Sepo ya Zuho—I Mi Tusa Cwañi?

“U fumbutulula sata sa hao, mi ze pila kaufela za kula.”—SAMU 145:16.

1-3. Ki ifi sepo ya za kwapili ye ba na ni batu ba bañwi? Mu fe mitala.

CHRISTOPHER wa lilimo ze 9, muhulwan’a hae, bomalumahe, bondat’ahe ba basali, ni bana ba babeli ba bomalumahe, ne ba li mwa musebezi wa Sikreste wa ku kutaza fa ndu ni ndu kakusasana o muñwi bukaufi ni tolopo ya Manchester, mwa England. Magazini ya luna ya Awake! ne i talusize ze ne ezahezi. “Musihali, kaufel’a bona ne ba ya kwa ku yo tambala–tambala kwa Blackpool, sibaka sa ku ishumuseza teñi se si li bukaufi kwa likamba. Kaufel’a bona mwa bu 6 bwa bona ne ba li mwahal’a batu ba 12 ba ne ba bulailwe ka sipundumukela ki kozi ya fa mukwakwa, ye ne ba talusize mapokola kuli ki ‘sinyeho ye tuna luli.’”

² Busihu bwa lizazi leo, lubasi l’o ne lu ile kwa Tuto ya Buka ya Puteho, mi ne ba izo nyakisisa taba ya lifu. Bondat’ahe Christopher ne ba ize: “Christopher ne li mwanana ya n’a nahananga za ba bañwi nako kaufela. Bona busihu b’o, n’a ambozi hahulu ka za lifasi le linca ni sepo ya za kwapili. Mi ha ne lu zwezipili ku ambola, Christopher hañihañi a li: ‘Bunde bwa ku ba Lipaki za Jehova kikuli niha lu ziba kuli lifu li butuku, lwa ziba kuli lu ka bonana kwapili hape fa lifasi-mubu.’ Kaufel’a luna ba ne ba li teñi ne lu sa zibi kuli lu kana lu hupulanga hahulu manzwi a hae ao. *

³ Lilimo za kwamuhalo, ka 1940, Paki wa kwa Austria wa libizo la Franz n’a libelezi ku silahiwa bakeñisa kuli n’a hanile ku loba likuka za Jehova. Franz n’a ñolezi bomahe inz’a tamilwe mwa Berlin kuli: “Ku likana ni mo ni zibela, ha ne ni ka eza buitamo [bwa sisole], ne ni ka eza sibi se si swanelwa ki lifu. Mi k’o ne i ka ba ku sa sepahala. Ne ni si ke na zusiwa. . . . Mi cwale, mina boma ba ba lateha ni banyani ni bahulwani ba ka kaufela, kacenu ni bulelezwi koto ya ka, mi mu si ke mwa saba, ni atulezwi lifu, mi kamuso kakusasana na silahiwa. Mulimu wa ni fa m’ata, sina fela mwa n’a tiiselize Bakreste kaufela ba niti ba kwamulaho. . . . Haiba mu itiisa ku isa lifu, lu ka bonana hape ka nako ya zuho. . . . Mu siyale f’o, ku fitela lu ka bonana hape.” *

4. Mu ikutwa cwañi bakeñisa litaba ze kandekilwe ze, mi ki lika mañi ze lu ka nyakisisa cwale?

⁴ Sepo ya zuho ne i talusa nto ya butokwa hahulu ku Christopher ni Franz. Ne ba kolwa kuli i ka ba teñi luli. Kaniti litaba zeo za lu susueza luli! Kuli lu ekeze kwa buitebuho bwa luna ku Jehova ni ku tiisa sepo ya luna ya zuho, ha lu nyakisiseñi libaka le i ka bela teñi zuho ni mo i swanela ku lu amela taba yeo ka butu.

Pono ya Zuho ya fa Lifasi-mubu

5, 6. Pono ye n’e ñozwi ki muapositola Joani kwa Sinulo 20:12, 13 i patululañi?

⁵ Mwa pono ya hae ya za Puso ya Kreste Jesu ya Lilimo ze Sikiti, muapositola Joani n’a boni ha ku ezahala zuho fa lifasi. N’a bihile kuli: “Na bona ba ba shwile, ba batuna ni ba banyinyani. . . . Liwate la kutisa bafu ba ba ku lona; ni lifu, ni libita [Hades] za kutisa  bafu ba ba ku zona.” (Sinulo 20:12, 13) Batu ba litulo lifi kamba lifi ba ba mwa Hades (Sheol), lona libita mo ku yanga batu kaufela ha ba shwa—ibe kuli ki “ba batuna” kamba ki “ba banyinyani”—kaufel’a bona ba ka zuha. Ba ba shwezi mwa liwate ni bona ba ka kutela kwa bupilo ka nako yeo. Kezahalo ye nde yeo ki kalulo ya mulelo wa Jehova.

⁶ Puso ya Kreste ya lilimo ze sikiti i ka kalisa ka ku tamiwa kwa Satani ni ku nepelwa kwa hae mwa musima. Ku ba ba ka zusiwa kamba ba ba ka punyuha ñalelwa ye tuna, ha ku na ba ba ka yembululwa ki Satani mwahal’a puso yeo kakuli u kabe a si na m’ata. (Sinulo 20:1-3) Lilimo ze sikiti li kona ku bonahala inge ki nako ye telele ku mina, kono Jehova yena u li bona “ku ba inge lizazi li li liñwi.”—2 Pitrosi 3:8.

7. Katulo ye ka ba teñi mwahal’a Puso ya Kreste ya Lilimo ze Sikiti i ka toma fañi?

⁷ Ka ku ya ka pono ye, Puso ya Kreste ya Lilimo ze Sikiti i ka ba nako ya katulo. Muapositola Joani n’a ñozi kuli: “Na bona ba ba shwile, ba batuna ni ba banyinyani, ba yemi fapil’a Lubona; mi libuka za apulwa; kwa apulwa ni buka ye ñwi ili ya bupilo; mi bafu ba atulwa ka ku ya ka ze ñozwi mwa libuka, zona likezo za bona. . . . Mi ba atulwa, mutu ni mutu, ka likezo za hae.” (Sinulo 20:12, 13) Mu lemuhe kuli katulo yeo ha i na ku toma fa likezo za n’a ezize kamba za n’a si ka eza mutu pili a si ka shwa kale. (Maroma 6:7) Kono i bulela za “libuka” ze ka apulwa. Likezo z’a ka eza mutu hamulaho wa ku lutiwa ze mwa libuka zeo li ka bonisa haiba libizo la hae li ñozwi mwa ‘buka ya bupilo’ kamba kutokwa.

‘Ku Zuhela Bupilo’ Kamba ‘Ku Zuhela Katulo’

8. Ki lika mañi ze peli ze ba kona ku zuhela batu ba ba shwile?

⁸ Mwa pono ya Joani pili, Jesu u taluswa ku ba ni “linotolo za lifu, ni za sibaka fo ku inzi ba ba shwile [Hades].” (Sinulo 1:18) Ki yena “Mulen’a bupilo” ya filwe m’ata a ku atula “ba ba pila ni ba ba shwile.” (Likezo 3:15; 2 Timotea 4:1) U ka eza cwañi cwalo? U ka zusa ba ba shwile. Jesu n’a bulelezi undi-wa-nyangela ba n’a kutaza ku bona kuli: “Mu si ke mwa komoka ka taba yeo; kakuli nako ya ta, mo ba ba li mwa mabita kaufela, ba ka utwa linzwi la hae, mi ba zwe.” Mi kihona a ekeza kuli: “Ba ba ezize ze nde ba zuhele bupilo, mi ba ba ezize ze maswe ba zuhele katulo.” (Joani 5:28-30) Kacwalo he, banna ni basali ba ne ba sepahalile kwamulaho ba libeleziñi kwapili?

9. (a) Batu ba bañata ha ba ka zuha, ki lika mañi ze ba ka ituta ku si na ku kakanya? (b) Ki musebezi ufi o mutuna wa ku luta o ka eziwa?

⁹ Basepahali ba kwakale bao ha ba ka zuha, kapili-pili ba ka lemuha kuli lisepiso ze ne ba sepile li petahalile. Ba ka tabela hahulu ku ziba kuli Peu ya musal’a Mulimu ki mañi, ya bulezwi mwa bupolofita bwa pili bwa Bibele, kwa Genese 3:15. Ba ka taba hahulu ku utwa kuli Mesiya y’o ya n’a sepisizwe, Jesu, n’a sepahalile ku isa lifu, ili ku fa bupilo bwa hae sina sitabelo sa tiululo! (Mateu 20:28) Ba ba ka amuhela bafu ba ka tabela hahulu ku ba tusa ku utwisisa kuli tukiso yeo ya tiululo ki poniso ya sishemo ni makeke a Jehova. Ba ba ka zuha kwa bafu ha ba ka lemuha musebezi wa Mubuso wa Mulimu mwa ku peta mulelo wa Mulimu wa za lifasi-mubu, lipilu za bona ku si na ku kakanya li ka tala lipulelo za tumbo ku Jehova. Ba ka fumana kolo ya ku bonisa buipeyo bwa bona ku Ndat’a bona ya lilato wa kwa lihalimu ni Mwan’a hae. Mañi ni mañi ya ka pila ka nako yeo u ka tabela ku abana mwa musebezi o mutuna wa ku luta mabilioni-bilioni a batu ba ba zwa kwa mabita, ili bao ni bona ba ka tokwa ku amuhela tukiso ya Mulimu ya tiululo.

10, 11. (a) Lilimo ze Sikiti li ka fa batu kaufela fa lifasi-mubu kolo ifi? (b) Taba yeo i swanela ku lu ama cwañi?

 ¹⁰ Abrahama h’a ka zuha u ka ikutwa ku omba-ombiwa h’a ka pila mwatas’a puso ya “munzi” wa n’a libelezi. (Maheberu 11:10) Jobo ya n’a sepahalile kwakale u ka tabela hahulu h’a ka ziba kuli bupilo bwa hae ne bu tiisize batanga ba bañwi ba Jehova ba ne ba talimani ni litiko za busepahali! Mi Daniele u ka tabela hahulu ku ziba talelezo ya bupolofita bwa n’a susumelizwe ku ñola!

¹¹ Kaniti bote ba ba ka pila mwa lifasi le linca la ku luka, ibe ba ba ka zuha kwa bafu kamba ba ba ka punyuha ñalelwa ye tuna, ba ka ba ni lika ze ñata za ku ituta ka za mulelo wa Jehova wa za lifasi-mubu ni bayahi ba lona. Kaniti sepo ya ku pila ku ya ku ile ni ku zwelapili ku lumbeka Jehova kamita i ka tisa kuli tukiso ya tuto mwahal’a Lilimo ze Sikiti i tabise. Kono nto ya butokwa luli ki ze lu ka eza ka butu ha lu nze lu ituta ze mwa libuka ze ka ba teñi. Kana lu ka latelela ze lu ka ituta? Kana lu ka nahanisisa ni ku mamela litaba za butokwa ze ka lu tusa ku hanyeza tiko ya mafelelezo ya Satani ya ku bata ku lu kelusa mwa niti?

12. Ki lika mañi ze ka tusa mañi ni mañi ku abana ka ku tala mwa musebezi wa ku luta ni wa ku fetula lifasi ku ba paradaisi?

¹² Lu si ke lwa libala limbuyoti z’e ka tiswa ki lituso za sitabelo sa tiululo sa Kreste. Ba ba ka zusiwa ha ba na ku kula buyanga ni makulanu a cwale. (Isaya 33:24) Buikangulo bo bunde ni sepo ya ku ba ni mibili ye petahalile li ka tusa bayahi kaufela mwa lifasi le linca kuli ba abane mwa musebezi wa ku luta mabilioni-bilioni ba ba ka zuha ka za mupilelo. Bayahi bao hape ba ka abana mwa musebezi o mutuna ka ku fitisisa o kalakashizwe fa lifasi-mubu, wa ku fetula lifasi kamukan’a lona ku ba paradaisi kuli Jehova a lumbekwe.

13, 14. Satani u ka lukululelwañi ka nako ya tiko ya mafelelezo, mi ki lika mañi ze kona ku ezahala ku luna ka butu?

¹³ Satani h’a ka lukululwa mwa musima kuli cwale a like batu lwa mafelelezo, u ka lika ku yembulula batu hape. Ka ku ya ka Sinulo 20:7-9, ‘macaba a shembilwe’ kaufela, kamba likwata za batu, ba ba ka komiwa ki kukuezo ye maswe ya Satani ba ka atulelwa lifu: ‘Mulilo u ka zwa kwa lihalimu, ku ba feza.’ Ku ba ne ba zusizwe mwahal’a Lilimo ze Sikiti, sinyeho yeo i ka bisa zuho ya bona ku ba zuho ya ku zuhela katulo ya lifu. Ka ku fapahana, batu ba ba sepahalile hamulaho wa ku zusiwa kwa bafu ba ka fiwa mpo ya bupilo bo bu sa feli. Bao kaniti, zuho ya bona i ka ba zuho ya “ku zuhela bupilo.”—Joani 5:29.

¹⁴ Sepo ya zuho i kona ku lu omba-omba cwañi nihaiba cwale? Mi mane lu lukela ku ezañi kuli lu bone teñi kuli lu ka fiwa limbuyoti kwapili?

Ze Lu Ituta Cwale

15. Tumelo mwa zuho i kona ku mi tusa cwañi cwale?

¹⁵ Mwendi cwanoñu fa mu shwezwi ki mutu ye mu lata mi ku kana kwa mi bela t’ata ku kutela mwa muinelo wa mina wa kale hamulaho wa sinyehelo ye tuna yeo. Sepo ya zuho i mi tusa ku ba ni m’ata ni buiketo mwa pilu ze ba palelwa ku fumana batu ba ba sa zibi niti. Paulusi n’a omba-ombile ba kwa Tesalonika kuli: “Ha lu lati kuli mu tokwe ni ku ba ni zibo kwa neku la ba ba itobalezi; kuli mu si ke mwa ina mwa maswabi, sina ba bañwi ba ba si na sepo.” (1 Matesalonika 4:13) Kana mwa ipeyanga mwa pono ya kuli mu mwa lifasi le linca mi mwa iponela zuho ha i ezahala? Mu omba-ombiwe cwale ka ku nahanisisa za sepo ya ku bonana ni balatiwa ba mina hape.

16. Mu kona ku ba ni maikuto mañi ni mina ka nako ya zuho?

¹⁶ Mwendi ka nako ye mu kopana ni manyando  a tisizwe ki bukwenuheli bwa Adama, mwendi mu katazwa ki makulanu. Mu si ke mwa tuhelela maswenyeho a mina ku mi tahiseza ku libala sepo ye nde ya ku zusiwa kwa bafu ni ku t’o pila hape mwa lifasi le linca inze mu ikanguzi hande ni ku ba ni m’ata a manca. Ha mu ka eza cwalo, muta mu apula meto a mina ni ku bona lifateho za ba ba til’o mi amuhela ka tabo ka nako ya zuho, mu ka kona ku itumela ku Mulimu bakeñisa sishemo sa hae.

17, 18. Ki lisupo lifi ze peli ze lu swanela ku ituta?

¹⁷ Ka nako ya cwale, ha mu nyakisise lisupo ze peli ze lu ituta. Sa pili ki butokwa bwa sebelezo ya ka moyo kaufela ku Jehova cwale. Ka ku likanyisa Mulen’a luna Kreste Jesu, bupilo bwa luna bwa buitomboli bu bonisa lilato la luna ku Jehova ni kwa batu ba bañwi. Haiba lu nyanda mwa mupilelo kamba lu tokwa tukuluho bakeñisa twaniso ni nyandiso, lu ikatulela ku zwelapili ku tiya mwa tumelo ku tahe miliko mañi kamba mañi. Haiba balwanisi ba bemba ku lu bulaya, mu zibe sepo ya zuho ya lu omba-omba ni ku lu tiisa kuli lu zwelepili ku ipeya ku Jehova ni kwa Mubuso wa hae. Ki niti, tukufalelo ya luna mwa musebezi wa ku kutaza Mubuso ni ku tahisa balutiwa i lu fa sepo ya limbuyoti ze inelela zeo Jehova a bulukezi ba ba lukile.

¹⁸ Sisupo sa bubeli si ama za mo lu kopanela ni miliko ye tiswa ki ku fokola kwa mibili ya luna. Zibo ya luna ya za sepo ya zuho ni buitebuho bwa luna kwa sishemo sa Jehova li lu tiisa kuli lu zwelepili ku tiya mwa tumelo. Muapositola Joani n’a ñozi kuli: “Mu si ke mwa lata lifasi, nihaiba ze mwateñi mwa lifasi; mutu h’a lata lifasi, lilato la Ndate ha li yo ku yena. Kakuli ze mwa lifasi kaufela, takazo ya nama, ni takazo ya meto, ni buikuhumuso bwa bupilo, ha li zwi ku Ndate, kono li zwa mwa lifasi. Mi lifasi la fela, ni takazo ya lona; kono ya eza tato ya Mulimu u ina ku ya ku ile.” (1 Joani 2:15-17) Lifasi ha li na ku lu pepeza hahulu ka lilato la sifumu haiba lu li bapanya kwa “bupilo bo bu sa feli.” (1 Timotea 6:17-19) Haiba lu likiwa ku eza buhule, lu ka hana ka ku tiya. Lwa ziba kuli haiba lu  shwa Armagedoni i si ka fita kale, ku zwelapili ku pila ka nzila ye sa tabisi Jehova ku ka lu beya mwa nzila ye swana ni ya ba ba si na sepo ya zuho.

19. Ki tohonolo ifi ye ipitezi ye lu sa swaneli ku libala?

¹⁹ Fahalimw’a zeo, ha lu swaneli ku libala tohonolo ye ipitezi ya ku tabisa pilu ya Jehova cwale ni ku ya ku ile. (Liproverbia 27:11) Ku zwelapili ku sepahala kwa luna ku isa lifu kamba ku isa kwa mafelelezo a muinelo wo wa linto ku bonisa Jehova kuli lu yemi kwa lineku la hae mwa taba ye tuna ya bubusi bwa pupo kamukana. Mi f’o lu ka fumana tabo ye tuna ya ku pila mwa Paradaisi fa lifasi-mubu ibe ka ku punyuha ñalelwa ye tuna kamba ka ku zusiwa ka makazo kwa bafu!

Ku Kulisa Takazo ya Luna

20, 21. Kiñi ze ka lu tusa ku zwelapili ku sepahala niha lu na ni lipuzo ze si ka alabiwa ze ama zuho? Mu taluse.

²⁰ Puhisano ya luna ya za zuho i siya lipuzo ze ñwi li si ka alabiwa. Jehova u ka eza cwañi ku ba ne ba li mwa manyalo muta ba shwa? (Luka 20:34, 35) Kana zuho i ka ezahalela mwa libaka ze ne ba shwezi ku zona batu? Kana ba ba ka zusiwa ba ka zuhela bukaufi ni mabasi a bona? Ku na ni lipuzo ze ñwi ze ñata ze ama litukiso za zuho. Nihakulicwalo, lu swanela ku hupula manzwi a Jeremia a’ li: “[Muñ’a] Bupilo u na ni musa ku ba ba mu sepa, kwa moya wa ya mu bata. Se sinde ki kuli mutu a sepe mi a libelele ku pilisa kwa [Muñ’a] Bupilo, inz’a kuzize.” (Malilo 3:25, 26) Lika kaufela lu ka li patululelwa ka ku tala ka nako ya Jehova. Ki kabakalañi ha lu kona ku kolwa cwalo?

²¹ Mu nahanisise manzwi ao walisamu n’a opezi ka moya wa Mulimu ha n’a opezi ka za Jehova kuli: “U fumbutulula sata sa hao, mi ze pila kaufela za kula.” (Samu 145:16) Litakazo za luna za cinca ha lu nze lu hula. Lika ze ne lu lakaza ha ne lu li banana haki zona ze lu lakaza cwale. Ze lu kopana ni zona mwa bupilo ni ze lu libelela ki zona ze zamaisa mubonelo wa luna wa bupilo. Niteñi, litakazo ze lukile za mufuta kaufela ze lu ka ba ni zona mwa lifasi le linca, Jehova kaniti u ka li kulisa.

22. Ki kabakalañi ha lu na ni mabaka a utwahala a ku lumbekela Jehova?

²² Nto ya butokwa ku mañi ni mañi wa ku luna cwale ki ku sepahala. “Se si batahala kwa likombwa kikuli li sepahale.” (1 Makorinte 4:2) Lu likombwa za taba ye nde ye kanya ya Mubuso wa Mulimu. Tukufalelo ye lu bonisa mwa ku shaela taba ye nde yeo kwa batu be lu katana kaufela i lu tusa ku ba ni sepo ya bupilo. Mu si ke mwa libala taba ya kuli kaufel’a luna lu ‘tamwa ki linako ze lu pila ka zona ni bushiko.’ (Muekelesia 9:11) Lu swale ka t’ata sepo ye nde ya zuho kuli lu lwanise lipilaelo lifi kamba lifi ze sa swaneli ze tiswa ki ku sa swaleha kwa bupilo. Mu ikolwise kuli haiba ku bonahala kuli mu ka shwa pili Puso ya Kreste ya Lilimo ze Sikiti i si ka kalisa kale, mwa kona ku omba-ombiwa kabakala ku kolwa kuli mu ka zuha. Ka nako ya tomile Jehova mu ka kona ku bulela manzwi ao Jobo n’a bulelezi Mubupi kuli: “Wena n’o ka biza, mi ne ni ka ku alaba.” Haike Jehova a lumbekwe, yena ya shukelwa ku zusa batu kaufela ba ba mwa muhupulo wa hae!—Jobo 14:15.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Hupula?

• Katulo ya batu mwahal’a Lilimo ze Sikiti i ka toma fañi?

• Ki kabakalañi ba bañwi ha ba ka ‘zuhela bupilo’ ni ba bañwi ha ba ka ‘zuhela katulo’?

• Sepo ya zuho i kona ku lu omba-omba cwañi kacenu?

• Manzwi a ñozwi kwa Samu 145:16 a lu tusa cwañi ku sa katazwa ki lipuzo ze ama zuho ze si ka alabiwa?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 21]

Sepo ya zuho i kona ku lu tusa cwañi cwale?