Mwa ku Ezeza Kuli Jehova A Be Mulimu wa Mina

MWA linako za litaba za mwa Bibele, batu ba bañwi ne ba na ni silikani se sinde ni Jehova kuli mane ne ku bulezwi kuli n’a li Mulimu wa bona. Ka mutala, mwa Mañolo, Jehova u bulezwi kuli ki “Mulimu wa Abrahama,” ‘Mulimu wa Davida,’ ni “Mulimu wa Elia.”—Genese 31:42; 2 Malena 2:14; 20:5.

Yo muñwi ni yo muñwi wa banna bao n’a konile cwañi ku ba ni silikani se sinde ni Mulimu? Lu kona ku itutañi ku bona kuli ni luna lu kone ku ba ni silikani se sinde sa ka butu ni Mubupi ni ku bukeleza silikani seo ni yena?

Abrahama A ‘lumela ku Jehova’

Abrahama ki yena mutu wa pili ya bulezwi mwa Bibele kuli n’a na ni tumelo ku Jehova. Tumelo ya Abrahama ne li kona kalemeno ka katuna ka ne ka tisize kuli a katelwe ki Mulimu. Mane Abrahama n’a shemubilwe ki Jehova kuli Mubupi hasamulaho n’a itibahalize ku Mushe sina “Mulimu wa Abrahama” ni wa mwan’a hae Isaka ni muikulyae Jakobo.—Genese 15:6; Exoda 3:6.

Ne ku tile cwañi kuli Abrahama a be ni tumelo ye cwalo ku Mulimu? Sa pili, Abrahama n’a tomile tumelo ya hae fa mutomo o tiile. Mwendi n’a lutilwe linzila za Jehova ki Sema mwan’a Nuwe, ili yo n’a iponezi likezo za Mulimu za puluso. Sema n’a li paki ya n’a iponezi kuli Jehova n’a “pilisize Nuwe, yena mubuleli wa Ku Luka, ni ba bañwi ba ba 7, nako y’a tisa Munda o bulaile lifasi la banyefuli.” (2 Pitrosi 2:5) Abrahama mwendi n’a itutile ku Sema kuli Jehova a sa sepisa fela sika, si na ni ku talelezwa ku be cwañi kamba cwañi. Ka mo ne ku inezi kaufela, muta Abrahama ka sibili n’a amuhezi sepiso ye zwa ku Mulimu, n’a nyakalalile ni ku pila bupilo bo bu bonisa kuli n’a kolwa kuli sepiso yeo ne i ka talelezwa.

Bakeñisa ku ba ni mutomo o tiile, tumelo ya Abrahama ne i tiisizwe ki misebezi ya hae. Muapositola Paulusi n’a ñozi kuli: “Ka tumelo, Abrahama nako y’a bizwa, a utwa; mi a funduka ku ya kwa naha y’a n’a ka fiwa ka sanda; a funduka a sa zibi ko a ya kuli ki kakai.” (Maheberu 11:8) Kezo yeo ya ku ipeya ku utwa ne i tiisize tumelo ya Abrahama, ili yeo mulutiwa Jakobo n’a ñozi ka za yona kuli: “Wa bona kuli tumelo n’e sebelisana ni misebezi ya hae, mi tumelo ya hae ya petahala ka misebezi.”—Jakobo 2:22.

Fahalimwa seo, Jehova n’a tuhelezi kuli tumelo ya Abrahama i likiwe, ili ku i bisa ye  tiile ni ku fita. Paulusi n’a zwezipili ku ñola kuli: “Ka tumelo, Abrahama nako y’a likwa, a tahisa Isaka.” Ku likiwa ku bolosola ni ku tiisa tumelo, ku i bisa ye “butokwa ku fita gauda.”—Maheberu 11:17; 1 Pitrosi 1:7.

Nihaike Abrahama n’a si ka bona lisepiso za Mulimu kaufela ha li talelezwa, n’a bile ni tohonolo ya ku bona ba bañwi ha ba latelela mutala wa hae. Musal’a hae Sara ni ba bañwi ba balalu ba lubasi lwa hae—bo Isaka, Jakobo, ni Josefa—ni bona ba bulezwi ku ba mitala mwa Bibele bakeñisa tumelo ya bona ye tuna.—Maheberu 11:11, 20-22.

Tumelo Ye Swana ni ya Abrahama Kacenu

Tumelo ki ya butokwa ku mutu kaufela ya bata kuli Jehova a be Mulimu wa hae. Muapositola Paulusi n’a ñozi kuli: “Kwand’a tumelo mutu h’a koni ku tabelwa ki [Mulimu].” (Maheberu 11:6) Mutang’a Mulimu u kona ku hulisa cwañi tumelo ye swana ni ya Abrahama kacenu?

Sina Abrahama, tumelo ya luna i swanela ku toma fa mutomo o tiile. Nzila ye nde ka ku fitisisa ye lu kona ku eza cwalo ka yona ki ku bala Bibele ni lihatiso ze tomile fa Bibele kamita. Ku bala Bibele ni ku yeya ze lu bala kwa kona ku lu kolwisa kuli lisepiso za Mulimu li ka talelezwa. Mi seo si ka lu susueza ku pila ka nzila ye bonisa kuli lwa kolwa kuli lisepiso zeo li ka talelezwa. Tumelo ya luna hape i kona ku tiiswa ki likezo za ku ipeya ku utwa, ze kopanyeleza ku abana mwa bukombwa bwa mwa simu ni ku fumaneha kwa mikopano ya Sikreste.—Mateu 24:14; 28:19, 20; Maheberu 10:24, 25.

Kaniti tumelo ya luna i ka likiwa, mwendi ka twaniso, butuku bo butuna, lifu la mulatiwa, kamba nto i sili fela. Ku zwelapili ku sepahala ku Jehova muta lu likiwa ku tiisa tumelo ya luna, ku i bisa ya butokwa ku fita gauda. Ibe kuli lu ka pila ku fitela lu bona lisepiso za Mulimu kaufela ha li talelezwa kamba kutokwa, tumelo ya luna i ka lu suteleza ku Jehova. Fahalimwa seo, mutala wa luna u ka susueza ba bañwi ku likanyisa tumelo ya luna. (Maheberu 13:7) Kona mo ne ku bezi ku Ralph, ya n’a iponezi ni ku likanyisa tumelo ya bashemi ba hae. U li:

“Ha ne ni sa pila mwa lapa la bashemi ba ka, bondate ni boma ne ba susuezanga lubasi kaufela ku zuha isali kakusasana ilikuli lu kone ku bala Bibele hamoho. Ne lu balile Bibele kaufela ka nzila yeo.” Ralph u sa balanga Bibele kakusasana ni kakusasana, mi ka nzila yeo u kalisanga hande lizazi la hae. Ralph n’a yanga mwa bukombwa bwa mwa simu ni bondat’ahe sunda ni sunda. “Kona fo ne ni itutezi mwa ku ezeza misipili ya makutisezo ni mwa ku zamaiseza lituto za Bibele za fa mandu.” Ralph cwale s’a sebeleza ku ye ñwi ya liofisi za mitai ya Lipaki za Jehova mwa Yurope. Wo ki mupuzo o munde luli wa tumelo ya bashemi ba hae!

Munna Ya Kolisa Pilu ya Jehova

Davida, ya n’a pepilwe lilimo ze bat’o ba 900 hamulaho wa nako ya Abrahama, ki mutu ya zwile mubano kwa batanga ba Jehova ba ba bulezwi mwa Mañolo. Ka za kuli Davida n’a ketilwe ki Jehova kuli ite a yole bulena, mupolofita Samuele n’a bulezi kuli: “[Muñ’a] Bupilo u iketezi munna yo muñwi ya ka kolisa pilu ya hae.” Silikani se ne si li teñi mwahal’a Jehova ni Davida ne si tiile hahulu kuli mane mupolofita Isaya hasamulaho n’a bulelezi Mulena Ezekiasi ka za “[Muñ’a] Bupilo, Mulimu wa Davida.”—1 Samuele 13:14; 2 Malena 20:5; Isaya 38:5.

Nihaike kuli Davida n’a kolisa pilu ya Jehova, ku na ni nako ya n’a tuhelezi litakazo za hae ku mu yembulula. N’a kile a eza mafosisa a matuna  halalu: N’a lumelelize aleka ya bulikani ku shimbululelwa kwa Jerusalema ka nzila ye si ka luka; n’a ezize bubuki ni Bati-Sheba kihona a bulaisisa Uria munn’a hae; mi n’a ezize sipalo sa Isilaele ni Juda ili nto ya n’a si ka laela Jehova. Davida n’a tulile Mulao wa Mulimu ku ye ñwi ni ye ñwi ya likezo zeo.—2 Samuele 6:2-10; 11:2-27; 24:1-9.

Kono Davida ha n’a bonisizwe libi za hae, n’a itumelezi bufosi bwa hae mi n’a si ka tameleza ba bañwi. N’a itumelezi kuli mulwalelo wa Aleka ne u si ka luka, mi a ekeza kuli “ne lu si ka mu bata [Jehova] ka ku ya ka taelo ya hae.” Muta mupolofita Natani n’a patuluzi bubuki bwa Davida, Davida n’a alabile kuli: “Ni foselize [Muñ’a] Bupilo.” Mi Davida a man’o lemuha butoto bwa ku bala sicaba, a i tumelela kuli: “Ni fosize hahulu ka se ni ezize.” Davida n’a bakezi libi za hae mi a zwelapili ku ba bukaufi ni Jehova.—1 Makolonika 15:13; 2 Samuele 12:13; 24:10.

Muta Lu Fosa

Ha lu nze lu ikataza ku bata kuli Jehova a be Mulimu wa luna, kwa susueza ku hupula mutala wa Davida. Haiba munna ya n’a kolisa pilu ya Jehova luli n’a kona ku eza libi ze tuna cwalo, ha lu lukeli ku zwafa muta lu busha kamba mane muta lu eza lifoso ze tuna ku si na taba ni buikatazo bo butuna bo lu ezize. (Muekelesia 7:20) Lwa kona ku tiiswa ki taba ya kuli muta Davida n’a bakile, libi za hae ne li swalezwi. Kona mo ne ku bezi ku Uwe * lilimonyana kwamulaho.

Uwe n’a li eluda mwa puteho ye ñwi ya Lipaki za Jehova. Ka nako ye ñwi, a tuhelela litakazo ze maswe mi a fita fa ku eza buhule. Sina Mulena Davida, Uwe pili n’a likile ku pata taba, ka ku nahana kuli Jehova n’a si ke a isa pilu kwa bufosi bwa hae. Hasamulaho, lizwalo la Uwe la kalisa ku mu sisita maswe ku fitela a ipulela sibi sa hae ku eluda yo muñwi mi kwa ngiwa muhato wa ku tusa Uwe kuli a zwe mwa kozi yeo ya kwa moya.

Uwe a bakela libi za hae mi a zwelapili ku ba bukaufi ni Jehova ni puteho. N’a itebuhile hahulu kwa tuso ya n’a filwe kuli mane hasamulaho wa lisunda li sikai, a ñolela maeluda ni ku itumela ha buniti luli kwa tuso ye ne ba mu file. N’a ñozi kuli: “Mu ni tusize ku zwisa nyazo fahalimwa libizo la Jehova.” Uwe n’a konile ku buluka bulikani bwa hae ni Jehova mi hamulaho wa nako a ketiwa sinca ku ba mutanga mwa puteho ye swana.

“Mutu wa Butu Bu Li Buñwi ni Bwa Luna”

Elia, ya n’a pilile lilimo-limo hamulaho wa miteñi ya Davida, ne li yo muñwi wa bapolofita ba pili mwa Isilaele. Elia ne li muyemeli yo mutuna wa bulapeli bwa niti muta bumutendasilya ni buhule ne li atile, mi n’a si ka fokola mwa busepahali bwa hae ku Jehova. Ki lona libaka Elisha ya n’a mu yolile, ka nako ye ñwi n’a bizize Jehova kuli ki “Mulimu wa Elia.”—2 Malena 2:14.

Nihakulicwalo, Elia n’a sa fiti batu ba bañwi. Jakobo n’a ñozi kuli: “Elia neli mutu wa butu bu li buñwi ni bwa luna.” (Jakobo 5:17) Ka mutala, hamulaho wa ku yundisa balapeli ba Baale mwa Isilaele, Muoli Jezabele a mu fumbela ku mu bulaya. N’a ezize cwañi? A saba ni ku balehela mwa lihalaupa. Teñi k’o, inze a li mwatas’a sicacani sa kota ya junipa, Elia a liloka kuli: “Ku likani! Mawe [Muñ’a] Bupilo, nga moyo wa ka cwale, kakuli ha ni fiti bokuku ba kale kwa ku luka.” Elia na s’a nyikwile ku ba mupolofita mi n’a ikupela ku shwa.—1 Malena 19:4.

Kono Jehova n’a utwisisize mwa n’a ikutwela Elia. Mulimu n’a tiisize Elia, a mu kolwisa kuli n’a si a nosi, kakuli ne ku na ni ba bañwi ba ne ba sa yemela bulapeli bwa niti. Hape Jehova n’a sa sepile Elia mi n’a na ni musebezi wa n’a sa tokwa kuli a pete.—1 Malena 19:5-18.

Ku kalelwa kwa Elia ne ku sa talusi kuli Jehova n’a tuhezi ku mu katelwa. Lilimo ze bat’o ba 1,000 hasamulaho, muta Kreste Jesu n’a fetuhile fapil’a Pitrosi, Jakobo, ni Joani, ki mañi ya n’a ketile Jehova kuli a bonahale mwa pono kwatukwa Jesu? Ki Mushe ni Elia. (Mateu 17:1-9) Kaniti, Jehova n’a ngile Elia ku ba mupolofita ya li mutala o munde. Nihaike kuli Elia ne li fela  “mutu wa butu bu li buñwi ni bwa luna,” Jehova n’a itebuhile buikatazo bwa n’a ezize mwa ku toma sinca bulapeli bo bu kenile ni ku bubanisa libizo la Hae.

Ku Ziyeleha kwa Luna mwa Munahano

Batanga ba Jehova kacenu ba kana ba zwafa kamba ku bilaela ka linako ze ñwi. Kwa omba-omba luli ku ziba kuli Elia ni yena n’a ipumani mwa muinelo o swana! Mi kwa omba-omba ku ziba kuli sina Jehova ha n’a utwisisize mwa n’a ikutwela Elia, wa utwisisa ku ziyeleha kwa luna mwa munahano.—Samu 103:14.

Ki niti kuli lwa lata Mulimu ni batu ba bañwi mi lwa tabela ku eza musebezi wa Jehova wa ku shaela taba ye nde ya Mubuso. Kono lu kana lwa nyefa haiba batu ba sa isi pilu kwa lushango lwa luna kamba ku bilaezwa ki mifumbo ya lila za bulapeli bwa niti. Sina Jehova ha n’a tusize Elia kuli a zwelepili, U eza cwalo ni kwa batanga ba hae kacenu. Ka mutala, mu nyakisise taba ya Herbert ni Gertrud.

Herbert ni Gertrud ne ba kolobelizwe ka 1952 ku ba Lipaki za Jehova kwa Leipzig, mwa naha ye ne bizwa German Democratic Republic ka nako yeo. Bupilo ka nako yeo ne bu li t’ata kwa batanga ba Mulimu bakeñisa kuli bukombwa bwa bona bwa mwa simu ne bu kwalezwi. Herbert n’a ikutwile cwañi ka za ku kutaza fa ndu ni ndu?

“Fokuñwi ne lu sabanga hahulu. Ha ne lu yanga fa ndu ni ndu, ne lu sa zibangi haiba ba muso ne ba ka punya ka sipundumukela ni ku to lu tama.” Ki nto mañi ye ne tusize Herbert ni ba bañwi ku felisa sabo ya bona? “Ne lu tiiselize hahulu mwa tuto ya Bibele ya ka butu. Mi Jehova n’a lu file m’ata a ku zwelapili mwa musebezi wa luna wa ku kutaza.” Mwa bukombwa bwa hae bwa mwa simu, Herbert n’a boni ze ñata ze ne mu tiisize—ze ñwi mane ne li mu komokisize hahulu.

Herbert n’a katani musali wa lilimo ze mwahal’a 40 ni 60 ya n’a tabela Bibele. Muta Herbert n’a kutezi ku yena hasamulaho wa mazazinyana, ne ku na ni mutangana yo muñwi ya n’a li teñi mi a teeleza kwa ngambolo ya bona. Hamulaho wa mizuzunyana Herbert a bona nto ye ne mu ngangamisize. Fa sipula se ne si li mwa kozwana ya muzuzu wo ne ku na ni kuwani ya sipokola. Kuwani yeo n’e li ya mutangana yo, ya n’a bonahala luli kuli n’a li mupokola mi n’a libelezi ku tama Herbert.

Mutangana yo a huwa kuli: “U yo muñwi wa Lipaki za Jehova! Ha lu bone kadi ya hao ya sizibelo.” Herbert a mu fa kadi ya hae ya sizibelo. Mi cwale kwa ezahala nto ya n’a si ka libelela. Musali yo a talimela mupokola yo ni ku mu tobosa kuli: “Ha ku ka ezahala nto ye ñwi ku mutu wa Mulimu yo, u si ke wa tahanga fa ndu fa.”

Mutangana yo a kutumana hanyinyani mi a kutiseza Herbert kadi ya hae ya sizibelo, ni ku mu tuhelela ku ikela. Herbert hasamulaho a t’o utwa kuli mupokola yo n’a li mwa libato ni mwan’a musali yo. Ku si na ku kakanya, n’a ikutwile kuli ne ku li hande ku zwelapili mwa libato la hae ni musizana yo ku fita ku tama Herbert.

Jehova A Be Mulimu wa Luna

Likezahalo zeo li lu lutañi? Sina Abrahama, lu swanela ku ba ni tumelo ye tiile mwa lisepiso za Jehova. Sina Davida, lu swanela ku baka luli ni ku kupa swalelo ku Jehova muta lu fosa. Mi sina Elia, lu swanela ku itinga fa m’ata a Jehova muta lu ba ni lipilaelo. Ha lu ka eza cwalo, lu ka kona ku tisa kuli Jehova a be Mulimu wa luna cwale ni ku ya ku ile, bakeñisa kuli ki “Mulimu-Ya-Pila, ye li Mupilisi wa batu kamukana, sihulu wa balumeli.”—1 Timotea 4:10.

[Litaluso za kwatasi]

[Maswaniso a fa likepe 25]

Likezo za ku ipeya ku utwa ne li tiisize tumelo ya Abrahama

[Siswaniso se si fa likepe 26]

Sina Davida, lu swanela ku baka ha lu eza sibi

[Siswaniso se si fa likepe 28]

Sina Jehova ha n’a utwisisize mwa n’a ikutwela Elia, wa lu utwisisa ni luna