Kana Mu Ikunga Kuli Ha Mu Ba Butokwa?

MWAHAL’A nako ye tuna ya bupilo bwa hae, Lena n’a sa ikutwangi kuli ki mutu luli. N’a ize: “Ku shengulwa maswe kwa bwanana ne ku sinyize hahulu bupilo bwa ka kuli mane ha ni sa ikunga kuli ni mutu luli. Ne ni ikutwanga fela kuli ha ni sa na tuso ni ye kana.” Simone ni yena ha iheta kwa nako ya n’a hula, u li: “Ha ni tibisa mihupulo ne ni ikutwa ku ba mukungulu mi ne ni ikunga kuli ha ni se siñwi.” Kacenu ku na ni batu ba bañata ba ba si na tabo bakeñisa ku ikutwa ku sa ba ba butokwa. Kopano ye ñwi ye elezanga ba ba sa nonoboka fa luwaile i bulela kuli ibat’o ba licika la ba ba ba lizezanga luwaile ba bulela kuli ba “zwelapili ku ikunga kuli hasi ba butokwa.”

Licaziba ba bañwi ba li, ku ikutwa ku sa swanela ku kalanga muta batu b’a ngiwa ki ba bañwi kuli ha ba na tuso. Ona muinelo wo u kona ku hula haiba mutu a omanyiwa kamita, a nyaza-nyaziwa hahulu, kamba ku nyandiswa ha situhu. Ku si na taba kuli ki nto mañi ye tisa ona muinelo wo, ze zwanga mwateñi za kona  ku fokolisa mutu kamba mane nihaiba ku mu sinya. Patisiso ya cwanoñu fa ya za bualafi ne i patuluzi kuli batu ba ba ikunga kuli hasi ba butokwa ha ba isepi mi ha ba sepi ba bañwi, mi kacwalo ba sinya-sinyanga silikani sa bona ka ku sa ziba. Piho ye n’e ñozwi ka za patisiso yeo i bulela kuli: “Ka mubulelelo o muñwi, ba ‘itisezanga’ ona muinelo ka sibili o ba saba hahulu.”

Batu ba ba ikutwanga cwalo hañata ki be i bulela Bibele kuli ba na ni ‘minahano ye miñata.’ (Samu 94:19) Ba ikutwanga kuli hasi batu ba bande luli. Muta nto ye ñwi i fosahala, batu ba ba cwalo ba matukelanga ku ipa mulatu. Ba bañwi niha ne ba kana ba ba lumba bakeñisa ze ba petile, ha ba kolwangi kakuli kwatas’a lipilu za bona ba ikutwa sina mutu ya ka tuha a shongololwa. Ba bañata bakeñisa ku lumela kuli ha ba swaneli ku ba ba ba tabile, ba kalanga ku ba ni mukwa o sinya ku eza kuli mane ba ikutwanga kuli ha ba koni ku u felisa. Lena ya bulezwi kwa makalelo, a kala ku sa tabela lico bakeñisa kuli n’a sa ikungi ku ba wa butokwa, mi u itumelela kuli: “Ne ni ikutwa kuli ne ku si na nto ni ye kana ye ne ni kona ku cinca.”

Kana kikuli ba ba lwana ni ‘minahano ye miñata’ ye cwalo kipeto ku felile ba kana ba ikutwanga ona cwalo mwa bupilo bwa bona kaufela? Kana ku na ni se si kona ku ezwa kuli maikuto a cwalo a kone ku feliswa? Bibele i na ni likuka ni likelezo ze sebeza ze tusize ba bañata kuli ba kone ku felisa maikuto a cwalo. Ki lifi ze ñwi za zona likuka zeo, mi li konile cwañi ku tusa batu ba ba ikutwa cwalo kuli ba be ba ba tabile mwa bupilo? Taba ye tatama i ka alaba zona lipuzo ze.