Mu Itusise Likonkwani za kwa Moya Kuli Mu Lumbeke Mubupi wa Mina

“MUTU ha sa zibi likamba kwa ya, h’a na taba ni ko u fukela moya.” Manzwi ao, a twi n’a bulezwi ki caziba wa za mihupulo ya batu wa Muroma wa mwa linako za baapositola, a bonisa buniti luli bwa pulelo ya kuli bupilo kuli bu be ni taluso, likonkwani ki za butokwa hahulu.

Bibele i na ni mitala ya batu be ne lata hahulu ku itomela likonkwani. Ka ku sebeza ka t’ata ka lilimo ze bat’o ba ze 50, Nuwe “a yaha aleka ku bandusa ba ndu ya hae.” Mupolofita Mushe “n’a nz’a talimile mupuzo.” (Maheberu 11:7, 26) Joshua ya n’a yolile Mushe, n’a amuhezi taelo ya mulelo wa Mulimu wa ku tula naha ya Kanana.—Deuteronoma 3:21, 22, 28; Joshua 12:7-24.

Mwa linako za baapositola, likonkwani za kwa moya za muapositola Paulusi ku si na kakanyo ne li tomile hahulu fa manzwi a Jesu a’ li: “Evangeli ye ya mubuso i ka bulelwa mwa lifasi kaufela.” (Mateu 24:14) Ka ku susuezwa ki manzwi ni lipono ze zwa ku Mulena Jesu, hamoho ni musebezi wa n’a filwe wa ‘ku isa libizo la Jesu kwa macaba,’ Paulusi n’a tusize hahulu mwa ku kalisa liputeho za Sikreste ze ñata, ku kalela mwa Asia Minor ku yo fita ni mwa Yurope.—Likezo 9:15; Makolose 1:23.

Ee, haisali ku zwiwa kwa makalelo, batanga ba Jehova ba itomezi likonkwani za butokwa mi ba li talelelize kuli ba kanyise Mulimu. Lu kona ku itomela cwañi likonkwani za kwa moya kacenu? Ki likonkwani lifi ze lu swanela ku ndongwama, mi ki mihato ifi ye swanela ye lu kona ku nga kuli lu li taleleze?

Milelo ye Swanela Ki ya Butokwa

Likonkwani za kona ku tomiwa ibat’o ba mwa likalulo kaufela za bupilo, mi lifasi le li na ni batu ba ba lata hahulu ku itomela likonkwani. Nihakulicwalo, likonkwani za kwa moya ha li swani ni ku bata libubo la silifasi. Milelo ye mituna ya likonkwani ze ñata za mwa lifasi ki ku bata ku taleleza takazo ye sa feli ya sifumu ni ku nyolelwa ku ba ni litulo ze pahami ni m’ata. Ki mafosisa a matuna luli ku ndongwama milelo ya ku bata ku ba ni m’ata ni libubo! Likonkwani ze kanyisa Jehova Mulimu ki likonkwani ze ama ku mu lapela ni ku zwisezapili Mubuso. (Mateu 6:33) Likonkwani zeo li tiswa ki lilato la ku lata Mulimu ni batu ba bañwi, mi mulelo ki wa ku lapela Mulimu.—Mateu 22:37-39; 1 Timotea 4:7.

Haike milelo ya luna i be ye minde ha lu nze lu itomela ni ku ndongwama likonkwani za kwa moya, ibe kuli ki za ku bata ku ba ni matohonolo a ekezehile a sebelezo kamba ku eza zwelopili ya ka butu ya kwa moya. Niteñi, nihaiba likonkwani ze ezizwe ka mulelo o munde fokuñwi ha li kondangi. Lu kona ku toma cwañi likonkwani ni ku kona ku li taleleza?

Takazo ye Tuna ya Tokwahala

Mu nyakisise ka za m’o Jehova n’a petezi musebezi wa ku bupa lika kaufela. Ka manzwi a li, “kwa ba manzibwana, kwa ba kakusasana,” Jehova n’a aluzi mazazi a ku eza musebezi wa hae wa ku bupa. (Genese 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Kwa makalelo a lizazi ni lizazi kaufela la pupo, n’a ziba hande sikonkwani sa hae kamba za n’a swanela ku eza ku lona lizazi leo. Mi Mulimu n’a talelelize mulelo wa hae wa ku bupa lika. (Sinulo 4:11) Toho ya lusika Jobo n’a ize ka za Jehova: “Se si latwa ki pilu ya hae ki sona s’a eza.” (Jobo 23:13) Ne li nto ye kolwisa luli ku Jehova ku bona “kaufela z’a ezize” ni ku bulela kuli “li lukile hahulu.”—Genese 1:31.

Kuli lu kone ku taleleza likonkwani za luna, ni luna lu swanela ku ba ni takazo ye tuna ya ku li taleleza. Ki nto mañi ye ka lu tusa ku hulisa yona  takazo ye tuna cwalo yeo? Nihaiba ka nako yeo lifasi ne li si na sibupeho mi ne li li fela mukungulu, Jehova n’a kona ku bonela cimo mo ne li ka bonahalela hasamulaho—kuli li ka ba nto ye kateleha, ye mu kanyisa ni ku mu kutekehisa. Ka ku swana, takazo ya luna ya ku bata ku taleleza ze lu bata ku peta ya kona ku huliswa ka ku yeya ka za ze ka zwa mwateñi ni limbuyoti ze lu ka fumana. Kona mo ne ku ezahalezi ku Tony wa lilimo ze 19. N’a si ka libala ni hanyinyani za n’a boni lwa pili ha n’a potezi ofisi ya mutai ya Lipaki za Jehova kwa Wiko wa Yurope. Ku zwa ka yona nako yeo, puzo ye n’e li mwa munahano wa Tony ki ya kuli, ‘bupilo bu kona ku ba cwañi mutu ha n’a ka pila ni ku sebeleza mwa sibaka se si cwalo?’ Tony ni kamuta n’a si ka tuhela ku nahana ka mwa n’a ka konela ku yo pilela teñi, mi n’a zwezipili ku satalala ku taleleza mulelo wa hae. N’a bile ya tabile hahulu luli kuli hasamulaho wa lilimo ze sikai, kupo ya hae ya ku sebeleza fa mutai ya amuhelwa!

Ku eza siango ni ba ba konile kale ku kwanisa likonkwani ze ñwi ku kona ku hulisa takazo ya luna ya ku taleleza sikonkwani sa luna. Jayson wa lilimo ze 30, n’a sa tabeli ku kutaza mwa bukombwa bwa mwa simu ha n’a li mukulwani. Kono ha n’a felize sikolo sa sekondari, ka cisehelo ye tuna a kena mwa sebelezo ya bupaina, ili ku ba mushaeli wa Mubuso wa ka nako kaufela. Ki sika mañi se ne si tusize Jayson ku hulisa takazo ya ku eza bupaina? U alaba kuli: “Ku ambola ni ku sebeza hamoho mwa bukombwa ni ba ba ezize bupaina ne ku ni susuelize hahulu.”

Ku Ñola Likonkwani za Luna kwa Tusa

Mulelo o sa utwahali hande u kona ku ba wa luli ni o utwahala hande ha lu u talusa ka manzwi. Salumoni n’a lemuhile kuli manzwi a ketilwe hande a kona ku ba a m’ata hahulu sina miwayo kwa ku etelela mutu mwa bupilo. (Muekelesia 12:11) Manzwi ao ha ñolwa a kona ku tahisa muhupulo o tungile mwa munahano ni mwa pilu. Ki ka lona libaka leo Jehova ha n’a laezi malena ba Isilaele ku iñolela kopi ya ka butu ya buka ya Mulao. (Deuteronoma 17:18) Kacwalo ne lu kana lwa tabela ku ñola likonkwani za luna ni ze lu swanela ku eza kuli lu li taleleze, ni ku kolohanya mikwalelo ye lu kona ku libelela hamohocwalo ni linzila za mo i kona ku tulelwa. Hape ki kwa butokwa hahulu ku lemuha lika ze lu lukela ku ziba hande, musebezi o lu tokwa ku ziba, ni ba ba kona ku lu tusa.

Ku itomela likonkwani za kwa moya ne ku tiisize hahulu Geoffrey, paina ya ipitezi ya sebelize ka nako ye telele mwa sibaka se si kwahule sa naha ye ñwi ya kwa Asia. Ka bumai, musal’a hae a timela ka sipundumukela. Hasamulaho wa ku eza licinceho mwa bupilo, Geoffrey a ikatulela ku abana ka ku tala mwa sebelezo ya hae ya bupaina ka ku toma likonkwani. Ha s’a ñozi milelo ya hae fa pepa, a lapela mi a itomela ku kalisa lituto za Bibele ze nca ze talu mwa kweli yeo. Ka zazi, n’a nyakisisanga sebelezo ya hae, mi hasamulaho wa mazazi a 10, n’a tatuba zwelopili ya ezize. Kana n’a kwanisize sikonkwani sa hae? Ee luli, n’a bile ni tabo ya ku kalisa lituto za Bibele ze nca z’e ne!

Mu Itomele Likonkwani ze Nyinyani Sina Mitano

Likonkwani ze ñwi li kona ku bonahala ku sa kona ku talelezwa. Ku Tony, ya bulezwi kwa makalelo, ku sebeleza fa ofisi ya mutai ya Lipaki za  Jehova ne ku bonahala fela inge tolo. N’e li cwalo bakeñisa kuli ne li lingulunde, mi n’a si ka ineela kale nihaiba ku Mulimu. Kono Tony a kala ku cinca bupilo bwa hae ka ku lumelelana ni likuka za Jehova, mi sikonkwani sa hae n’e li sa ku fita fa ku kolobezwa. Hasamulaho wa ku kolobezwa, a itomela sikonkwani sa ku eza bupaina bwa ku tusa ni bwa kamita, mi a ñola fa kalenda ya hae lizazi la n’a bata ku kalisa bupaina bwa ku tusa mi hamulaho ni bwa kamita. Hasamulaho wa ku sebeza sina paina ka nakonyana, ku sebeleza fa ofisi ya mutai ne ku sa bonahali sina tolo.

Ni luna lu ka eza nde ku alula likonkwani ze nga nako ye telele ka ku eza li sikai za ka nako ye kuswani. Likonkwani ze nyinyani li swana sina mitano ye ka lu konisa ku peta likonkwani ze tuna. Ku nyakisisanga kamita zwelopili ya luna ka za yona mitano yeo ku ka lu tusa ku peta likonkwani za luna. Ku lapela ku Jehova kamita ka za milelo ya luna ku ka lu tusa ku peta milelo yeo. Muapositola Paulusi n’a file kelezo ye li: “Mu lapele ka ku sa lisela.”—1 Matesalonika 5:17.

Tundamo ni Tukufulelo Za Tokwahala

Ku si na taba ni bunde bwa milelo ya luna ni takazo ya luna ye tuna ya ku bata ku i taleleza, milelo ye miñwi ha i talelezwangi. Mulutiwa Joani Mareka mwendi n’a zwafile luli muta muapositola Paulusi n’a hanile ku ya ni yena mwa musipili wa hae wa bubeli wa bulumiwa! (Likezo 15:37-40) Mareka n’a na ni ku ituta tuto ye tuna ku yona taba yeo ni ku cinca sikonkwani sa hae kuli a yandulule sebelezo ya hae. Mi ku bonahala luli n’a ezize cwalo. Hasamulaho, Paulusi n’a bulezi hande ka za Mareka mi hape n’a ikozi ku sebeza hamoho ni muapositola Pitrosi mwa Babilona. (2 Timotea 4:11; 1 Pitrosi 5:13) Mwendi tohonolo ya hae ye tuna ka ku fitisisa n’e li ya ku ñola ka susumezo ya moya wa Mulimu taba ya bupilo ni bukombwa bwa Jesu.

Ha lu nze lu ndongwama likonkwani za kwa moya, ni luna lu kana lwa ipumana mwa mapacaca. Ku fita ku zwafa, lu swanela ku lundulula lika, ku li nyakisisa, ni ku cinca sikonkwani sa luna haiba kwa swanela. Haiba ku ba ni mikwalelo, lu swanela ku satalala ku eza zwelopili ka tundamo ni tukufalelo. Mulena ya butali Salumoni u lu kolwisa kuli: ‘U bihe misebezi ya hao ku Muñ’a Bupilo; mi milelo ya hao i ka tiya.’—Liproverbia 16:3.

Niteñi, fokuñwi miinelo i kona ku lu palelwisa ku peta likonkwani ze lu itomezi. Ka mutala, makulanu kamba litamo za lubasi li kana za lu palelwisa ku peta likonkwani ze ñwi. Haike lu si ke lwa libala kuli mupuzo o mutuna ki bupilo bo bu sa feli—kwa lihalimu kamba mwa Paradaisi ya fa lifasi-mubu. (Luka 23:43; Mafilipi 3:13, 14) Lu kona ku bu fumana cwañi? Muapositola Joani n’a ñozi kuli: “Ya eza tato ya Mulimu u ina ku ya ku ile.” (1 Joani 2:17) Nihaike kuli muinelo wa luna u kana wa lu palelwisa ku taleleza sikonkwani se siñwi, lu sa kona ku ‘saba Mulimu, ni ku mamela milao ya hae.’ (Muekelesia 12:13) Likonkwani za kwa moya li lu tusa ku zwelapili ku eza tato ya Mulimu. Kacwalo haike lu itusise zona kuli lu kanyise Mubupi wa luna.

[Mbokisi fa likepe 22]

Likonkwani za kwa Moya za ku Itomela

○ Ku bala Bibele ka zazi

○ Ku bala magazini ni magazini ya Tora ya ku Libelela ni Awake!

○ Ku kondolokisa litapelo za luna

○ Ku bonisa muselo wa moya

○ Ku fita fa ku fiwa buikalabelo bo bu ekezehile

○ Ku bolosola mikutalezo ni milutelo ya luna

○ Ku ziba lika ze cwale ka mwa ku kutaleza ka luwaile, ka ku tandalelwa, ni mwa libaka za lipisinisi