Jehova U Babalela Ba Ba Mu Sepile
Jehova U Babalela Ba Ba Mu Sepile
“Sishemo sa hao, ni niti ya hao, li ni babalele kamita.”—SAMU 40:11.
1. Mulena Davida n’a kupileñi ku Jehova, mi ka nako ya cwale kupo ya hae yeo i alabiwa ka mukwa ufi?
MULENA DAVIDA wa mwa Isilaele wa kwaikale n’a “talimezi [Muñ’a] Bupilo ka pilu ye tiile” mi n’a bulela kuli Jehova n’a ‘inamezi ku yena, mi n’a utwile muhuwo wa hae.’ (Samu 40:1) Mi hañata-ñata n’a iponezi ka sibili ka m’o Jehova n’a babalelezi ba ne ba mu lata. Kacwalo, Davida n’a kona ku kupa kuli kamita a babalelwe ki Jehova. (Samu 40:11) Ka ku ba yo muñwi wa banna ni basali ba ba sepahala ili ba ba sepisizwe “zuho ya bafu ye nde ku fita,” Davida ka nako ya cwale u mwa kupulo ya Jehova ka ku ba yo muñwi wa ba ba ka fiwa mupuzo wo. (Maheberu 11:32-35) Kacwalo u sepisizwe nako ya kwapili ye nde ni ku fita. Libizo la hae li ñozwi mwa “buka ya kupuzo” ya Jehova.—Malaki 3:16.
2. Mañolo a lu tusa ka mukwa ufi ku utwisisa se ku talusa ku babalelwa ki Jehova?
2 Nihaike kuli ba ba sepahala ba ba pundilwe kwa Maheberu kauhanyo 11 ne ba pilile pili Jesu a si ka taha kale fa lifasi-mubu, ne ba pilile ka ku lumelelana ni za n’a lutile Jesu ha n’a bulezi kuli: “Ya lata bupilo bwa hae, u ka latehelwa ki bona; kono ya toya bupilo bwa hae mwa lifasi le, u ka bu bulukela bupilo bo bu sa feli.” (Joani 12:25) Kacwalo kwa iponahaza hande fo ku sweu kuli ku babalelwa ki Jehova ha ku talusi kuli mutu ha na ku nyanda kamba ku kopana ni nyandiso. Kono ku talusa ku silelezwa kwa neku la kwa moya ilikuli mutu a kone ku zwelapili ku ba ni mayemo a mande fapil’a Mulimu.
3. Ki bufi bupaki bo lu na ni bona bo bu bonisa kuli Jesu n’a babalezwi ki Jehova, mi kiñi se ne si zwile mwateñi?
3 Jesu ka sibili n’a nyandiswa ni ku sheununwa ha situhu, mi kwa mafelelezo lila za hae ne li konile ku mu bulaya ka lifu le li swabisa ni le li butuku luli. Kono seo ha si talusi kuli Mulimu n’a palezwi ku taleleza sepiso ya hae ya ku babalela Mesiya. (Isaya 42:1-6) Zuho ya Jesu ka lizazi la bulalu hamulaho wa ku bulaiwa ka kashwau ne i bonisize kuli Jehova n’a utwile muhuwo wa hae wa ku kupa ku tusiwa—sina fela Jehova mwa n’a utwezi Davida. Ka ku alaba kupo ya hae, Jehova n’a file Jesu m’ata a kuli a kone ku zwelapili ku sepahala. (Mateu 26:39) Bakeñisa kuli n’a babalezwi cwalo, Jesu n’a amuhezi bupilo bo bu sa shwi mwa lihalimu, mi bolule-lule ba batu ba ba bonisize tumelo mwa tiululo ba na ni sepo ya ku pila ku ya ku ile.
4. Ki sepiso mañi ye ba filwe Bakreste ba ba tozizwe ni ba “lingu ze ñwi”?
4 Lwa kona ku ba ni sepo ya kuli Jehova ni kacenu le u sa tabela mi wa kona ku babalela batanga ba hae sina mwa n’a ezelize mwa miteñi ya Davida ni ya Jesu. (Jakobo 1:17) Bomasiyaleti ba sikai ba banyani ba Jesu ba ba sa li fa lifasi ba kona ku kolwa sepiso ya Jehova, ye li: ‘Sanda sa bufumu bo bu sa boli, bo bu sa nyazahali, bo bu sa undi . . . si bulukezwi mina kwa lihalimu; mina ba ba silelezwa ki m’ata a Mulimu, ka tumelo, kuli mu fumane ku piliswa ko ku se ku lukiselizwe ku patululwa, mwa linako za mafelelezo.’ (1 Pitrosi 1:4, 5) Ba “lingu ze ñwi,” ba ba na ni sepo ya ku pila fa lifasi-mubu, ni bona ba kona ku sepa Mulimu ka sepiso ya hae ya n’a bulezi ka walisamu kuli: “Mu late [Muñ’a] Bupilo, mina kaufela ba ba kenile ba hae; [Muñ’a] Bupilo u babalela ba ba sepahala ku Yena.”—Joani 10:16; Samu 31:23.
Ku Babalelwa kwa Moya
5, 6. (a) Batu ba Mulimu ba babalezwi ka mukwa ufi mwa miteñi ya cwale? (b) Ki silikani mañi se si mwahal’a ba ba tozizwe ni Jehova, mi ku cwañi ka za ba ba na ni sepo ya ku pila fa lifasi-mubu?
5 Mwa miteñi ya cwale, Jehova u ezize litukiso za ku babalela ka zona batu ba hae kwa moya. Nihaike h’a ba silelezangi kwa nyandiso kamba kwa matata ni likozi ze ezahalanga kamita mwa bupilo, u ba tusa ni ku ba fa susuezo ye tokwahala kuli ba bukeleze silikani sa bona ni yena. Silikani seo si tomile fa tumelo ya bona mwa tukiso ye lilato y’a ezize Mulimu ya tiululo. Ba bañwi ba bona Bakreste ba ba sepahala bao ba tozizwe ka moya wa Mulimu kuli ba yo busa hamoho ni Kreste kwa lihalimu. Ba beilwe ba ba lukile ka ku ba bana ba Mulimu ba kwa moya, mi manzwi a latelela a ama bona: “U lu lamulezi kwa mata a lififi, mi u lu shimbululezi mwa mubuso wa Mwan’a hae ya latwa, ye ka yena lu filwe ku liululwa, ku swalelwa libi za luna.”—Makolose 1:13, 14.
6 Bolule-lule ba Bakreste ba bañwi ba ba sepahala ni bona ba sepisizwe kuli ba kona ku tusiwa ki tukiso ya Mulimu ya tiululo. Lu bala kuli: “Mwan’a mutu, s’a tezi, hasi kuli a sebelezwe, kono kikuli a sebeleze batu, mi a fe bupilo bwa hae, ku liulula ba bañata.” (Mareka 10:45) Bakreste bao ba na ni tibelelo ya kuli ka nako ye tomilwe ba ka ikola “tukuluho ya kanya ya bana ba Mulimu.” (Maroma 8:21) Kono ka nako ya cwale, b’a nga ka butokwa silikani sa bona ni Mulimu mi ba lika ka t’ata ku tiisa sona silikani seo.
7. Ki lika mañi z’a itusisa Jehova kacenu kuli a babalele batu ba hae kwa moya?
7 Nzila ye ñwi yeo Jehova a babalela ka yona batu ba hae kwa moya ki ka ku ba fa tukiso ye zwelapili ya tuto. Seo si ba konisa ku fita fa ku ba ni zibo ye nepahezi luli ya niti. Jehova hape u fa ketelelo ye zwelapili ka Linzwi la hae, kopano ya hae, ni ka moya wa hae o kenile. Ka ku etelelwa ki “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso,” batu ba Mulimu mwa lifasi lote ba swana sina lubasi lu li luñwi. Sitopa sa mutanga si babalela za butokwi bwa kwa moya, mi ha ku na ni tokwahalo nihaiba butokwi bwa kwa mubili bwa lubasi lwa batanga ba Jehova—ku si na taba kuli ki ba kwa naha ifi kamba kuli ki ba mayemo mañi.—Mateu 24:45.
8. Ki bufi buikolwiso bwa na ni bona Jehova ka za basepahali ba hae, ili ku ba kolwisa nto mañi?
8 Sina fela Jehova ha n’a si ka sileleza Jesu kwa twaniso ye situhu ya lila za hae, ni kacenu ha silelezi Bakreste kwa lila za bona. Kono seo ha si talusi kuli Mulimu ha ba tabeli. Kutokwa ni hanyinyani! Kono si bonisa kuli u na ni buikolwiso bo butuna bwa kuli ba ka yema kwa lineku la hae mwa taba ye tuna ya pupo kamukana. (Jobo 1:8-12; Liproverbia 27:11) Jehova h’a na ku fulalela ba ba sepahala ku yena, “kakuli [Muñ’a] Bupilo u lata ku atula ka mulao, mi h’a tuheli ba hae ba ba kenile; ba babalelwa ku ya ku ile.”—Samu 37:28.
Ku Babalelwa ki Sishemo ni Niti
9, 10. (a) Niti ya Jehova i babalela cwañi batu ba hae? (b) Bibele i bonisa ka mukwaufi kuli Jehova u babalela basepahali ba hae ka sishemo sa hae?
9 Mwa tapelo ya hae ye ñozwi kwa Samu 40, Davida n’a kupile kuli a babalelwe ki sishemo ni niti ya Jehova. Niti ya Jehova ni lilato la hae la se si lukile li tokwa kuli a taluse hande likuka za hae. Ba ba latelela likuka zeo ba silelelizwe hahulu kwa liñalelwa, sabo, ni matata e ba kopananga ni ona ba ba sa lateleli likuka zeo. Ka mutala, lwa kona ku isileleza ni ku sileleza balatiwa ba luna kwa matata a tomohisa lipilu haiba lu ambuka ku itusisa maswe milyani ye kola, bucakolwa, buitamaeli, ni bupilo bwa mifilifili. Mane nihaiba ba ba keluhanga mwa nzila ya Jehova ya niti—inge mwa n’a ezelize Davida ka linako ze ñwi—ba na ni sepo ya kuli Mulimu u sa li “sisabelo” sa lifosi ze bakile. Ba ba cwalo ba kona ku huwa ka nyakalalo kuli: “U ka ni sileleza mwa nako ya ñalelwa.” (Samu 32:7) Manzwi ao luli a bonisa sishemo sa Mulimu!
10 Mutala o muñwi wa sishemo sa Mulimu ki wa kuli, Mulimu u lemusa batanga ba hae kuli ba ikauhanye ka ku tala kwa lifasi le li maswe, ili la tuha a yundisa. Lu bala kuli: “Mu si ke mwa lata lifasi, nihaiba ze mwateñi mwa lifasi; mutu h’a lata lifasi, lilato la Ndate ha li yo ku yena. Kakuli ze mwa lifasi kaufela, takazo ya nama, ni takazo ya meto, ni buikuhumuso bwa bupilo, ha li zwi ku Ndate, kono li zwa mwa lifasi.” Ha lu mamela yona kelezo ye ni ku pila ka ku lumelelana ni yona, lwa kona ku sileleza bupilo bwa luna ku ya ku ile, kakuli taba yeo i feleleza kuli: “Mi lifasi la fela, ni takazo ya lona; kono ya eza tato ya Mulimu u ina ku ya ku ile.”—1 Joani 2:15-17.
Ku Babalelwa ki Buitemuso, Kutwisiso, ni Butali
11, 12. Mu taluse mo bu lu babalelela buitemuso, kutwisiso ni butali?
11 Solomoni mwan’a Davida n’a susumelizwe ku ñolela ba ba lakaza ku shemubiwa ki Mulimu kuli: “Ku itemusa ku ka ku bonela, kutwisiso i ku pilise.” Hape n’a file kelezo ye li: ‘U ipatele butali . . . u si ke wa bu tokolomoha, mi bona bu ka ku sileleza; u ikole bona, mi bu ka ku pilisa.”—Liproverbia 2:11; 4:5, 6.
12 Lu bonisa buitemuso haiba lu nahanisisa ze lu ituta mwa Linzwi la Mulimu. Ku eza cwalo ku lu konisa ku ba ni kutwisiso ye tuna ilikuli lu kone ku beya lika za butokwa mwa sibaka sa pili. Mi ku eza cwalo ki kwa butokwa hahulu bakeñisa kuli buñata bwa luna lwa izibela—mwendi kabakala ze lu ipumani ku zona—kuli ku na ni matata a zuhanga haiba batu ba isa pilu kwa lika ze si za butokwa mwa bupilo ibe ka bomu kamba ka ku sa ziba. Lifasi la Satani li lu kayeka likonkwani za ku bata sifumu, libubo, ni m’ata, kono Jehova yena u lu susueza ku ndongwama likonkwani za butokwa hahulu za kwa moya. Ku palelwa ku ndongwama likonkwani za kwa moya bakeñisa ku nyomaeta likonkwani za lifasi ku kona ku shandaula mabasi, ku felisa bulikani, ni ku kuyula likonkwani za kwa moya. Ka ku eza cwalo, mutu u kona fela ku kutula ze maswe ze bonisizwe ki manzwi a Jesu, a’ li: “Tuso ki ifi, mutu nih’a ka luwa lifasi kamukana, mi a sinyehelwa ki moya wa hae?” (Mareka 8:36) Butali bu tokwa kuli lu utwe kelezo ya Jesu, ye li: “Kono mu bate pili mubuso wa Mulimu ni Ku Luka kwa Hae, mi linto zeo kamukana mu ka li ekelezwa kwateñi.”—Mateu 6:33.
Kozi ya ku Ba Muitati
13, 14. Ku ba ni buitati ku talusañi, mi ki kabakalañi ku ba ni buitati ha ku si ko ku butali?
13 Batu ka sipepo ba lata hahulu ku isa mamelelo ku za bona beñi. Nihakulicwalo, muta litakazo ni licisehelo za ka butu li ba zona lika za butokwa mwa bupilo bwa mutu, ku zuhanga butata. Kacwalo he, kuli lu sileleze silikani sa luna ni yena, Jehova u lu luta ku ambuka buitati. Linzwi la buitati li talusa “ku iyakatwa fela litakazo, butokwi, kamba licisehelo za mutu ka ili yena.” Kana wo hasi ona mukwa o ba na ni ona batu ba bañata kacenu? Mane Bibele ne i sinuzi kuli “mwa mazazi a maungulelo” a muinelo wa Satani wa linto, “batu ba ka ba baitati.”—2 Timotea 3:1, 2.
14 Bakreste ba utwisisa butali bwa ku mamela taelo ya Bibele ya ku isa ba bañwi pilu ni ku ba lata sina mw’a itatela mutu. (Luka 10:27; Mafilipi 2:4) Buñata bwa batu ba kana ba nga kuli taba yeo ha i konahali, kono ki kwa butokwa ku latelela taelo ye haiba lu bata ku ba ni linyalo le linde, lubasi lo lu tabile, ni silikani sakata. Kacwalo mutang’a Jehova sakata ni kamuta ha lukeli ku tuhelela buitati ku zamaisa bupilo bwa hae kuli mane u palelwa ni ku eza lika za butokwa. Sa butokwa ni ku fita kikuli lika zeo za butokwa kona za tokwa hahulu Jehova, yena Mulimu ya lapelwa ki mutu yo.
15, 16. (a) Moya wa buitati u kona ku libisa kwañi, mi ki mutala wa bomañi o bonisa cwalo? (b) Ka ku ya fela ka niti, haiba mutu a matukela ku nyaza ba bañwi, kiñi luli sa eza?
15 Ku ba ni buitati ku kona ku tahisa kuli mutu a be ni mununa wa ku ipala ku luka, ili mukwa o kona ku ezisa mutu ku ba ni muñañatoho, ni muikanyiso. Bibele i bulela ka ku nepahala kuli: “Wena mutu, nihaiba ki wena mañi kamba mañi, ha u nyaza ba bañwi ha ku na mo u ka itatulela. Kakuli ha u nze u nyaza yo muñwi, ki wena y’o nyaza; kakuli wena ya nyaza, wa li eza zeo.” (Maroma 2:1; 14:4, 10) Baeteleli ba bulapeli ba mwa miteñi ya Jesu ne ba ikolwisize hahulu ka za ku luka kwa bona beñi kuli mane ne ba ikutwile kuli ba swanela ku nyaza ka t’ata Jesu ni balateleli ba hae. Ka ku eza cwalo ne ba ipeile ili bona mwa litulo za baatuli. Ka ku sa lemuha mifokolo ya bona, se ne ba eza luli ne li ku inyaza ili bona beñi.
16 Judasi, mulateleli wa Jesu ya n’a mu betekile, n’a kalile mukwa wa ku nyaza ba bañwi. Ha ne ba li kwa Betania muta Maria kaizel’a Lazaro, n’a tozize Jesu mafula a sende, Judasi n’a nyazize ka t’ata kezo yeo. A bonisa bunyemi bwa hae ka ku bulela kuli: “Kiñi sende yeo s’e si ka lekiswa lipondo ze lishumi ka ze peli, mi mali ao a abelwe babotana?” Kono taba i zwelapili ku talusa kuli: “N’a bulela cwalo, isi kuli n’a tokomela babotana, kono kabakala kuli ne li lisholi; ki yena ya n’a buluka sikwama, mi n’a ikungelanga se si bewa mwateñi.” (Joani 12:1-6) Haike ni kamuta lu si ke lwa ba sina Judasi kamba baeteleli ba bulapeli, ba ne ba matukela ku nyaza ba bañwi, ili fela ku inyaza ili bona beñi.
17. Ha mu taluse kozi ye mwa ku itumbaeta kamba mwa ku ikolwa hahulu?
17 Ka bumai, Bakreste ba bañwi ba kwa makalelo nihaike kuli ne si masholi sina Judasi, ne ba fitile fa ku ba ni muikuhumuso, ili ku itumbaeta. Jakobo n’a ñozi ka za ba ba cwalo kuli: “Se mu tabela, ki ku itumbaeta.” Mi n’a ekelize kuli: “Ku itumbaeta kaufela ko ku cwalo ku maswe.” (Jakobo 4:16) Ku itundumunela ze lu petile kamba matohonolo e lu na ni ona mwa sebelezo ya Jehova kw’a kona ku lu kenya mwa kozi. (Liproverbia 14:16) Lwa hupula se ne si ezahezi ku muapositola Pitrosi, ili y’o bakeñisa ku ikolwa hahulu ka nakonyana n’a konile ku itundumuna ka ku bulela kuli: “Niha ba ka sitatala kaufela kabakala hao, na, ha ni na ku sitatala ni hanyinyani. . . . Niha ni ka swanela ku shwa ni wena, ha ni na ku ku latula.” Ku bulela fela niti ki luna lu lenga ni se si kana se lu swanela ku itundumunena. Ze lu na ni zona kaufela lu li luwile kabakala sishemo sa Jehova. Ku hupulanga sona sisupo se ku ka lu tusa ku ambuka ku itumbaeta.—Mateu 26:33-35, 69-75.
18. Jehova u ikutwa cwañi ka za buikuhumuso?
18 Lu talusezwa kuli: “Buikuhumuso bu zamaya shandauko kwapili.” Kabakalañi? Jehova u alaba kuli: “Ni toile buikanyiso, ni buikuhumuso.” (Liproverbia 8:13; 16:18) Ha ku komokisi he Jehova ha n’a halifile hahulu “kabakala likezo za buikuhumuso bwa pilu ya [mulena wa Asirya], ni kabakala buikanyiso bwa meto a hae!” (Isaya 10:12) Jehova n’a mu otile kabakala buikuhumuso bwa hae. Ona cwale-cwale fa lifasi la Satani, hamohocwalo ni baeteleli ba lona ba ba ikuhumusa ni ku ikunga ili ba ba bonahala ni ba ba sa bonahali, ba ka otiwa ni bona. Ni kamuta lu si ke lwa likanyisa buitati bwa lila za Jehova!
19. Batu ba Mulimu ba itumbelañi ni ku ikokobelezañi ka nako ye swana?
19 Bakreste ba niti ba lukela ku itumba kabakala ku ba batanga ba Jehova. (Jeremia 9:24) Kono hape ba swanela ku ikokobeza ka nako ye swana. Libaka? Kabakala kuli “kaufela ba ezize sibi, mi ba kauhezwi kwa kanya ya Mulimu.” (Maroma 3:23) Kacwalo kuli lu sileleze mayemo a luna ka ku batanga ba Jehova, lu lukela ku ba ni moya wa n’a na ni ona muapositola Paulusi, ya n’a ize, “Jesu Kreste u tile mwa lifasi ku pilisa baezalibi,” mi a ekeza kuli: “Ku bona ki na wa kwapili.”—1 Timotea 1:15.
20. Jehova u babalela cwañi batu ba hae kacenu, mi u ka ba babalela cwañi mwa nako ya kwapili?
20 Bakeñisa kuli batu ba Jehova ba itatela ku beya z’a tokwa Mulimu mwa sibaka sa pili ku fita za bona beñi, lwa kona ku kolwa kuli Jehova u ka zwelapili ku ba babalela kwa moya. Hape lwa kona ku kolwa kuli muta ñalelwa ye tuna i lenga, Jehova u ka babalela batu ba hae isiñi fela kwa moya kono hape ni kwa mubili. Muta ba kena mwa lifasi le linca, ba ka shaela kuli: “A mu bone, ki Yena Mulimu wa luna, ne lu mu sepile, mi u lu pilisize. Ki Yena [Muñ’a] Bupilo; ne lu mu sepile. A lu wabelwe, mi lu tabele ku pilisa kwa hae.”—Isaya 25:9.
Kana Mwa Hupula?
• Mulena Davida ni Jesu Kreste ne ba babalezwi cwañi?
• Batu ba Jehova ba babalelwa cwañi kacenu?
• Ki kabakalañi ha lu swanela ku ambuka ku itumbaeta?
• Ki kabakalañi ha lu kona ku itumba kono inze lu ikokobeza ka nzila ye swana?
[Lipuzo za Tuto]
[Maswaniso a fa likepe 9]
Jehova n’a babalezi cwañi Davida ni Jesu?
[Maswaniso a fa likepe 10, 11]
Ki mwa linzila lifi mo batu ba Mulimu ba babalelwa kwa moya kacenu?
[Maswaniso a fa likepe 12]
Nihaike kuli lwa itumba ka ku sebeleza Jehova, lu swanela ku ba ba ba ikokobeza kamita