Jehova U Balile “Milili ya Litoho za Mina”
Jehova U Balile “Milili ya Litoho za Mina”
“Ha ku na taha, niheba i liñwi, ye wela fafasi Ndat’a mina a sa [lemuhi, NW]. Mane ni milili ya litoho za mina i balilwe kamukana.”—MATEU 10:29, 30.
1, 2. (a) Ki kabakalañi Jobo ha n’a ikutwile kuli Mulimu n’a mu fulalezi? (b) Kana za n’a bulezi Jobo ne li bonisa kuli n’a lwanisa Jehova? Mu taluse.
“NI HUWELEZA ku Wena kono ha u ni alabi, ni yema fapil’a hao, bo wa li ku ni shalima! U fetuhile ya na ni lunya ku na. Ka lizoho la hao le li mata wa ni lwanisa ka tata.” Munna ya n’a bulezi manzwi ao n’a tomohile hahulu-hulu pilu, mi ha ku komokisi. N’a latehezwi ki za n’a ipilisa ka zona kaufela, kozi ye tuna ne i bulaile bana ba hae, mi cwale n’a kenezwi ki butuku bo bu fokolisa maswe. Libizo la munna y’o ne li Jobo, mi ze tomohisa pilu ze n’e ezahezi ku yena li ñozwi mwa Bibele kuli li lu tuse.—Jobo 30:20, 21.
2 Manzwi a Jobo a kana a bonisa inge kuli n’a lwanisa Mulimu, kono ne ku si cwalo. Jobo n’a fitisa fela maikuto a hae, a zwelela kwa pilu ye tomohile. (Jobo 6:2, 3) N’a sa zibi kuli ya n’a mu tahiseza miliko yeo ki Satani, kacwalo ka mafosisa n’a nahana kuli Mulimu n’a mu fulalezi. Ka nako ye ñwi, Jobo mane n’a bulelezi Jehova kuli: “U patelañi pata ya hao? Mi u ni talimelañi inge ni sila ku Wena?”—Jobo 13:24. *
3. Ha ku ba ni manyando, lu kona ku ba ni mihupulo mañi?
3 Kacenu, batu ba Jehova ba bañata ba zwelapili ku tahelwa ki matata a tahiswa ki lindwa, lifapahano za bupolitiki ni za nyangela, likozi za ka taho, busupali, makulanu, bunjebwe bo butuna, ni mikwalelo ya muuso. Mwendi ni mina ku na ni muliko o muñwi o mu talimani ni ona. Fokuñwi mu kana mwa nahana kuli Jehova h’a mi talimi, u pata pata ya hae. Mwa izibela hande manzwi a’ kwa Joani 3:16 a’ li: “Mulimu u latile lifasi hahulu, mane u li file Mwan’a hae wa libanda.” Niteñi, ha mu li mwa manyando, ku sa bonahali kuli a ka fela, mu kana mwa ipuza kuli: ‘Kana Mulimu wa ni lata luli? Kana wa bona ze ezahala ku na? Kana wa ni isa pilu, na ka butu?’
4. Paulusi n’a na ni ku tiyela muinelo mañi o ne u zwelapili, mi muinelo o cwalo u kona ku lu ama cwañi?
4 Mu nahane ze n’e ezahezi ku muapositola Paulusi. N’a ñozi kuli: “Ni filwe muutwa mwa mubili, ili lingeloi la Satani, kuli li ni lindule,” mi a ekeza kuli: “Ka taba yeo ni lapezi Mulena hahulu, kuli nto yeo i zwiswe ku na.” Jehova n’a utwile kupo ya hae. Niteñi, n’a bonisize Paulusi kuli n’a si ke a mu tusa ku tatulula butata bwa hae ka makazo. Kono Paulusi n’a ka tokwa ku itinga fa m’ata a Mulimu kuli a mu tuse ku tiyela “muutwa mwa mubili.” * (2 Makorinte 12:7-9) Sina Paulusi, mwendi ni mina mu mwa muliko o muñwi o sa bonahali ku fela. Mwendi mu ipuzanga kuli, ‘Kana ha ku bonahala kuli Jehova ha ku na s’a ezize ka za muliko wa ka, ku talusa kuli h’a zibi ze ezahala ku na kamba kuli h’a na taba ni na?’ Kalabo ye tiile ki ya kuli, batili! Buiyakato bo butuna bwa Jehova ku yo muñwi ni yo muñwi wa batanga ba hae ba ba sepahala bu koñomekwa ki za n’a bulezi Jesu kwa baapositola ba hae hamulahonyana wa ku ba keta. Ha lu boneñi mo a kona ku lu susueleza manzwi a hae kacenu.
“Mu Si Ke Mwa Saba”—Kabakalañi?
5, 6. (a) Jesu n’a tusize cwañi baapositola ku sa saba ze n’e ka ezahala kwapili? (b) Paulusi n’a bonisize cwañi buikolwiso bwa kuli Jehova n’a iyakatwa yena?
5 Jesu n’a file baapositola m’ata a ipitezi, a’ kopanyeleza “a ku tula mioya ye masila, ku i latela kwande, ni ku folisa matuku kaufela, ni buanga kaufela.” Kono seo ne si sa talusi kuli ne ba si ke ba tahelwa ki matata ni miliko. Jesu mane n’a talusize ka butungi lika ze ñwi ze n’e ka ba tahela. Kono hape n’a ba elelize kuli: “Mu si ke mwa saba ba ba bulaya mubili, ba ba tokwa mata a ku bulaya moya; kono mu sabe ya na ni mata a ku bulaelela moya ni mubili mwa lihele.”—Mateu 10:1, 16-22, 28.
6 Kuli a tuse baapositola ba hae ku utwisisa libaka ha ne ba sa tokwi ku saba, Jesu n’a file linguli ze peli. N’a ba bulelezi kuli: “Ha ni li, litaha ze peli li lekanga penny i liñwi? Kanti ha ku na taha, niheba i liñwi, ye wela fafasi Ndat’a mina a sa [lemuhi, NW]. Mane ni milili ya litoho za mina i balilwe kamukana. Cwale mu si ke mwa saba; mu fita litaha ze ñata.” (Mateu 10:29-31) Mu lemuhe kuli Jesu n’a nyalanisize ku sa saba mwa nako ya matata ni ku kolwa kuli Jehova wa iyakatwa luna ka butu. Ku bonahala kuli muapositola Paulusi n’a na ni buikolwiso bo bu cwalo. N’a ñozi kuli: “Mulimu h’a lu yemela, ki mañi ya ka lu lwanisa? Yena ya si ka katwa Mwan’a hae tota, kono a lu fa yena, kaufel’a luna, u ka eza cwañi, kana a si ke a lu fa ni linto kaufela hamoho ni yena?” (Maroma 8:31, 32) Mu talimane ni butata bufi kamba bufi, ni mina mwa kona ku ba ni buikolwiso bwa kuli Jehova wa iyakatwa mina ka butu ibe fela mwa zwelapili ku sepahala ku yena. Seo si ka bonahala hahulu ni ku fita ha lu ka nyakisisa hande kelezo ya Jesu kwa baapositola ba hae.
Butokwa bwa Taha
7, 8. (a) Litaha ne li ngiwa cwañi mwa linako za Jesu? (b) Ku bonahala kuli ki kabakalañi Mateu 10:29 ha i itusisa linzwi la Sigerike le li nyinyafaza ka ku ama kwa “litaha”?
7 Liswanisezo za Jesu li talusa hande buiyakato bwa Jehova ku yo muñwi ni yo muñwi wa batanga ba Hae. Lu nge pili taba ya litaha. Mwa linako za Jesu, litaha ne li ciwa, kono Luka 12:6.
kakuli ne li sinyanga licalo, hañata ne li ngiwa ku ba lisinyi. Litaha ne li atile, mi ne li cipile kuli mane ze peli ne li konwa ku lekwa ka penny i liñwi. Mapenny a mabeli n’a kona ku leka litaha, isi z’e ne, kono ze ketalizoho—ya buketalizoho ne li ya pasela!—8 Hape mu nahane fo ne ka kuma kanyunywani kao. Ha i bapanyiwa kwa linyunywani ze ñwi ze ñata, nihaiba taha ye s’e hulile luli ki ye nyinyani luli. Niteñi, linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli “litaha” kwa Mateu 10:29 li talusa sihulu tutaha to tunyinyani. Ku bonahala kuli Jesu n’a bata kuli baapositola ba hae ba nahane nyunywani ye nyinyani ka ku fitisisa. Sina mo i bulelela hatiso ye ñwi, “Jesu u fa mutala wa kanyunywani ka kanyinyani-nyinyani mi mane hape u itusisa linzwi le li nyinyafaza luli!”
9. Swanisezo ya Jesu ya litaha i koñomeka sisupo mañi se situna?
9 Swanisezo ya Jesu ya litaha i koñomeka sisupo se situna: Ze bonahala kwa batu ku ba ze si na tuso ki za butokwa ku Jehova Mulimu. Jesu n’a koñomekile hape taba ya niti yeo ka ku ekeza ku bulela kuli taha ye nyinyani ha i koni ku “wela fafasi” Jehova a sa lemuhi. * Tuto ya teñi ya ikutwahaza. Haiba Jehova Mulimu u lemuha kanyunywani ka ka si na tuso, ka kanyinyani ka ku fitisisa, kaniti kona kuli u iyakatwa hahulu butata bo bu tahela mutu ya ketile ku mu sebeleza.
10. Pulelo ye li: “Milili ya litoho za mina i balilwe kamukana” i talusañi?
10 Kwand’a swanisezo ya hae ya litaha, Jesu hape n’a bulezi kuli: “Milili ya litoho za mina i balilwe kamukana.” (Mateu 10:30) Pulelo ye kuswani yeo, kono ili ye na ni taluso ye tuna i ekeza kwa m’ata a sisupo sa swanisezo ya Jesu ya litaha. Mu nahane nto ye: Toho ya mutu hañata i banga ni milili ye eza 100,000. Hañata mulili u li muñwi ha u bonahalangi ku ba o shutana ni o muñwi, mi ha ku na mulili u li muñwi o bonahala kuli lu tokwa ku u iseza hahulu pilu. Niteñi, Jehova Mulimu u lemuha mulili ni mulili mane ni ku u bala. Hakulicwalo he, kana ku na ni nto ye ñwi mwa bupilo bwa luna y’a sa koni ku ziba Jehova? Kaniti Jehova wa utwisisa mw’a inezi yo muñwi ni yo muñwi wa batanga ba hae. Luli, w’a “talima pilu.”—1 Samuele 16:7.
11. Davida n’a bonisize cwañi kuli n’a kolwa kuli Jehova n’a iyakatwa yena ka butu?
11 Davida ya n’a bile ni matata a mañata mwa bupilo n’a kolwa kuli Jehova n’a iyakatwa yena. N’a ñozi kuli: “[Muñ’a] Bupilo, u ni likile, mi u ni zibile. U ziba niha ni ina, niha ni zuha, u ziba muhupulo wa ka u sa li kwahule.” (Samu 139:1, 2) Ni mina mwa kona ku sepa kuli Jehova wa mi ziba ka butu. (Jeremia 17:10) Mu si ke mwa matela ku nga kuli ha mu ba butokwa mi meto a Jehova a’ bona lika kaufela h’a koni ku mi lemuha!
“U Buluke Mioko ya Ka mwa Botolo ya Hao”
12. Lu ziba cwañi kuli Jehova wa ziba hande manyando a batu ba hae?
12 Jehova wa ziba yo muñwi ni yo muñwi wa batanga ba hae, mi hape wa ziba hande matata e ba na ni ona. Ka mutala, Maisilaele ha ne ba nyandiswa mwa butanga, Exoda 3:7) Kw’a omba-omba luli ku ziba kuli ha lu li mwa muliko, Jehova wa bona ze ezahala mi wa utwa sililo sa luna! Kaniti wa isa pilu kwa manyando a luna.
Jehova n’a bulelezi Mushe kuli: “Ni boni, ni bonelezi ku swenyeha kwa sicaba sa ka kwa Egepita, ni utwile sililo sa bona bakeñisa banyandisi ba bona; kakuli ni ziba manyando a bona.” (13. Ki sifi se si bonisa kuli Jehova luli wa iyakatwa batanga ba hae?
13 Buiyakato bwa Jehova ku ba ba mwa swalisano ni yena bu boniswa hape ki maikuto a hae kwa Maisilaele. Nihaike manyando a bona hañata n’a tahiswa ki ku sa utwa kwa bona, Isaya n’a ñozi ka za Jehova kuli: “Mwa liñalelwa za bona a kalelwa hamoho ni bona.” (Isaya 63:9) Kacwalo, ka ku ba batanga ba Jehova ba ba sepahala, mwa kona ku ba ni buikolwiso bwa kuli ha mu utwa butuku, ni Jehova wa utwa butuku. Kana taba yeo ha i mi susuezi ku talimana ni manyando ka bundume ni ku zwelapili ku eza mo mu konela kaufela ku mu sebeleza?—1 Pitrosi 5:6, 7.
14. Samu 56 ne i ñolezwi mwa muinelo o cwañi?
14 Buikolwiso bwa Mulena Davida bwa kuli Jehova n’a mu babalela ni ku iyakatwa yena bu bonahala mwa Samu 56, ya n’a ñozi Davida ka nako ya n’a baleha Mulena Saule wa sibulai. Davida n’a balehezi kwa Gati, kono Mafilisita ha ne ba mu zibile, a saba kuli n’a ka hapiwa. N’a ñozi kuli: “Lila za ka za ni hatikela lizazi kaufela; ki ba bañata ba ba ni lwanisa ka buiziniko.” Kabakala muinelo o maswe wa n’a li ku ona, Davida a itilelela ku Jehova. N’a bulezi kuli: “Lizazi kaufela ba lwanisa manzwi a ka; mihupulo ya bona kaufela i isa kwa ku ni sinyeza.”—Samu 56:2, 5.
15. (a) Davida n’a talusañi ha n’a kupile Jehova ku beya mioko ya hae mwa botolo kamba mwa buka? (b) Haiba tumelo ya luna i likiwa, lu kona ku ba ni buikolwiso mañi?
15 Mi ka ku ya ka mo ku ñolezwi kwa Samu 56:8, Davida u bulela manzwi a’ makaza a’ li: “U zibile ku yambaela kwa ka, u buluke mioko ya ka mwa botolo ya hao, ha ni li, i ñozwi kaufela mwa buka ya hao?” Manzwi ao a talusa pabalelo ya Jehova ye tuna ka nzila ye nyangumuna! Ha lu swenyeha, lwa kona ku lotisa mioko fapil’a Jehova. Nihaiba Jesu ya n’a petehile n’a ezize cwalo. (Maheberu 5:7) Davida n’a kolwa kuli Jehova n’a mu talimezi mi n’a ka bona butuku bwa n’a utwa, inge kuli n’a beya mioko ya hae mwa botolo kamba ku i ñola mwa buka. * Mwendi mu ikutwa kuli mioko ya mina ne i ka ba ye miñata mwa botolo ye cwalo kamba ne i ka taza mapepa a mañata a buka ye cwalo. Haiba ku cwalo, mu we pilu. Bibele i lu kolwisa kuli: “[Muñ’a] Bupilo u fakaufi ni ba ba na ni pilu ye lobehile, mi u pilisa ba ba ikutwa ku swaba mwa moya wa bona.”—Samu 34:18.
Ku Ba wa Likunutu za Mulimu
16, 17. (a) Lu ziba cwañi kuli Jehova wa iyakatwa matata a batu ba hae? (b) Ki lifi zeo Jehova a ezize ilikuli batu ba kone ku ba ba likunutu za hae?
16 Taba ya kuli Jehova u ‘balile milili ya litoho za luna’ i lu tusa ku bona kuli Mulimu ye lu na ni tohonolo ya ku lapela ki Mulimu ya na ni temuho ni buiyakato. Niha lu na ni ku libelela lifasi le linca le li sepisizwe kuli matuku ni manyando kaufela li to feliswa, ku na ni nto ye nde luli yeo Jehova a sweli ku ezeza batu ba hae honafa. Davida n’a ñozi kuli: “Ba ba saba [Muñ’a] Bupilo ki ba likunutu za hae, mi u ba bonisa za bulikani bwa hae.”—Samu 25:14.
17 Ku ba ‘ba likunutu za Jehova.’ Kwa batu ba ba si ka petahala, taba yeo i bonahala kuli ha i konahali! Kono Jehova u mema ba ba mu saba kuli ba yo ina mwa tabernakele ya hae. (Samu 15:1-5) Mi ki lifi zeo Jehova a ezeza ba ba yo ina teñi? Davida u talusa kuli u ba bonisa za bulikani bwa hae. Jehova wa ba sepa, u sebela bapolofita ‘milelo’ ya hae ni ze ba swanela ku eza kuli ba i latelele.—Amosi 3:7.
18. Lu ziba cwañi kuli Jehova u bata kuli lu be balikani ba hae ba batuna?
18 Kaniti kwa tabisa ku ziba kuli luna batu ba ba si ka petahala lwa kona ku ba balikani ba batuna ba Jehova Mulimu, yena Y’a Pahami ka ku Fitisisa. Mane u lu susueza kuli lu eze hona cwalo. Bibele i li: “Mu sutelele ku Mulimu mi u ka sutelela ku mina.” (Jakobo 4:8) Jehova u bata kuli lu be balikani ba hae ba batuna. Mane ki kale a nga mihato ya kuli bulikani b’o bu konahale. Sitabelo sa tiululo si konahalisize kuli lu be ni bulikani ni Mulimu ya M’ata Ote. Bibele i li: “Luna lwa lata, kakuli Yena u lu latile pili.”—1 Joani 4:19.
19. Ku itiisa ku kona ku tiisa cwañi bulikani bwa luna ni Jehova?
19 Bulikani b’o bu tiya haiba lu itiisa ha lu li mwa miinelo ye t’ata. Mulutiwa Jakobo n’a ñozi kuli: “Ku itiisa ko, ku na ni ku feleleza musebezi wa kona, kuli mu be ba ba petehile, ba ba hulile luli, ba ba sa tokwi se siñwi.” (Jakobo 1:4) Ki “musebezi” mañi o felelezwa ki ku itiisa mwa butata? Mu hupule “muutwa mwa mubili” wa Paulusi. Ku itiisa ne ku petileñi ku yena? Paulusi n’a bulezi ka za ku itiisa mwa miliko kwa hae kuli: “Hakulicwalo, ka tabo luli, ni lata ku itumba ka mifokolo ya ka, kuli ni apeswe mata a Kreste. Kabakaleo, mo ni lata ki mwa mifokolo, ni mwa linyefulo, ni mwa bubotana, ni mwa manyando, ni mwa maswabi, kabakala Kreste. Kakuli nako ye ni fokola, ki yona nako ye ni na ni mata.” (2 Makorinte 12:9, 10) Paulusi n’a boni kuli Jehova n’a ka mu fa m’ata a n’a tokwahala—‘mata a matuna hahulu’ haiba ku tokwahala—kuli a kone ku itiisa. Ku eza cwalo ne ku mu suteleza hahulu ku Kreste ni ku Jehova Mulimu.—2 Makorinte 4:7; Mafilipi 4:11-13.
20. Lu kona ku kolwelañi kuli Jehova u ka lu tusa ni ku lu omba-omba ha lu li mwa maswenyeho?
20 Mwendi Jehova u tuhelezi miliko ya mina ku zwelapili. Haiba ku cwalo, mu hupule sepiso y’a file ba ba mu saba kuli: “Ha ni na ku ku tuhela, ha ni na ku ku fulalela.” (Maheberu 13:5) Tuso ye cwalo ni ku omba-ombiwa mwa kona ku li fumana. Jehova u balile ‘milili ya toho ya mina.’ Wa bona buitiiso bwa mina. Wa utwa butuku bo mu utwa. Wa iyakatwa mina luli. Mi ni kamuta h’a na ku ‘libala misebezi ya mina, ni lilato le mu bonisize kwa Libizo la hae.’—Maheberu 6:10.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 2 Manzwi a’ bat’o swana ni ao n’a bulezwi ki Davida munna ya lukile ni bana ba Kora ba ne ba sepahala.—Samu 10:1; 44:24.
^ para. 4 Bibele ha i talusi luli kuli “muutwa mwa mubili” wa Paulusi ne li nto mañi. Mwendi ne li butuku, bo bu cwale ka bwa meto. Kamba mwendi pulelo ya “muutwa mwa mubili” i kona ku talusa baapositola ba buhata ni batu ba bañwi ba ne ba lwanisa buapositola ni bukombwa bwa Paulusi.—2 Makorinte 11:6, 13-15; Magalata 4:15; 6:11.
^ para. 9 Bocaziba ba bañwi ba akaleza kuli ku wela fafasi kwa taha mwendi ha ku talusi fela ku shwa kwa yona. Ba li pulelo ya mwa puo ya kwa makalelo i kana ya ama kwa ku lula kwa nyunywani kuli i nope lico. Haiba ku cwalo, ne ku ka talusa kuli Mulimu wa lemuhanga ni ku iyakatwa nyunywani ku ze i eza ka zazi, isi fela ha i shwa.—Mateu 6:26.
^ para. 15 Mwa linako za kwakale, mabotolo a matalo n’a pangiwa fa matalo a suhilwe a lingu, lipuli, ni likomu. Mabotolo a cwalo n’a itusiswa kwa ku buluka mabisi, mafi kamba mezi. Matalo a n’a suhiwa hahulu ona ne ku kona ku bulukiwa teñi mafula ni veine.
Kana Mwa Hupula?
• Ki lika mañi ze kona ku tahiseza mutu ku ikutwa kuli Mulimu u mu fulalezi?
• Swanisezo ya Jesu ya litaha ni ya kuli milili ya litoho za luna i balilwe li lu lutañi?
• Ku beiwa kwa mioko ya mutu mwa “botolo” kamba mwa “buka” ya Jehova ku talusañi?
• Lu kona cwañi ku ba ‘ba likunutu za Jehova’?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 22]
Ki kabakalañi Jehova ha n’a si ka felisa “muutwa mwa mubili” wa Paulusi?
[Siswaniso se si fa likepe 23]
Swanisezo ya Jesu ya litaha i kona ku lu lutañi?
[Manzwi a bañi ba siswaniso]
© J. Heidecker/VIREO
[Siswaniso se si fa likepe 25]
Ka ku balanga Bibele kamita, lu kona ku kolwa kuli Mulimu wa iyakatwa luna ka butu