lu mu zibe ni ku mu lata ka ku ba Ndat’a luna wa kwa lihalimu.
4. Ha lu nze lu ziba hande tulemeno twa Jehova, lu ka ikutwa cwañi ka za Hae?
4 Kana mu kile mwa bona kanana ka ka supeza balikani ba kona bondat’a kona ni ku bulela ka tabo ni ka ku ikutwisisa kuli, “A mu bone bondate bale”? Balapeli ba Mulimu ba swanela ku ikutwa cwalo ni bona ka za Jehova. Bibele i polofita nako muta basepahali ba ka huweleza kuli: “A mu bone, ki yena Mulimu wa luna.” (Isaya 25:8, 9) Ha lu ka ziba hahulu tulemeno twa Jehova, lu ka ikutwa hahulu kuli lu na ni Ndate ni Mulikani yo munde ka ku fitisisa. Ee, ku utwisisa tulemeno twa Jehova ku lu fa mabaka a mañata a ku sutelela ku yena. Kacwalo ha lu nyakisiseñi m’o Bibele i patululela tulemeno to tu tuna twa Jehova—m’ata, katulo ye lukile, butali, ni lilato. Mwa tuto yeo, lu ka ituta za tulemeno to tu tulalu twa pili.
“Mata Ki A Hae”
5. Ki kabakalañi ha ku swanela kuli Jehova ibe fela yena ya bizwa “Ya-Mata-Kaufela,” mi u itusisanga m’ata a hae a komokisa ka linzila lifi?
5 Jehova u ‘na ni mata.’ (Jobo 37:23) Jeremia 10:6 i li: “Ha ku na ya likana ni Wena [Muñ’a] Bupilo; u yo muhulu, mi Libizo la hao ki le lituna, kabakala mata a hao.” Ka ku fapana ni sibupiwa sifi kamba sifi, Jehova u na ni m’ata a sa feli. Kabakaleo, ki yena a nosi ya bizwa “Ya-Mata-Kaufela.” (Sinulo 15:3) Jehova u itusisanga m’ata a hae a komokisa kwa ku bupa, ku sinya, ku sileleza, ni ku uncafaza lika. Mu nyakisise fela mitala ye mibeli ye—m’ata a hae a ku bupa ni m’ata a ku sileleza.
6, 7. Lizazi li na ni m’ata a kuma kai, mi li paka taba ifi ya butokwa?
6 Ka nako ya mbumbi ha mu ka yema fande mwa kazazi, mu ka utwañi fa litalo la mina? Mu ka utwa ku cisa kwa lizazi. Kono se mu utwa luli ki ze tahiswa ki m’ata a Jehova a ku bupa. Lizazi li na ni m’ata a kuma kai? Ku cisa kwa pilu ya lona ku bat’o eza li-degree Celsius ze 15,000,000. Ha ne mu ka nga kaemba ka pilu ya lona ka ka kuma fa toho ya kapini ni ku ka toma fa lifasi fa, ne mu ka babauha ha ne mu ka yemela likilomita ze 140 ku zwa ku kona! Ka sekondi ni sekondi, lizazi li tahisanga m’ata a likana ni a limbomba za nyukilia ze bolule-lule. Niteñi, lifasi li potolohela liyekuyeku le li cisa maswe leo kwahule ka butelele bo bu swanela. Ha ne li ka potolohela fakaufi ni lizazi, mezi a lifasi n’a ka oma; ha ne li ka potolohela kwahule ni lona, mezi n’a ka kangela. Ha ne li ka potolohela kwahule hahulu kamba fakaufi hahulu, ne ku si ke kwa ba ni sibupiwa fa lifasi fa.
7 Nihaike kuli bupilo bwa bona bu itingile fa lizazi, batu ba bañata ba li keshebisa. Kacwalo, ba icawisa tuto ye li kona ku lu luta lizazi. Samu 74:16 i bulela cwana ka za Jehova: “U ezize liseli ni lizazi.” Kaniti, lizazi li lumbekisa Jehova, “Yena ya ezize lihalimu ni lifasi.” (Samu 146:6) Nihakulicwalo, lizazi ki le liñwi la linto ze bupilwe z’e lu luta ka za m’ata a Jehova a’ matuna-tuna. Ka mo lu itutela ze ñata ka za m’ata a Jehova a ku bupa, ki ka mo sabo ya luna i ka hulela.
8, 9. (a) Ki swanisezo ifi ye musa ye bonisa kuli Jehova u itatela ku sileleza ni ku babalela balapeli ba hae? (b) Mulisana mwa miteñi ye n’e ñozwi mwa Bibele n’a babalela cwañi lingu za hae, mi seo si lu lutañi ka za Mulisana wa luna yo Mutuna?
8 Jehova hape u itusisanga m’ata a hae a matuna kwa ku sileleza ni ku babalela batanga ba hae. Bibele i itusisa liswanisezo ze ñwi ze nyangumuna mwa ku talusa sepiso ya Jehova ya ku lu sileleza. Ka mutala, mu nahane Isaya 40:11. Teñi k’o, Jehova u iswaniseza ku mulisana, mi batu ba hae kwa lingu. Lu bala kuli: “U ka lisa mutapi wa hae sina mulisana; u ka kubukanya lingunyana mwa mazoho a hae, a li lwale mwa sifuba sa hae; mi ze anyisa, u ka li soteza ka musa.” Kana mwa munahano wa mina mwa bona ze taluswa mwa timana yeo?
9 Ngu ki ye ñwi ya lifolofolo ze sikai ze sa zibi ku itwanela. Mulisana mwa miteñi ya za mwa Bibele n’a na ni ku ba ni bundume kuli a sileleze lingu za hae kwa litongwani, libere, ni litau. (1 Samuele 17:34-36; Joani 10:10-13) Kono fokuñwi ku sileleza lingu ne ku tokwa kuli mulisana a be ni musa. Ka mutala, ngu ha ne i zwalela kwahule ni mulaka, mulisana n’a silelezanga cwañi ngunyana ye sa zo pepwa? N’a i lwalanga, mwendi ka mazazinyana, mwa “sifuba” sa hae—f’o kikuli, mwa kalulo ye putilwe ya siapalo sa hae. Kono ngunyana ne i ipumana cwañi mwa sifuba sa mulisana? Ngunyana i kana ya atumela mulisana mane mwendi ni ku ngunyuta lihutu la hae. Kono mulisana ki yena ya n’a inamanga, ku nga ngunyana yeo, ni ku i beya ka pabalelo mwa sifuba sa hae. Ki swanisezo kwa bunde ya lilato la Mulisana wa luna yo Mutuna la ku sileleza ni ku babalela batanga ba hae!
10. Jehova u lu fa silelezo ifi kacenu, mi ki kabakalañi silelezo yeo ha i li ya butokwa hahulu?
10 Jehova ha si ka fa fela sepiso ya ku lu sileleza. Mwa miteñi ye n’e ñozwi mwa Bibele, n’a bonisize ka limakazo kuli wa kona ku “lamulela batu ba balapeli kwa miliko.” (2 Pitrosi 2:9) Kacenu b’o? Lwa ziba kuli ha itusisangi m’ata a hae kwa ku lu sileleza kwa butata kaufela cwale. Kono silelezo ya butokwa ya lu fa ki ya kwa moya. Mulimu wa luna ya lilato u lu sileleza kwa kolofalo ya kwa moya ka ku lu fa ze lu tokwa ilikuli lu tiyele miliko ni ku bukeleza silikani sa luna ni yena. Ka mutala, Luka 11:13 i bulela kuli: “Mbali mina ba ba na ni lunya, mu ziba ku fa bana ba mina lika ze nde, Ndate ya kwa lihalimu u ka mi fita hahulu mwa ku fa Moya o Kenile ku ba ba u kupa ku yena.” Moya o m’ata wo u kona ku lu tusa ku tiyela muliko kamba butata bufi kamba bufi bo bu lu tahela. (2 Makorinte 4:7) Jehova kacwalo u lu tusa ku pilisa bupilo bwa luna, isi fela ka lilimonyana kono kamita-ni-mita. Ka ku hupula sepiso yeo, kaniti lwa kona ku bona manyando kaufela a mwa muinelo wo kuli ki a ‘a nako ya cwale fela.’ (2 Makorinte 4:17) Kana seo ha si lu sutelezi ku Mulimu ya itusisanga m’ata a hae ka lilato cwalo kuli a lu tuse?
‘Jehova U Lata ku Atula ka Mulao’
11, 12. (a) Ki kabakalañi katulo ye lukile ya Jehova ha i lu suteleza ku yena? (b) Davida n’a ikutwile cwañi ka za katulo ye lukile ya Jehova, mi manzwi ao a ñozwi ka moya wa Mulimu a lu tiisa cwañi?
11 Jehova u ezanga ze lukile kamita, ku si na ketululo. Katulo ya Mulimu haki katulo ye t’ata ye lu sabisa, kono ki kalemeno ka kande ka ka lu suteleza ku yena. Bibele i talusa hande kuli kalemeno kao ka tabisa luli. Kacwalo, ha lu nyakisiseñi linzila ze talu zeo Jehova a bonisa ka zona katulo ye lukile.
12 Nzila ya pili ki ya kuli katulo ya Jehova i mu bisa ya sepahala kwa batanga ba hae. Walisamu Davida n’a til’o iponela nto yeo ye bonisa katulo ye lukile ya Jehova. Kabakala za n’a iponezi ni za n’a itutile ka za linzila za Mulimu, Davida n’a buleziñi? N’a ize: “[Muñ’a] Bupilo u lata ku atula ka mulao, mi h’a tuheli ba hae ba ba kenile; ba babalelwa ku ya ku ile.” (Samu 37:28) Ki sepiso ye tiisa pilu luli! Mulimu wa luna ni kamuta ha na ku fulalela ba ba sepahala ku yena. Kacwalo lwa kona ku sepa silikani ni pabalelo ya hae ye lilato. Katulo ya hae ye lukile ki yona ye lu kolwisa cwalo!—Liproverbia 2:7, 8.
13. Pabalelo ya Jehova ku ba ba nyandile i iponelwa cwañi mwa Mulao wa n’a file Isilaele?
13 Nzila ya bubeli ki ya kuli katulo ya Mulimu i lemuha butokwi bwa ba ba nyandile. Pabalelo ya Mulimu ku ba ba nyandile ya iponelwa mwa Mulao wa n’a file Isilaele. Ka mutala, Mulao ne u file litukiso za ku babalela likuzana ni limbelwa. (Deuteronoma 24:17-21) Jehova ha n’a boni kuli bupilo ne bu ka tatafalela mabasi a cwalo, n’a bile Muyemeli ni Musilelezi wa bona. (Deuteronoma 10:17, 18) N’a lemusize Maisilaele kuli ha ne ba ka kataza basali ni banana ba ba nyandile, n’a ka utwa mihuwelezo ya bona. Ka mo ku ñolezwi kwa Exoda 22:22-24, n’a ize: “Buhali bwa ka bu ka tuka.” Buhali niha bu si kalemeno ka hae ka katuna, Mulimu u banga ni buhali bo bu lukile batu ha ba ezwa maswe ka bomu, sihulu haiba batu bao ki ba ba nyandile.—Samu 103:6.
14. Ki nto mañi ye bonisa luli kuli Jehova ha na ketululo?
14 Nzila ya bulalu ki ye kwa Deuteronoma 10:17, k’o Bibele i lu kolwisa kuli Jehova ‘ha ezi mutu ka sobozi, ha amuheli limpo [kamba likweta].” Ka ku fapana ni batu ba bañata ba ba m’ata, Jehova ha talimangi kwa sifumu kamba ponahalo ya mutu. Ha na ketululo ni ye kana. Nto ye bonisa luli kuli ha na sobozi ki ye: Kolo ya ku ba balapeli ba hae ba niti, ba ba ka pila ku ya ku ile, haki ya ba sikai fela ba ba tumile. Kono Likezo 10:34, 35 i li: “Mulimu h’a yi ka ku keta batu; kono mwa sicaba ni sicaba, ya mu saba mi a eza se si lukile, u lumelelwa ki Yena.” Kolo yeo i filwe ku bote ku si na taba ni sicaba mo ba zwa, mubala wa bona, kamba naha mo ba pila. Kana yeo haki katulo ye lukile hahulu? Kaniti, ku utwisisa hande katulo ye lukile ya Jehova ku lu suteleza ku yena!
‘O! Buliba bwa Butali bwa Mulimu!’
15. Butali ki nto mañi, mi Jehova u bu bonisa cwañi?
15 Muapositola Paulusi n’a susuelizwe ku bulela, ka mo ku ñolezwi kwa Maroma 11:33 kuli: ‘O! Buliba bwa butali ni bwa zibo ya Mulimu!’ Kaniti, ha lu nze lu nahanisisa lika ze fitana-fitana ze bonisa butali bwa Jehova bo butuna, lipilu za luna li ka tala sabo ye tuna. Kono butali lu kona ku bu talusa kuli ki nto mañi? Butali bu swalisanisa zibo, temuho, ni kutwisiso ni ku sebelisa zona lika zeo. Ka ku itusisa zibo ya hae ye tuna ni kutwisiso ya hae ye tungile, Jehova u ezanga likatulo ze nde hahulu, mi u li petanga ka nzila ye swanela ka ku fitisisa.
16, 17. Z’a bupile Jehova li bonisa cwañi kuli ki ya butali hahulu? Mu fe mutala.
16 Ki lifi ze ñwi ze bonisa butali bo butuna bwa Jehova? Samu 104:24 i li: “[Muñ’a] Bupilo, misebezi ya hao ki ye miñata cwañi! Kaufel’a yona i bonahala ku ezwa ka butali. Lifasi li tezi maluwo a hao.” Kaniti, ha lu ituta hahulu ka za lika za bupile Jehova, lu ka komoka hahulu butali bwa hae. Mane ba sayansi ba itutile ze ñata kwa lika z’a bupile Jehova! Mi se ku na ni mutai wa sayansi o bizwa biomimetics o lika ku panga lika ka ku likanyisa lika z’a bupile Mulimu.
17 Ka mutala, mwendi mu kile mwa lubukela bwanda bwa liuyi ni ku bu komoka. Kaniti bu bonahala kuli bu pangilwe ka ku komokisa. Bwanda bo buñwi bwa liuyi bo bu bonahala ku sa tiya bu tiile hahulu ku fita sipi, mi bu tiile ku fita bwanda bwa ñamula ye sa punyiwi ki lilumo la tobolo. Seo si talusañi luli? Ha lu ngeni kuli bwanda bwa liuyi bu namululwa ku fita fo ka fita kanyandi. Bwanda b’o bu kona ku ba bo bu tiile hahulu kuli mane fulai ye fufa ya kona ku swaseha fateñi! Ee, Jehova u ezize lika zeo kaufela “ka butali.”
18. Mwa ku itusisa batu kuli ba ñole Linzwi la hae, butali bwa Jehova bu bonahala cwañi ?
18 Ze bonisa hahulu butali bwa Jehova li mwa Linzwi la hae, yona Bibele. Kelezo ye butali ye mwateñi kaniti i lu bonisa mupilelo o munde ka ku fitisisa. (Isaya 48:17) Kono butali bwa Jehova bo bu ipitezi bwa iponahaza hape ni ka mo ne i ñolezwi Bibele. Ka mukwa ufi? Jehova ka butali bwa hae n’a ketile ku itusisa batu mwa ku ñola Linzwi la hae. Kambe n’a itusisize mangeloi mwa ku ñola Bibele, kana ne i ka ngiwa ka mo i ngelwa? Ki niti kuli mangeloi n’a ka talusa Jehova ka mayemo a ona a pahami mi n’a ka bulela za mo a ipeela ku yena. Kono kana ne lu ka utwisisa luli mubonelo wa libupiwa za moya ze petehile, ze na ni zibo, yeloseli, ni m’ata a’ fitela kwahule a luna?—Maheberu 2:6, 7.
19. Ki ufi mutala o bonisa kuli ku itusisa batu mwa ku ñola Bibele ku i bisize ye tabisa ni ye hoha mamelelo?
19 Ku itusisa batu mwa ku ñola Bibele ku i bisize ye tabisa ni ye hoha mamelelo. Bañoli ba yona ne li batu sina luna. Ne ba si ka petahala, mi ne ba talimani ni litiko ni lisineneketo sina luna. Fokuñwi, ne ba ñozi maikuto ni miliko ya bona. (2 Makorinte 12:7-10) Kacwalo ne ba ñozi manzwi a n’a si ke a ñolwa ki lingeloi. Ka mutala, mu nahane manzwi a Davida a’ ñozwi kwa Samu 51. Manzwi a fahalimw’a samu yeo a bonisa kuli Davida n’a opezi pina yeo ha s’a ezize sibi se situna. N’a talusize maikuto ni maswabi a hae kaufela ni ku kupa swalelo ku Mulimu. Litimana 2 ni 3 li li: “U ni kenise kwa sibi sa ka. Kakuli ni itumelela lifoso za ka, mi sibi sa ka si fapil’a ka, ka nako ni nako.” Mu bone timana 5, ye li: “Bona, na, ni bupezwi mwa bumaswe, me u ni pepezi mwa sibi.” Timana 17 i ekeza kuli: “Sitabelo se si amuhelwa ki Mulimu, ki moya o lobehile; wena Mulimu ha u nyenyi pilu ye lobehile, ye swabile.” Kana ha mu utwi butuku bwa n’a utwile muñoli? Ki mañi kwand’a mutu fela ya si ka petahala ya n’a ka bulela maikuto a’ cwalo?
20, 21. (a) Ku kona ku bulelwa cwañi kuli Jehova niha n’a itusisize batu mwa ku ñola Bibele, Bibele i na ni butali bwa Hae? (b) Ki nto mañi ye ka nyakisiswa mwa taba ye tatama?
20 Ka ku itusisa batu ba ba si ka petahala bao, Jehova u lu file ze lu tokwa luli—u lu file litaba ze “tahile ka Moya wa Mulimu” kono ili ze bulela ka za batu. (2 Timotea 3:16) Ee, bañoli bao ne ba etelezwi ki moya o kenile. Kacwalo, ne ba ñozi butali bwa Jehova, isi bwa bona beñi. Mi butali b’o bwa itingiwa hahulu-hulu. Bu fitela kwahule bwa luna kuli mane Mulimu ka lilato u lu susueza kuli: “U sepe [Muñ’a] Bupilo ka pilu ya hao kaufela, mi u si ke wa tiyela fa butali bwa hao; u beye [Muñ’a] Bupilo mwa milelo ya hao kaufela, mi Yena u ka lukisa linzila za hao.” (Liproverbia 3:5, 6) Ka ku utwa kelezo ye butali yeo, lu ka sutelela hahulu ku Mulimu wa butali kaufela.
21 Kwa tulemeno kaufela twa Jehova, lilato ki kona kalemeno ka kande ni ka ka tabisa hahulu. Mwa tuto ye tatama, lu ka nyakisisa ka za m’o Jehova a boniselize lilato.
Kana Mwa Kona Ku Hupula?
• Jehova u ngile mihato ifi kuli a lu konise ku itama silikani ni yena?
• Ki ifi mitala ye bonisa m’ata a Jehova a ku bupa ni m’ata a hae a ku sileleza?
• Jehova u bonisanga katulo ya hae ye lukile ka linzila lifi?
• Butali bwa Jehova bu iponahaza cwañi mwa pupo ni mwa Bibele?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 10]
Sina mulisana ya lwezi ngunyana mwa sifuba sa hae, Jehova u babalela ka musa lingu za hae
[Siswaniso se si fa likepe 13]
Butali bwa Jehova bwa iponelwa ka mo ne i ñolezwi Bibele