Jehova H’a Na Ku Mi Fulalela

BAKRESTE ba mwa Judea ne ba lwaniswa ka t’ata, mi ne ba lwana ni moya wa bumbakofumu wa batu ba miteñi yeo. Kuli a ba tiise, muapositola Paulusi n’a kutezi ku bulela manzwi a Jehova kwa Maisilaele ha ne ba kena mwa Naha ya Sepiso. Paulusi n’a ñozi kuli: “Ha ni na ku ku tuhela, ha ni na ku ku fulalela.” (Maheberu 13:5; Deuteronoma 31:6) Ku si na kakanyo, sepiso yeo ne i tiisize Bakreste ba Maheberu ba miteñi yeo.

Sepiso ye swana yeo i swanela ku lu tiisa ni luna ha lu nze lu talimana ni lipilaelo za bupilo mwa “linako ze tata” ze. (2 Timotea 3:1) Haiba lu sepile Jehova mi lwa bonisa kuli lu mu sepile luli, u ka lu tiisa niha lu ka ba mwa miinelo ye t’ata hahulu. Kuli lu bone ka m’o Jehova a kona ku taleleleza sepiso ya hae yeo, ha lu nyakisiseñi taba ya ku zwiswa musebezi ka sipundumukela.

Ku Talimana ni Ze Si Ka Libelelwa

Palo ya batu ba ba sa beleki i sweli ya hula mwa lifasi kaufela. Ka ku ya ka magazini ye ñwi ya kwa Poland, kutokwa mibeleko se ku ngiwa kuli ki “bo buñwi bwa butata bo butuna hahulu bo bu unjami batu.” Butata b’o bu teñi nihaiba mwa linaha ze fumile. Ka mutala, nihaiba mwa linaha ze mwa kopano ya Organization for Economic Cooperation and Development, ka 2004 kutokwa mibeleko ne ku “ekezehile mi ne ku fitile fa 32 milioni, ili ku fitelela hahulu muinelo wa kutokwa mibeleko wa mwa ma-1930.” Mwa Poland, liluko la Central Statistical Office ne li bihile kuli mwa December 2003, batu ba 3 milioni ne ba sa beleki, mi yeo ki “palo ye eza 18 pesenti ya batu ba ba swanela ku beleka.” Taba ye ñwi ne i bonisa kuli mwa 2002, kutokwa mibeleko mwa South Africa ne se ku fitile fa palo ye tuna ya 47.8 pesenti!

Batu ba bañata nihaiba bona batanga ba Jehova ba kona ku luza mubeleko ka sipundumukela. “Bumai” bwa kona ku wela mutu ufi kamba ufi. (Muekelesia 9:11) Lu kana lwa ipumana inze lu bulela manzwi a Davida, a’ li: “Manyando a pilu ya ka a ekezehile.” (Samu 25:17) Kana ne mu ka kona ku tiyela muinelo o maswe wo? Muinelo o cwalo wa kona ku lu tahiseza masitapilu ni ku lu fokolisa kwa moya ni kwa mubili. Ha ne mu ka zwiswa  musebezi, kana ne mu ka zwelapili ku tiya?

Ku Tiyela Masitapilu

Caziba Janusz Wietrzyński u talusa kuli: “Ku luza mubeleko sihulu ku utwisanga banna butuku kwa pilu” bakeñisa kuli ki bona sihulu bauti ba mabasi. N’a bulezi kuli ku kona ku tahisa kuli munna “a kenelwe hahulu ki masitapilu” ni kutokwa sepo. Ndate ya zwisizwe musebezi a kana a fela pilu ni ku kala “ku omananga ni lubasi lwa hae.”

Adam, Mukreste ya na ni bana ba babeli u talusa mwa n’a ikutwezi ha n’a zwisizwe musebezi, u li: “Ne ni nyema-nyemanga fela; lika kaufela ne li ni nyemisanga. Busihu ne ni lolanga fela za musebezi ni mwa ku utela bana ba ka ni musal’a ka, ya n’a zwisizwe mubeleko ka sipundumukela ni yena.” Bo Ryszard ni Mariola, ba ba na ni mwana a li muñwi, ha ne ba luzize pene ya bona, ne ba na ni sikoloti se situna kwa panga. Mariola u li: “Ne ni katazehanga nako kaufela, lizwalo la ka ne li ni taluseza kuli ne lu fosize ku nga sikoloti kwa panga. Ne ni sweli ku nahana kuli ki na ya n’a tisize cwalo.” Ha lu li mwa miinelo ye cwalo, lwa kona ku kenelwa ka bunolo ki bunyemi, lipilaelo, ni litongoko mi lwa kona ku fokola. Kacwalo, lu kona ku tiyela cwañi litongoko ze kona ku lu kenela mwa pilu?

Bibele i fa kelezo ye nde ya ku sa latehelwa ki sepo. Muapositola Paulusi n’a file kelezo ye li: “Mu si ke mwa bilaela ka se siñwi; kono mwa linto kaufela mu zibise Mulimu se mu bata ka tapelo ni ka kupo ye na ni buitumelo. Mi kozo ya Mulimu ye fita kutwisiso kaufela, i ka buluka lipilu za mina ni mihupulo ya mina ku Jesu Kreste.” (Mafilipi 4:6, 7) Ku lapela ku Jehova ku ka lu fa “kozo ya Mulimu,” yona kozo ya mwa pilu ye tomile fa tumelo ya luna ku yena. Irena, musal’a bo Adam, u li: “Mwa litapelo za luna, ne lu taluselize Jehova ka za muinelo wa luna ni mo ne lu ka nolofaleza mupilelo wa luna. Bo munn’a ka ba ba kenelwanga ka bunolo ki lipilaelo ba kala ku ikutwa kuli tuso ne i ka fumaneha.”

Haiba mwendi mu luzize musebezi wa mina ka sipundumukela, mu mamele kelezo ya Jesu Kreste ya n’a file mwa Ngambolo ya hae ya fa Lilundu, ye li: “Mu si ke mwa bilaela ka za bupilo bwa mina, ka se mu ka ca, ni ka se mu ka nwa; nihaiba ka za mibili ya mina, ka se mu ka apala. . . . Kono mu bate pili mubuso wa Mulimu ni Ku Luka kwa Hae, mi linto zeo kamukana mu ka li ekelezwa kwateñi.” (Mateu 6:25, 33) Bo Ryszard ni Mariola ne ba mamezi kelezo yeo ha ne ba tiyela butata bwa bona. Bo Mariola ba sa hupula kuli: “Bo munn’a ka ne ba ni omba-ombanga kamita mi ne ba kuta-kutelanga ku bulela kuli Jehova h’a na ku lu fulalela.” Bo Ryszard ba ekeza kuli: “Ka ku lapelanga hamoho kamita, lu konile ku sutelela ku Mulimu ni ku kumalelana, mi seo si lu tiisize pilu luli.”

Moya o kenile wa Mulimu ni ona u ka lu tusa ku itiisa. Moya u kona ku tahisa ku luna buiswalo, mi buiswalo bu kona ku lu tusa ku wa pilu. (Magalata 5:22, 23) Ku kona ku ba t’ata, kono kwa konahala kakuli Jesu n’a sepisize kuli ‘Ndate ya kwa lihalimu u ka fa moya  o kenile ku ba ba u kupa ku yena.’—Luka 11:13; 1 Joani 5:14, 15.

Mu Si Libali Za kwa Moya

Ku zwiswa musebezi ka sipundumukela ku kona ku zwafisa nihaiba Mukreste ya tiile hahulu, kono ha lu swaneli ku libala za kwa moya. Mu nge sina ka mutala Mushe ha n’a na ni lilimo ze 40. Bupilo bwa hae ne bu cincize hahulu ha n’a siile situlo sa hae mwa lapa la mulena ni ku kala ku eza musebezi wa bulisana o ne ba nyenya Maegepita. (Genese 46:34) Mushe n’a na ni ku cinca mupilelo wa hae. Ka lilimo ze 40 ze ne latelezi, n’a ifanile ku Mulimu kuli a mu sikulule ni ku mu bakanyeza ze ne ka taha kwapili. (Exoda 2:11-22; Likezo 7:29, 30; Maheberu 11:24-26) Ku si na taba ni matata, Mushe n’a itiisize kwa moya, mi n’a amuhezi tuto ya Jehova ka pilu kaufela. Haike lu si tuheleli miinelo ye maswe ku hatikela lika za kwa moya ze lu swanela ku eza!

Nihaike kuli ku butuku ku luza musebezi ka ku sa libelela, ku lu fa kolo ya ku tiisa silikani sa luna ni Jehova Mulimu ni batu ba hae. Adam, ya bulezwi kwa makalelo, n’a ikutwile cwalo. U li: “Sibeli sa luna ha ne lu zwisizwe misebezi, ne lu si ka nahana za ku tuhela ku yanga kwa mikopano ya Sikreste kamba mwa bukombwa. Seo ne si lu tusize ku sa bilaela hahulu ka za kamuso.” Bo Ryszard ne ba ikutwile cwalo ni bona, ba li: “Kambe ne lu sa yangi kwa mikopano ni mwa bukombwa, kambe ne lu si ka kona ku itiisa; mi ne lu ka ciwa ki lipilaelo. Ku ambola za kwa moya ni ba bañwi kwa tiisa, kakuli ku lu tusa ku ambola za bona ku fita lipilaelo za luna.”—Mafilipi 2:4.

 Kacwalo, ku fita ku bilaela ka za mubeleko, mu like ku itusisa nako ye ñata ye mu na ni yona kwa ku eza lika za kwa moya ze cwale ka tuto ya ka butu, ku eza misebezi ya puteho, kamba ku ekeza kwa bukombwa bwa mina. Ku fita ku ikinela fela makata, mu “tiise kamita musebezi wa Mulena”—o ka mi tahiseza tabo ni ku tahiseza tabo batu ba ba sepahala ba ba ka amuhela taba ya Mubuso ye mu kutaza.—1 Makorinte 15:58.

Ku Uta Lubasi lwa Mina

Nihakulicwalo, lika za kwa moya ha li na ku lu fa lico. Lu swanela ku hupula manzwi a’ li: “Mutu h’a sa babaleli banabahabo, sihulu ba ndu iliñwi ni ya hae, ki ya latuzi tumelo, mi u fitwa ki ya si ka lumela.” (1 Timotea 5:8) Bo Adam ba li: “Nihaike kuli mizwale mwa puteho ha ba liyehangi ku tusa, ka ku ba Bakreste lu na ni tamo ya ku sa lisela ku bata-bata musebezi.” Lwa kona ku sepa kuli Jehova ni batu ba hae ba ka lu tusa, kono lu si ke lwa libala kuli lu lukela ku nga muhato wa ku bata musebezi.

Ka nzila ifi? Bo Adam ba li: “Mu si ke mwa ikinela fela makata, ku libelela kuli Mulimu u ka eza limakazo. Ha mu bata-bata musebezi, mu si ke mwa liyeha ku taluseza batu kuli mu Lipaki za Jehova. Bazamaisi ba misebezi ba lata Lipaki.” Bo Ryszard ba fa kelezo ye li: “Mu buze mañi ni mañi ye mu ziba ka za kwa ku fumana musebezi, mu si tuheli ku yo shokanga ku ba ba kenya batu misebezi, mu balange manzwi a ñozwi mwa mitende a cwale ka a kuli: ‘Lu bata musali wa ku babalela sihole’; kamba a kuli, ‘Lu bata mubeleki wa swalelele wa ku kutula mabele.’ Mu si tuheli ku bata-bata! Mu si ke mwa iketela musebezi wa ku eza, mu eze nihaiba musebezi wa mangamu kamba musebezi o mu sa tabeli.”

Kaniti, ‘Mulena Jehova ki Yena ya mi tusa.’ Yena ha ‘na ku mi tuhela, mi ha na ku mi fulalela.’ (Maheberu 13:5, 6) Ha mu swaneli ku bilaela hahulu-hulu. Davida n’a ñozi mwa Lisamu kuli: ‘U beye nzila ya hao ku Muñ’a Bupilo. U mu sepe, mi ku ka sebeza Yena.’ (Samu 37:5) ‘Ku beya nzila ya luna ku Jehova’ ku talusa ku itinga ku yena ni ku eza lika ka mwa latela, nihaikaba kuli miinelo i lu tatafalezi.

Bo Adam ni Irena ne ba konile ku ipilisa ka ku tapisanga mawindo ni bulilo ni ku sa sinya-sinya pene ha ne ba lekanga lika. Hape ne ba yo shokanga ku ba ba kenya batu misebezi. Bo Irena ba li: “Ne lu fumananga tuso fo ne lu i tokwela kaufela.” Bo Adam ba li: “Lu lemuhile kuli lika ze ne lu kupanga mwa litapelo za luna ne li si ka lumelelana hahulu ni tato ya Mulimu. Seo si lu tusize ku itinga ku yena ni ku sa eza lika ka kutwisiso ya luna beñi. Ki ko kunde ku libelela ku Mulimu kuli yena a lu tuse.”—Jakobo 1:4.

Bo Ryszard ni Mariola ne ba ezanga misebezi ye miñata kuli ba ipilise kono hape ne ba kutazanga mwa likalulo mo ku na ni butokwi bwa bakutazi. Bo Ryszard ba li: “Ne lu fumananga mibeleko fo ne ku ezahalelanga kuli ha lu na luli sa ku ca. Ne lu hananga misebezi ye minde ye ne ka lu cela nako ya ku eza lika za kwa moya. Ne lu libelelanga fela ku Jehova.” Ba lumela kuli Jehova ki yena ya n’a lukisize lika kuli ba kone ku lifela ndu ka ku cipa ku fitela bo Ryszard ha ne ba fumani musebezi.

Ku zwiswa musebezi ku butuku hahulu, kono ha mu ipumana mwa muinelo o cwalo, mu nge kuli yeo ki nako ya ku iponela taba ya niti ya kuli Jehova h’a na ku mi fulalela. Jehova wa mi babalela. (1 Pitrosi 5:6, 7) U sepisize ka mupolofita Isaya kuli: “Si bilaeli kakuli ki Na Mulimu wa hao. Ni ka ku fa mata, e, ni ka ku tusa.” (Isaya 41:10) Mu si ke mwa fokoliswa ki muinelo o si ka libelelwa, inge cwalo wa ku latehelwa ki mubeleko. Mu eze ka mo mu konela kaufela kihona mu ka siya lika kaufela mwa mazoho a Jehova. Mu libelele ku Jehova, ‘inze mu kuzize.’ (Malilo 3:26) Mu ka kutula limbuyoti ze tuna.—Jeremia 17:7.

[Siswaniso se si fa likepe 9]

Mu itusise nako ya mina kwa ku eza za kwa moya

[Maswaniso a fa likepe 10]

Mu itute ku sa sinya-sinya mali, mi mu si ke mwa keta musebezi wa ku eza