Jesu Kreste U Mi Ama Cwañi?

KA KU ya ka mo ne lu bonezi mwa taba ye felile, kana ku na ni ya kona ku honona kuli lituto za Jesu li amile batu lifasi kaufela? Kono puzo ya butokwa ki ya kuli, “Lituto za Jesu li ni ama cwañi?”

Lituto za Jesu ne li amile likalulo ze ñata. Lituto ze butokwa zeo li kona ku ama likalulo kaufela za bupilo bwa mina. Ha lu nyakisiseñi za n’a lutile Jesu ka mwa ku tomahanyeza lika mwa bupilo, mo lu kona ku bela balikani ba Mulimu, mwa ku utwanela hande ni ba bañwi, mwa ku tatululela butata, ni mo lu kona ku ambukela mifilifili.

Ku Tomahanya Lika mwa Bupilo

Lifasi la kacenu la mipateho li lu sinyeza nako ni m’ata kuli mane ku no nyakisisanga lika za kwa moya se ku keshebiswa. Ha lu nyakisiseñi taba ya munna wa mwa lilimo za ma-20 ye lu ka biza Jerry. Niha ikolanga ku ba  ni lipuhisano za litaba za kwa moya ni ku l’i nga kuli ki za butokwa, Jerry u bilaela kuli: “Ha ni bangi ni nako ye ñata ya ku zwelapili ku no li ambolanga. Ni belekanga mazazi a 6 ka sunda. La Sunda ki lona fela le ni pumulanga. Mi hamulaho wa ku eza lika ze ñwi ze tokwa ku eziwa, ni katalanga hahulu.” Haiba ni mina mu ipumananga mwa singanyenganye se si cwalo, mu ka tusiwa ki lituto za Jesu za mwa Ngambolo ya hae ya fa Lilundu.

Kwa nyangela ye ne teeleza ku yena, Jesu n’a ize: “Mu si ke mwa bilaela ka za bupilo bwa mina, ka se mu ka ca, ni ka se mu ka nwa; nihaiba ka za mibili ya mina, ka se mu ka apala. Moyo, kikuli ha u fiti lico? Ni mubili, kikuli ha u fiti siapalo? Mu talime linyunywani za lihalimu; kakuli ha li cali, ha li kutuli, ha li buluki mwa matuli; kono Ndat’a mina ya kwa lihalimu wa li uta. Ha ni li, mina mu li fita hahulu? . . . Hakulicwalo mu si ke mwa bilaela, inze mu li: Lu ka cañi? kamba, Lu ka nwañi? kamba, Lu ka apalañi? Kakuli linto zeo kaufela li batwa ki bahedeni; kono Ndat’a mina ya kwa lihalimu u ziba kuli mwa li tokwa kamukana. Kono mu bate pili mubuso wa Mulimu ni Ku Luka kwa Hae, mi linto zeo kamukana mu ka li ekelezwa kwateñi.” (Mateu 6:25-33) Lu itutañi kwa taba yeo?

Jesu n’a sa buleli kuli lu swanela ku keshebisa butokwi bwa luna bwa kwa mubili ni bwa mabasi a luna. Bibele i bulela kuli: “Mutu h’a sa babaleli banabahabo, sihulu ba ndu iliñwi ni ya hae, ki ya latuzi tumelo, mi u fitwa ki ya si ka lumela.” (1 Timotea 5:8) Nihakulicwalo, Jesu n’a sepisize kuli haiba lu tomahanya lika za butokwa ku ba za pili ni ku eza pili za kwa moya, fohe Mulimu u ka lu bonela ze ñwi ze lu tokwa. Tuto ye lu ituta fa ki ya kuli lu swanela ku no tomahanyanga lika. Ku latelela kelezo ye ku ka lu tahiseza tabo, kakuli “mbuyoti ki ya ba ba ikutwa bubotana [bwa kwa moya] mwa pilu.”—Mateu 5:3.

Ku Itama Bulikani ni Mulimu

Ba ba lata za kwa moya ba ziba butokwa bwa ku ba ni silikani se sinde ni Mulimu. Lu itamanga cwañi bulikani ni mutu yo muñwi? Esi pili lu likanga ku ziba hande mutu y’o, nji cwañi? Lu swanela ku ba ni nako ya ku tekelela mw’a ngela lika, mikwa ya hae, buikoneli bwa hae, lika z’a petile, z’a lata, ni z’a sa lati. Lu swanela ku eza nto ye swana haiba lu bata ku itama bulikani ni Mulimu. Ku ba ni zibo ye nepahezi ya za hae kwa tokwahala. Ha n’a lapela ku Mulimu ka za balutiwa ba hae, Jesu n’a ize: “Bupilo bo bu sa feli, kikuli ba ku zibe, Wena, Mulimu a nosi wa niti, ni y’o lumile, yena Jesu Kreste.” (Joani 17:3) Ee, kuli lu itame bulikani ni Mulimu, lu swanela ku mu ziba hande. Yona zibo yeo lu kona ku i fumana fela mwa Bibele, lona Linzwi la Mulimu le li tahile ka moya o kenile. (2 Timotea 3:16) Lu swanela ku tomahanya nako ya ku no itutanga Mañolo.

Kono ku ba fela ni zibo ha ku si ka likana. Mwa tapelo ye swana, Jesu n’a ize: “[Balutiwa] ba mamezi linzwi la hao.” (Joani 17:6) Ha lu swaneli fela ku ba ni zibo ya za Mulimu, kono hape lu swanela ku pila ka ku ya ka yona. Ha ku na mo kuñwi mo lu kona ku itamela bulikani ni Mulimu kwand’a ku eza cwalo. Kana lwa kona ku sepa kuli bulikani bwa luna ni mutu yo muñwi bu ka zwelapili haiba lu eza ka bomu lika ze sa lumelelani ni milelo kamba tato ya hae? Kacwalo, milelo ni likuka za Mulimu li swanela ku lu etelela  mwa lika kaufela ze lu eza mwa bupilo. Ha mu bone m’o likuka ze peli za Mulimu li amela bulikani bwa luna ni ba bañwi.

Mu Utwane ni Ba Bañwi

Muta o muñwi, Jesu n’a kandekile kakande ilikuli a lute tuto ya butokwa ya mwa ku utwanela ni ba bañwi. N’a kandekile ka za mulena ya n’a bata ku tatuba batanga ba hae. Yo muñwi n’a na ni sikoloti se si tuna sa n’a palezwi ku lifa. Mulena a laela kuli mutanga y’o, musal’a hae ni bana ba hae ba lekiswe, ilikuli sikoloti si lifiwe. Mutanga kiha wa ka mañwele ni ku itilelela kuli: “Mulena, u ni eze ka sishemo, mi ni ka ku kutiseza sikoloti kaufela.” Ka ku mu utwela butuku, mulena a mu swalela sikoloti sa hae. Kono mutanga y’o ha zwile f’o, a katana mutanga yo muñwi ya n’a mu kolotezi masheleñi a’ manyinyani, mi a mu cecisa kuli a’ life. Mutanga yo muñwi y’o ni ha n’a kupile kuli a utwelwe butuku, mutanga wa pili yena a mu kalameza mwa tolongo ku fitela fa n’a ka lifela sikoloti kaufela. Mulena ha sa utwile ze n’e ezahezi, a bifa hahulu. A mu buza kuli: “Ha ni li, swanelo neli kuli u shemube ya luwilwe ni wena, inge na, mo ne ni ku shemubezi?” Mulena a kalameza mutanga ya n’a si ka swalela yo muñwi mwa tolongo ku fitela ha n’a ka lifa sikoloti kaufela. Kuli a lute tuto ka ku itusisa likande leo, Jesu n’a bulezi kuli: “Ndate ya kwa lihalimu u ka mi eza cwalo, mutu ni mutu ya sa swaleli mwanahabo lifoso, ka pilu ya hae kaufela.”—Mateu 18:23-35.

Ka ku ba batu ba ba si ka petahala, lu fosa mo kuñata. Ha lu na ku kona ku lifa sikoloti se situna hahulu se lu kolotezi Mulimu bakeñisa kuli lwa mu fosezanga. Se lu kona fela ku eza ki ku kupa kuli a lu swalele. Mi Jehova Mulimu u itukiselize ku lu swalela lifoso za luna kaufela haiba ni luna lu swalela ba bañwi ba ba lu fosezanga. Ki tuto kwa butuna! Jesu n’a lutile balateleli ba hae ku no lapelanga kuli: “U lu swalele milatu ya luna, mo lu swalelela ni luna ba ba lu foselize.”—Mateu 6:12.

Ku Tatulula Ze Tisa Butata

Jesu n’a li caziba kwa ku utwisisa mo ba inezi batu. Kelezo ya hae ka mwa ku tatululela butata ne i nongile fa lika luli ze n’e tisa butata. Ha mu nyakisise mitala ye mibeli ye latelela.

Jesu n’a bulezi kuli: “Mu utwile kuli ne ku bulelezwi baikale cwana: U si ke wa bulaya; mi ya bulaile u ka swanelwa ki ku atulwa. Kono na, na mi bulelela, ni li: Mutu nihaikaba ufi kamba ufi ya ka halifela mwanahabo, u ka swanelwa ki ku atulwa.” (Mateu 5:21, 22) Jesu fa u bonisa kuli bubulai bu tiswa ki butata bo buñwi bo bu ipatile. Butata luli ki moya wa situhu o banga mwa pilu ya sibulai. Kambe batu ha ba tuhelelangi ndimbelela ni bunyemi ku hula mwa pilu, kambe ha ba bangi ni situhu sa ku bulaya mutu ka ku lela. Batu ba bañata ne ba si ke ba bulaiwa kambe batu b’a latelela tuto ye!

Ha mu bone Jesu mw’a taluseza ze tisanga butata bo buñwi bwa masitapilu. N’a bulelezi buñata bo butuna kuli: “Mu utwile kuli ne ku bulezwi cwana: U si ke wa buka. Kono na, na mi bulelela, ni li: Mutu nihaikaba ufi kamba ufi ya talima musali ka ku mu lakaza, u s’a mu bukile mwa pilu. Liito la hao la bulyo haiba li ku sitatalisa, u li kule, mi u li nepele kwahule ni wena.” (Mateu 5:27-29) Jesu n’a lutile kuli ku na ni butata bo bu tisanga kuli mutu a buke isiñi bubuki ka sibili. Ku na ni nto ye tisanga kuli mutu a buke—ki litakazo za buhule. Haiba mutu a hanyeza mihupulo ye fosahezi ni ku sa i nahananga, kipeto u ka ambuka butatatuna bwa muzamao o maswe.

“Kutisa Mukwale wa Hao mwa Sipusu sa Ona”

Busihu b’o Jesu n’a betekilwe ni ku tamiwa, yo muñwi wa balutiwa ba hae a comola mukwale kuli a mu sileleze. Jesu a mu laela  kuli: “Kutisa mukwale wa hao mwa sipusu sa ona; kakuli kaufela ba ba swala mukwale, ba ka bulaiwa ka mukwale.” (Mateu 26:52) Habusa kakusasana, Jesu a bulelela Ponse Pilato kuli: “Mubuso wa ka hasi wa lifasi le; mubuso wa ka kabe ki wa lifasi le, kabe batu ba ka ba ni lwanezi, kuli ni si ke na tiswa kwa Majuda. Kono cwale mubuso wa ka hasi wa lifasi le.” (Joani 18:36) Kana tuto yeo ha i tusi?

Bakreste ba kwa makalelo ne ba ngile cwañi za n’a lutile Jesu ka za ku sa yolisa misuha? Buka ye bizwa The Early Christian Attitude to War i bulela kuli: “Bakeñisa kuli [lituto za Jesu] ne li hanisa mifuta kaufela ya mifilifili ni likolofalo ku ba bañwi, seo ne si bonisize kuli ku lwana ne ku haniswa. . . . Bakreste ba kwa makalelo ne ba latelezi za n’a lutile Jesu, ni ku utwisisa kuli ne ba swanela ku ba luli ni musa ni ku tokolomoha mifilifili. Ne ba bona bulapeli bwa bona kuli ki bwa kozo; mi ne ba nyazize hahulu lindwa bakeñisa kuli ne li bulaya batu.” Kaniti miinelo ye bile teñi ne i kabe i cincize kambe ba ne ba ipapata ku ba Bakreste ne ba latelezi tuto ye!

Mwa Kona Ku Tusiwa ki Lituto Kaufela za Jesu

Lituto za Jesu ze lu nyakisisize ki ze nde, za utwahala, mi ki ze m’ata. Batu b’a kona ku tusiwa ha ba tekelela lituto za hae ni ku li tukufalelwa. *

Lipaki za Jehova ba ba mwa silalanda sa mina ba ka tabela ku mi tusa ku fumana tuso kwa lituto ze butali ze si ka lutiwa kale ki mutu u sili kwand’a yena. Lu mi mema kuli mu bonane ni bona kamba mu ñolele kwa keyala ye fa likepe 2 la magazini ye.

[Litaluso za kwatasi]

[Siswaniso se si fa likepe 5]

“Ndat’a mina ya kwa lihalimu wa li uta”

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Lituto za Jesu za kona ku mi tusa mwa bupilo bwa mina