H’a Yo Ya Kona ku Nangulula Butuna bwa Jehova
H’a Yo Ya Kona ku Nangulula Butuna bwa Jehova
“[Muñ’a] Bupilo ki yo mutuna, u lukelwa ki milumbeko kamukana, h’a yo ya kona ku nangulula butuna bwa hae.”—SAMU 145:3.
1, 2. Davida ne li mutu ya cwañi, mi n’a ipona cwañi fapil’a Mulimu?
MUÑOLI wa Samu 145 ki yo muñwi wa banna ba ikale ba ba zibahala hahulu. Ha n’a sa li mushimani, n’a lwanisize singangalume se ne si na ni lilwaniso mi a si bulaya. Mi ha n’a li mulena y’a li ndwalume, walisamu y’o a fenya lila ze ñata. Libizo la hae ne li Davida, mi ne li yena mulena wa bubeli wa Isilaele ya ikale. Davida n’a zwezipili ku bubana niha n’a se a timezi, kuli mane ni kacenu le bolule-lule b’a ziba se siñwi ka za hae.
2 Davida niha n’a petile ze tuna, n’a li ya ikokobeza. N’a opezi ka za Jehova kuli: “Ha ni buha mahalimu a hao, musebezi wa minwana ya hao, kweli ni linaleli z’o beile mwateñi; ni li: Mutu ki mañi kuli u mu hupule? Ni mwan’a mutu ki mañi kuli u mu babalele?” (Samu 8:3, 4) Ku fita ku nahana kuli yena ka sibili ne li yo mutuna, Davida n’a lemuhile kuli ki Jehova ya n’a mu lamulezi kwa lila za hae kaufela. N’a bulezi ka za Mulimu kuli: “Ku pilisa kwa hao, ki yona tebe y’o ni file, mi musa wa hao, ki ona o ni ezize yo mutuna.” (2 Samuele 22:1, 2, 36) Jehova u eza ka musa kamba ka buikokobezo h’a hauhela baezalibi, mi Davida n’a itebuhile sishemo-tuna sa Mulimu.
‘Ni Ka Lumba Mulimu, Yena Mulena’
3. (a) Davida n’a nga cwañi bulena bwa Isilaele? (b) Davida n’a lakaza hahulu cwañi ku lumbeka Jehova?
3 Nihaike Davida n’a beilwe fa bulena ki Mulimu, n’a ngile Jehova ku ba yena Mulena luli wa Isilaele. Davida n’a ize: “Mubuso ki wa hao [Muñ’a] Bupilo, kakuli u pahamezi ka bulena lika kaufela.” (1 Makolonika 29:11) Mi kaniti Davida n’a kuteka hahulu bulena bwa Mulimu. N’a opezi kuli: “Ni ka ku lumba Mulimu wa ka, Wena Mulen’a ka, ni ka lumbeka Libizo la hao ku ya ku ile. Ni ka ku lumba ka mazazi kamukana, ni lumbe Libizo la hao ku ya ku ile.” (Samu 145:1, 2) Davida n’a lakaza ku lumbeka Jehova Mulimu mazazi kaufela ni ku ya ku ile.
4. Samu 145 i beya fa nalela litaba lifi za buhata?
4 Samu 145 ki kalabo ye kolisa ku za n’a bulezi Satani za ku tameleza Mulimu kuli ki mubusi wa buitati ya tima libupiwa za hae tukuluho. (Genese 3:1-5) Samu yeo hape i beya fa nalela buhata bwa Satani bwa kuli ba ba ipeya ku utwa Mulimu ba eza cwalo kabakala ze ba kona ku fumana mwateñi, isiñi kabakala ku lata Mulimu. (Jobo 1:9-11; 2:4, 5) Sina Davida, Bakreste ba niti kacenu ba sweli ku alaba litaba za buhata za Diabulosi. Ba itebuha hahulu sepo ya bona ya ku pila ku ya ku ile mwa puso ya Mubuso kakuli ba lakaza ku lumbeka Jehova kamita-ni-mita. Bolule-lule ki kale ba kalisa ku eza cwalo ka ku bonisa tumelo mwa sitabelo sa Jesu se si liulula. Hape ba eza cwalo ka ku sebeleza Jehova ni ku ipeya ku mu utwa ka lilato ka ku ba balapeli ba hae ba ba ineezi, ba ba kolobelizwe.—Maroma 5:8; 1 Joani 5:3.
5, 6. Ki lifi linako ze li teñi za ku lumbeka Jehova?
5 Mu nahane linako ze ñata ze lu na ni zona za ku lumbeka Jehova sina batanga ba hae. Lu kona ku eza cwalo ka tapelo ha lu susumelizwe hahulu ki nto ye lu balile mwa Linzwi la hae, yona Bibele. Lu kona ku mu lumbeka hahulu ni ku itumela ku yena ha lu susumelizwe ki nzila yeo Mulimu a ezeza batu ba hae kamba ha lu nyakalalisizwe ki nto ye ñwi ye ama pupo ya hae ye makaza. Hape lu lumbeka Jehova Mulimu ha lu ambola za milelo ya hae ni balumeli ka luna kwa mikopano ya Sikreste kamba ha lu ikambota mwahal’a luna. Mane, ‘misebezi ye minde’ kaufela ye ezwa kabakala Mubuso wa Mulimu i lumbekisa Jehova.—Mateu 5:16.
6 Kwa mitala ya cwanoñu fa ya misebezi ye minde ye cwalo, ku na ni wa miyaho ye miñata ya ku lapelela teñi ye yahilwe ki batu ba Jehova mwa linaha ze ninguzwi ki bunjebwe. Buñata bwa buyahi b’o bu konahalisizwe ki tuso ya masheleñi ya balumeli ba bañwi mwa linaha ze ñwi. Bakreste ba bañwi ba tusize ka ku itatela ku ya kwa libaka ze cwalo ku y’o tusa mwa ku yaha Mandu a Mubuso. Mi wa butokwa hahulu kwa misebezi kaufela ye minde ki ku lumbeka Jehova ka ku shaela taba ye nde ya Mubuso wa hae. (Mateu 24:14) Ka mo li boniseza litimana ze tatama za Samu 145, Davida n’a kuteka hahulu puso ya Mulimu mi n’a lumbaetite bulena bwa Hae. (Samu 145:11, 12) Kana ni mina mw’a itebuha cwalo mubusezo o lilato wa Mulimu? Mi kana mwa bulelelanga ba bañwi ka za Mubuso wa hae?
Mitala ya Butuna bwa Mulimu
7. Mu fe libaka le lituna la ku lumbeka Jehova.
7 Samu 145:3 i fa libaka le lituna la ku lumbeka Jehova. Davida u opela kuli: “[Muñ’a] Bupilo ki yo mutuna, u lukelwa ki milumbeko kamukana, h’a yo ya kona ku nangulula butuna bwa hae.” Butuna bwa Jehova ha bu na maciñekelo. Batu ha ba koni ku bu nangulula, ku bu utwisisa, kamba ku bu likanyeza ka ku tala. Kono kaniti lu ka tuseha ha lu ka nyakisisa cwale mitala ya butuna bwa Jehova bo bu sa konwi ku nangululwa.
8. Pupo i patululañi ka za butuna ni m’ata a Jehova?
8 Mu like ku hupula muta ha ne mu zwile mwa ndu ya mina busihu mi kweli ha se i ile kwa lififi, mi mwa talimela mwahalimu mo ku si na malu. Kana ne mu si ka makaliswa ki ku ñatafala kwa linaleli ze ne bonahala mwa mbyumbyulu ye nsu? Kana ne mu si ka susumezwa ku lumbeka Jehova ka butuna bwa hae mwa ku bupa linaleli zeo kaufela? Kono ze ne mu boni ne li ze nyinyani hahulu kwa palo ya linaleli ze mwa mulalambinda mo li fumaneha lifasi. Hape, ku akalezwa kuli ku na ni milalambinda ye fitelela 100 bilioni, mi ki ye milalu fela ku yona ye konwa ku bonwa ku si na ku itusisa sihoho. Kaniti, linaleli ni milalambinda ye miñata-ñata y’e li pupo ye tuna-tuna ki bupaki bwa m’ata a Jehova a bubupi ni butuna bwa hae bo bu sa konwi ku nangululwa.—Isaya 40:26.
9, 10. (a) Ki afi maneku a butuna bwa Jehova a’ bonahalizwe ka Jesu Kreste? (b) Zuho ya Jesu i swanela ku ama cwañi tumelo ya luna?
9 Mu nahane bupaki bo buñwi bwa butuna bwa Jehova—bo bu ama Jesu Kreste. Butuna bwa Mulimu ne bu bonahezi ka ku bupa Mwan’a hae ni ku itusisa yena ka lilimo ze sa konwi ku balwa a nze a “Mu sebeleza.” (Liproverbia 8:22-31) Butuna bwa lilato la Jehova ne bu bonahezi ha n’a itombozi Mwan’a hae wa libanda ku ba sitabelo sa ku liulula ka sona bana ba batu. (Mateu 20:28; Joani 3:16; 1 Joani 2:1, 2) Mi nto ye lu sa koni ku utwisisa luna batu ki mubili o kanya wa moya ili o sa koni ku shwa w’o Jehova n’a file Jesu ha n’a zusizwe kwa bafu.—1 Pitrosi 3:18.
10 Zuho ya Jesu ne i bonahalize maneku a mañata a’ makaza a butuna bwa Jehova bo bu sa konwi ku nangululwa. Mulimu kaniti n’a kutisize mwa munahano wa Jesu kupulo ya musebezi o n’o ezizwe mwa ku bupa lika ze sa bonahali ni ze bonahala. (Makolose 1:15, 16) Kwa libupiwa zeo ku na ni libupiwa za kwa moya, mahalimu, lifasi le li melisa licalo, ni lika za mifuta kaufela ze pila fa lifasi fa. Kwand’a ku kutiseza Mwan’a hae zibo ya simuluho ye tezi ya libupiwa za kwa lihalimu ni za fa lifasi za n’a iponezi Mwana yo a si ka taha kale fa lifasi, Jehova n’a ekelize kwateñi ni kupulo ya zeo Jesu n’a ipumani ku zona a li mutu ya petehile fa lifasi. Ee, zuho ya Jesu i paka butuna bwa Jehova bo bu sa konwi ku nangululwa. Hape, kezo ye tuna yeo ki bupaki sakata bwa kuli zuho ya ba bañwi ya konahala. Kezo yeo i swanela ku tiisa tumelo ya luna kuli Mulimu wa kona ku zusa bolule-lule ba bafu b’a hupula mwa munahano wa hae o petehile.—Joani 5:28, 29; Likezo 17:31.
Misebezi Ye Komokisa ni Likezo Ze M’ata
11. Ki ufi musebezi o mutuna wa Jehova o n’o kalile fa Pentekonta ya 33 C.E.?
11 Ku zwa f’a zusezwa Jesu, Jehova u ezize misebezi ye miñwi ye miñata ye mituna ili ye komokisa. (Samu 40:5) Fa Pentekonta ya 33 C.E., Jehova n’a tahisize sicaba se sinca, ili “Isilaele wa Mulimu,” bona balutiwa ba Kreste be ne ba tozizwe ka moya o kenile. (Magalata 6:16) Ka nzila ye m’ata, sicaba se sinca seo sa batoziwa sa hula kai ni kai mwa lifasi le ne li zibwa ka nako yeo. Ku si na taba ni bukwenuhi bo ne bu simuluzi bulapeli bwa buhata bwa Krestendomu hamulaho wa lifu la baapositola ba Jesu, Jehova n’a zwezipili ku eza misebezi ye komokisa ili ku bona teñi kuli mulelo wa hae wa petahala.
12. Taba ya kuli Bibele ya fumaneha mwa lipuo kaufela ze bulelwa hahulu mwa lifasi i fa bupaki mañi?
12 Ka mutala, Bibele mukatumbi ne i bukelelizwe mi kwa mafelelezo ya tolokiwa mwa lipuo kaufela ze bulelwa hahulu mwa lifasi kacenu. Hañata Bibele ne i tolokelwa mwa miinelo ye t’ata ni mwatas’a mifumbo ya ku bulaiwa ki batu ba Satani. Kaniti, ku toloka Bibele mwa lipuo ze fitelela 2,000 ne ku si ke kwa konahala kambe ne si tato ya Jehova Mulimu, y’o butuna bwa hae bu sa konwi ku nangululwa!
13. Ku zwa 1914, butuna bwa Jehova bu bonahalizwe cwañi ka milelo ya hae ya za Mubuso?
13 Butuna bwa Jehova bu bonahalizwe ka milelo ya hae ye ama Mubuso. Ka mutala, ka 1914, n’a beile Mwan’a hae, Jesu Kreste, fa bulena kwa lihalimu. Hakuswanyani fela, Jesu a lwanisa Satani ni badimona ba hae. Ne ba lunduzwi kwa lihalimu ni ku kwalelwa bukaufi ni lifasi, ko ba libelela ku notelwa mwa mukoti. (Sinulo 12:9-12; 20:1-3) Ku zwa ona f’o, nyandiso ya balutiwa ba Jesu ba ba tozizwe i ekezehile. Nihakulicwalo, Jehova u ba yamunwezi mwa nako ye kaufela ya puso ya Kreste ya kwa moya.—Mateu 24:3; Sinulo 12:17.
14. Jehova n’a ezize musebezi ufi o komokisa ka 1919, mi n’o petileñi?
14 Ka 1919, Jehova n’a ezize musebezi o muñwi o komokisa o n’o bonahalize butuna bwa hae. Balutiwa ba Jesu ba ba tozizwe, be ne ba totobelisizwe kwa moya, ba zusuluswa. (Sinulo 11:3-11) Mwa lilimo ze latelezi ku zwa f’o, batoziwa ba shaezi ka tukufalelo taba ye nde ya Mubuso o tomilwe kwa lihalimu. Batoziwa ba bañwi se ba kubukanyizwe ilikuli palo ya 144,000 i kwanelele. (Sinulo 14:1-3) Mi ka balutiwa ba Kreste ba ba tozizwe, Jehova a toma mutomo wa “lifasi le linca,” ili ku talusa nyangela ya batu ba ba lukile. (Sinulo 21:1) Kono ki sifi se si ka ezahala kwa “lifasi le linca” batoziwa ba ba sepahala kaufel’a bona ha ba ya kwa lihalimu?
15. Bakreste ba ba tozizwe ba etelezi musebezi mañi, mi ku zwileñi mwateñi?
15 Ka 1935, Litora za August 1 ni August 15 ne li na ni litaba za butokwa hahulu ze n’e talima za “buñata bo butuna bwa batu,” bo bu bulezwi mwa Sinulo kauhanyo 7. Bakreste ba ba tozizwe ne ba kalile ku bata ka tukufalelo ni ku memela mwa kopano ya bona balapeli ba bañwi ba mwa macaba, mwa mishobo, mwa masika, ni mwa lipuo kaufela. “Buñata bo butuna bwa batu” b’o ba ka banda “ñalelwa ye tuna” ye li fakaufi, ka sepo ya bupilo bwa kamita mwa Paradaisi sina lilama ze inelela za “lifasi le linca.” (Sinulo 7:9-14) Kabakala musebezi wa ku shaela za Mubuso ni ku tahisa balutiwa, o etelelwa ki Bakreste ba ba tozizwe, batu ba ba fitelela 6 milioni cwale ba na ni sepo ya bupilo bwa kamita mwa paradaisi ya fa lifasi. Ki mañi ya swanela ku lumbekiwa ka kekezeho ye cwalo ku si na taba ni kanyezo ya Satani ni lifasi la hae le li silafezi? (1 Joani 5:19) Ki Jehova fela ya kona ku peta zeo kaufela, ka moya wa hae o kenile.—Isaya 60:22; Zakaria 4:6.
Butuna bwa Kanya ya Jehova ni Bulena bwa Hae
16. Ki kabakalañi batu ha ba sa koni ku bona ka meto luli ‘butuna bwa kanya ya bulena bwa Jehova’?
16 Ibe ye cwañi kamba cwañi, ‘misebezi ye komokisa’ ni ‘likezo ze m’ata’ za Jehova ha li na ku libalwa ni kamuta. Davida n’a ñozi kuli: “Lusika lo luñwi lu ka taluseza lusika lo lu tatama misebezi ya hao, lu bubeke likezo za hao ze mata. Ni ka kengeela butuna bwa kanya ya bulena bwa hao, ni bwa misebezi ya hao ye komokisa. Batu ba ka bulela za mata a likezo ze sabisa za hao, mi na, ni ka bulela za butuna bwa hao.” (Samu 145:4-6) Niteñi, bakeñisa kuli “Mulimu ki Moya” mi kacwalo h’a konwi ku bonwa ki batu, Davida n’a kona ku ziba ze kuma kai ka za butuna bwa kanya ya Jehova?—Joani 1:18; 4:24.
17, 18. Buitebuho bwa Davida kwa ‘butuna bwa kanya ya bulena bwa Jehova’ ne bu kona ku hula cwañi?
17 Davida niha n’a sa koni ku bona Mulimu, n’a kona ku hulisa ka linzila ze ñwi buitebuho bwa hae kwa bulena bwa Jehova. Ka mutala, n’a kona ku bala mwa Mañolo likezo ze m’ata za Mulimu, ze cwale ka shandauko ya lifasi le li maswe ka munda o n’o ambakani lifasi kaufela. Mwendi luli Davida n’a zibile mo ne i swabiselizwe milimu ya buhata ya Egepita, Mulimu ha n’a lukuluzi Maisilaele mwa Egepita. Lika ze n’e ezahezi zeo li paka bulena ni butuna bwa Jehova.
18 Buitebuho bwa Davida kwa bulena bwa Mulimu kaniti ne bu si ka hula ka ku bala fela Mañolo, kono ni ka ku a yeya. Ka mutala, mwendi n’a yeyile ze n’e ezahezi Jehova ha n’a file Isilaele Mulao. Ne ku bile ni mishika, mamonyi, lilu le likima, ni mulumo wa tolombita o mutuna hahulu. Lilundu la Sinai ne li nyungani ni ku twishana musi. Maisilaele be ne ba kubukani kwatas’a lilundu leo, mane ne ba utwile ni “milao ye lishumi” i zwa mwahali a mulilo ni lilu Jehova ha n’a nz’a bulela ku bona ka lingeloi la hae. (Deuteronoma 4:32-36; 5:22-24; 10:4; Exoda 19:16-20; Likezo 7:38, 53) Ki liponiso kwa ku makaza za butuna bwa Jehova! Ba ba lata Linzwi la Mulimu ili ba ba kengeela litaba zeo ba ka fita fa ku susumezwa ki ‘butuna bwa kanya ya bulena bwa Jehova.’ Kaniti, kacenu lu na ni Bibele mukatumbi, ye na ni lipono ze ñata z’e kanya ili z’e lu bonisa hande-nde butuna bwa Jehova.—Ezekiele 1:26-28; Daniele 7:9, 10; Sinulo, kauhanyo 4.
19. Ki lifi ze ka ekeza kwa buitebuho bwa luna kwa bulena bwa Jehova?
19 Nzila ye ñwi yeo Davida n’a kona ku susumezwa hahulu ka yona ki bulena bwa Mulimu ne li ya ku ituta milao yeo Mulimu n’a file Maisilaele. (Deuteronoma 17:18-20; Samu 19:7-11) Ku mamela milao ya Jehova ne ku tompehisize sicaba sa Isilaele ni ku si taluhanya kwa macaba a mañwi kaufela. (Deuteronoma 4:6-8) Sina mo ne ku bezi ku Davida, ku bala Mañolo kamita, ku a kengeelanga ka butungi, ni ku itutanga ona ka tukufalelo ku ka ekeza buitebuho bwa luna kwa bulena bwa Jehova.
Mulimu Ki Yo Mutuna Hakakañi kwa Tulemeno!
20, 21. (a) Samu 145:7-9 i pahamisa butuna bwa Jehova ka tulemeno tufi? (b) Tulemeno twa Mulimu to tu bulezwi fa, tu ama cwañi bote ba ba mu lata?
20 Sina mo lu bonezi, litimana za pili ze silezi za Samu 145 li lu fa mabaka sakata a ku lumbeka Jehova kabakala lika ze bonisa butuna bwa hae bo bu sa konwi ku nangululwa. Litimana 7 ku isa 9 li pahamisa butuna bwa Mulimu ka ku ama kwa tulemeno twa hae. Davida u opela kuli: “Ba ka talusa z’o hupulwa ka zona, ona musa wa hao o mutuna [“bunde bwa hao bo butuna,” NW], mi ba ka lumba niti ya hao [“ku luka kwa hao,” NW]. [Muñ’a] Bupilo, u na ni musa, u tezi makeke; h’a halifi kapili, u na ni sishemo hahulu. [Muñ’a] Bupilo u na ni musa kwa batu kamukana, za lilato la hae li bonahala kwa misebezi ya hae kamukana.”
21 F’a Davida pili u bulela za bunde ni ku luka kwa Jehova—tona tulemeno twa n’a kakanyize Satani Diabulosi. Tulemeno t’o tu ama cwañi bote ba ba lata Mulimu ili ba ba ipeya kwatas’a puso ya hae? Ee, bunde bwa Jehova ni ku luka kwa mubusezo wa hae li nyakalalisa hahulu balapeli ba hae kuli mane ha ba koni ku tuhela ku mu lumbeka ka m’ata a bona kaufela. Hape, Jehova u eza ka bunde “batu kamukana.” Ku sepiwa kuli seo si ka tusa ba bañata ba bañwi ku baka ni ku ba balapeli ba Mulimu wa niti ha ku sa na ni kolo.—Likezo 14:15-17.
22. Jehova u eza cwañi batanga ba hae?
22 Davida n’a itebuhile ni tulemeno t’o Mulimu ka sibili n’a bulezi h’a n’a “fita fapil’a [Mushe], a talusa, a li: [Muñ’a] Bupilo, [Muñ’a] Bupilo, ki Mulimu ya na ni makeke ni musa, ya sa akufi ku halifa, ya tezi sishemo [“lilato le li musa,” NW], ya na ni niti.” (Exoda 34:6) Kacwalo, Davida n’a kona ku shaela kuli: “[Muñ’a] Bupilo, u na ni musa, u tezi makeke; h’a halifi kapili, u na ni sishemo [“lilato le li musa,” NW] hahulu.” Nihaike kuli butuna bwa Jehova ha bu konwi ku nangululwa, u kutekehisa batanga ba hae fa lifasi ka ku ba eza ka musa. Hape u tezi hahulu makeke, mi u lata ku swalela baezalibi ba ba baka, ili ka sitabelo sa Jesu se si liulula. Jehova h’a akufi ku halifa, kakuli u fa batanga ba hae kolo ya ku tula bufokoli bo bu kona ku ba tibela ku kena mwa lifasi la hae le linca la ku luka.—2 Pitrosi 3:9, 13, 14.
23. Ki kafi kalemeno ka butokwa hahulu ke lu ka talima za kona mwa taba ye tatama?
23 Davida u lumbaeta lilato le li musa la Mulimu, kamba lilato la hae le li sepahala. Mane, litimana ze siyezi za Samu 145 li bonisa m’o Jehova a bonahaliseza kalemeno kao ni m’o batanga ba hae ba ba sepahala ba amuhelela lilato la hae le li musa. Litaba zeo li ka talimwa mwa taba ye tatama.
Ne Mu Ka Alaba Cwañi?
• Ki lifi linako ze li teñi za ku lumbeka Jehova “ka mazazi kamukana”?
• Ki ifi mitala ye bonisa kuli butuna bwa Jehova ha bu konwi ku nangululwa?
• Lu kona ku hulisa cwañi buitebuho kwa kanya ya bulena bwa Jehova?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 10]
Milalambina ye mwa pupo i paka butuna bwa Jehova
[Manzwi a bañi ba siswaniso]
Courtesy of Anglo-Australian Observatory, photograph by David Malin
[Siswaniso se si fa likepe 12]
Butuna bwa Jehova bu bonahalizwe cwañi ka Jesu Kreste?
[Siswaniso se si fa likepe 13]
Maisilaele ha ne ba amuhezi Mulao kwa Lilundu la Sinai, ne ba iponezi bupaki bwa kanya ya bulena bwa Jehova