“Mu Itike Ili Mina”
“Mu Itike Ili Mina”
“Mu itekule ili mina ku bona kana mu teñi mwa tumelo; mu itike ili mina.” —2 Makorinte 13:5.
1, 2. (a) Ku kakanya lituto za luna za kwa moya ku kona ku tisa butata mañi? (b) Mwendi ki butata mañi bo ne bu kile bwa zuha mwa Korinte mwa lilimo za mwanda wa pili bo ne bu tahisize kuli ba bañwi ba kakanye ka za mwa ku zamaela?
MU NGE kuli munna ya zamaya mwa naheñi u to fita fa manganandila. Ka ku kakanya nzila ye liba kwa sibaka s’a ya, u kupa bolifitanzila kuli ba mu kakanyeze, kono ba palelwa ku mu kakanyeza hande. Ka ku zingeha, u palelwa ku zwelapili mwa musipili wa hae. Ku kakanya lituto za luna za kwa moya ku kona ku tisa butata bo bu swana. Ku kakanya k’o ku kona ku fokolisa buikoneli bwa luna bwa ku eza liketo, ili ku lu kakanyisa nzila ye lu swanela ku zamaya ku yona.
2 Ne ku kile kwa zuha butata mwendi bo ne bu hakanyisize batu ba bañwi mwa puteho ya Sikreste ya mwa lilimo za mwanda wa pili mwa Korinte, ili kwa Greece. Ba ne ba twi ki “baapositola ba batuna ku fita” ne ba lwanisize m’ata a muapositola Paulusi ka ku bulela kuli: “Mañolo a hae a na ni buima ni mata; kono yena h’a li teñi ka mubili, ki mutu ya fokozi, mi ku bulela kwa hae ki nto ye nyazahala.” (2 Makorinte 10:7-12; 11:5, 6) Mwendi mubonelo o cwalo ne u tisize kuli ba bañwi mwa puteho ya Korinte ba kale ku kakanya ka za mwa ku zamaela.
3, 4. Ki kabakalañi kelezo ya Paulusi kwa Makorinte ha i kona ku lu tusa ni luna?
3 Paulusi n’a tomile puteho mwa Korinte ha n’a i potezi ka 50 C.E. N’a inzi mwa Korinte ‘mwaha ni likweli ze 6 inz’a luta batu linzwi la Mulimu.’ Kaniti, ‘Makorinte ba bañata ha ne ba utwile Paulusi, ba lumela, mi ba kolobezwa.’ (Likezo 18:5-11) Paulusi n’a iyakatitwe hahulu za buiketo bwa kwa moya bwa balumeli sina yena ba mwa Korinte. Hape Makorinte ne ba ñolezi Paulusi ili ku kupa kelezo ka za litaba ze ñwi. (1 Makorinte 7:1) Kona libaka ha n’a ba file kelezo ye swanela.
4 Paulusi n’a ñozi kuli: “Mu itekule ili mina ku bona kana mu teñi mwa tumelo; mu itike ili mina.” (2 Makorinte 13:5) Ku tukufalelwa kelezo yeo ne ku kabe ku tusize mizwale bao ba mwa Korinte ku sa kakanya ka za mwa ku zamaela. Kelezo yeo ya kona ku lu tusa ni luna kacenu. Cwalehe lu ka tukufalelwa cwañi kelezo ya Paulusi yeo? Lu kona ku itekula cwañi ili luna ku bona kana lu teñi mwa tumelo? Mi ku itika ili luna ku talusañi?
“Mu Itekule Ili Mina ku Bona Kana Mu Teñi mwa Tumelo”
5, 6. Lu na ni sipimo mañi se lu kona ku itekula ka sona ku bona kana lu teñi mwa tumelo, mi ki kabakalañi ha si li sipimo sakata?
5 Mwa tatubo, ku banga ni mutu ya tatubiwa ni sipimo sa tatubo. Mwa taba m’o, mutu ya tatubiwa haki tumelo—zona lituto za kwa moya ze lu amuhezi. Kono ki luna ka sibili. Kuli lu itekule, lu na ni ku itusisa sipimo sakata. Pina ya n’a opezi walisamu Davida i li: “Mulao wa [Muñ’a] Bupilo u petehile, u katulusa moya; bupaki bwa [Muñ’a] Bupilo bwa sepahala, bu talifisa ya si na kutwisiso. Litaelo za [Muñ’a] Bupilo li lukile, li tabisa pilu; mulao wa [Muñ’a] Bupilo u kenile, u bonisa meto.” (Samu 19:7, 8) Bibele i shakatezi milao ya Jehova ye petehile, litaelo ze lukile, likupuliso ze sepeha ni milao ye kenile. Manzwi a fumaneha mwateñi kona sipimo sakata sa ku itekula ka sona.
6 Ka za manzwi a tahile ka moya wa Mulimu ao, muapositola Paulusi u bulela kuli: “Linzwi la Mulimu ki le li pila, mi li na ni mata; kwa buhali li fita lilumo le li lozizwe kafa ni kafa, mi li punya ku y’o fita kwa makauhanelo a moya ni pilu, ni kwa makopanelo a masapo, ni kwa mooko; mi li na ni bubebe mwa ku atula maikuto ni mihupulo ya mwa pilu.” (Maheberu 4:12) Kiniti, linzwi la Mulimu la kona ku tatuba pilu ya luna, kamba seo lu li sona mwahali. Lu kona ku sebelisa cwañi manzwi a m’ata ao? Walisamu u bulela ka ku utwahala mo lu kona ku a sebeliseza. N’a opezi kuli: “U filwe mbuyoti mutu . . . ya tabela mulao wa [Muñ’a] Bupilo; mi wa u nahana musihali ni busihu.” (Samu 1:1, 2) “Mulao wa [Muñ’a] Bupilo” u fumanwa mwa Linzwi la Mulimu le li ñozwi, yona Bibele. Lu swanela ku tabela ku no balanga Linzwi la Jehova. Kaniti, lu swanela ku tomahanya nako ya ku no li balanga ka ku nahanisisa kamba ka ku li yeyanga. Ha lu nze lu eza cwalo, lu swanela ku tuhelela ze ñozwi mwateñi ku lu tatuba.
7. Ki nzila ifi ya butokwa hahulu ya ku itekulanga ka yona ku bona kana lu teñi mwa tumelo?
7 Kacwalo, nzila ya butokwa hahulu ya ku itekulanga ka yona ku bona kana lu teñi mwa tumelo ki ka ku bala ni ku yeya Linzwi la Mulimu ni ku tatuba haiba muzamao wa luna wa lumelelana ni ze lu ituta. Lwa kona ku nyakalala ku ziba kuli lu na ni lituso ze ñata ze lu tusa ku utwisisa Linzwi la Mulimu.
8. Lihatiso za “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” li kona ku lu tusa cwañi kuli lu itekule ili luna ku bona kana lu teñi mwa tumelo?
8 Jehova u lu file lituto ni litaelo ka lihatiso za “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso,” ze tolongosha Mañolo. (Mateu 24:45) Sina ka mutala, ha mu nyakisise kakwenda ka ka li “Lipuzo za ku Nahanisisa” ka ka fumanehanga kwa mafelelezo a likauhanyo mwa buka ya Mu Sutelele ku Jehova. * Kaniti, kalulo yeo ya buka i lu fanga kolo ye nde ya ku nahanisisa lika ka butu! Hape litaba ze nyakisiswanga mwa limagazini za luna za Tora ya ku Libelela ni Awake! li lu tusa kuli lu itekule ili ku bona kana lu teñi mwa tumelo. Ka ku ama kwa litaba ze tomile fa buka ya Liproverbia ze n’e li mwa limagazini za cwanoñu fa za Tora ya ku Libelela, musali yo muñwi wa Sikreste n’a bulezi kuli: “Litaba z’e, li ni tusize hahulu. Li ni tusa kuli ni tatube mubulelelo ni muzamao wa ka, ili ku bona haiba za lumelelana ni likuka ze lukile za Jehova.”
9, 10. Ki litukiso mañi z’a lukisize Jehova ze lu tusa kuli lu itekule ili luna ku bona kana lu teñi mwa tumelo?
9 Hape lwa laelwanga ni ku susuezwa hahulu kwa mikopano ya puteho, ya mipotoloho, ni ya sikiliti. Mikopano yeo ki ye miñwi ya litukiso za kwa moya zeo Mulimu a lukiseza batu ba n’a polofitile Isaya kuli: “Kwa mazazi a kwapili, lilundu la [Muñ’a] Bupilo li ka tomwa fa ngo ya malundu, li ka umbuka tulundu; mi macaba kaufela a ka ya kwateñi. Macaba a mañata a ka ya, inz’a li: ‘A mu te, lu kambamele fa lilundu la [Muñ’a] Bupilo, . . . u ka lu luta linzila za hae, mi lu ka zamaya mwa makululu a hae.’” (Isaya 2:2, 3) Ki tohonolo ye tuna luli ku lutiwa linzila za Jehova zeo!
10 Nzila ye ñwi ye lu kona ku itekula ka yona ki ka ku amuhela kelezo ya maeluda ba Sikreste ba ba hulile kwa moya. Ka za bona, Bibele i bulela kuli: “Banabahesu, mutu h’a swelwi a eza mulatu, mina ba ba na ni Moya, mu mu kutise ka moya o musa; mi u tokomele, u ka suhana u likwa ni wena.” (Magalata 6:1) Lu swanela ku itebuha tukiso yeo ye lu tusa ku eza licinceho!
11. Ku itekula ili luna ku bona kana lu teñi mwa tumelo ku kopanyelezañi?
11 Lihatiso za luna, mikopano ya Sikreste, banna ba ba ketilwe, kaufela zeo ki limpo z’a lu file Jehova. Kono kuli lu zibe kuli lu teñi mwa tumelo, lu swanela ku itekula. Kacwalo ha lu bala lihatiso za luna kamba ku teeleza kwa kelezo ye tomile fa Mañolo, lu swanela ku ipuza kuli: ‘Kana litaba ze li ama na? Kana n’a ezanga cwalo? Kana na kumalela lituto za Sikreste kaufel’a zona?’ Mo lu ngela lituto ze lu amuhela ka litukiso zeo ni mona kwa kona ku lu tiisa kamba ku lu fokolisa kwa moya. Bibele i bulela kuli: “Mutu fela h’a amuheli za moya wa Mulimu; kakuli ku yena ki butanya. Kono mutu wa moya, u atula linto kamukana.” (1 Makorinte 2:14, 15) Kana ha lu swaneli ku satalala ku bonisa buitebuho bwa lika za kwa moya ze lu bala mwa libuka za luna, limagazini, ni mwa lihatiso ze ñwi ni ze lu utwa kwa mikopano ni kwa maeluda?
“Mu Itike Ili Mina”
12. Ku itika ili luna ku talusañi?
12 Ku itika ili luna ku talusa ku itatuba ili luna ka sibili. Lwa kona ku ba mwa niti, kono lu eza cwañi kwa moya? Ku itika ili luna ku kopanyeleza ku bonisa ku hula kwa moya ni ku itebuha hahulu litukiso za kwa moya.
13. Ka ku ya ka Maheberu 5:14, lu ka bonisa cwañi kuli lu hulile kwa moya?
13 Lu ka bonisa cwañi kuli lu Bakreste ba ba hulile kwa moya? Muapositola Paulusi n’a ñozi kuli: “Lico ze tiile ki za ba ba hulile, ba ba na ni kutwisiso ya ku keta ze nde ku ze maswe, kabakala ku itwaelisa cwalo.” (Maheberu 5:14) Lu ka bonisa kuli lu hulile kwa moya ha lu twaelisa kutwisiso ya luna. Sina mumati ha tokwa ku itwaeza ka nako kaufela kuli a kone ku mata hande, kutwisiso ya luna ni yona i swanela ku twaeliswa hahulu ka ku sebelisa likuka za Bibele.
14, 15. Ki kabakalañi ha lu swanela ku satalala ku ituta lika ze tibile za mwa Linzwi la Mulimu?
14 Kono pili lu si ka kalisa kale ku twaelisa kutwisiso ya luna, lu swanela ku ba ni zibo. Kona libaka ku tukufalelwa tuto ya ka butu ha ku li kwa butokwa. Ha lu ba ni tuto ya ka butu ya kamita, sihulu ya lika ze tungile za mwa Linzwi la Mulimu, kutwisiso ya luna i ka ekezeha. Mwa lilimo ze felile, Tora ya ku Libelela i shakutuzi litaba ze ñata ze tibile. Lu ezanga cwañi ha lu fumana litaba ze tibile? Kana lwa shengokanga litaba ze cwalo ka libaka fela la kuli ki ‘litaba ze tata kwa ku li utwisisa’? (2 Pitrosi 3:16) Ku fita ku eza cwalo, lu satalala ku utwisisa ze bulelwa.—Maefese 3:18.
15 Ku cwañi haiba ku lu bela t’ata ku ba ni tuto ya ka butu? Ki kwa butokwa ku lika ka t’ata ku hulisa takazo ya ku ba ni yona. * (1 Pitrosi 2:2) Kuli lu hule kwa moya lu tokwa ku itwaeza ku no ifepanga ka lico ze tiile, yona niti ye tibile ye mwa Linzwi la Mulimu. Ha lu sa ituti yona, kutwisiso ya luna i ka ba ya makutela-kaufi. Nihakulicwalo ku hula kwa moya ha ku talusi fela ku ba ni kutwisiso. Kono hape lu swanela ku sebelisa zibo ye lu fumana ka tuto ya ka butu mwa bupilo bwa luna.
16, 17. Ki kelezo ifi y’a fa mulutiwa Jakobo ka za ku ba “baezi ba Linzwi”?
16 Hape se si ka bonisa kuli lwa itika ili luna ki misebezi ya luna ya ku itebuha niti, ili misebezi ya luna ya tumelo. Ka ku itusisa swanisezo ye susumeza kuli a taluse mo lu kona ku itikela ili luna mwa taba m’o, mulutiwa Jakobo n’a bulezi kuli: “Mu be baezi ba Linzwi, isi bautwi fela ba ba ipuma. Kakuli mutu h’a utwa Linzwi, a sa li ezi, u swana sina mutu ya talima mwa siiponi pata ya hae y’a pepilwe ni yona; mihe a man’o ipona, wa ikela mi u libala kapili mw’a inezi. Kono ya talimisisa mwa mulao o petehile, ona mulao wa tukuluho, mi a tiiseza mwateñi, isi muutwi fela ya libala, kono muezi ya eza musebezi, mutu yo u ka fuyaulwa ku z’a eza kaufela.”—Jakobo 1:22-25.
17 Jakobo u bulela kuli: ‘Mu talimisise mwa siiponi sa linzwi la Mulimu, mi mu itike ili mina. Mu tundamene ku eza cwalo, mi mu itatube ili mina ka ze mu fumana mwa linzwi la Mulimu. Mi mu si ke mwa libala ze mu boni. Mu eze licinceho ze tokwahala.’ Fokuñwi ku t’ata ku latelela kelezo yeo.
18. Ki kabakalañi ha ku kona ku ba t’ata ku latelela kelezo ya Jakobo?
18 Sina ka mutala, mu nahane fela za ku abana mwa musebezi wa ku kutaza Mubuso. Paulusi n’a ñozi kuli: “Mutu u lumela ka pilu, kuli a beiwe ya lukile; mi u paka ka mulomo, kuli a piliswe.” (Maroma 10:10) Ku paka ka mulomo kuli lu piliswe ku tokwa ku eza licinceho ze ñata. Buñata bwa luna lu fumana kuli ku abana mwa musebezi wa ku kutaza haki ko ku bunolo. Lu tokwa ku eza licinceho ze ñata ni ku itombola hahulu kuli lu pete musebezi wa ku kutaza ka cisehelo, ni kuli u be mwa sibaka sa pili mwa bupilo bwa luna. (Mateu 6:33) Kono ha lu eza musebezi o lu filwe ki Mulimu w’o, lu ba ni tabo kakuli u tisa tumbo ku Jehova. Kacwalo kana lu bakutazi ba Mubuso ba ba tukufalezwi?
19. Misebezi ya luna ya tumelo i swanela ku kopanyelezañi?
19 Misebezi ya luna ya tumelo i kopanyelezañi? Paulusi u bulela kuli: “Ze mu lutilwe ki na, mwa li amuhela, mwa li utwa, ni ze mu boni ku na, ibe zona ze mu eza; mi Mulimu wa kozo u ka ba ni mina.” (Mafilipi 4:9) Lu itika ili luna ha lu itwaeza ku eza ze lu itutile, ze lu amuhezi, ze lu utwile, ni ze lu boni—f’o kikuli ha lu peta buineelo ni bulutiwa bwa Sikreste. Ka mupolofita Isaya, Jehova u lu bulelela kuli: “Nzila ki yona ye, mu zamaye ku yona!”—Isaya 30:21.
20. Ki batu ba ba cwañi ba ba tusa puteho?
20 Banna ni basali ba ba tukufalezwi ku ituta Linzwi la Mulimu, ba ba kutaza, ba ba zwelapili ku sepahala ba si na koli, ni ba ba peta ka busepahali musebezi wa Mubuso ba tiisa puteho. Ku ba teñi kwa bona ku tusa puteho ye ba li ku yona kuli ibe ye tiile. Ba bonisa kuli ba tusa puteho, sihulu kabakala kuli ku na ni ba banca ba bañata ba ba tokwa ku tusiwa. Ha lu latelela manzwi a Paulusi a kuli ‘lu itekule ili luna ku bona kana lu teñi mwa tumelo, ni ku itika ili luna,’ fohe lu ka susueza hahulu ba bañwi.
Mu Tabele ku Eza Tato ya Mulimu
21, 22. Lu ka fita cwañi fa ku tabela ku eza tato ya Mulimu?
21 Davida, Mulena wa Isilaele wa kwaikale n’a opezi kuli: “Se ni tabela, ki ku eza tato ya hao, Mulimu wa ka; e, mulao wa hao u mwa pilu ya ka.” (Samu 40:8) Davida n’a tabela ku eza tato ya Mulimu. Kabakalañi? Kakuli mulao wa Jehova ne u li mwa pilu ya hae. Davida n’a si ka kakanya ka za mwa ku zamaela.
22 Mulao wa Mulimu ha u ba mwa lipilu za luna, ha lu na ku kakanya ka za mwa ku zamaela. Lu ka tabela ku eza tato ya Mulimu. Kacwalohe, haike lu “eze ka tata” ha lu nze lu zwelapili ku sebeleza Jehova ka pilu kaufela.—Luka 13:24.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 8 Ye hatisizwe ki Lipaki za Jehova.
^ para. 15 Kuli mu fumane liakalezo ze sebeza ka za mwa ku itutela, mu bone makepe 27-32 a buka ya Mu Fumane Tuso kwa Lituto za Sikolo sa Bukombwa sa Teokratiki ye hatisizwe ki Lipaki za Jehova.
Kana Mwa Hupula?
• Lu ka itekula cwañi ku bona kana lu teñi mwa tumelo?
• Ku itika ili luna ku talusañi?
• Lu ka bonisa cwañi kuli lu Bakreste ba ba hulile kwa moya?
• Misebezi ya luna ya tumelo i lu tusa cwañi kuli lu itike ili luna?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 23]
Kana mwa ziba nzila ya butokwa hahulu ye lu kona ku itekula ka yona ku bona kana lu teñi mwa tumelo?
[Siswaniso se si fa likepe 24]
Lu bonisa kuli lu Bakreste ba ba hulile kwa moya ka ku itusisa kutwisiso ya luna
[Maswaniso a fa likepe 25]
Lu ka bonisa kuli lwa itika ili luna ka ku ba ‘baezi ba linzwi, isi bautwi fela ba ba ipuma’