Kana Mwa Hupula?

Kana mu ikozi ku bala limagazini za cwanoñu fa za Tora ya ku Libelela? Mu bone haiba mwa kona ku alaba lipuzo ze latelela:

• Ki sifi se si bonisa kuli Jesu n’a na ni banyani ba hae ba bashimani ni ba basizani?

Kona mo i bulelela Bibele kwa Mateu 13:55, 56 ni Mareka 6:3. Linzwi la Sigerike (la adelphos) le li fumanwa mwa mañolo ao li itusiswa kwa ku bonisa “buhabo bwa ka taho kamba bwa ka mulao [mi] li talusa fela munyani kamba muhulwan’a mutu, ibe ku mushemi a li muñwi kamba sibeli sa bashemi.” (The Catholic Biblical Quarterly, January 1992)—12/15, likepe 3.

• Se ku bonahezi cinceho ya mufuta mañi wa ndwa, mi hañata i tahiswanga ki lika mañi?

Mwa lilimo za cwanoñu fa lindwa ze unjami batu sihulu li bile za mukowa—ili lindwa za bana ba naha i liñwi ba ba itwanisa. Sitoyo sa mushobo, lifapahano za bulapeli, likatulo ze maswe, ni mifilifili mwa lipuso za naha ki zona ze s’e tahisize cwalo. Nto ye ñwi ye s’e tahisize cwalo ki mukwañuli wa ku busa ni wa masheleñi.—1/1, makepe 3-4.

• Lu ziba cwañi kuli Jesu na si ka lelela Bakreste kuli ba kutelange manzwi a tapelo ye li mutala?

Jesu na file mutala wo wa tapelo mwa Ngambolo ya fa Lilundu ya n’a file. Hamulaho wa likweli ze bat’o ba 18, n’a kutezi lisupo za butokwa za taelo ya n’a file kwamulaho ka za tapelo. (Mateu 6:9-13; Luka 11:1-4) Taba ye lu lemuha ki ya kuli n’a si ka i kutela ka manzwi a swana, ili nto ye bonisa kuli n’a sa fi tapelo ya ka sizo yeo manzwi a yona n’a ka petiwa mwa pilu ni ku kutelwanga.—2/1, likepe 8.

• Hamulaho wa Munda, ki kakai ko liiba ne li fumani litali la kota ya olive le ne li tisize kwa aleka?

• Ha lu zibi tunango ka za mikele kamba mufutumala o no inzi mwa mezi a munda. Kono likota za olive li zibilwe ku ba ze shoshelanga hape nihaiba hamulaho wa ku lemiwa. Kacwalo ze ñwi li lukela ku ba ze ne bandukile munda mi ne li shoshezi hasamulaho.—2/15, likepe 31.

• Ndwa ya mukowa ya mwa Nigeria ha ne i kolota, mi ni miseto ya Biafra ha ne i kwalilwe, Lipaki za Jehova be ne ba pila mwa sibaka seo ne ba amuhezi cwañi sico sa kwa moya?

Mubeleki yo muñwi wa muuso n’a filwe situlo mwa Yurope mi yo muñwi na belekela kwa libala la lifulai la Biafra. Sibeli sa bona ne li Lipaki. Ne ba ifanile ku eza musebezi o lubeta wa ku tisa sico sa kwa moya mwa Biafra, ili ku tusa mizwale ba bañata ku fitela ndwa i fela mwa 1970.—3/1, likepe 27.

• Ki sika mañi se ne si petilwe ka Tumelelano ya Kozo ya kwa Westphalia, mi bulapeli ne bu abani cwañi?

Reformation ne i abile Mubuso wa Siroma O Kenile mwahal’a bulapeli bo bulalu—bwa Katolika, bwa Lutheran, ni bwa Calvan. Kopano ya Maprotestanti ni Kopano ya Makatolika ne li tomilwe kwa makalelo a lilimo za ma-1600. Hamulaho kwa zuha mifilifili ya bulapeli mwa Bohemia mi ya ekezeha ku ba kangisano ya linaha ya ku lwanela ku busa. Babusi ba Katolika ni Protesitanti ba kangisanela ku busa ni ku ifumisa. Kwa nalule-lule lipuhisano ka za kozo za kala mwa provinsi ya Westphalia ye mwa Germany. Hamulaho wa lilimo ze bat’o ba ze ketalizoho, Tumelanano ya kwa Westphalia ya sainiwa ka 1648, ili ku felisa Ndwa ya Lilimo Ze 30 ni ku tahisa simuluho ya Yurope ka mo lu i zibela cwale sina lifasi la linaha ze ipusa.—3/15, makepe 20-3.

• Ki ifi taluso ya nombolo, kamba libizo, la “sibatana”—yona 666?

Nombolo yeo i bulezwi kwa Sinulo13:16-18. Sibatana si yemela bubusi bwa batu, mi ha si na ni “palo ya mutu,” ki ku bonisa kuli milonga ya fokola sina mo ba fokolela batu. Ku kopanya 6 ni 60 ni 600 ku bonisa kuli ha i si ka kwana mwa meto a Mulimu. Ba ba na ni nombolo yeo ba fa Muuso likute le li likana ni ku lapela, kamba ba sepa kuli u ka tahisa puluso.—4/1, makepe 4-7.