Kana Mu Itukiselize ku Puluswa?
Kana Mu Itukiselize ku Puluswa?
“Kena mwa aleka, wena ni ba ndu ya hao kaufela, kakuli ni ku boni kuli u eza niti fapil’a ka, mwa batu ba lusika lo lwa kacenu.”—GENESE 7:1.
1. Jehova na ezize tukiso mañi mwa mazazi a Nuwe ya kuli batu ba puluswe?
JEHOVA na ‘tisize munda o no bulaile lifasi la banyefuli’ mwa mazazi a Nuwe, kono hape na ezize tukiso ya kuli batu ba puluswe. (2 Pitrosi 2:5) Mulimu wa niti na file Nuwe litaelo ze utwahala za mwa ku yahela aleka ya ku puluseza teñi batu kwa munda. (Genese 6:14-16) Sina ha lu ziba kuli mutang’a Jehova kaufela ya sepahala u swanela ku ipeya ku utwa, “Nuwe a eza kamukana mw’a n’a mu laelezi Mulimu.” Na ‘ezize cwalo’ luli. Mane kwa neku le liñwi, kambesi kuli Nuwe na ipeile ku utwa, kambe luna kacenu ha lu yo.—Genese 6:22.
2, 3. (a) Batu mwa mazazi a Nuwe ne ba ngile cwañi musebezi wa hae? (b) Nuwe na keni mwa aleka ka sepo mañi?
2 Ku yaha aleka ne li musebezi o t’ata. Mwendi mane batu ba bañata ne ba komokile hahulu ku bona Nuwe ni lubasi lwa hae ha ba peta musebezi wo. Kono musebezi wo ne u si ka kolwisa batu bao kuli ne ba tokwa ku kena mwa aleka kuli ba puluswe. Kwa mafelelezo, pilu-telele ya Mulimu fahalimwa lifasi la banyefuli leo ya fela.—Genese 6:3; 1 Pitrosi 3:20.
3 Nuwe ni lubasi lwa hae ha se ba petile musebezi o t’ata wo ka lilimo-limo, Jehova a bulelela Nuwe kuli: “Kena mwa aleka, wena ni ba ndu ya hao kaufela, kakuli ni ku boni kuli u eza niti fapil’a ka, mwa batu ba lusika lo lwa kacenu.” Bakeñisa kuli na sepile linzwi la Jehova, “Nuwe a kena mwa aleka a na ni bana ba hae, ni musal’a hae, ni basali ba bana ba hae.” Jehova a kwala sikwalo sa aleka kuli a sileleze balapeli ba hae. Munda ha ne u kwahezi lifasi, aleka ne i li yona fela tukiso ye sepeha ya na lukisize Mulimu kuli batu ba punyuhe ka yona.—Genese 7:1, 7, 10, 16.
Mazazi a Luna a Swana ni a Nuwe
4, 5. (a) Jesu na bapanyize nako ya ku ba teñi kwa hae kwañi? (b) Mazazi a Nuwe ni a luna a swana cwañi?
4 “Mo ne ku inezi mwa mazazi a Nuwe, ku ka ba cwalo kwa ku taha kwa Mwan’a mutu.” (Mateu 24:37) Jesu fo na talusa kuli nako ya ku ba teñi kwa hae a sa bonwi ki meto a batu i ka swana ni mo ne ku bezi mwa mazazi a Nuwe, mi ku bile cwalo luli. Sihulu ku zwa fela ka 1919 ku to fita cwale, temuso ye swana ni ya na zibahalize Nuwe se i zibahalizwe kwa batu ba macaba kaufela. Batu ba bañata kacenu ba na ni moya o swana ni wa batu ba miteñi ya Nuwe.
5 Ka Munda, Jehova na timelize ‘lifasi le ne li tezi ku bulayana.’ (Genese 6:13) Batu kaufela ne ba boni kuli Nuwe ni lubasi lwa hae ne ba si ka ikenya mwa ku bulayana ko ku cwalo ni kuli ne ba zwezipili ku peta musebezi wa ku yaha aleka ka kozo. Taba yeo hape i swana ni mo ku inezi kacenu. Batu ba ba sepahala luli ba sweli ba ‘lemuha fo ku fapanezi ya lukile ni ya si ka luka, ya sebeleza Mulimu, ni ya sa mu sebelezi.’ (Malaki 3:18) Bashalimeli ba ba si na sobozi ba ikumbuta busepahali, musa, kozo, ni tukufalelo ya Lipaki za Jehova mi tulemeno t’o tu taluhanya batu ba Mulimu kwa batu kaufela. Lipaki ba hanyeza lipulayano kamba mifilifili ka mifuta ya yona kaufela mi ba tuhelela moya wa Jehova ku ba etelela. Kona libaka ha ba na ni kozo ni ha ba tundamezi mwa nzila ye lukile.—Isaya 60:17.
6, 7. (a) Batu mwa mazazi a Nuwe ne ba palezwi ku lemuhañi, mi ba swana cwañi ni ba miteñi ye? (b) Ki mitala ifi ye bonisa kuli Lipaki ba zibiwa ku ba batu ba ba shutana ni ba bañwi?
6 Batu mwa mazazi a Nuwe ne ba si ka ziba kuli Nuwe na yemelwa ki Mulimu ni kuli na latelela litaelo za Mulimu. Kacwalo ne ba si ka teeleza ku yena ha na kutaza mi ne ba si ka mamela temuso ya na shaela. Kacenu bo? Nihaike kuli batu ba tabela musebezi ni muzamao wa Lipaki za Jehova, buñata bwa bona ba keshebisa taba ye nde ni temuso ye mwa Bibele. Batu ba ba yahile ni Lipaki, babelekisi ba bona, kamba bahabo bona ba kana ba lumbaeta tulemeno to tunde twa Bakreste ba niti kono inze ba li, “butata fela kikuli ki Lipaki za Jehova!” Se ba palelwa ku lemuha batu bao kikuli Lipaki ba bonisa tulemeno to tunde to tu cwale ka lilato, kozo, musa, bunde, buishuwo, ni buiswalo bakeñisa kuli ba etelelwa ki moya o kenile wa Mulimu. (Magalata 5:22-25) Mi taba yeo i swanela ku susueza batu ku teeleza kwa taba ye nde ye ba kutaza Lipaki.
7 Ka mutala, Lipaki za Jehova ne ba yaha Ndu ya Mubuso mwa Russia. Munna yo muñwi ya na ipitela a yema mi ka ku komoka a li: “Sibaka se sa komokisa—ha ku na ya zuba kwai, ya lwaha, kamba ya nwile! Esi mwendi mu Lipaki za Jehova?” Yo muñwi wa babeleki bao a buza lifitanzila yo kuli, “mu ka lumela ha ni ka li ha ni Paki?” Onafo munna yo a alaba kuli, “batili ha ni na ku lumela.” Mwa tolopo ye ñwi ya kwa Russia, muzamaisi wa tolopo na komokile hahulu ha na boni Lipaki ha ba yaha Ndu ya bona ya Mubuso ye nca. Na bulezi kuli sapili na nahananga kuli bulapeli kaufela bwa swana, kono cwale ha sa boni lilato la Lipaki za Jehova ha ne ba sebeza, a cinca mubonelo wa hae. Ye ki mitala ye mibeli fela ye bonisa shutano ye mwahal’a batu ba Jehova ni batu ba ba sa mameli likuka za Bibele.
8. Lu swanela ku ezañi kuli lu puluswe kwa mafelelezo a lifasi le li maswe le?
8 Kwa mafelelezo a “lifasi la kale” le ne li yundisizwe ka Munda, Nuwe ne li “mubuleli wa Ku Luka” ya na sepahalile. (2 Pitrosi 2:5) Mwa mazazi a mafelelezo a lifasi la cwale, batu ba Jehova ba sweli ku zibahaza likuka za Mulimu ze lukile ni ku shaela taba ye nde ye kona ku tusa batu kuli ba puluswe ni ku kena mwa lifasi le linca. (2 Pitrosi 3:9-13) Sina Nuwe ni lubasi lwa hae lo ne lu saba Mulimu ha ne ba pulusizwe ka ku kena mwa aleka, batu kacenu kuli ba puluswe ba tokwa ku ba ni tumelo ni ku swalisana ka busepahali ni kopano ya Jehova ya fa lifasi.
Lu Tokwa ku Ba ni Tumelo Kuli Lu Puluswe
9, 10. Ki kabakalañi ha lu tokwa ku ba ni tumelo kuli lu punyuhe mafelelezo a lifasi la cwale la Satani?
9 Mutu u swanela ku ezañi kuli a punyuhe sinyeho ye sutelezi ya lifasi le le li lapalezi mwatas’a Satani? (1 Joani 5:19) Pili u swanela ku utwisisa kuli u tokwa ku silelezwa. Kihona cwale a ka itinga kwa silelezo yeo. Batu mwa mazazi a Nuwe ne ba patehile fela ku ikezeza misebezi ya bona ya ka zazi sina kamita, mi ne ba sa boni butokwa bwa ku silelezwa kwa kozi-tuna ye ne sutelezi. Ne ku na ni nto ye ñwi ye ne ba si na, ili tumelo ku Mulimu.
10 Kono Nuwe ni lubasi lwa hae ne ba lemuhile kuli ne ba tokwa ku silelezwa ni ku puluswa. Hape ne ba bile ni tumelo ku Muambakani-ya-Pahami, Jehova Mulimu. Muapositola Paulusi na ñozi kuli: “Kwand’a tumelo mutu h’a koni ku tabelwa ki Yena; kakuli ya taha ku Mulimu u swanezi ku lumela kuli Mulimu u teñi, ni kuli ki Yena ya fa ba ba mu bata mupuzo.” Kihona a ekeza kuli: “Ka tumelo, Nuwe a man’o zibiswa ki Mulimu ze ne si ka bonahala kale, a saba Mulimu, mi a yaha aleka ku bandusa ba ndu ya hae; ka yona u atuzi lifasi, mi a fetuha mucasanda sa Ku Luka ko ku zwa kwa tumelo.”—Maheberu 11:6, 7.
11. Lu kona ku itutañi kwa litaba za mo Jehova na silelelize batu ba hae kwakale?
11 Kuli lu punyuhe mafelelezo a lifasi le li maswe la cwale, ha lu swaneli fela ku lumela kuli lifasi la cwale li ka sinyiwa. Hape lu swanela ku ba ni tumelo, ili ku itusisa hande litukiso za lukisize Mulimu za kuli lu puluswe. Kaniti lu swanela ku ba ni tumelo mwa sitabelo sa tiululo sa Mwan’a Mulimu, Jesu Kreste. (Joani 3:16, 36) Kono lu swanela ku hupula kuli ba ne ba punyuhile Munda ki ba ne ba keni fela mwa aleka. Ka ku swana, minzi ya masabelo mwa Isilaele wa ikale ne i silelezanga mubulai ya na si ka bulaya mutu kabomu haiba fela a matela mwateñi ni ku yo ina mwateñi ku fitela muprisita yo muhulu a shwa. (Numere 35:11-32) Mwa miteñi ya Mushe muta koto ya bulishumi ne i natile Egepita, baeli ba Maegepita ne ba bulailwe, kono ba Maisilaele ne ba pilisizwe. Libaka? Kakuli Jehova na laezi Mushe kuli: “[Maisilaele] ba ka nga mali a yona [ngunyana ya Paseka], mi ka yona ba sase misumo ye mibeli ni mabala a kwa minyako ya mandu fo ba ka cela ngunyana. . . . Ku si ke kwa zwa mutu mwa munyako wa ndu ya hae, ku isa nako ya kakusasana.” (Exoda 12:7, 22) Kaniti ha ku na mwana wa mweli kwa Maisilaele ya na ka hanyeza litaelo za Mulimu ka ku zwa mwa ndu ye sasizwe mali fa misumo ye mibeli ni mabala a kwa minyako ya yona.
12. Mañi ni mañi wa ku luna u swanela ku ipuza puzo mañi, mi ki kabakalañi?
12 Kacwalo ki kwa butokwa hahulu kuli lu itatube ili luna ka butu. Kana lu mwa tukiso ya Jehova ya silelezo ya kwa moya? Ñalelwa ye tuna ha i ka nata, batu ba ba batile silelezo ye cwalo ni ku i fumana ba ka lotisa miyoko ya tabo ni buitumelo. Ba bañwi bona ba ka lotisa miyoko ya ku utwa butuku ni ku inyaza.
Licinceho ze Ezwa Hanyinyani-Hanyinyani li lu Bakanyeza ku Puluswa
13. (a) Licinceho ze ezizwe mwa kopano li petile mulelo mañi? (b) Mu taluse ze ñwi za licinceho ze ezizwe hanyinyani-hanyinyani.
13 Jehova u ezize licinceho hanyinyani-hanyinyani mwa kopano ya hae ya fa lifasi-mubu. Zona licinceho zeo li kabisize, ku bolosola ni ku tiisa tukiso ya hae ya silelezo ya kwa moya. Ku zwa mwa lilimo za ma-1870 ku to fita ka 1932, puteho ne i ezanga liketisa za ku keta maeluda ni madikoni. Ka 1932, maeluda ba ne ba ketiwanga ka liketisa ne ba yolilwe ki katengo ka sebelezo ka ne ka ketiwanga ka liketisa ki puteho kuli ka bakwele muzamaisi wa sebelezo ya ketilwe. Ka silimo sa 1938 ne ku ezizwe litukiso za kuli baokameli kaufela mwa puteho ba ketiwange ka teokratiki. Ka ketelelo ya Sitopa Se Si Etelela sa Lipaki za Jehova, ku kala fela ka 1972 ku to fita cwale, liputeho li ezanga fela lipabazo, mi haiba lipabazo zeo li amuhelwa, kihona cwale liputeho li ka lumelwa mañolo a bonisa baokameli ni batanga ba bukombwa ba ba ketilwe ka teokratiki. Ka lilimo-limo, musebezi o si sweli ku peta Sitopa Se Si Etelela u ekezehile mi ku ezizwe licinceho ilikuli musebezi wa sona u zwelepili hande.
14. Ka 1959 ne ku tomilwe sikolo mañi?
14 Ku nyakisiswa kwa Samu 45:16 ka silimo sa 1950 ne ku tisize kuli ku tomiwe sikolo. Liñolo leo li bala kuli: “Mwa litulo za bokuku a hao ku ka ina bana ba hao, u ka ba beya manduna mwa naha kaufela.” Maeluda ba ba sweli ku okamela liputeho ba sweli ku lutiwa mwa ku petela buikalabelo bwa bona cwale ni hamulaho wa Armagedoni. (Sinulo 16:14, 16) Sikolo sa Bukombwa bwa Mubuso ne si kalisizwe ka 1959. Mwa lilimo zeo, kosi ya sikolo seo ne i tandanga kweli mi sihulu ne i banga fela ya batanga ba puteho, ka mo ne ba bizezwa baokameli ba ba zamaisa miteñi yeo. Kono cwale se ku lukisizwe kuli sikolo seo si tuse baokameli ni batanga ba bukombwa kaufela. Mi bona mizwale bao kihona ba ka etelela litukiso za ku luta Lipaki za Jehova ba bañwi mwa liputeho za bona. Ka nzila yeo bahasanyi kaufela ba tusiwa kwa moya mi ba tusiwa ku ekeza kwa bukwala bwa bona mwa bukombwa bwa bona bwa ku kutaza taba ye nde ya Mubuso.—Mareka 13:10.
15. Ki linzila lifi ze peli ze tusa kwa ku bukeleza bukeni bwa puteho ya Sikreste?
15 Batu ba ba bata ku swalisana ni puteho ya Sikreste ba swanela ku fita fa lipimo ze ñwi ze tokwahala. Kacwalo basheununi kacenu ha ba lumelelwi ku kena mwa puteho, sina fela ha ne ba si ka lumelezwa ku kena mwa aleka ya Nuwe. (2 Pitrosi 3:3-7) Sihulu ku zwa ka 1952, Lipaki za Jehova ba yemezi tukiso ye tusa kwa ku sileleza puteho, yona ya ku zwisa lifosi ze sa baki mwa puteho. Kono lifosi ze bakile za tusiwa ka lilato kuli li ‘ezeze mautu a zona linzila ze lukile.’—Maheberu 12:12, 13; Liproverbia 28:13; Magalata 6:1.
16. Batu ba Jehova ba mwa muinelo mañi kwa moya?
16 Ku onyoka kwa kwa moya ko ba ikola batanga ba Jehova ha ku komokisi mi ha ku si ka itahela fela. Ka mupolofita Isaya, Jehova na bulezi kuli: “A mu bone, batanga ba ka ba ka ca, kono mina mu ka lapa; batanga ba ka ba ka nwa, kono mina mu ka shwa linyolwa; a mu bone, batanga ba ka ba ka wabelwa, kono mina mu ka swaba; mi hape, batanga ba ka ba ka opela, lipilu inze li tabile; kono mina mu ka lila, lipilu li nze li lobehile; mu bokolole mu nze mu nyandile.” (Isaya 65:13, 14) Jehova u zwelapili ku lu fepa ka ku lu fa lico ze matafaza ka nako ye swanela ili ze lu tiisa kwa moya.—Mateu 24:45.
Mu Itukiseze ku Puluswa
17. Ki nto mañi ye ka lu tusa ku itukiseza ku puluswa?
17 Ye ki nako ya kuli lu “babalelane, kuli lu susumezane mwa lilato ni mwa misebezi ye minde. Lu si ke lwa tuhela liputeho za luna, mo ba ezeza ba bañwi; kono lu kutazane.” (Maheberu 10:23-25) Ku swalisana hande ni ye ñwi ya liputeho ze fitelela 98,000 za Lipaki za Jehova ku ka lu tusa kuli lu itukiseze ku puluswa. Lu ka tusiwa ki mizwale ba bañwi ha lu nze lu satalala ku apala “mutu yo munca” ni ku ekeza kwa buikatazo bwa ku tusa ba bañwi ka pilu ya luna kaufela kuli ba itute za lukisize Jehova kuli batu ba puluswe.—Maefese 4:22-24; Makolose 3:9, 10; 1 Timotea 4:16.
18. Ki kabakalañi ha mu ikatulezi ku swalisana ni puteho ya Sikreste?
18 Satani ni lifasi la hae le li maswe ba nyolezwi ku lu yaulula kwa puteho ya Sikreste. Nihakulicwalo, lu sa kona ku ba ku yona mi lwa kona ku punyuha mafelelezo a lifasi le li maswe le. Haike lilato la luna ku Jehova ni buitebuho bwa luna kwa litukiso za hae ze lilato li lu susueze ku ikatulela ku hanyeza buikatazo bwa Satani. Ku yeyanga limbuyoti ze lu ikola cwale ku ka tiisa katulo ya luna. Ze ñwi za limbuyoti zeo li ta nyakisiswa mwa taba ye tatama.
Mu Kona ku Alaba Cwañi?
• Mazazi a luna a swana cwañi ni a Nuwe?
• Ku tokwahalañi kuli lu puluswe?
• Jehova u ezize licinceho lifi hanyinyani-hanyinyani kuli a tiise tukiso ya hae ya ku lu sileleza kwa moya?
• Luna ka butu, lu kona ku itukiseza cwañi ku puluswa?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 22]
Batu mwa mazazi a Nuwe ne ba si ka teeleza ku Nuwe
[Siswaniso se si fa likepe 23]
Ki kwa butokwa hahulu ku mamela temuso ya Jehova
[Siswaniso se si fa likepe 24]
Sikolo sa Bukombwa bwa Mubuso si peta mulelo mañi?
[Siswaniso se si fa likepe 25]
Ye ki yona nako ya ku swalisana hahulu ni puteho ya Sikreste