Mu Kona ku Eza Cwañi Likatulo Z’a Tabela Mulimu?

MUNNA yo muñwi ha sa kwanisize lilimo za ku tuhela musebezi a fiwa mali a eza K20,000,000. Na lelile ku yo bulukisa mali ao mwa panga ye ñwi ya mwa sibaka seo. Kono munna yo muñwi ya na kalile kale pisinisi ya likomu a mu eleza kuli a ikalele fela pisinisi ya ku lekanga ni ku lekisa likomu mi f’o mali a hae na ka zwala hahulu. Munna yo a amuhela kelezo yeo. Kono hasamulahonyana pisinisi yeo ya wa kakuli likomu ne li kenezwi ki butuku mwa sibaka seo.

Taba ye i bonisa kuli ku eza likatulo ze nde hasi nto ye bunolo. Ku cwañi ka za likatulo ze ñwi ze lu tokwanga ku eza mwa bupilo? Likatulo ze ñata ze lu ezanga ki zona z’e lu tisezanga ku kondisa kamba ku palelwa mwa lika ze lu eza—mi mane kwapili li kona ku lu fumanisa bupilo kamba lifu. Kono cwale lu kona ku ikolwisisa cwañi kuli lu eza likatulo ze nde?

“Nzila Ki Yona Ye”

Zazi ni zazi lu ezanga likatulo ze cwale ka mufuta wa lico ze lu ka ca, litino ze lu ka apala, ko lu ka ya, ni lika ze ñwi cwalo. Likatulo ze ñwi li kana za bonahala bunyinyani, kono mwendi ki zona ze kona ku lu labulela matata a matuna. Ka mutala, katulo ya ku yakisa musanga lwa pili i kona ku isa mutu kwa ku yo ba muzubi yo mutuna mwa bupilo bwa hae kaufela. Ha lu swaneli ku keshebisa butokwa bwa likatulo ze bonahala inge ki ze nyinyani.

Ki kai ko lu kona ku fumana tuso ha lu eza likatulo, nihaiba mwa lika ze bonahala bunyinyani? Kwa tusa luli ku ba ni mutu ye lu sepile ye lu kona ku buza ha lu bata ku eza katulo ye t’ata! Muelezi ya cwalo u teñi. Buka ye ñwi ya kale ye tolongosha za kacenu i li: “Ha mu ka ya ku la bulyo kamba la nzohoto, lizebe za mina li ka utwa mwamulaho a mina linzwi le li li: Nzila ki yona ye, mu zamaye ku yona!” (Isaya 30:21) Ki mañi ya bulezi ona manzwi ao? Mi mu kona ku kolwa cwañi kuli ketelelo ya hae ki ye itingwa?

Manzwi ao a fumaneha mwa Bibele, ye ba itutile batu ba bañata, mi ba fitile fa ku lemuha kuli i ñozwi ka ketelelo ya moya wa Jehova Mulimu, yena Mubupi. (2 Timotea 3:16, 17) Jehova wa ziba mo lu bupezwi, mi kacwalo ki yena mutu ya swanela ku lu etelela hande. Hape u na ni m’ata a ku bonela-cimo za kwapili, kakuli ki yena ya li: “Nto i sa kala fela ku ba teñi ni se ni bulela ko i ka y’o felela; ni kale ni bulezi se si ka bonahala kwapili, ni li:  Mulelo wa ka u ka tiya, ni ka eza se ni lata kaufela.” (Isaya 46:10) Kona libaka walisamu yo muñwi na bonisize mwa na sepezi Linzwi la Jehova, ha na ize: “Linzwi la hao ki lumonyi lwa mwa mautu a ka, ki liseli la mwa nzila ya ka.” (Samu 119:105) Kono puzo ki ya kuli, Jehova u lu etelela cwañi mwa nzila ya luna hal’a lifasi le li bifile le? Lu kona ku eza cwañi likatulo z’a tabela Mulimu?

Mu Latelele Likuka za Bibele

Jehova Mulimu na file Bakreste likuka ze swanela ku ba tusa ku no ezanga likatulo ze nde. Ku ituta likuka za Bibele ni ku li latelela ku kona ku swanisezwa kwa ku ituta puo ni ku itusisa yona. Mu sa ziba fela puo, mu ka lemuhanga kapili mutu yo muñwi ha mbunja manzwi kakuli za bulela ha li utwahali ku nepahala. Mwendi ha mu na ku kona ku tungunyuna mafosisa ao tenyene, kono mina beñi fela mu ka ziba kuli ku na ni mafosisa. Ha mu ituta likuka za Bibele ni ku ziba mwa ku li sebeliseza hande, mu ka lemuhanga haiba katulo ye ñwi i fosahalile, kuli ha i lumelelani ni likuka za Mulimu.

Lu ngeñi sina ka mutala, mutangana u bata ku keta mukutelo wa milili ya hae. Ha ku na mulao luli mwa Bibele o hanisa mukutelo o muñwi. Kono ha mu nyakisise sikuka se sa Bibele. Muapositola Paulusi na ñozi kuli: “Ni lata kuli basali ba apale ka mukwa o swaneleha, ku kaba kwa bona ibe buikokobezo ni buiswalo; ba si ke ba kaba milili ya lunyeze, niheba gauda, kamba lipelela, kamba liapalo ze feza mali; kono mukabo wa bona ibe misebezi ye minde, ili ye lukela basali ba ba ipulezi kuli ba sebeleza Mulimu.” (1 Timotea 2:9, 10) Paulusi fa, na bulela za basali, kono sikuka sa na bulezi si tusa banna ni basali hamoho. Ki sifi sikuka seo? Ki sikuka sa kuli ponahalo ya luna i swanela ku bonahaza buikokobezo ni buiswalo. Kacwalo mutangana wa kona ku ipuza kuli, ‘Kana mukutelo wa ka u ka bonahaza buishuwo bwa swanela ku bonisa Mukreste?’

Hape ku na ni sikuka sa butokwa sa kona ku fumana mukulwani mwa manzwi a mulutiwa Jakobo a latelela. “Mina babuki, ha mu zibi kuli ku lata za lifasi ki ku lwanisa Mulimu? hakulicwalo ya lata ku ba mulikani wa lifasi, u ipeya sila ku Mulimu.” (Jakobo 4:4) Bakreste ha ba tabeli ku ba balikani ba lifasi le, le li ipeile sila ku Mulimu. Kana mukutelo o ba tabela balikani ba hae u ka mu paka ku ba mulikan’a Mulimu kamba mulikan’a lifasi? Mutangana ya bata ku keta mukutelo wa milili wa kona ku itusisa likuka ze cwalo za Bibele kuli a eze katulo ye nde. Ki niti likuka za Mulimu li lu tusa ku eza likatulo. Mi ha se lu twaezi ku ezanga likatulo ze tomile fa likuka za Bibele, ku ka lu bela bunolo ku ezanga liketo ze si ke za lu kenya mwa butata.

Mwa Linzwi la Mulimu ku na ni likuka ze ñata. Kono fokuñwi ha lu na ku fumananga liñolo le li talusa taba tenyene ye lu nyakisisa.  Kono nihakulicwalo lu sa kona ku bala za batu ba bañwi mo ne ba latelelezi ketelelo ya Mulimu ni mo ne ba i shengokezi ba bañwi. (Genese 4:6, 7, 13-16; Deuteronoma 30:15-20; 1 Makorinte 10:11) Ka ku bala litaba ze cwalo ni ku nyakisisa ze ne zwile mwateñi, lu ka kona ku lemuha likuka za Mulimu ze kona ku lu tusa ku eza likatulo ze mu tabisa.

Ha lu ngeñi sina ka mutala puhisano ye kuswani ya Jesu Kreste ni muapositola Pitrosi. Banna ba ne ba telisa sheleñi ne ba buzize Pitrosi kuli: “Kikuli Muluti wa mina h’a teli sheleñi?” Pitrosi a li: “Batili, wa tela.” Hamulahonyana Jesu a buza Pitrosi kuli: “Malen’a lifasi ba telisa mi ba bata ñamba ku mañi, kana ki kwa bana ba bona, kamba ku ba mushobo u sili?” Pitrosi ha sa alaba kuli: “Ku ba mushobo u sili,” Jesu a mu taluseza kuli: “Hakulicwalo bana bona, ba lukuluhile kwateñi. Kono kuli lu si ke lwa ba sitatalisa, u ye kwa liwate, u nepe kashuto, mi u nge tapi y’o ka swala pili; ha u i atamisa mulomo, u ka fumana mali a eza florin mwateñi. U a nge, u ba fe, ibe mutelo wa ka, ni wa hao.” (Mateu 17:24-27) Ki lifi likuka za Mulimu ze kona ku fumaneha mwa likande le?

Jesu na sikuluzi Pitrosi ka ku mu buza munyololo wa lipuzo ze ne mu tusize ku utwisisa sisupo: Jesu ka ku ba Mwan’a Mulimu, na sa tokwi ku lifa mutelo. Pitrosi ni kwa na palezwi ku utwisisa sisupo seo kwa makalelo, Jesu na mu tusize ka musa kuli a fite fa ku si utwisisa. Ba bañwi ha ba mbunja lika ze ñwi, ni luna lwa kona ku likanyisa mutala wa Jesu ka ku ikatulela ku ba tusa ka musa ku fita ku ba halifela kamba ku ba nyaza.

Pitrosi cwale na kona ku lemuha ze ne u lifelwa mutelo—ne li ku sabisa ku sitatalisa ba bañwi. Mi seo kona sikuka se siñwi se si fumaneha mwa likande le. Ku babalela mazwalo a ba bañwi ki kwa butokwa hahulu ku fita ku yema fa liswanelo za luna.

Ki nto mañi y’e lu susueza ku eza likatulo ze si ke za holofaza mazwalo a ba bañwi? Ki ku bonisa lilato ku ba bañwi. Jesu Kreste na lutile batu kuli ku lata ba bañwi sina mo lu itatela kona mulao wa bubeli o tatama mulao wa ku lata Jehova ka moyo wa luna kaufela. (Mateu 22:39) Kono lu pila mwa lifasi le li itata mi ka ku ba baezalibi lu hanelelanga ku ba ni buitati. Kacwalo kuli mutu a late yo muñwi sina mwa itatela, u lukela ku shemuna kutwisiso ya hae.—Maroma 12:2.

Ba bañata ba ezize cwalo mi ba beyanga ba bañwi mwa munahano ha ba eza likatulo, ibe ze tuna kamba ze nyinyani. Paulusi na ñozi kuli: “Banabahesu, mu bizelizwe tukuluho. Kono fela tukuluho yeo i si ke ya ezwa sibaka sa ku pila ka nama; kono mu sebelezane ka lilato.” (Magalata 5:13) Lu kona ku eza cwañi cwalo? Mu nyakisise mutala wa musizana yo muñwi ya na zwile kwa bukuwa ni ku ya kwahae ku yo tusa batu ku ituta Linzwi la Mulimu. Ha na ambolanga ni batu, na lemuhile kuli liapalo za hae niha ne li li ze itikanelezi ku likana ni bupilo bwa mwa bukuwa, ba bañwi ne ba ñuñuna-ñuñuna. Liapalo ni mushukulelo wa hae wa milili ne li si ka fosahala, kono a ikatulela ku ikapalela liapalo-apalo  fela “kuli Linzwi la Mulimu li si ke la nyefulwa.”—Tite 2:5.

Kambe ki mina, ne mu ka atula cwañi haiba ne mu tokwa ku eza katulo ye ama mukabo wa mina kamba taba ye ñwi ya ka butu? Mu ikolwise kuli Jehova u ka tabela ha mu eza likatulo ze bonisa kuli mu babalela mazwalo a ba bañwi.

Mu Bonele Cimo Ze ka Zwa Mwateñi Kwapili

Ki nto mañi ye ñwi ye lu kona ku nyakisisa kwand’a likuka za Bibele ni mazwalo a ba bañwi? Nihaike kuli nzila ya Bakreste i tezi matulungundu mi i kumbani, Mulimu u ba file tukuluho ya ku ikezeza liketo mwahal’a mululwani wa tomile. (Mateu 7:13, 14) Lu tokwa ku nyakisisa kuli lu bone m’o liketo za luna li ka amela tumelo ya luna, munahano, maikuto, ni mubili wa luna kwapili.

Lu bulele kuli ne mu singanyeka za ku amuhela musebezi o mu filwe. Mwendi musebezi wa teñi ha u si ka fosahala kamba ku nyazahala luli. Mu ka kona ku fumanehanga kwa mikopano ya puteho ni ye mituna. Tuwelo ya mina i ka ba ye kima luli. Mubelekisi u tokwa hahulu-hulu zibo ya mina mi u bata ku itusisa mina ka ku tala. Mi ni mina hape mu tabezi mufuta wa musebezi wo. Kana ku na ni nto ye ñwi ye kona ku mi palelwisa ku amuhela musebezi wo? Ku cwañi haiba mu lemuha kuli mwa kona ku yongobelela mwa musebezi wo? Mu taluselizwe kuli ha mu na ku hapelezwanga ku beleka hamulaho wa nako ya ku caisa. Kono muta mu ka fiwa ku feza musebezi o muñwi, kana ha mu na ku itatelanga ku beleka nihaiba hamulaho wa nako ya ku caela kuli mu feze musebezi wo? Mi kana ha mu na ku kuta-kutelanga ku eza cwalo? Kana ku eza cwalo ha ku na ku mi kauhanya kwa lubasi lwa mina ku fitela mu kala ni ku yawa litukiso za kwa moya ze mu sa swaneli ku shutanga ni hanyinyani?

Ha mu nyakisise Jim mwa na ezelize katulo ye tuna ya za taba ya mubeleko wa hae. Na belekile ka t’ata mi a pahamiswa fa situlo sa hae kwa mubeleko. Hañihañi a fiwa situlo se si pahami mwa misebezi kaufela ya kampani yeo. Kono sifumu sa naha ya Japan ha ne si wile muta o muñwi, a lemuha kuli ku ndongwama mali ni libubo ha ku na tuso. Mali a na fufulelezwi ni mwa na keni. A ikutwa kuli ha ku na za pilela. A ipuza kuli, ‘Ni kabe ni ezañi hamulaho wa lilimo ze lishumi ku zwa fa?’ Kiha sa lemuha kuli musal’a hae ni bana ba hae bona ne ba itomezi milelo ya butokwa hahulu mwa bupilo. Ne ba swalisana ni Lipaki za Jehova mwahal’a lilimo ze ne fitile. Jim ni yena na bata ku ikola tabo ni buiketo sina lubasi lwa hae. Kacwalo a kala ku ituta Bibele.

Jim kapili-pili a lemuha kuli mipateho ya hae ne i mu palelwisa ku pila bupilo bwa Sikreste bo bu na ni mulelo. Misipili ya hae ne i sa kali, ki mwa kuta kwa Asia, United States, ni kwa Yurope, mi kacwalo na palelwa ku fumana nako ye likani ya ku ituta Bibele ni ku swalisana ni balumeli ba bañwi. Na tokwa ku ipuza ni ku toma katulo ya hae: ‘Kana ni zwelepili ku pila mo ni pilezi ka lilimo ze 50 ze felile kamba ni kalise mupilelo o munca?’ A lapela ku Jehova ni ku nyakisisa ze ka zwa mwa katulo ya hae kwapili mi a keta ku tuhela misebezi ya hae kaufela mwa kampani ni ku siyalelwa fela ki u li muñwi ilikuli cwale a fumanange nako ya lika za kwa moya. (1 Timotea 6:6-8) Na bile ya tabile kabakala katulo ya na ezize yeo, kakuli cwale na kona ku pateha mwa misebezi ya Sikreste.

Likatulo ze mu eza ki za butokwa, ibe kuli ki ze tuna kamba ze nyinyani. Katulo ye mu kona ku eza kacenu ya kona ku mi tusa ku kondisa kamba ku palelwa mwa lika ze mu eza, kamba mane ku mi libisa kwa bupilo kamba mane lifu kwapili. Mu ka ezanga likatulo ze nde haiba mu beya mwa munahano likuka za Bibele, mazwalo a ba bañwi, ni lika ze ka zwa mwa mihato ya mina kwapili. Haike mu eze likatulo z’a ka tabela Mulimu.

[Siswaniso se si fa likepe 13]

Likatulo ze bonahala bunyinyani li kona ku labula matata a matuna

[Siswaniso se si fa likepe 14]

Likuka za Bibele li kona ku mu tusa cwañi ku eza katulo ye nde?

[Siswaniso se si fa likepe 15]

Jesu na tusize Pitrosi ka musa