Ku Sebeleza Mulena Kreste ka Busepahali

“A fiwa bulena, kanya, ni mubuso, kuli ba mishobo kaufela, ni ba macaba, ni ba lipuo kaufela ba t’o mu sebeleza.”—DANIELE 7:14.

1, 2. Lu ziba cwañi kuli Kreste n’a si ka fiwa m’ata kaufela a Mubuso ka 33 C.E.?

KI UFI mubusi ya n’a ka kona ku shwela batu ba hae ni ku pila hape kuli a buse sina mulena? Ki ufi mulena ya n’a ka kona ku pila fa lifasi-mubu, ku susueza babusiwa ba hae ku mu sepa ni ku sepahala ku yena, mi hamulaho ni ku yo busa sina mulena kwa lihalimu? Mulena fela ya n’a ka kona ku eza lika zeo ni ze ñwi ze ñata ki Jesu Kreste. (Luka 1:32, 33) Fa Pentekonta ya 33 C.E., Kreste ha sa shwile, ku zusiwa, ni ku kambamela kwa lihalimu, Mulimu ‘a mu fa kuli fahalimw’a linto kamukana ibe yena toho ya puteho.’ (Maefese 1:20-22; Likezo 2:32-36) Kamukwaocwalo, Kreste n’a kalisize ku busa kono isi mwa lifasi kaufela. Babusiwa ba hae ba pili ne li Bakreste ba ba tozizwe ka moya, ba ne ba li Isilaele wa kwa moya, yena “Isilaele wa Mulimu.”—Magalata 6:16; Makolose 1:13.

² Ibat’o ba lilimo ze 30 ku zwa fa Pentekonta yani ya 33 C.E., muapositola Paulusi n’a bulezi buniti bwa taba ya kuli Kreste n’a si ka fiwa kale m’ata a Mubuso, kono n’a li “ku la bulyo la Mulimu; ku zwa fo, u talimezi lila za hae, fo li ka ezezwa sipula sa f’a ka hatela mautu a hae.” (Maheberu 10:12, 13) Mi cwale bukaufi ni mafelelezo a linako za kwa makalelo a Bukreste, muapositola Joani ya n’a sa supezi na bile ni pono mwa n’a boni Jehova, Mubusi wa Pupo Kamukana inge a beya Kreste Jesu ku ba yena Mulena wa Mubuso wa kwa lihalimu o ne u sa zo tomiwa. (Sinulo 11:15; 12:1-5) Ka nako ye ye lu pila ku yona se lu kona ku iponela hande bupaki bo bu utwahala bwa kuli Kreste n’a kalisize ku busa sina Mulena ya li Mesiya kwa lihalimu ka 1914. *

3. (a) Ku zwa ka 1914, taba ye nde ya Mubuso se i kopanyelelize taba mañi ye nca ye tabisa? (b) Ki lipuzo mañi ze lu kona ku ipuza?

³ Ku zwa silimo sa 1914, taba ye nde ya Mubuso se i kopanyelelize taba ye nca ye tabisa. Ku kala ka sona silimo seo, Kreste u zwezipili ku busa sina Mulena wa Mubuso wa Mulimu wa kwa lihalimu, nihaike kuli u busa “mwahal’a lila za [hae].” (Samu 110:1, 2; Mateu 24:14; Sinulo 12:7-12) Ku tuha f’o, babusiwa ba hae ba ba sepahala mwa lifasi kaufela ba sweli ba itatela ku utwa ketelelo ya hae ka ku abana mwa musebezi o eziwa mwa lifasi kaufela wa ku luta Bibele o samba wa ba u ezwe cwalo. (Daniele 7:13, 14; Mateu 28:18) Bakreste ba ba tozizwe ka moya, bona “bana ba mubuso,” ba sebeza sina “mandumeleti a Kreste.” Ba tusiwa ka busepahali ki sicaba se si zwelapili sa “lingu ze ñwi” za Kreste, ze sebeza sina bayemeli ba Mubuso wa Mulimu. (Mateu 13:38; 2 Makorinte 5:20; Joani 10:16) Niteñi lu tokwa ku nyakisisa haiba luna ka butu lwa utwisisa luli kuli Kreste u filwe m’ata a ku busa. Kana lwa sepahala luli ku yena? Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa sepahala ku Mulena ya buseza kwa lihalimu? Kono pili ha lu nyakisiseñi mabaka a lu susueza ku sepahala ku Kreste.

 Mulena Ya Susueza Babusiwa ba Hae ku Sepahala

4. Ka ku ba Mulena ya Ketilwe, Jesu n’a petileñi mwa bukombwa bwa hae bwa fa lifasi-mubu?

⁴ Lu susuezwa ku sepahala ku Kreste bakeñisa kuli lwa itebuha za n’a ezize ni tulemeno twa hae to tu zwile mubano. (1 Pitrosi 1:8) Ka ku ba Mulena ya Ketilwe, Jesu ha n’a li fa lifasi-mubu n’a bonisize ka bunyinyani za n’a ka eza mwa lifasi kaufela ha n’a ka ba Mulena ya busa ka nako ya tomile Mulimu. N’a fepile ba ba lapile. N’a folisize bakuli, libofu, lihole, bosusu, ni limumu. Mane n’a zusize bafu ba bañwi. (Mateu 15:30, 31; Luka 7:11-16; Joani 6:5-13) Kwand’a zeo, ku ziba za bupilo bwa Jesu bwa fa lifasi-mubu ku lu konisa ku fita fa ku ziba tulemeno twa hae ka ku ba Mubusi ya ka busa lifasi kwapili. Sihulu lu kona ku fita fa ku ziba kalemeno ka hae ka lilato la buitomboli. (Mareka 1:40-45) Ha n’a bulela fa taba yeo, Napoléon Bonaparte kuti n’a ize: “Bo Alexandere, Sesare, Charlemagne, ni na ne lu tomile mibuso, kono misebezituna ye ne lu peta ne i itingile fañi? Ne i itingile fa m’ata. Ki Jesu fela ya n’a tomile mubuso wa hae ka lilato, mi ni kacenu le bolule-lule ba batu ne ba ka mu shwela.”

5. Ki kabakalañi butu bwa Jesu ha ne bu susuelize batu ku taha ku yena?

⁵ Bakeñisa kuli Jesu ne li mutu ya musa ni wa pilu ye bunolo, batu ba ne ba imelizwe ki litiko ni milwalo ne ba imuluzwi ki lituto za hae ze tiisa ni sishemo sa hae. (Mateu 11:28-30) Banana ne ba ikutwa ku lukuluha ha ne ba li ni yena. Banna ba ne ba ikokobeza ili ba ne ba na ni temuho ne ba itatezi ku ba balutiwa ba hae. (Mateu 4:18-22; Mareka 10:13-16) Buiyakato ni likute la hae ne li susuelize basali ba bañata ba ne ba saba Mulimu kuli ba sepahale ku yena, mi buñata bwa bona ne ba fanile nako, buikatazo, ni lika za bona za kwa mubili kuli ba mu babalele ha na nz’a peta bukombwa bwa hae.—Luka 8:1-3.

6. Jesu n’a bonisize cwañi makeke ka nako ya n’a shwile Lazaro?

⁶ Kreste n’a bonisize makeke a matuna muta Lazaro mulikan’a hae ya latwa n’a shwile. N’a utwile hahulu butuku ha n’a boni Maria ni Mareta inge ba swabile kuli mane a tabeha kwa pilu, mi “a lila.” A “sisimuha”—ili ku utwa bumaswe bakeñisa butuku ni maswabi a matuna—nihaike n’a ziba kuli nakonyana n’a kabe a zusize Lazaro. Mi cwale ka ku susuezwa ki lilato ni mufelañeke, Jesu a itusisa m’ata a hae a n’a filwe ki Mulimu mi a zusa Lazaro kwa bafu.—Joani 11:11-15, 33-35, 38-44.

7. Ki kabakalañi ha lu swanela ku sepahala ku Jesu? (Hape mu bone kakwenda ka ka fa likepe 31.)

⁷ Lu makaliswa hahulu ki ka mo Jesu n’a latela ze lukile ni mwa n’a toyezi buipi ni bumaswe. Fa likezahalo ze peli, n’a ngile muhato o tiile wa ku lelekela kwande balekisi ba ba mukwañuli. (Mateu 21:12, 13; Joani 2:14-17) Ku tuha f’o, ka ku ba mutu fa lifasi, n’a kopani ni matata a shutana-shutana, ilikuli a kone ku ziba hande litiko ni matata e lu kopana ni ona. (Maheberu 5:7-9) Hape Jesu n’a ziba ze ne ku talusa ku toiwa ki batu ni ku ezwa maswe. (Joani 5:15-18; 11:53, 54; 18:38–19:16) Kwa nalulelule, a ipeya ka bundume kuli a bulaiwe ka lifu le li situhu kuli a taleleze mulelo wa Ndat’ahe ni kuli a fe babusiwa ba hae bupilo bo bu sa feli. (Joani 3:16) Kana tulemeno twa Kreste to tu cwalo ha tu mi susuezi ku zwelapili ku mu sebeleza ka busepahali? (Maheberu 13:8; Sinulo 5:6-10) Kono mutu u tokwa ku ezañi kuli a be mubusiwa wa Mulena Kreste?

Ze Tokwahala Kuli Mutu A Be Mubusiwa wa Kreste

8. Ki lifi ze tokwahala kwa babusiwa ba Kreste?

⁸ Mu nahane mutala wo: Hañata kuli mutu a be muyahi wa naha ye ñwi u tokwa ku ba ni lika ze ñwi ze tokwahala. Batu ba ba bata ku ba bayahi ba naha ba lukela ku ba ba mikwa ye minde ni ba ba ikanguzi hande ku likana ni mo ku tokwahalela. Ka ku swana, babusiwa ba Kreste ni bona ba tokwa ku zwelapili ku ba ni likuka za muzamao ze pahami ni ku ikangula hande kwa moya.—1 Makorinte 6:9-11; Magalata 5:19-23.

9. Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa sepahala ku Kreste?

⁹ Hape Jesu Kreste u tokwa kuli babusiwa ba hae ba sepahale ku yena ni kwa Mubuso wa  hae. Ba bonisa busepahali bo bu cwalo ka ku pila ka ku lumelelana ni za n’a lutile ha n’a li fa lifasi-mubu sina Mulena ya Ketilwe. Ka mutala, babusiwa bao ba beya Mubuso ni ku eza tato ya Mulimu mwa sibaka sa pili ku fita ku bata maluwo. (Mateu 6:31-34) Hape ba lika ka t’ata ku likanyisa butu bwa Kreste, niha ba li mwa miinelo ye t’ata. (1 Pitrosi 2:21-23) Ku tuha f’o, babusiwa ba Kreste ba latelela mutala wa hae ka ku ikupulisa ku ezeza ba bañwi lika ze nde.—Mateu 7:12; Joani 13:3-17.

10. Busepahali ku Kreste bu kona ku boniswa cwañi mwa (a) lubasi ni (b) mwa puteho?

¹⁰ Hape balateleli ba Jesu ba bonisa kuli ba sepahala ku yena ka ku bonisa tulemeno twa hae mwa lubasi. Ka mutala, banna ba ba nyezi ba bonisa busepahali ku Mulen’a bona wa kwa lihalimu ha ba likanyisa tulemeno twa Kreste ka mo ba pilisanela ni bana ba bona hamoho cwalo ni basali ba bona. (Maefese 5:25, 28-30; 6:4; 1 Pitrosi 3:7) Basali ba ba nyezwi ba bonisa busepahali ku Kreste ka ku kena mwa muzamao ni ka ku bonisa “moya o na ni musa ni bunolo.” (1 Pitrosi 3:1-4; Maefese 5:22-24) Bana ba bonisa busepahali ku Kreste ha ba latelela mutala wa hae wa ku utwa bashemi. Jesu ha n’a li mucaha, n’a zwezipili ku ipeya kwatas’a bashemi ba hae, nihaike kuli ne ba si ka petahala. (Luka 2:51, 52; Maefese 6:1) Babusiwa ba Kreste ba lika ka t’ata ku mu likanyisa ka ku ‘ba ni maikuto a li mañwi kamukan’a bona’ ni ka ku ba ni “mukekecima.” Ba lika ku likanyisa Kreste ka ku ba ni ‘musa, ba sa kutisi bumaswe kwa bumaswe, nihaiba litapa kwa litapa.’—1 Pitrosi 3:8, 9; 1 Makorinte 11:1.

Babusiwa Ba Ba Mamela Mulao

11. Ki milao mañi ye ba ipeya ku utwa babusiwa ba Kreste?

¹¹ Sina fela batu ba ba bata ku yaha mwa naha ha ba swanela ku mamela milao ya naha ko ba yo pila, babusiwa ba Kreste ni bona ba ipeya ku utwa “mulao wa Kreste” ka ku pila bupilo bo bu lumelelana ni lituto kaufela ze ne lutilwe ni ku laelwa ki Jesu. (Magalata 6:2) Sihulu ba pila ka “mulao wa bulena” wa lilato. (Jakobo 2:8, NW) Milao yeo i kopanyelezañi?

12, 13. Lu ipeya ku utwa cwañi “mulao wa Kreste” ka busepahali?

¹² Babusiwa ba Kreste ha ba si ka petahala mi ba na ni mifokolo. (Maroma 3:23) Kacwalo ba tokwa ku zwelapili ku ‘latana ni banabahabo bona ba si na buikeziso’ ilikuli ba “latane hahulu, ka pilu ye sweu.” (1 Pitrosi 1:22) “Mutu h’a na ni s’a tongoka yo muñwi,” Bakreste ka busepahali ba mamela mulao wa Kreste ka ku ‘ezana hande ni ku swalelana.’ Ku mamela mulao wo ku ba tusa ku sa iseza hahulu pilu kwa ku sa petahala ni ku bata linzila za ku bonisana lilato. Kana ha mu itebuhi ku ba mwahal’a batu ba ba bonisa kuli ba utwa Mulen’a luna ya lilato ka busepahali ka ku apala lilato, yona “tamo ye lu fa bupetehi”?—Makolose 3:13, 14.

 ¹³ Mi hape Jesu n’a talusize kuli lilato la n’a lu latile ka lona ki le lituna hahulu ku fita lilato le ba bonisanga batu ku ba bañwi. (Joani 13:34, 35) Ha ne lu ka lata fela batu ba ba lu lata, ne lu si ke lwa “fita ba bañwi.” Ka ku eza cwalo, lilato la luna ne li si ke la ba le li kwanile. Jesu n’a lu susuelize kuli lu likanyise lilato la Ndat’ahe ka ku lata batu kaufela, nihaiba lila ze lu toile ni ku lu nyandisa. (Mateu 5:46-48) Lilato le li cwalo hape li susueza babusiwa ba Mubuso kuli ba tundamene ka busepahali mwa musebezi wa bona wa butokwa. Ki musebezi mañi ona wo?

Busepahali bwa Babusiwa ba Kreste Bwa Likiwa

14. Ki kabakalañi musebezi wa ku kutaza ha u li wa butokwa?

¹⁴ Babusiwa ba Mubuso wa Mulimu cwale ba na ni musebezi wa butokwa wa ku “paka za Mubuso wa Mulimu.” (Likezo 28:23) Ku eza musebezi wo ki kwa butokwa kakuli Mubuso wa Mesiya u ka tumisa bubusi bwa Jehova bwa pupo kamukana. (1 Makorinte 15:24-28) Ha lu kutaza taba ye nde, ba ba lu teeleza ba fiwa kolo ya ku to ba babusiwa ba Mubuso wa Mulimu. Mi hape Mulena Kreste u ka atula batu ka ku ya ka mo ba amuhelela lona lushango lo. (Mateu 24:14; 2 Matesalonika 1:6-10) Kacwalo nzila ye tuna hahulu ye lu bonisa ka yona kuli lwa sepahala ku Kreste ki ka ku mamela taelo ya hae ya ku taluseza ba bañwi za Mubuso.—Mateu 28:18-20.

15. Ki kabakalañi busepahali bwa Bakreste ha bu likiwa?

¹⁵ Satani u lwanisa musebezi wa ku kutaza ka mwa konela kaufela, mi babusi ha ba lemuhi m’ata ao Kreste a filwe ki Mulimu. (Samu 2:1-3, 6-8) Kona libaka Jesu ha n’a lemusize balutiwa ba hae kuli: “Mutanga h’a fiti mulen’a hae. Ha ba ni nyandisize, ba ka mi nyandisa ni mina.” (Joani 15:20) Kacwalo balateleli ba Kreste ba mwa ndwa ya kwa moya ye lika busepahali bwa bona.—2 Makorinte 10:3-5; Maefese 6:10-12.

16. Babusiwa ba Mubuso ba zwiseza cwañi “Mulimu ze li za Mulimu”?

¹⁶ Nihakulicwalo, babusiwa ba Mubuso wa Mulimu ba zwelapili ku sepahala ku Mulen’a bona ya sa bonwi ba sa shwauli babusi ba milonga. (Tite 3:1, 2) Jesu n’a ize: “Mu kutiseze Sesare ze li za Sesare, mi mu zwiseze Mulimu ze li za Mulimu.” (Mareka 12:13-17) Kacwalo babusiwa ba Kreste ba utwa milao ya muuso ye sa lwanisani ni milao ya Mulimu. (Maroma 13:1-7) Niteñi, muta kuta ye tuna ya Majuda ne i nyinyafalize mulao wa Mulimu ka ku laela balutiwa ba Jesu kuli ba tuhele ku kutaza, balutiwa ne ba bulezi ka ku tiya kono ili ka likute kuli ne li swanelo kuli ba “utwe Mulimu ku fita batu.”—Likezo 1:8; 5:27-32.

17. Ki kabakalañi ha lu kona ku tiyela litiko za busepahali ka bundume?

¹⁷ Kaniti babusiwa ba Kreste ba tokwanga ku ba ni bundume bo butuna kuli ba zwelepili ku sepahala ku Mulen’a bona ha ba nyandiswa. Kono Jesu n’a ize: “Mu ka ba ni mbuyoti ha ba mi tapaula kabakala ka, ha ba mi nyandisa, ba mi tameleza bumaswe kamukana ka buhata. Mu wabelwe mi mu nyakalale, kakuli mupuzo wa mina ikaba o mutuna kwa lihalimu.” (Mateu 5:11, 12) Balateleli ba Kreste ba kwa makalelo ne ba iponezi luli kuli manzwi ao ki a niti. Niha ne ba nyandisizwe kabakala ku zwelapili ku kutaza za Mubuso, ba taba “kakuli ba ezizwe ba ba lukela ku swabiswa kabakala Libizo la Jesu. Ha ba si ka lisela, ka mazazi kaufela, ku luta batu, ni ku bulela mwa Tempele ni mwa mandu kuli Jesu ki Kreste.” (Likezo 5:41, 42,) Mwa lukela ku babaziwa ha mu nze mu bonisa moya o swana wa busepahali ha mu tiyela matata, makulano, maswabi, kamba twaniso.—Maroma 5:3-5; Maheberu 13:6.

18. Manzwi a n’a bulezi Jesu ku Ponse Pilato a bonisañi?

 ¹⁸ Jesu ha si ka kalisa kale ku busa sina Mulena ya Ketilwe, n’a taluselize Mubusisi wa Maroma Ponse Pilato kuli: “Mubuso wa ka hasi wa lifasi le; mubuso wa ka kabe ki wa lifasi le, kabe batu ba ka ba ni lwanezi, kuli ni si ke na tiswa kwa Majuda. Kono cwale mubuso wa ka hasi wa lifasi le.” (Joani 18:36) Kacwalo babusiwa ba Mubuso wa kwa lihalimu ha ba swali lilwaniso kuli ba lwanise mutu ufi kamba ufi kamba ku ikenya mwa lindwa. Ka ku utwa “Mulena wa Kozo,” ba zwelapili ku ikambusa kwa litaba za lifasi za bupolitiki.—Isaya 2:2-4; 9:6, 7.

Mipuzo Ye Inelela ya Babusiwa Ba Ba Sepahala

19. Ki kabakalañi babusiwa ba Kreste ha ba kona ku ba ni sepo ya nako ya kwapili?

¹⁹ Babusiwa ba ba sepahala ba Kreste, yena “Mulena wa malena,” ba na ni sepo ya nako ya kwapili. Ba libelela nako ye li kwapilinyana fo Jesu a ka boniseza m’ata a ku busa a filwe ki Mulimu. (Sinulo 19:11–20:3; Mateu 24:30) Bomasiyaleti ba “bana ba mubuso” ba ba sepahala ili ba ba tozizwe ka moya ba shalimezi kwapili kuli ba yo yola sanda sa bona sina malena ni Kreste kwa lihalimu. (Mateu 13:38; Luka 12:32) “Lingu ze ñwi” za Kreste ze sepahala li libelezi ku memiwa ki Mulen’a zona ha ka li: “A mu tahe, mina ba ba fuyozwi ki Ndate, mu yole [Paradaisi ya fa lifasi-mubu ye li kalulo ya] mubuso o n’o lukiselizwe mina haisamba lifasi li tomwa.” (Joani 10:16; Mateu 25:34) Haike Babusiwa ba Mubuso kaufela ba ikatulele ku zwelapili ku sebeleza Mulena Kreste ka busepahali.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Kona ku Talusa?

• Ki kabakalañi ha lu swanela ku sepahala ku Kreste?

• Babusiwa ba Kreste ba bonisa cwañi kuli ba sepahala ku yena?

• Ki kabakalañi ha lu bata ku sepahala ku Mulena Kreste?

[Lipuzo za Tuto]

[Mbokisi fa likepe 31]

TULEMENO TO YUÑWI TWA KRESTE TO TU IPITEZI

Ku sa ba ni sobozi—Joani 4:7-30.

Mukekecima—Mateu 9:35-38; 12:18-21; Mareka 6:30-34.

Lilato la buitomboli—Joani 13:1; 15:12-15.

Busepahali—Mateu 4:1-11; 28:20; Mareka 11:15-18.

Kutwelo-butuku—Mareka 7:32-35; Luka 7:11-15; Maheberu 4:15, 16.

Kutwisiso—Mateu 15:21-28.

[Siswaniso se si fa likepe 29]

Ka ku latana, lu ipeya ku utwa “mulao wa Kreste” ka busepahali

[Maswaniso a fa likepe 31]

Kana tulemeno twa Kreste twa mi susueza ku mu sebeleza ka busepahali?