Bibele ya Berleburg

MWA Germany ne ku na ni sikwata sa balapeli ba ne ba zwile mwa Keleke ya Lutheran mwahal’a lilimo za ma-1600 ni ma-1700. Ba bañwi ba sikwata seo ne ba sheununwanga kamba mane ku tolisezwa tumelo ya bona. Licaziba ba bañwi mwa sikwata seo ne ba balehezi kwa Berleburg, ye fumaneha likilomita ze 150 kwa mutulo wa Frankfurt am Main. Ne ba filwe masabelo ki munna cwana ya kutekeha, ya bizwa Count Casimir von Wittgenstein Berleburg, ili ya na nga bulapeli ka butuna luli. Bakutazi bao ha ne ba kopani ni licaziba ba bañwi mwa Berleburg, ba toloka Bibele yeo kacenu i bizwa kuli ki Bibele ya Berleburg. Ne ku tile cwañi kuli Bibele yeo i tolokiwe?

Yo muñwi wa babalehi bao ba ne ba tokwa silelezo ne li Johann Haug, ya n’a sabile habo yena kwa Strasbourg bakeñisa ku sa lumelelana ni baluti ba bulapeli mwa sibaka seo. Haug n’a li caziba ya itutile mi n’a ziba hahulu lipuo. N’a bulelezi licaziba ba bañwi mwa Berleburg ka za takazo ya hae ye tuna “ya ku toloka Bibele ka mo i inezi luli, ku hakulula mafosisa a toloko ya Luther, ku fa taluso luli ya Linzwi la Mulimu ka ku ya ka mo li ñolezwi ni mulelo o ne li ñolezwi.” (Die Geschichte der Berlenburger Bibel [Simuluho ya Bibele ya Berleburg]) Mulelo wa hae ne li wa ku toloka Bibele ye na ni litaluso, ili ye ne kona ku utwisiswa ki mutu-tu fela. Haug a kupa tuso kwa licaziba ba kwa linaha ze ñwi za Yurope, mi a peta musebezi wo ka lilimo ze 20. Bibele ya Berleburg ya kala ku hatiswa ka 1726. Bakeñisa ku ba ni litaluso ze ñata, ya ba ye tuna ku eza livolyumu ze 8.

Bibele ya Berleburg kaniti i na ni lisupo ze nde. Ka mutala, Exoda 6:2, 3 i bala kuli: “Mulimu a bulela ni Mushe hape, a li ku yena: Ki na MULENA! Mi ne ni iponahalisize ku Abrahama/ku Isaka ni ku Jakobo/sina Mulimu Ya-Mata-Ote: kono ne ni sa zibwi ki bona ka libizo la ka la JEHOVA.” Ona fa liñolo leo ku na ni taluso ye li: “Libizo la JEHOVA . . . , ki libizo le li ikemezi/kamba/libizo le li zibahalizwe.” Libizo la Mulimu, la Jehova, la fumaneha hape mwa litaluso ze kwa Exoda 3:15 ni Exoda 34:6.

Kacwalo Bibele ya Berleburg i bile ye ñwi ya Libibele ze ñata za Sijelemani ze itusisize libizo la Jehova ibe mwa litimana ka sibili, mwa litaluso za kwatasi, kamba mwa litaluso ze mwa litimana. Ye ñwi ya litoloko ze nca ze bulela ka za libizo la Mulimu ki Bibele ya New World Translation of the Holy Scriptures, ye hatisizwe ki Lipaki za Jehova.