‘Mu Ye mi Mu Lute Macaba’

“Ni filwe bulena kaufela mwa lihalimu ni mwa lifasi. Mu ye cwale, mu lute macaba.”—MATEU 28:18, 19.

1, 2. (a) Jesu n’a file balateleli ba hae musebezi mañi? (b) Ki lipuzo mañi ze ama litaelo za Jesu ze lu ka nyakisisa?

NE KU batile lizazi leo mwa Isilaele ka 33 C.E., mi Jesu ni balutiwa ba hae ne ba li hamoho fa lilundu la mwa Galilea. Mulen’a bona ya zuhile kwa bafu n’a tuha a kambamela kwa lihalimu, kono pili n’a bata ku ba bulelela nto ya butokwa. Jesu n’a bata ku ba fa musebezi. Ne li musebezi mañi? Balutiwa ba hae ne ba ezize cwañi? Mi musebezi wo u ama cwañi luna kacenu?

² Za n’a bulezi Jesu li ñozwi kwa Mateu 28:18-20: “Ni filwe bulena kaufela mwa lihalimu ni mwa lifasi. Mu ye cwale, mu lute macaba kaufela, mu ba kolobeze ka Libizo la Ndate, ni la Mwana, ni la Moya o Kenile; mu ba lute ku mamela ze ni mi laezi kaufela. Mi, a mu bone, na, ni inzi ni mina ka mazazi kaufela, ku isa kwa mafelelezo a lifasi.” Jesu n’a bulezi za “bulena kaufela,” “macaba kaufela,” “ze ni mi laezi kaufela,” ni “mazazi kaufela.” Litaelo za hae zeo za lipulelo z’e ne ze ama lika kaufela li zusa lipuzo za butokwa, zeo ka bukuswani li kona ku buziwa kuli, ki lifi libaka ha lu swanela ku eza cwalo? ki kai ko lu ka ezeza cwalo? lu ka lutañi macaba? mi ki ku isa lili? Ha lu nyakisiseñi lipuzo zeo i liñwi ka i liñwi. *

“Ni Filwe Bulena Kaufela”

3. Ki kabakalañi ha lu swanela ku mamela taelo ya ku luta macaba?

³ Sa pili, libaka ki lifi ha lu swanela ku mamela taelo ya ku luta macaba? Jesu n’a ize: “Ni filwe bulena kaufela mwa lihalimu ni mwa lifasi. Mu ye cwale, mu lute macaba.” Linzwi la “cwale” li bonisa libaka le lituna ha lu swanela ku mamela taelo yeo. Libaka ki la kuli Jesu, yena ya n’a file taelo yeo, u na ni m’ata a “bulena kaufela.” M’ata a hae a kuma kai?

4. (a) M’ata a Jesu a bulena a kuma kai? (b) Ku utwisisa kwa luna m’ata a bulena a Jesu ku swanela ku ama cwañi mo lu ngela taelo ya ku luta macaba?

⁴ Jesu u na ni m’ata a bulena fahalimw’a puteho ya hae, mi ku zwa ka 1914 u bile ni m’ata fahalimw’a Mubuso wa Mulimu o n’o sa zo toma-tomiwa. (Makolose 1:13; Sinulo 11:15) Ki yena nduna ya mangeloi mi kacwalo u zamaisa mpi ya lihalimu ya mangeloi ba ba eza bolule-lule. (1 Matesalonika 4:16; 1 Pitrosi 3:22; Sinulo 19:14-16) U filwe m’ata ki Ndat’ahe a ku felisa “bulena kaufela, ni mibuso kaufela, ni mata kaufela” ze lwanisa likuka ze lukile. (1 Makorinte  15:24-26; Maefese 1:20-23) M’ata a bulena bwa Jesu h’a zamaisi fela ba ba pila. Ki yena hape “Muatuli wa ba ba pila ni ba ba shwile,” mi u filwe ki Mulimu m’ata a ku zusa ba ba shwile. (Likezo 10:42; Joani 5:26-28) Kaniti taelo ye fiwa ki Mutu ya filwe m’ata a matuna cwalo i swanela ku ngiwa ka butokwa bo butuna ka ku fitisisa. Kacwalo, ka likute ni ka ku itatela, lu mamela taelo ya Kreste ya ku ‘ya ni ku yo luta macaba.’

5. (a) Pitrosi n’a mamezi cwañi manzwi a Jesu? (b) Ku mamela litaelo za Jesu kwa Pitrosi ne ku tahisize mbuyoti mañi?

⁵ Kwa makalelo a bukombwa bwa hae bwa fa lifasi, Jesu n’a lutile balutiwa ba hae ka nzila ye bonisa hande kuli ku kuteka m’ata a hae ni ku mamela litaelo za hae ne ku ka tahisa limbuyoti. Muta o muñwi n’a kile a bulelela Pitrosi ya n’a li ndui kuli: “Isa mwa ngala, mi mu yumbe tunyandi, mu yambe.” Pitrosi n’a ziba hande kuli litapi ne li siyo, kacwalo a bulelela Jesu kuli: “Lu tozi busihu kaufela inze lu ikataza, lu si ka sela se siñwi.” Nihakulicwalo, Pitrosi ka buikokobezo a ekeza kuli: “Kono ka linzwi la hao ni ka yumba kanyandi.” Pitrosi ha sa latelezi taelo ya Kreste, a sela “libunda le lituna la litapi.” Ka ku makala, Pitrosi “a ikwiseza kwa mañwele a Jesu, a li: U zwe ku na Mulena, kakuli na, ni munna wa muezalibi.” Kono Jesu a mu alaba a li: “U si ke wa saba. Ku tuha cwale, u ka ba ya yamba batu.” (Luka 5:1-10; Mateu 4:18) Lu itutañi kwa taba yeo?

6. (a) Taba ya za makazo ya ku swala litapi i bonisañi ka za mufuta wa ku utwa kw’a bata Jesu? (b) Lu kona ku likanyisa cwañi Jesu?

⁶ Jesu n’a si ka fa bo Pitrosi, Andreasi, ni baapositola ba bañwi musebezi wa ku “yamba batu” pili a si ka eza kale makazo ya ku swala litapi, kono n’a ba file ona hasamulaho. (Mareka 1:16, 17) Ka niti, Jesu n’a sa bati kuli ba mu utwe ka ku ezeza fela mulao. N’a file banna bao libaka le li kolwisa ha ne ba swanela ku mu utwa. Sina ku utwa taelo ya Jesu ya ku yumba tunyandi ha ne i tisize mupuzo o makaza, ku utwa taelo ya Jesu ya ku “yamba batu” ni kona ne ku ka tahisa limbuyoti ze tuna. Ka buikolwiso bo butuna, baapositola ne ba ngile muhato. Taba yeo i fela ka ku bulela kuli: “Ba isa lisepe kwa likamba, ba tuhela za bona kaufela, mi ba mu latelela.” (Luka 5:11) Kacenu, ha lu nze lu susueza ba bañwi ku abana mwa musebezi wa ku luta macaba, lu likanyisa Jesu. Ha lu bati kuli batu ba eze fela mo lu ba bulelela, kono lu ba fa mabaka a kolwisa ha ba swanela ku utwa taelo ya Kreste.

Mabaka A’ Kolwisa ni Milelo Ye Swanela

7, 8. (a) Ki afi a mañwi a mabaka e lu kutaleza Mubuso ni ku luta macaba? (b) Ki liñolo lifi sihulu le li mi susueza ku zwelapili mwa musebezi wa ku kutaza? (Mu bone ni litaluso za kwatasi.)

⁷ Bakeñisa kuli lwa kuteka m’ata a Kreste, lu abana mwa musebezi wa ku kutaza Mubuso ni ku luta macaba. Ki afi mabaka a mañwi a mwa Mañolo e lu ezeza musebezi wo e lu kona ku bulelela be lu bata ku susueza ku eza misebezi ye minde? Mu nyakisise litaba ze latelela ze bulezwi ki Lipaki ba sikai ba mwa linaha ze fitana-fitana, mi mu lemuhe ka m’o mañolo a bonisizwe a pakela lipulelo zeo.

⁸ Roy, ya kolobelizwe ka 1951 u li: “Ha ne ni ineezi ku Jehova, ne ni sepisize ku mu sebeleza kamita. Ni bata ku latelela manzwi a ka.” (Samu 50:14; Mateu 5:37) Heather, ya kolobelizwe ka 1962 u li: “Ha ni nahana lika kaufela za ni ezelize Jehova, ni bata ku bonisa buitebuho bwa ka ka ku mu sebeleza ka busepahali.” (Samu 9:1, 9-11; Makolose 3:15) Hannelore, ya kolobelizwe ka 1954 u li: “Nako kaufela ha lu li mwa bukombwa, lu tusiwa ki mangeloi—ki tohonolo kwa butuna!” (Likezo 10:30-33; Sinulo 14:6, 7) Honor, ya kolobelizwe ka 1969 u li: “Nako ya Jehova ya katulo ha i ka fita, ha ni lati ku utwa mutu mwa silalanda se ni pila ku sona ya ka tapela Jehova kamba Lipaki za hae mulatu ni ku bulela kuli, ‘Na li ku ba ni fiwe temuso!’” (Ezekiele 2:5; 3:17-19; Maroma 10:16, 18) Claudio, ya kolobelizwe ka 1974 u li: “Ha lu nze lu kutaza, ‘lu talimezwi ki Mulimu’ mi ‘lu inzi  hamoho ni Kreste.’ Mu nahane fela taba yeo! Ha lu li mwa bukombwa, lu inzi hamoho ni Balikani ba luna ba batuna.”—2 Makorinte 2:17. *

9. (a) Taba ya ku swala litapi kwa Pitrosi ni baapositola ba bañwi i patululañi ka za mubonelo o swanela wa ku utwa Kreste? (b) Ki ufi mulelo o swanela wa ku utwa Mulimu ni Kreste kacenu, mi ki kabakalañi?

⁹ Taba ya ku swala litapi ka makazo hape i bonisa butokwa bwa ku ba ni mulelo o swanela wa ku utwa Kreste—ili lilato. Pitrosi ha n’a ize, “U zwe ku na Mulena, kakuli na, ni munna wa muezalibi,” Jesu n’a si ka mu siya mi n’a si ka nyaza Pitrosi kuli u ezize sibi ni se si kana. (Luka 5:8) Jesu mane n’a si ka nyaza Pitrosi nihaiba ka za kuli n’a mu kupile kuli a mu siye. Kono Jesu n’a mu alabile ka sishemo kuli: “U si ke wa saba.” Sabo ye maswe ne i kana i bile mulelo o fosahezi wa ku utwa Kreste. Kono, Jesu n’a bulelezi Pitrosi kuli yena ni balikani ba hae ne ba ka tusa hahulu kwa ku yamba batu. Ni kacenu, ha lu hapelezi ba bañwi ku utwa Kreste ka ku itusisa sabo kamba maikuto a zwafisa a cwalo, a cwale ka ku ikutwa mulatu kamba maswabi. Nto fela ye kona ku tabisa pilu ya Jehova, ki ku ipeya ku utwa ka moyo kaufela ko ku tomile fa lilato la ku lata Mulimu ni Kreste.—Mateu 22:37.

“Mu Lute Macaba Kaufela”

10. (a) Ki taba mañi ya za taelo ya Jesu ya ku luta macaba ye ne tahisize likulutendano le lituna kwa balutiwa ba hae? (b) Balutiwa ne ba ngile muhato mañi kwa taelo ya Jesu?

¹⁰ Puzo ya bubeli ye buzizwe ka za taelo ya Kreste ki ya kuli, Ki kai k’o swanela ku ezezwa musebezi wa ku luta macaba? Jesu n’a bulelezi balateleli ba hae kuli: “Mu lute macaba kaufela.” Pili Jesu a si ka kalisa kale bukombwa bwa hae, batu ba macaba a sili ne ba lumelelwa ha ne ba taha kwa Isilaele ku t’o sebeleza Jehova. (1 Malena 8:41-43) Jesu ka sibili n’a kutalize hahulu kwa Majuda ba ka sipepo, kono cwale n’a bulelela balateleli ba hae ku ya kwa batu ba macaba kaufela. Se ne si ezahala kikuli, mayambelo,  kamba makutalezo, a balutiwa ba hae ne li fela “kasa” ka kanyinyani—bona Majuda ba ka sipepo—kono cwale mayambelo ao n’a tuha a kopanyeleza “liwate” kamukana la batu. Nihaike cinceho yeo n’e li ye t’ata kwa balutiwa, ne ba mamezi taelo ya Jesu ku si na ku zina-zina. Ku si ka fita kale lilimo ze 30 ku zwa fa lifu la Jesu, muapositola Paulusi n’a konile ku ñola kuli taba ye nde ne i kutalizwe isiñi fela kwa Majuda kono kwa batu be ne “ba li teñi kaufela mwatas’a lihalimu.”—Makolose 1:23.

11. ‘Mayambelo’ a ekezehile cwañi ku zwa kwa makalelo a lilimo za ma-1900?

¹¹ Mwa lilimo za cwanoñu fa, ku bile ni kekezeho ye swana ya simu ya ku kutaleza teñi. Kwa makalelo a lilimo za ma-1900, ‘mayambelo’ n’a li fela mwa linaha ze balwa. Kono, balateleli ba Kreste ba mwa miteñi yeo ne ba latelezi mutala wa Bakreste ba mwa linako za baapositola mi ka tukufalelo ne ba yandululuzi kalulo ya simu ye ne ba kutaleza teñi. (Maroma 15:20) Ha ku to fitwanga kwa makalelo a ma-1930, ne ba luta macaba mwa linaha ze bat’o ba ze mwanda. Kacenu, ‘mayambelo’ a luna a ekezehile kuli s’a li mwa linaha ze 235.—Mareka 13:10.

“Ba Malimi Kaufela”

12. Bupolofita bo bu kwa Zakaria 8:23 bu bonisa butata mañi?

¹² Ku luta macaba mwa linaha kaufela ku tahisa butata isiñi fela bwa za butuna bwa sibaka kono hape ni bwa puo. Ka mupolofita Zakaria, Jehova n’a polofitile kuli: ‘Mwa mazazi ao, banna ba ba lishumi, ba malimi kaufela a macaba, ba ka swalelela mungundo wa kubo ya munna wa Mujuda, ba li: Lu ka ya ni mina; kakuli lu utwile kuli Muñ’a Bupilo u inzi ni mina.’ (Zakaria 8:23) Mwa talelezo ye tuna ya bupolofita b’o, “munna wa Mujuda” u yemela bomasiyaleti ba Bakreste ba ba tozizwe, mi “banna ba ba lishumi” ba yemela “buñata bo butuna.” * (Sinulo 7:9, 10; Magalata 6:16) Buñata bo butuna b’o bwa balutiwa ba Kreste ne ba ka zwa mwa macaba a mañata, mi sina mwa n’a boniselize Zakaria, ne ba ka ba ba lipuo ze ñata. Kana batu ba Mulimu ba miteñi ye ba zwa mwa macaba a mañata mi ba bulela lipuo ze ñata? Eni, ku cwalo.

13. (a) Ki cinceho mañi ya za lipuo ye bile teñi mwahal’a batu ba Mulimu ba miteñi ye? (b) Sitopa sa mutanga ya sepahala si ngile muhato mañi kwa butokwi bwa sico sa kwa moya bo bu ekezeha mwa lipuo ze fitana-fitana? (Mu kopanyeleze kakwenda ka ka li “Lihatiso za Libofu.”)

¹³ Ka 1950 Lipaki za Jehova ba balalu ku baketalizoho ni baketalizoho mwa lifasi kamukana, ne ba bulela Sikuwa. Ha ku t’o fitwanga ka 1980 palo yeo ne i cincize ku ba Lipaki ba babeli ku baketalizoho, mi kacenu le Sikuwa ki puo ya Paki a li muñwi ku baketalizoho ni baketalizoho. Sitopa sa mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso si ngile muhato mañi kwa cinceho yeo ya za puo? Ba lukisize sico sa kwa moya  mwa lipuo ze ñata ze sweli ku ekezeha. (Mateu 24:45) Ka mutala, ka 1950 lihatiso za luna ne li hatiswa mwa lipuo ze 90, kono kacenu le palo yeo i yuyulukile ku fita fa lipuo ze bat’o ba 400. Kana ku isa mamelelo ye ekezehile cwalo kwa batu ba lipuo ze fitana-fitana ku tisize siselo? Ku cwalo! Avareji ya batu ba ba bat’o ba 5,000 ‘ba lipuo kaufela’ ba fetuha balutiwa ba Kreste ka sunda ni sunda mwa silimo! (Sinulo 7:9) Mi kekezeho i sa zwelapili. Mwa linaha ze ñwi “tunyandi” tu tisa siselo ka buñata!—Luka 5:6; Joani 21:6.

Bukombwa Bo Bu Tahisa Tabo —Kana Mwa Kona ku Bu Eza?

14. Lu kona ku tusa cwañi ba ba bulela puo ya kwa naha i sili mwa kalulo ya luna ya simu? (Mu kopanyeleze kakwenda ka ka li “Ku Luta Macaba ka Puo ya Liswanisezo za ka Mazoho.”)

¹⁴ Mwa linaha ze ñata, ku taha kwa bazwahule ku tahisize likulutendano la ku luta macaba a ‘lipuo kaufela’ mwa naha ya habo mutu. (Sinulo 14:6) Lu kona ku tusa cwañi batu ba ba bulela puo i sili ba ba mwa kalulo ya luna ya simu? (1 Timotea 2:4) Ka mubulelo wa swanisezo, lwa kona ku itusisa liyambiso li sili. Mu fe batu ba ba cwalo lihatiso za puo ye ba bulela. Haiba kwa konahala mu lukise kuli Paki ya ziba puo ya bona a ba potele. (Likezo 22:2) Mazazi a, ku bunolo ku eza litukiso zeo, kakuli Lipaki ba bañata ba itutile ku bulela lipuo li sili kuli ba tuse bazwahule ku ba balutiwa ba Kreste. Lipiho li bonisa kuli ku tusa ka nzila yeo ku tahisa tabo.

15, 16. (a) Ki ifi mitala ye bonisa kuli ku tusa ba ba bulela puo ya kwa naha i sili ku tahisa tabo? (b) Ki lifi lipuzo ze ama sebelezo ya mwa libaka mo ku bulelwa puo ya kwa naha i sili ze lu kona ku nyakisisa?

¹⁵ Mu nyakisise mitala ye mibeli ye zwa kwa Netherlands, ili k’o tukiso ya ku kutaza za Mubuso i eziwa mwa lipuo ze 34. Bosinyalana ba ba li Lipaki ne ba itatezi ku ya ni ku yo kutaza kwa bazwahule ba ba bulela puo ya kwa Poland. Bazwahule bao ne ba tabezi hahulu lushango kuli mane muzwale a ikutwa ku susumezwa ku zwisa lizazi li li liñwi kwa mazazi a’ belekanga ka sunda kuli a itusisange lona kwa ku ituta Bibele ni ba ba tabela. Nakonyana fela, bosinyalana bao ne se ba zamaisa lituto za Bibele ze 20 ka sunda ni sunda. Ne ba ize: “Bukombwa bwa luna bu lu tabisa hahulu.” Ba ba sweli ku luta macaba b’a tabanga sihulu muta ba ba  utwa niti ya Bibele mwa puo ya bona ba susumezwa ku bonisa buitebuho. Ka mutala, mwahal’a mukopano o n’o ungekilwe mwa puo ya kwa Vietnam, munna-muhulu yo muñwi a yema ni ku ikupela sibaka sa ku bulela. A bulelela Lipaki inz’a enga-enga mioko, a li: “Ni itumela kwa buikatazo bo mu eza bwa ku ituta puo ya hesu ye t’ata. Ni itebuha hahulu ku ituta lika ze nde ze ñata mwa Bibele mwa busupali bwa ka.”

¹⁶ Kacwalo ha ku komokisi kuli ba ba sebeleza mwa liputeho za lipuo za kwa linaha li sili ba ikutwa ku ba ni tabo luli. Bosinyalana ba kwa Britain ne ba ize: “Bukombwa bwa mwa libaka mo ku bulelwa puo ya kwa naha i sili ki bo buñwi bwa mifuta ya bukombwa bo bu lu tabisize hahulu mwahal’a lilimo za luna ze 40 za sebelezo ya Mubuso.” Kana mwa kona ku eza licinceho ilikuli mu abane mwa bukombwa b’o bo bu susumeza? Haiba mu sa li bana ba sikolo, kana mwa kona ku ituta puo ya kwa naha i sili ilikuli mu itukiseze ku abana mwa bukombwa bwa mufuta w’o? Ku eza cwalo ku kona ku mi libisa kwa ku ba ni mupilelo o fumanisa tuso ni o tezi limbuyoti. (Liproverbia 10:22) Ki hande ha ne mu ka buhisana taba yeo ni bashemi ba mina.

Ku Cinca-Cinca Miezezo ya Luna

17. Lu kona ku bulela cwañi kwa batu ba bañata mwa kalulo ya simu ya puteho ya luna?

¹⁷ Kwa utwahala kuli miinelo ya luna ha i lumelezi buñata bwa luna kuli lu yumbele “tunyandi” twa luna mwa libaka mo ku bulelwa puo ya kwa naha i sili. Kono, lu kana lwa bulela kwa batu ba bañata ku fita be lu bulelanga ku bona cwale mwa kalulo ya simu ya puteho ya luna. Ka nzila ifi? Ka ku cinca-cinca, isiñi lushango lwa luna, kono miezezo ya luna. Mwa libaka ze ñata palo ye ekezeha ya batu ba pila mwa miyaho ye silelelizwe hahulu. Ba bañwi ba bañata ha ba fumanehangi fa mandu ha lu kutazanga fa ndu ni ndu. Kacwalo, lu kana lwa tokwa ku yumbela “tunyandi” twa luna ka linako ze shutana-shutana ili mwa libaka ze shutana-shutana. Ha lu eza cwalo lu likanyisa Jesu. N’a fumani mwa ku ambolela ni batu mwa miinelo ye shutana-shutana.—Mateu 9:9; Luka 19:1-10; Joani 4:6-15.

18. Ku kutaza mwa miinelo ye fitana-fitana ku bonahezi cwañi ku ba ko ku tusa? (Mu kopanyeleze ni kakwenda ka ka li “Ku Luta Batu Ba Lipisinisi.”)

¹⁸ Mwa libaka ze ñwi za lifasi, ku kutaza kai ni kai ko ba kona ku fumaneha batu ki muezezo wa butokwa wa ku luta ka ona macaba. Ba ba yeziseli mwa musebezi wa ku luta macaba ba isize mamelelo ye zwelapili kwa ku kutaza mwa libaka ze fitana-fitana. Kwand’a ku paka fa ndu ni ndu, bahasanyi cwale ba kutazanga kwa mabala a lifulai, mwa liofisi, mwa lintolo, ko ku yemisezwa limota, fa litishini za limbasi, mwa mikwakwa, mwa libaka za ku ishumuseza, kwa makamba, ni ko kuñwi cwalo. Lipaki ba bañata ba ba sa z’o kolobezwa mwa Hawaii ne ba fumanwi lwa pili kwa libaka ze cwalo. Ku cinca-cinca miezezo ya luna ku lu tusa ku peta ka ku tala taelo ya Jesu ya ku luta macaba.—1 Makorinte 9:22, 23.

19. Ki likalulo lifi ze ama musebezi wa lu file Jesu ze ka nyakisiswa mwa taba ye tatama?

¹⁹ Musebezi wa n’a file Jesu wa ku luta macaba ne u si na fela litaba za libaka ha lu na ni ku u eza ni za kuli ki kai ko u na ni ku ezezwa kono ne u kopanyeleza ni za kuli lu swanela ku lutañi mi ki ku isa lili. Likalulo ze peli zeo ze ama musebezi wa lu file Jesu li ka nyakisiswa mwa taba ye tatama.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Hupula?

• Ki ka mabaka afi mi ki ka mulelo mañi ha lu abana mwa musebezi wa ku kutaza Mubuso ni ku luta macaba?

• Batanga ba Jehova kacenu ba ezize ka sipimo se si kuma kai musebezi w’a ba file Jesu wa ku luta macaba kaufela?

• Lu kona ku cinca-cinca cwañi ‘miyambelo’ ya luna, mi ki kabakalañi ha lu swanela ku eza cwalo?

[Lipuzo za Tuto]

[Mbokisi/Maswaniso a fa likepe 10]

Lihatiso za Libofu

Albert ki eluda wa Sikreste ni sikombwa wa ka nako kaufela ya pila mwa United States. Ki sibofu. Ku itusisa lihatiso za Bibele za muñolo wa libofu ku mu tusa hahulu ku eza hande mwa bukombwa bwa hae, ni mwa misebezi ya hae ya buokameli bwa sebelezo. U peta cwañi buikalabelo bwa hae mwa puteho?

James, muokameli ya zamaisa, u bulela kuli: “Mwa puteho ya luna lwa li ku ba lu be ni muokameli wa sebelezo ya sebeza hande ku fita Albert.” Albert ki yo muñwi wa libofu ba ba bat’o ba 5,000 mwa United States, ili bao mwahal’a lilimo, ba amuhezi lihatiso za Bibele za muñolo wa libofu wa Sikuwa ni wa puo ya kwa Spain. Mane, haisali ku zwiwa ka 1912, sitopa sa mutanga ya sepahala si lukisize lihatiso ze fitelela mwanda za muñolo wa libofu. Ka ku itusisa mikwa ye zwezipili, mahatisezo a Lipaki za Jehova kacenu a hatisa makepe a muñolo wa libofu a eza bolule-lule ka silimo mwa lipuo ze fitelela 10 ni ku a lumela mwa linaha ze fitelela 70. Kana ku na ni mutu ye mu ziba ya kona ku tusiwa ki lihatiso za litaba za mwa Bibele ze lukiselizwe libofu?

[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 11]

Ku Luta Macaba ka Puo ya Liswanisezo za ka Mazoho

Likiti-kiti za Lipaki mwa lifasi kamukana, hamoho cwalo ni mikulwani ba ba na ni tukufalelo, ba itutile puo ya liswanisezo za ka mazoho kuli ba tuse bosusu ku ba balutiwa ba Kreste. Kabakaleo, mwa Brazil i nosi, bosusu ba 63 ne ba kolobelizwe mwa silimo sa cwanoñu fa mi Lipaki ba 35 be li bosusu ki bakutazi ba ka nako kaufela cwale. Mwa lifasi kamukana, ku na ni liputeho ni likwata za puo ya liswanisezo za ka mazoho ze fitelela 1,200. Mupotoloho u nosi wa puo ya liswanisezo za ka mazoho mwa Russia, ha lu ya ka butuna bwa ona, ki ona mupotoloho o mutuna ka ku fitisisa mwa lifasi, o ngelela naha ya Russia kaufela!

[Mbokisi fa likepe 12]

Ku Luta Batu Ba Lipisinisi

Paki yo muñwi mwa Hawaii ha n’a sweli ku potela batu ba lipisinisi mwa liofisi za bona, n’a katani muzamaisi wa kampani ya litanansipoti. Nihaike n’a patehile, munna y’o n’a lumezi ku itutanga Bibele mwa ofisi ya hae ka mizuzu ye 30 ka sunda. Kakusasana ni kakusasana la Bulalu, u bulelelanga babeleki ba hae ku mu alabelanga luwaile lwa hae mi yena kihona a isa mamelelo kaufela kwa tuto. Paki yo muñwi mwa Hawaii u itutanga Bibele hañwi ka sunda ni muñ’a sintolo sa ku luka liheta. Tuto yeo i zamaisezwanga luli fa kaunta ya mwa sintolo. Ha ku taha mutu ya bata ku lukisisa liheta, Paki u shenyezanga kwatuko. Mutu y’o ha s’a fundukile, ba zwelangapili mwa tuto.

Muzamaisi wa kampani ni muñ’a sintolo, kaufela bona ne ba fumanwi kakuli Lipaki ne ba ikupulisize ku yo yumbela “tunyandi” twa bona mwa libaka ze fitana-fitana. Kana mwa kona ku nahana za libaka mwa kalulo ya simu ya puteho ya mina ko mu kona ku yo fumana batu ba ba t’ata ku ba fumana fa ndu?

[Siswaniso se si fa likepe 12]

Kana mwa kona ku sebeleza mwa sibaka mo ku bulelwa puo ya kwa naha i sili?