Ku Bata ku Luka ku Ka Lu Sileleza

“Mu bate pili . . . Ku Luka kwa [Mulimu].”—MATEU 6:33.

1, 2. Ki keto mañi ya na ezize kalibe yo muñwi wa Sikreste, mi ki kabakalañi ha na ezize keto ye cwalo?

KALIBE yo muñwi wa Sikreste ya pila kwa Asia n’a beleka sina muñoli mwa ofisi ye ñwi ya muuso. Na isize pilu kwa musebezi wa hae, n’a itahanelanga kwa musebezi mi n’a sa sinyangi nako ha li fa musebezi. Kono bakeñisa kuli musebezi wa hae n’e li wa swalelele, wa fita fa ku nyakisiswa. Nduna wa likolo a taluseza kalibe yo kuli u ka mu kenyeleza fa musebezi mi mane ni ku mu fa situlo, ibile fela a lumela ku lobala ni yena. Kalibe yo a itakata kuli ha koni ku eza cwalo, ni kwa na ka luza musebezi wa hae.

² Kana kalibe yo wa Sikreste n’a sa ngi lika ka mo li lukela ku bela? Batili, n’a latelela ka tokomelo manzwi a Jesu a li: “Mu bate pili . . . Ku Luka kwa [Mulimu].” (Mateu 6:33) Ku yena kalibe yo, ku mamela likuka ze lukile n’e li kwa butokwa hahulu ku fita ku ipumanela mubeleko ka ku eza buhule.—1 Makorinte 6:18.

Libaka Ku Luka Ha Ku Li kwa Butokwa

3. Ku luka kiñi?

³ “Ku luka” ku talusa ku kumalela kwa likuka za muzamao. Mwa Bibele manzwi a Sigerike ni Siheberu a ku luka a talusa ku “nama” kamba ku “nepahala.” Hasi ku ipona ku luka, kona ku ikatula ka likuka za itomezi mutu ka sibili. (Luka 16:15) Kono ki ku nepahala ko ku tomile fa likuka za Jehova. Ki ku luka kwa Mulimu.—Maroma 1:17; 3:21.

4. Ki kabakalañi ku luka ha ku li kwa butokwa ku Mukreste?

⁴ Ki kabakalañi ku luka ha ku li kwa butokwa? Ku butokwa kakuli Jehova yena “Mulimu wa ku luka,” u shemubanga batu ba hae ha ba bonisa ku luka. (Samu 4:1; Liproverbia 2:20-22; Habakuki 1:13) Mutu kaufela ya sa ezi ka ku luka ha koni ku ba ni silikani se sinde ni yena. (Liproverbia 15:8) Kona libaka muapositola Paulusi ha n’a susuelize Timotea kuli: “Saba litakazo za kwa bucaha; kono u tundamene ze lukile,” hamohocwalo ni mikwa ye miñwi ya butokwa. (2 Timotea 2:22) Mi hape kona libaka Paulusi, ha n’a kolohanya likalulo ze fapahana za lilwaniso za kwa moya, n’a kopanyelelize teñi ni “sisilelezo sa fa sifuba, ili Ku Luka.”—Maefese 6:14.

5. Batu ba ba si ka petahala ba kona cwañi ku bata ku luka?

⁵ Ki niti kuli ha ku na mutu ya lukile ka ku tala luli. Batu kaufela ba hoza ku sa petahala ku zwa ku Adama, mi ku zwa fela ha ba pepwa kaufela bona ki baezalibi, ha ba si ka luka. Kono Jesu n’a bulezi kuli lu swanela ku bata ku luka. Kana kwa konahala ku eza cwalo? Kwa konahala kakuli Jesu n’a file bupilo bwa hae bo bu petehile kuli a lu liulule, mi haiba lu bonisa tumelo mwa sitabelo seo, Jehova u itakaleza ku lu swalela libi za luna. (Mateu 20:28; Joani 3:16; Maroma 5:8, 9, 12, 18) Ha lu nze lu ituta likuka za Jehova ze lukile ni ku lika ka t’ata ku li mamela—ili ku lapela ka ku kupa tuso ya ku tula mifokolo ya luna—Jehova u ka amuhela bulapeli bwa luna fa mutomo wa sitabelo sa Jesu. (Samu 1:6; Maroma 7:19-25; Sinulo 7:9, 14) Taba yeo ya tiisa luli!

Ku Ba ya Lukile mwa Lifasi Le Li Si ka Luka

6. Ki kabakalañi lifasi ha ne li li sibaka se si lubeta kwa Bakreste ba pili?

⁶ Balutiwa ba Jesu ne ba kopani ni muinelo o t’ata ha ne ba filwe musebezi wa ku ba lipaki “ku isa kwa mafelelezo a lifasi.” (Likezo 1:8)  Libaka kaufela ze ne ba filwe ku kutaleza teñi ne li “lapalezi mwatas’a ya maswe,” yena Satani. (1 Joani 5:19) Lifasi ne li ninguzwi ki moya o maswe wa hulisa Satani, mi Bakreste ne ba ka kukuezwa ki ona moya wa lifasi wo o silafaza. (Maefese 2:2) Kwa Bakreste lifasi ne li li sibaka se si lubeta. Ne ba ka kona fela ku itiisa ka busepahali ha ne ba ka bata pili ku luka kwa Mulimu. Buñata bwa bona ne ba itiisize, kono ba sikai bona ne ba fapuhile mwa ‘nzila ya niti’ kamba ya ku luka.—Liproverbia 12:28; 2 Timotea 4:10.

7. Ki buikalabelo mañi bo bu tokwa kuli Mukreste a hane likukuezo ze sinya?

⁷ Kana lifasi kacenu ki sibaka se sinde kwa Bakreste ku fita mo ne li inezi sa pili? Batili! Mane lifasi kacenu li sinyehile hahulu ku fita ni mwa miteñi ya baapositola. Satani mane u lundulezwi fa lifasi mi u lwanisa ka mabifi Bakreste ba ba tozizwe, “ba ba sa siyezi ba lusika lwa [musali], bona ba ba buluka milao ya Mulimu, ni ba ba sweli bupaki bwa Jesu.” (Sinulo 12:12, 17) Satani hape u lwanisa mutu kaufela ya yemela lona ‘lusika’ lo. Kono Bakreste ha ba koni ku ñweha mwa lifasi. Nihaike hasi ba lifasi, ba na ni ku pila ku lona. (Joani 17:15, 16) Mi ba na ni ku kutaza ku lona ili ku bata ba ba swanela bupilo ni ku ba luta ku ba balutiwa ba Kreste. (Mateu 24:14; 28:19, 20) Kacwalo bakeñisa kuli Bakreste ha ba koni ku ambuka ka ku tala likukuezo ze sinya za lifasi le, ba lukela ku hana ku komiwa ki zona. Ha lu nyakisiseñi z’e ne za likukuezo zeo.

Lilaba la Buhule

8. Ki kabakalañi Maisilaele ha ne ba kalile ku lapela milimu ya Mamoabi?

⁸ Bukaufi ni mafelelezo a musipili wa bona wa mwa lihalaupa wa lilimo ze 40, Maisilaele ba bañata ne ba fapuhile mwa nzila ya ku luka. Ne ba iponezi likezahalo ze ñata za mwa n’a ba punyuhiselize Jehova, mi ne ba tuha ba kena mwa Naha ya Sepiso.Kono ka yona nako ya butokwa yeo, Maisilaele ba kala ku sebeleza milimu ya Mamoabi. Libaka ne li lifi? Ne ba komilwe ki “takazo ya nama.” (1 Joani 2:16) Ze ñozwi li bala kuli: “Sicaba sa kala ku isinya ka buhule ni bana ba basizana ba Moabi.”—Numere 25:1.

9, 10. Ki miinelo mañi ye li teñi kacenu ye tokwa kuli kamita lu tokomele hahulu likukuezo ze sinya za litakazo za nama?

⁹ Yona kezahalo yeo i bonisa ka m’o litakazo za nama ze fosahezi li kona ku sinyeza batu ba ba sa tokomeli. Lu swanela ku ituta kwa kezahalo yeo, sihulu bakeñisa kuli buhule se bu lumelezwa ki batu ba bañata mwa lifasi. (1 Makorinte 10:6, 8) Piho ye futuka kwa United States i li: “Pili 1970 i si ka fita kale, mwa libaka kaufela za America mulao ne u hanisa munna ni musali ba ba si ka nyalana kuli ba pile hamoho. Kono la kacenu le, taba yeo se i itimbile milala. Ibata iba licika la manyalo kaufela a pili n’a kalile ka mapoto.” Ona mukwa wo ni mikwa ye miñwi cwalo ya buitamaeli i atile mwa linaha ze ñata. Mikwa ye cwalo i fumaneha mwa lifasi lote, mi ka bumai, ni Bakreste ba bañwi ba ikenyize ku yona mikwa yeo—mane ba fitile ni fa ku zwisiwa mwa puteho ya Sikreste.—1 Makorinte 5:11.

¹⁰ Mi hape ku bonahala kuli kai ni kai ku shaelwa litaba za buhata ze susueza buhule. Mafilimu ni litukiso za fa tivi li bonisa inge kuli ku lukile ku ba banca kuli ba lobale hamoho ba siyo  mwa manyalo. Ku boniswa inge kuli ku eza kalombe kwa swanela. Mi kwa masinema a mañata se ku boniswa hahulu batu ba ba eza tobali ye iponahalela hande-ndende. Hape maswaniso a batu ba ba eza tobali luli se a fumaneha ka bunolo fa intaneti. Ka mutala, mubihi wa makande mwa mutende o muñwi n’a bihile kuli nako ye ñwi mwan’a hae wa mushimani wa lilimo ze 7 ha kotoka kwa sikolo a mu taluseza ka tabo ye tuna kuli mulikan’a hae kwa sikolo u fumani kalulo ya fa intaneti ye bonisa basali ba ba mapunu ba ba eza buhule. Bondat’ahe ba imbwetukela fela, kono puzo ki ya kuli, ki ba ba kai banana ba ba fumani zona likalulo ze cwalo fa intaneti ba sa talusezangi bashemi ba bona? Mi ku zwa fo, ki ba ba kai bashemi ba ba ziba ze mwa lipapali za fa vidio ze ba bapalanga bana ba bona? Lipapali ze ñata ze tumile hahulu za fa vidio li bonisa buhule bo bu nyenyisa, hamohocwalo ni likezo za sidimona ni mifilifili.

11. Lubasi lu kona ku silelezwa cwañi kwa buhule bo bu yambile lifasi?

¹¹ Lubasi lu kona cwañi ku hanyeza lika ze silafezi cwalo ze twi ki za ku itabisa fela? Lu kona ku eza cwalo ka ku bata pili ku luka kwa Mulimu, ili ku hana ku ikenya mwa nto ifi kamba ifi ye li muzamao o maswe. (2 Makorinte 6:14; Maefese 5:3) Bashemi ba ba tonela hande lika ze ba eza bana ba bona ni ku luta bana ba bona lilato la ku lata Jehova ni milao ya hae ye lukile ba ba sileleza kwa maswaniso a mapunu, lipapali za fa vidio ze bonisa mapunu, mafilimu a batu ba ba eza buhule ni kwa litiko ze ñwi ze si ka luka.—Deuteronoma 6:4-9. *

Kukuezo ye Zwa ku Bo Lu Yahile ni Bona

12. Ki butata mañi bo ne bu zuhile mwa miteñi ya baapositola?

¹² Paulusi ha n’a li kwa Listra mwa Asia Minor, n’a folisize munna cwana ka makazo. Taba yeo i ñozwi kuli: “Buñata ha bu bona se si ezizwe ki Paulusi, bwa kala ku huwa ka puo ya Silikaonia, bwa li: Milimu i til’o lu potela i ngile sibupeho sa batu. Mi Barnabasi, ne ba li ki Jupitere; Paulusi, ba li ki Mercuri, kakuli ki yena ya n’a bulela.” (Likezo 14:11, 12) Kono hasamulaho bona buñata bo hape bwa bata ku bulaya Paulusi ni Barnabasi. (Likezo 14:19) Batu bao kaniti ne ba komilwe fela ki likukuezo za batu ba ne ba yahile ni bona. Ku bonahala kuli batu ba bañwi ba mwa sibaka seo ha ne ba bile Bakreste, ne ba si ka tokolomoha mikwa ya bona ya mioya. Kakuli Paulusi mwa liñolo la n’a ñolezi Bakreste ba kwa Kolose, n’a ba elelize ka za “ku sebeleza mangeloi.”—Makolose 2:18.

13. Ki lifi lizo ze ñwi za lukela ku ambuka Mukreste, mi u kona ku fumana cwañi m’ata a ku eza cwalo.

¹³ Bakreste kacenu ni bona ba tokwa ku ambuka lizo ze tumile ze simuluha kwa bulapeli bwa buhata ze loba likuka za Sikreste. Ka mutala, mwa libaka ze ñwi, mikiti ye miñata ye ezwanga ka nako ya ku pepwa ni fa lifu i tomile fa lishano la kuli ku na ni moya o bandukanga  lifu ni ku zwelapili ku pila. (Muekelesia 9:5, 10) Mwa libaka ze ñwi ku na ni sizo sa ku isa basizana ba ba nyinyani kwa mupato. Ye ki kezo ye situhu ye sa lukaneli mi i lwanisana ni pabalelo ye lilato yeo bashemi ba Sikreste ba swanela ku bonisa kwa bana ba bona. (Deuteronoma 6:6, 7; Maefese 6:4) Bakreste ba kona cwañi ku hanela kukuezo ya batu bo ba yahile ni bona ni ku hana mikwa ye cwalo? Ba kona ku eza cwalo ka ku sepa Jehova ka ku tala. (Samu 31:6) Mulimu ya lukile u ka tiisa ni ku babalela ba ba mu bulelela ku zwelela kwa lipilu za bona kuli: ‘Ki Wena mapilelo a ka ni sisabelo sa ka, ki Wena Mulimu wa ka ye ni sepile.’—Samu 91:2; Liproverbia 29:25.

Mu Si Libali Jehova

14. Ki kelezo mañi ya n’a file Jehova kwa Maisilaele nakonyana pili ba si ka kena kale mwa Naha ya Sepiso?

¹⁴ Nakonyana pili Maisilaele ba si ka kena kale mwa Naha ya Sepiso, Jehova n’a ba elelize ku sa mu libala. N’a ize: “U tokomele, u si ke wa libala [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa hao, ka ku sa zamaya mwa milao ya hae, ni mwa likatulo za hae, ni mwa litaelo za hae ze ni ku laela kacenu; ha s’o cile, u kusi, s’o yahile mandu a mande mi u ina ku ona, mi likomu za hao ni lingu za hao se li tutile hahulu, mi s’o luwile silivera ni gauda ye ñata, mi za hao kaufela li atile: Fo, pilu ya hao i ka suhana ya ikuhumusa, mi wa libala [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa hao ya ku zwisize mwa naha ya Egepita, mwa ndu ya butanga.”—Deuteronoma 8:11-14.

15. Lu kona ku ikolwisa cwañi kuli ha lu libali Jehova?

¹⁵ Kana kwa kona ku ezahala nto ye swana kacenu? Eni, kwa konahala haiba lu isa mamelelo kwa lika ze si za butokwa. Kono haiba lu bata pili ku luka kwa Mulimu, bulapeli bwa niti bu ka ba bwa butokwa ka ku fitisisa mwa bupilo bwa luna. Sina mwa lu susueleza Paulusi, lu ka “yolisa linako” mi lu ka tiiseza hahulu bukombwa bwa luna ka ku lemuha nako ye lu pila ku yona. (Makolose 4:5; 2 Timotea 4:2) Kono haiba lu nga ku ishumusa kamba ku zuma linzila za ku itabisa ka zona ku ba lika za butokwa hahulu ku fita ku fumanehanga kwa mikopano ni ku yanga mwa bukombwa, lu kana lwa libala Jehova ka ku mu beya mwa sibaka sa bubeli mwa bupilo bwa luna. Paulusi n’a bulezi kuli mwa mazazi a maungulelo, batu ba ka “lata minyaka, isi Mulimu.” (2 Timotea 3:4) Bakreste ba ba sepahala ba itekulanga kamita kuli ba bone haiba ha ba si ka kukuezwa ki munahanelo wa mufuta wo.—2 Makorinte 13:5.

Mu Itibelele kwa Moya wa ku Ipusa

16. Ki moya mañi wa n’a bonisize Eva ni batu ba bañwi mwa miteñi ya Paulusi?

¹⁶ Mwa Edeni, Satani n’a konile ku itusisa takazo ya Eva ya buitati bwa ku bata ku ipusa. Eva n’a bata ku iketelanga se si lukile ni se si maswe. (Genese 3:1-6) Mwa miteñi ya baapositola, ba bañwi mwa puteho ya Korinte ne ba na ni moya o swana wa ku bata ku ipusa. Ne ba nahana kuli ba ziba ze ñata ku fita Paulusi, mi Paulusi a ba shendekela ka ku ba biza baapositola ba batuna.—2 Makorinte 11:3-5; 1 Timotea 6:3-5.

17. Lu kona ku ambuka cwañi ku hulisa moya wa ku bata ku ipusa?

¹⁷ Kacenu le, buñata bwa batu mwa lifasi ki  “matanya, ni ba ba inuneka,” mi Bakreste ba bañwi ba kukuelizwe kabakala ku ba ni yona minahanelo ye cwalo. Bakreste ba bañwi mane ba fitile fa ku lwanisa niti. (2 Timotea 3:4; Mafilipi 3:18) Mwa litaba ze ama bulapeli bwa niti, ki kwa butokwa ku talimela ku Jehova kwa neku la ketelelo ni ku swalisana ni “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” ni maeluda ba mwa puteho. Ku eza cwalo kona ku bata ku luka, mi kwa lu sileleza kuli lu si ke lwa hulisa moya wa ku bata ku ipusa. (Mateu 24:45-47; Samu 25:9, 10; Isaya 30:21) Puteho ya ba ba tozizwe ki “musumo ni sehezo ye seheza niti.” Jehova u tomile puteho ye kuli a lu sileleze ni ku lu etelela. (1 Timotea 3:15) Ku lemuha musebezi wa butokwa o petiwa ki puteho ye ku lu tusa kuli lu ‘si ke lwa eza se siñwi ka buipabazo bwa fela,’ ha lu nze lu ipeya ka buikokobezo kwa tato ya Jehova ye lukile.—Mafilipi 2:2-4; Liproverbia 3:4-6.

Mu Likanyise Jesu

18. Lu susuezwa ku likanyisa Jesu mwa linzila lifi?

¹⁸ Bupolofita bwa Bibele bu bulela Jesu kuli: “U lata niti [kamba ku luka], mi u toile bumaswe.” (Samu 45:7; Maheberu 1:9) Wo ki mutala o munde luli o lu swanela ku likanyisa. (1 Makorinte 11:1) Jesu n’a si ka ziba fela likuka za Jehova ze lukile; kono n’a li lata. Kacwalo Satani ha n’a mu likile mwa lihalaupa, Jesu n’a si ka kata-kata kono n’a tiile ha n’a hanela Satani ku mu kelusa “mwa mukwakwa o na ni niti [kamba ku luka].”—Liproverbia 8:20; Mateu 4:3-11.

19, 20. Ki lika mañi ze nde ze zwa mwa ku bata ku luka?

¹⁹ Ki niti kuli litakazo za nama li buhali. (Maroma 7:19, 20) Kono niteñi haiba ku luka ki kwa butokwa hahulu ku luna, ku ka lu tiisa kuli lu si ke lwa yaululwa ki bumaswe. (Samu 119:165) Lilato la luna le lituna la ku lata ku luka li ka lu sileleza muta lu kopana ni nto ye fosahalile. (Liproverbia 4:4-6) Mu hupule kuli ka nako ifi kamba ifi ha lu komiwa ki muliko, lu fa Satani tulo. Kacwalo ki ko kunde hahulu ku hanela Satani ni ku fa tulo ku Jehova.—Liproverbia 27:11; Jakobo 4:7, 8.

²⁰ Bakeñisa kuli Bakreste ba niti ba bata ku luka, ba “tala miselo ya ku luka, ye beiwa ka Jesu Kreste, [kuli] ibe kanya ni milumbeko ku Mulimu.” (Mafilipi 1:10, 11) Ba apala “mutu yo munca ya bupwa ka siswaniso sa Mulimu mwa ku luka, ni mwa ku kena kwa niti.” (Maefese 4:24) Ki ba Jehova mi ba pilela ku mu sebeleza ku fita ku itabisa ili bona? (Maroma 14:8; 1 Pitrosi 4:2) Mi yeo kona taba ye etelela minahano ni likezo za bona. Mi ka ku eza cwalo ba tabisa pilu ya ndat’a bona wa kwa lihalimu!—Liproverbia 23:24.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Kona ku Talusa?

• Ki kabakalañi ku bata ku luka ha ku li kwa butokwa?

• Mukreste ya si ka petahala u kona cwañi ku bata ku luka?

• Ki lika mañi ze mwa lifasi za lukela ku ambuka Mukreste?

• Ku bata ku luka ku lu silelezwa cwañi?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 26]

Lifasi ne li li sibaka se si lubeta kwa balateleli ba Jesu

[Siswaniso se si fa likepe 27]

Bana ba ba lutiwa ku lata Jehova ba silelezwa kwa buhule

[Siswaniso se si fa likepe 28]

Maisilaele ba bañwi ne ba libezi Jehova ha se ba onyokile mwa Naha ya Sepiso

[Siswaniso se si fa likepe 29]

Bakreste ba toile ku sa luka sina Jesu