“Mu Ba Lute ku Mamela Ze Ni Mi Laezi Kaufela”
“Mu Ba Lute ku Mamela Ze Ni Mi Laezi Kaufela”
“Mu ye cwale, mu lute macaba . . . Mu ba lute ku mamela ze ni mi laezi kaufela.”—MATEU 28:19, 20.
1. Ki puhisano mañi ye ne bile teñi mwahal’a mulutiwa Filipi ni munna ya n’a zwa kwa Etopia?
MUNNA ya zwa kwa Etopia n’a tandile musipili kaufela ku ya kwa Jerusalema. Teñi k’o, n’a izo lapela Mulimu ya n’a lata, Jehova. Ku bonahala kuli hape n’a lata ni Linzwi la Mulimu le li ñozwi ka ketelelo ya moya. Ha n’a kutela habo mwa koloi ya hae, n’a sweli ku bala litaba za mupolofita Isaya f’a mu katanela Filipi, mulutiwa wa Kreste. Filipi n’a buzize Muetopia kuli: “Kana u utwisisa s’o bala?” Munna y’o n’a alabile kuli: “Ni ka utwisisa cwañi ku si na ya ni beya mwa nzila?” Filipi a tusa muituti ya buniti y’o wa Mañolo kuli a be mulutiwa wa Kreste.—Likezo 8:26-39.
2. (a) Kalabo ya n’a file Muetopia ne i na ni taluso ka nzila ifi? (b) Lu ka nyakisisa lipuzo mañi ze ama musebezi wa Kreste wa ku luta macaba?
2 Kalabo ya Muetopia i na ni taluso luli. N’a ize: “Ni ka utwisisa cwañi ku si na ya ni beya mwa nzila?” Ka niti, n’a tokwa ketelelo, mutu wa ku mu supeza nzila. Ona pulelo yeo i nosi, i bonisa butokwa bwa taelo ye nongile yeo Jesu n’a kopanyelelize mwa musebezi wa n’a file wa ku luta macaba. Ki taelo mañi yeo? Kuli lu fumane kalabo, ha lu zweleñipili ku nyakisisa manzwi a Jesu a’ kwa Mateu kauhanyo 28. Taba ye felile ne i nyakisisa lipuzo za libaka le u ezezwa musebezi? ni kuli u ezezwa kai? Cwale lu ka nyakisisa lipuzo ze ñwi ze peli ze ama taelo ya Kreste ya ku luta macaba—ku lutañi? mi ki ku isa lili?
‘Ku Ba Luta ku Mamela Kaufela’
3. (a) Mutu u fetuha cwañi ku ba mulutiwa wa Jesu Kreste? (b) Ku luta macaba ku kopanyeleza ku lutañi?
3 Lu swanela ku lutañi kuli lu tuse ba bañwi ku ba balutiwa ba Kreste? Jesu n’a laezi balateleli ba hae kuli: “Mu ye cwale, mu lute macaba kaufela, mu ba kolobeze ka Libizo la Ndate, ni la Mwana, ni la Moya o Kenile; mu ba lute ku mamela ze ni mi laezi kaufela.” (Mateu 28:19, 20) Kacwalo lu lukela ku luta lika za n’a laezi Kreste. * Kono kiñi se si ka lu tusa ku ikolwisa kuli mutu ya lutiwa litaelo za Jesu ha n’a fela ku ba mulutiwa kono hape u ka zwelapili ku ba cwalo? Lu fumana sisupo sa butokwa ka ku talima muitusisezo o munde wa Jesu wa manzwi. Mu lemuhe kuli n’a si ka bulela fela kuli: ‘Mu ba lute ze ni mi laezi kaufela.’ Kono n’a ize: ‘Mu ba lute ku mamela ze ni mi laezi kaufela.’ (Mateu 19:17) Seo si talusañi?
4. (a) Ku mamela taelo ku talusañi? (b) Mu fe mutala wa mo lu kona ku lutela mutu ku mamela litaelo za Kreste.
4 Ku mamela taelo ku talusa ku “eza ze lumelelana” ni taelo yeo—ku i utwa, kamba ku i buluka. Kono cwale lu kona ku luta cwañi mutu ku mamela, kamba ku utwa, za lu laezi Kreste? Mu nahane mutu ya lutanga ku matisa mota mwa lutelanga baituti ba hae ku mamela milao ya fa mukwakwa. Muluti wa kona ku luta baituti ba hae litaelo za fa mukwakwa ha ba li mwa sitopa. Kono, kuli a lute baituti ba hae mwa ku mamelela milao yeo, u na ni ku etelela baituti bao inze ba matisa luli mwa mukwakwa ni ku ikataza ku sebelisa ze ba itutile. Ka ku swana, ha lu ituta Bibele ni batu, lu ba luta litaelo za Kreste. Niteñi, lu tokwa hape ku etelela baituti ha ba nze ba satalala ku sebelisa litaelo za Kreste mwa bupilo bwa bona bwa ka zazi ni mwa bukombwa. (Joani 14:15; 1 Joani 2:3) Kacwalo, ku peta ka ku tala taelo ya Kreste ya ku luta macaba ku tokwa kuli lu be baluti ni baeteleli. Ka ku eza cwalo, lu likanyisa mutala o tomilwe ki Jesu ni Jehova ka sibili.—Samu 48:14; Sinulo 7:17.
5. Ki kabakalañi mutu ye lu ituta ni yena Bibele ha kona ku zina-zina ku mamela taelo ya Kreste ya ku luta macaba?
5 Ku luta ba bañwi ku mamela litaelo za Jesu ku kopanyeleza ku ba tusa ku buluka taelo ya ku luta macaba. Taba yeo i kona ku ba ye sabisa ku ba bañwi be lu ituta ni bona Bibele. Nihaikaba kuli kwamulaho ne ba banga balapeli ba ba tiile mwa bulapeli bo buñwi bwa Krestendomu, baeteleli ba bulapeli bo ne ba li ku bona b’o, ba li ku ba ba ba lute ku ya ni ku yo luta macaba. Baeteleli ba bañwi ba bulapeli ba itumelela patalaza kuli ka za ku luta mutapi wa bona ku ziba ku kutaza, likeleke za Krestendomu li palezwi luli. Muituti wa Bibele John R. W. Stott, ha n’a bulela ka za taelo ya Jesu ya ku ya mwa lifasi ni ku tusa batu ba mifuta kaufela kuli ba be balutiwa, n’a ize: “Ku palelwa kwa luna ku mamela taluso ya taelo yeo, ki bufokoli bo butuna bwa Bakreste ba evangeli ku za bukutazi kacenu.” N’a ekelize kuli: “Lu hanelela ku shaela lushango lwa luna inze lu li kwahule. Fokuñwi lu bonahalanga inge batu ba ba yemi fa likamba ba ba huweleza ku fa kelezo kwa batu ba ba lwela. Ha lu tulelangi mwa mezi ku yo ba tusa. Lu saba ku koloba.”
6. (a) Lu kona ku likanyisa cwañi mutala wa Filipi ha lu tusa muituti wa Bibele? (b) Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa iyakatwa muta muituti wa Bibele a kalisa musebezi wa ku kutaza?
6 Haiba yo muñwi wa be lu ituta ni bona Bibele sa pili n’a li mwa bulapeli b’o balapeli ba bona ba “saba ku koloba,” ku kona ku mu bela t’ata, ka mubulelelo o muñwi, kuli a felise sabo ya ku saba mezi, ni ku mamela taelo ya Kreste ya ku luta macaba. U ka tokwa ku tusiwa. Kacwalo, lu tokwa ku ba ni pilu-telele ha lu nze lu mu fa mufuta wa litaelo ni ketelelo ze ka tungisa kutwisiso ya hae ni ku mu susueza ku nga muhato, sina tuto ya Filipi mo ne i monyehezi Muetopia ni ku mu susumeza ku kolobezwa. (Joani 16:13; Likezo 8:35-38) Hape, takazo ya luna ya ku luta baituti ba Bibele ku mamela taelo ya ku luta macaba i lu susueza ku sebeza ni bona kuli lu ba etelele ha ba nga mihato ya bona ya pili mwa ku kutaza Mubuso.—Muekelesia 4:9, 10; Luka 6:40.
“Ze Ni Mi Laezi Kaufela”
7. Ku luta ba bañwi ku ‘mamela za n’a laezi kaufela’ ku kopanyeleza ku ba luta litaelo lifi?
7 Ha lu ciñekelangi fela fa ku luta balutiwa ba banca ku ziba ku luta macaba. Jesu n’a lu laezi ku luta ba bañwi ku ‘mamela kaufela’ za n’a laezi. Zeo ku si na ku kakanya li kopanyeleza litaelo ze tuna ka ku fitisisa ze peli—ku lata Mulimu ni ku lata batu ba bañwi. (Mateu 22:37-39) Mulutiwa yo munca u kona ku lutiwa cwañi ku mamela litaelo zeo?
8. Mu fe mutala wa m’o mulutiwa yo munca a kona ku lutelwa ku mamela taelo ya ku bonisa lilato.
8 Ha mu nahane hape ka za mutala wa mutu ya ituta ku matisa mota. Muituti ha nz’a matisa mwa mukwakwa ni muluti wa hae kwatuko, muituti h’a ituti fela ka ku teeleza ku muluti wa hae kono hape u ituta ni ka ku talima bamatisi ba bañwi. Ka mutala, muluti u kona ku supeza muituti ka za mumatisi y’a fa yo muñwi sibaka sa ku fita kwapil’a hae; kamba mumatisi ya fukuza kwa malaiti a mota ya hae kuli a si ke a fata ba limota ze ñwi; kamba mumatisi ya itatela ku tusa mulikan’a hae ya shwezwi ki mota. Mitala ye cwalo i luta muituti lituto za butokwa z’a kona ku itusisa ha li fa mukwakwa. Ka ku swana, mulutiwa yo munca ya zamaya mwa nzila ye liba kwa bupilo h’a ituti fela ku muluti wa hae kono hape u ituta ni kwa mitala ye minde y’a iponela mwa puteho.—Mateu 7:13, 14.
9. Mulutiwa yo munca u kona ku ituta cwañi se ku talusa ku mamela taelo ya ku bonisa lilato?
9 Ka mutala, muituti wa Bibele u kona ku lemuha mushemi wa likwasha ya ikataza hahulu ku fumaneha kwa Ndu ya Mubuso ni twana twa hae. A kana a lemuha mutu ya lobehile pilu ya tahanga kwa mikopano kamita ku si na taba ni ku lembwala kwa hae, mbelwa wa musupali ya isanga basupali ba bañwi ka mota kwa mukopano ni mukopano wa puteho, kamba mukulwani ya abananga mwa ku kenisa Ndu ya Mubuso. Muituti wa Bibele a kana a lemuha eluda wa mwa puteho ya etelelanga ka busepahali sebelezo ya mwa simu ku si na taba ni buikalabelo bo buñata bwa na ni mwa puteho. A kana a fumana Paki ya li sianga ya inanga fela fa ndu kono ili ya susuezanga batu kaufela ba ba mu potelanga. Muituti a kana a bona bosinyalana ba ba eza licinceho ze tuna mwa bupilo bwa bona kuli ba babalele bashemi ba bona ba ba supezi. Ka ku lemuha Bakreste ba ba sishemo, ba ba tusa, ni ba ba itingwa cwalo, mulutiwa yo munca u ituta kwa mutala wa bona se ku talusa ku mamela taelo ya Kreste ya ku lata Mulimu ni batu, sihulu balumeli ba bañwi. (Liproverbia 24:32; Joani 13:35; Magalata 6:10; 1 Timotea 5:4, 8; 1 Pitrosi 5:2, 3) Ka nzila yeo, mañi ni mañi ya mwa puteho ya Sikreste wa kona—mi u swanela—ku fa tuto ni ketelelo.—Mateu 5:16.
“Ku Isa kwa Mafelelezo a Lifasi”
10. (a) Lu ka zwelapili ku luta macaba ka nako ye kuma kai? (b) Ki mutala mañi wa n’a file Jesu ka za ku peta misebezi ye lu filwe?
10 Lu swanela ku luta macaba ku isa lili? Mwa mazazi kaufela a maungulelo. (Mateu 28:20) Kana lu ka kona ku taleleza kalulo yeo ya musebezi wa lu file Jesu? Lu ikatulezi ku eza cwalo, ka ku ba puteho ya mwa lifasi kamukana. Mwa lilimo ze felile, lu itusisize ka tabo nako, m’ata, ni maluo a luna kwa ku tusa ba ba “ketezwi bupilo bo bu sa feli.” (Likezo 13:48) Ka nako ya cwale, Lipaki za Jehova ba tanda avareji ya lihora ze fitelela 3 milioni ka zazi ni zazi mwa silimo kwa musebezi wa ku kutaza Mubuso ni ku luta macaba mwa lifasi kamukana. Lu eza cwalo kakuli lu likanyisa mutala wa Jesu. N’a ize: ‘Sico sa ka, kikuli ni eze se si latwa ki Ya ni lumile, mi ni feleleze musebezi wa hae.’ (Joani 4:34) Yeo ki yona takazo ye kwa lipilu za luna. (Joani 20:21) Ha lu bati ku kalisa fela musebezi o lu filwe; kono lu bata ku u feleleza.—Mateu 24:13; Joani 17:4.
11. Ku ezaheziñi kwa mizwale ni likaizeli ba luna ba bañwi ba Sikreste, mi lu swanela ku ipuzañi?
11 Niteñi, lu ikutwanga bumaswe ku bona kuli balumeli ba bañwi ba fokozi kwa moya mi kacwalo ba kutezi mwamulaho kamba ba tuhezi ku mamela taelo ya Kreste ya ku luta macaba. Kana ku na ni mo lu kona ku ba tuseza kuli ba swalisane sinca ni puteho ni ku kalisa hape ku luta macaba? (Maroma 15:1; Maheberu 12:12) Mukwa w’o Jesu n’a tusize ka ona baapositola ba hae ha ne ba fokozi ka nakonyana u bonisa ze lu kona ku eza kacenu.
Mu Bonise Buiyakato
12. (a) Nakonyana fela Jesu a si ka shwa kale, kiñi ze ne ba ezize baapositola ba hae? (b) Jesu n’a ezize cwañi baapositola ba hae ku si na taba ni kuli ne ba bonisize bufokoli bo butuna?
12 Kwa mafelelezo a bukombwa bwa Jesu bwa fa lifasi, ha n’a tuha a bulaiwa, baapositola ‘ba mu hasanela mi ba saba.’ Sina mwa n’a taluselize cimo Jesu, ‘ba hasana, yo kafa, yo kafa.’ (Mareka 14:50; Joani 16:32) Jesu n’a ezize cwañi balikani ba hae be ne ba fokozi kwa moya? A man’o zuha kwa bafu, Jesu a bulelela ba bañwi ba balateleli ba hae kuli: “Mu si ke mwa saba. Mu y’o bulelela banabahesu kuli ba ye kwa Galilea; ki mo ba ka ni bona kwateñi.” (Mateu 28:10) Nihaike baapositola ne ba bonisize bufokoli bo butuna, Jesu n’a sa ba biza kuli “banyani ba ka.” (Mateu 12:49) N’a si ka lisela ku ba sepa. Ka nzila yeo, Jesu n’a na ni makeke mi n’a swalela, sina Jehova ha na ni makeke ni ha swalela. (2 Malena 13:23) Lu kona ku likanyisa cwañi Jesu?
13. Lu swanela ku nga cwañi ba ba fokozi kwa moya?
13 Lu swanela ku iyakatwa hahulu ba ba kutezi mwamulaho kamba ba ba tuhezi ku sebeza mwa bukombwa. Lu sa hupula misebezi ya lilato yeo balumeli ka luna bao ne ba ezize kwamulaho—ba bañwi mwendi ne li ka lilimo-limo. (Maheberu 6:10) Lwa tonda siango sa bona luli. (Luka 15:4-7; 1 Matesalonika 2:17) Kono lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa iyakatwa bona?
14. Ka ku likanyisa Jesu, lu kona ku tusa cwañi mutu ya fokozi?
14 Jesu n’a bulelezi baapositola be ne ba swabile kwa lipilu kuli ba ye kwa Galilea ki kona ko ne ba ka yo mu bona. Ka mubulelelo o muñwi, Jesu n’a ba memezi kwa mukopano o ipitezi. (Mateu 28:10) Ni kacenu, lu susuezanga ba ba fokozi kwa moya kuli ba fumanehe kwa mikopano ya puteho ya Sikreste, mi lu kana lwa tokwa ku kuta-kutela ku ba susueza ku eza cwalo. Kwa baapositola, memo yeo ne i zwezi siselo, kakuli “balutiwa ba ba lishumi ka a li muñwi ba ya kwa Galilea, fa lilundu le ne ba laezwi ki Jesu.” (Mateu 28:16) Lu tabanga hahulu ba ba fokozi ha ba amuhela memo ya luna ye lilato ni ku kalisa sinca ku fumanehanga kwa mikopano ya Sikreste!—Luka 15:6.
15. Lu kona ku likanyisa cwañi mutala wa Jesu wa ku amuhela ba ba fokozi ba ba taha kwa sibaka sa luna sa mikopano?
15 Lu ka eza cwañi muta Mukreste ya fokozi a fita kwa Ndu ya Mubuso? Kiñi sa n’a ezize Jesu ha n’a boni baapositola bao tumelo ya bona ne i fokozi ka nakonyana, ha ne ba fitile kwa sibaka sa makopanelo? ‘Jesu n’a ba atumezi mi a bulela ku bona.’ (Mateu 28:18) N’a si ka ba komokela fela kwahule kono n’a ile ku bona. Mu nahane mo ne ba wezi lipilu baapositola Jesu ha n’a ikupulisize ku ba atumela! Haike ni luna lu ikupulisange ni ku amuhela ka cisehelo ba ba fokozi kwa moya ba ba ikataza ku kutela kwa puteho ya Sikreste.
16. (a) Lu kona ku itutañi kwa mukwa w’o Jesu n’a ezize ka ona balateleli ba hae? (b) Lu kona ku bonisa cwañi mubonelo wa Jesu ku ba ba fokozi? (Mu bone litaluso za kwatasi.)
16 Kiñi ze ñwi za n’a ezize Jesu? Pili n’a file zibiso ye li: “Ni filwe bulena kaufela.” Sa bubeli, n’a ba file musebezi wa ku eza: “Mu ye cwale, mu lute macaba.” Sa bulalu, n’a ba sepisize kuli: “Ni inzi ni mina ka mazazi kaufela.” Kono, kana mu lemuhile sa n’a si ka eza Jesu? N’a si ka nyaza balutiwa bakeñisa mifokolo ni ku sa kolwa kwa bona. (Mateu 28:17) Kana muezezo wa hae ne u tusize? Ku cwalo. Ku si ka fita nako, baapositola ba kalisa sinca “ku luta batu, ni ku bulela” taba ye nde. (Likezo 5:42) Ka ku latelela mutala wa Jesu wa mwa ku ngela ba ba fokozi ni mwa ku ba ezeza, lu kana lwa bona ze nde ze zwa mwa ku eza cwalo mwa puteho ya luna. *—Likezo 20:35.
“Ni Inzi ni Mina ka Mazazi Kaufela”
17, 18. Ki mihupulo mañi ye tiisa ye mwa manzwi a Jesu a kuli “ni inzi ni mina ka mazazi kaufela”?
17 Mwa manzwi a mafelelezo a musebezi wa lu file Jesu, a’ li ‘ni inzi ni mina ka mazazi kaufela,’ ku na ni muhupulo o tiisa ku bao kaufela ba ba lika ka t’ata ku taleleza taelo ya Kreste ya ku luta macaba. Twaniso ifi kamba ifi yeo lila li ka tisa fahalimw’a musebezi wa luna wa ku kutaza Mubuso ni busawani bufi kamba bufi bo ba kana ba lu lwanisa ka bona, ha li swaneli ku lu sabisa. Libaka? Jesu, Mueteleli wa luna, ya na ni m’ata a ‘bulena kaufela mwa lihalimu ni mwa lifasi,’ u inzi ni luna ku lu tusa!
18 Sepiso ya Jesu ya kuli ‘ni inzi ni mina ka mazazi kaufela’ ni yona y’a omba-omba luli. Ha lu nze lu peta taelo ya Kreste ya ku luta macaba, ha lu bangi fela mwa mazazi a tabisa kono hape lu banga ni mwa mazazi a utwisa butuku. (2 Makolonika 6:29) Ba bañwi ku luna lu banga mwa linako za matomola ha lu nze lu lila mulatiwa wa luna ya shwile. (Genese 23:2; Joani 11:33-36) Ba bañwi bona ba katazwa ki busupali, ili nako yeo buikangulo ni m’ata a mubili li fokola. (Muekelesia 12:1-6) Ba bañwi hape ba sa banga ni mazazi e ba shekeshanga lipilu. (1 Matesalonika 5:14) Palo ye ekezeha ya luna ba bañwi lu katazwa ki matata a za mali. Nihakulicwalo, ku si na taba ni matata ao, lwa kondisa bukombwa bwa luna kakuli Jesu u inzi ni luna ‘ka mazazi kaufela,’ ku kopanyeleza cwalo ni mazazi a’ t’ata ka ku fitisisa mwa bupilo bwa luna.—Mateu 11:28-30.
19. (a) Mwa taelo ya Jesu ya ku luta macaba ku na ni litaelo mañi? (b) Kiñi z’e lu konisa ku peta musebezi wa lu file Jesu?
19 Sina mo lu bonezi mwa taba ye ni ku ye felile, taelo ya Jesu ya ku luta macaba i ama lika kaufela. Jesu n’a lu bulelezi libaka ha lu swanela ku peta taelo ya hae ni ko lu swanela ku i petela. Hape n’a lu bulelezi ze lu swanela ku luta ni kuli lu ka zwelapili ku luta ku isa lili. Ki niti, ku taleleza musebezi-tuna wo ki likulutendano. Kono ka tuso ya m’ata a Jesu ni ku ba kwa hae ni luna, lwa kona ku u peta! Kana ha mu lumeli cwalo?
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 3 Hatiso ye ñwi i bulela kuli Jesu n’a ize, “mu ba kolobeze . . . mu ba lute,” n’a si ka li ‘mu ba kolobeze mi mu ba lute.’ Kacwalo taelo ya ku kolobeza ni ku luta haki “lika ze tamehile ku . . . ezahala ka ku tatamana.” Kono, “ku luta ki musebezi o zwelapili, ili wo kalanga nakonyana pili kolobezo i si ka fita kale . . . ni ku zwelapili ka nakonyana hamulaho wa kolobezo.”
^ para. 16 Mwa kona ku fumana litaba ze ñwi za mwa ku ngela ba ba fokozi ni mwa ku ba tuseza mwa Tora ya ku Libelela ya February 1, 2003, makepe 15-18.
Ne Mu Ka Alaba Cwañi?
• Lu kona ku luta cwañi ba bañwi ku mamela za n’a laezi Jesu?
• Ki lituto mañi z’a kona ku ituta mulutiwa yo munca ku ba bañwi mwa puteho?
• Lu kona ku ezañi kuli lu tuse ba ba fokozi kwa moya?
• Lu tiiswa ni ku omba-ombiwa cwañi ki manzwi a sepiso ya Jesu a’ li “ni inzi ni mina ka mazazi kaufela”?
[Lipuzo za Tuto]
[Maswaniso a fa likepe 15]
Lu tokwa ku ba baluti ni baeteleli
[Maswaniso a fa likepe 17]
Mulutiwa yo munca u itutanga lituto za butokwa kwa mitala ya ba bañwi