Mulimu Wa Babalela Basupali

KACENU le ha lu komoki ha lu bona basupali inge ba nyandiswa kai ni kai. Kale-kale k’o, Bibele ne i bulelezi cimo kuli mwa “mazazi a maungulelo” a muinelo wo wa batu ba ba sa sabi Mulimu, batu ne ba ka ba “baitati, . . . ba ba si na lilato la taho.” (2 Timotea 3:1-3) Linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli “lilato la taho” li kona ku kopanyeleza lilato le li boniswanga mwa lubasi. Ka ku lumelelana ni bupolofita bwa Bibele, kwa iponelwa hande kuli kacenu lilato le li cwalo ha li yo.

Ka ku shutana hahulu ni batu ba ba nyandisa basupali, Jehova Mulimu u nga basupali kuli ki ba butokwa hahulu mi wa ba babalela. Mu nyakisise mo i taluselizwe taba yeo mwa Bibele.

“Muyemeli wa Limbelwa”

Mañolo a Siheberu a bonisa hande kuli Jehova wa iyakatwa basupali. Ka mutala, kwa Samu 68:5, Davida u biza Mulimu kuli ki yena “muyemeli wa limbelwa,” ili bao hañata ibanga basupali. * Mwa litoloko za Bibele ze ñwi, linzwi la “muyemeli” li tolokilwe sina “mulamuleli” ni “musilelezi.” Kaniti luli Jehova wa babalela limbelwa. Mane Bibele i talusa kuli haiba limbelwa ba ezwa maswe, buhali bwa hae bwa tukanga. (Exoda 22:22-24) Mulimu ni batanga ba hae ba nga limbelwa, hamohocwalo ni basupali kaufela ba ba sepahala kuli ki ba butokwa. Liñolo la Liproverbia  16:31 li talusa mubonelo wa Jehova Mulimu ni wa batu ba hae ha li li: “Milili ye li pululu, ki mushukwe wa ku kutekiwa, u fumanwa mwa mizamao ye lukile.”

Kona libaka ku kuteka basupali ha ne ku li kwa butokwa hahulu mwa Mulao wa n’a file Jehova ku Isilaele. Maisilaele ne ba laezwi kuli: “U yeme, ha u li fapil’a wa toho ye ize pululu, u kuteke munnamuhulu, mi u sabe Mulimu wa hao. Ki Na [Muñ’a] Bupilo.” (Livitike 19:32) Kacwalo mwa Isilaele, ku kuteka basupali ne ku bonisa hahulu silikani seo mutu n’a na ni sona ni Jehova Mulimu. Mutu n’a sa koni ku bulela kuli n’a lata Mulimu haiba n’a nyandisa basupali.

Bakreste ha ba lateleli Mulao wa Mushe. Kono ba mwa “mulao wa Kreste,” ili o ama mo ba ezeza ni ku ngela lika, mi u ba tokwa kuli ba late ni ku babalela bashemi ni basupali. (Magalata 6:2; Maefese 6:1-3; 1 Timotea 5:1-3) Mi Bakreste ba bonisa lilato isi fela kabakala kuli ba laezwi ku eza cwalo kono bakeñisa kuli lipilu za bona li ba susueza ku bonisa lilato. Muapositola Pitrosi n’a susuelize kuli: “Mu latane hahulu, ka pilu ye sweu.”—1 Pitrosi 1:22.

Mulutiwa Jakobo u lu fa mabaka a mañwi a lu susueza ku babalela basupali. N’a ñozi kuli: “Bulumeli bo bu kenile, bo bu sa nyazahali fapil’a Mulimu Ndat’a luna, ki mutu h’a [babalela, NW] lindiala ni limbelwa mwa ñalelwa ya bona, mi a ipabalela ku za lifasi a si na koli.” (Jakobo 1:27) Jakobo u koñomeka sisupo se situna. Sisupo seo si lu bonisa kuli batu ba ba latwa bao ki ba butokwa hahulu ku Jehova.

Kacwalo ku sa nyandisa fela basupali ha ku si ka likana. Kono lu swanela ku bonisa kuli lwa iyakatwa bona luli ka ku eza lika ze ba tusa. (Mu bone sikwenda se si fa makepe 6 ku isa 7, se si li: “Ku Bonisa Lilato ka Likezo.”) Jakobo n’a ñozi kuli: “Tumelo, ha i si na misebezi, i shwile.”—Jakobo 2:26.

Ku Omba-Omba Basupali “mwa Ñalelwa ya Bona”

Hape ku na ni sisupo se siñwi se lu ituta kwa manzwi a Jakobo. Mu lemuhe kuli Jakobo n’a bulelezi Bakreste kuli ba babalele limbelwa ‘mwa ñalelwa ya bona.’ Linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli “ñalelwa” li talusa masitapilu, matata, kamba manyando a tiswa ki litiko ze lu kopana ni zona mwa bupilo. Ku bulela fela niti, buñata bwa basupali ba banga ni masitapilu a cwalo. Ba bañwi ba ikutwanga buinosi. Ba bañwi bona ba bilaezwanga ki mapalelwi a tiswa ki busupali. Nihaiba bona ba ba bonahala ku tukufalelwa ku sebeleza Jehova ba kona ku zwafa. Mu nyakisise mutala wa bo John, * ba ba bile bashaeli ba ba sepahala ba Mubuso wa Mulimu ka lilimo ze fitelela 40; mi ku zona zeo, ba tandile lilimo ze 30 mwa sebelezo ye ipitezi ya nako kaufela. Bo John, ba se ba na ni lilimo za buhulu ze mwa ma-80 cwale, ba bulela kuli fokuñwi ba zwafanga. Ba li: “Hañata n’a ihetanga ni ku hupula mafosisa a mañata hahulu e ni kile na eza. Kamita ni ikutwanga kuli ne ni kabe ni ezize hande ni ku fita.”

Basupali ba ba cwalo ba kona ku omba-ombiwa ki ku ziba kuli nihaike Jehova ki ya petehile, ha lu libeleli ku ba batu ba ba petehile. Nihaike kuli wa ziba mafosisa a luna, Bibele i bulela kuli: “[Muñ’a] Bupilo, ha u ka londoloza bumaswe, Mulena, ku ka pila mañi?” (Samu  130:3) Kaniti, Jehova ha londolozi mafosisa a luna kono u bona ze mwa pilu. Lu ziba cwañi cwalo?

Mulena Davida ya n’a ezize sibi ni ya n’a si ka petahala, n’a susumelizwe ki moya wa Mulimu ku bulela manzwi a latelela, a ñozwi kwa Samu 139:1-3, a li: “[Muñ’a] Bupilo, u ni likile, mi u ni zibile. U ziba niha ni ina, niha ni zuha, u ziba muhupulo wa ka u sa li kwahule. Wa ni lekula niha ni zamaya, niha ni lobala, u zibelela linzila za ka kaufela.” Pulelo ye mwa Liñolo le ya ‘ku lekula’ i talusa ku “sefa,” inge cwalo mulimi ha ulusanga bubeke ku zwisa kwateñi muuku. Ka ku susumezwa ki moya wa Mulimu, Davida u lu kolwisa kuli Jehova wa ziba ku sefa likezo za luna ni ku buluka ze nde mwa muhupulo wa hae.

Ndat’a luna wa kwa lihalimu ya sishemo wa hupula ni ku nga ka butuna misebezi ya luna ye minde ibile fela lwa zwelapili ku sepahala ku yena. Mane Bibele i bulela kuli n’a ka nga kuli ki ku sa luka ku libala misebezi ya luna ni lilato le lu bonisize kwa libizo la hae.—Maheberu 6:10.

“Za Pili Li Felile”

Bibele i bonisa kuli Mulimu na si ka lela kuli batu ba be ni matata a tiswa ki busupali. Batu  ne ba kalile ku ba ni matata a tiswa ki busupali hamulaho wa nako yeo bashemi ba luna ba pili, bona bo munna ni musali ba pili, ha ne ba ipanguzi ku Mubupi wa bona. (Genese 3:17-19; Maroma 5:12) Matata a tiswa ki busupali h’a na ku zwelapili ku ya ku ile.

Sina mo se ku taluselizwe, buñata bwa miinelo ye maswe ye lu ipumana ku yona kacenu, ku beya cwalo ni ku nyandiswa kwa basupali, ki bupaki bwa kuli lu pila mwa “mazazi a maungulelo” a muinelo wo wa linto. (2 Timotea 3:1) Mulimu u lelile ku felisa manyando a tiswa ki sibi, ku beya cwalo ni matata a tiswa ki busupali ni lifu. Bibele i li: “[Mulimu] u ka takula miyoko kaufela kwa meto a bona; mi lifu ha li sa na ku ba teñi; nihaiba ku tahelwa ki maswabi ni ku lila, ni ku utwa butuku; kakuli za pili li felile.”—Sinulo 21:4.

Mwa lifasi le linca la Mulimu, ku utwa butuku ko ku tiswa ki busupali ku ka feliswa. Mi ku nyandisa basupali ni kona ku ka feliswa. (Mika 4:4) Nihaiba bona ba ba shwile ba ba li mwa kupulo ya Mulimu ba ka kutiswa kwa bupilo, ilikuli ni bona ba be ni kolo ya ku pila ku ya ku ile fa lifasi le li ka ba paradaisi. (Joani 5:28, 29) Ka nako yeo, ku ka iponelwa hande ku fita lili kaufela kuli Jehova u babalela isi fela basupali kono ni batu kaufela ba ba mu utwa.

[Litaluso za kwatasi]

[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 6]

Ku Bonisa Lilato ka Likezo

Mwahal’a Lipaki za Jehova, maeluda mwa puteho ba tomela ba bañwi mutala wa ku babalela basupali. Ba nga ka butuna kelezo ya muapositola Pitrosi ye li: “Mu lise mutapi wa Mulimu o ku mina.” (1 Pitrosi 5:2) Ku babalela basupali ka ku ba fa lituso ki nzila ye ñwi ya ku babalela ka yona mutapi wa Mulimu. Kono ku eza cwalo ku kona ku kopanyelezañi?

Ku tokwa ku ba ni pilu-telele mi mwendi mane ni ku potelanga basupali ni ku ambolanga ni bona kuli lu zibe hande ze ba tokwa luli. Mwendi ba kana ba tokwa ku tusiwa ku ya kwa musika kamba ku kenisa fa lapa, ku ba isa kwa mikopano ya Sikreste, ku ba balela Bibele ni lihatiso za Sikreste, ni ku ba ezeza lika ze ñwi ze ñata. Haiba ku konahala, ku lukela ku ezwa litukiso za ku tusa basupali ni ku bona teñi kuli ba tusiwa luli. *

Kono ku cwañi haiba muzwale kamba kaizeli ya supezi mwa puteho u mwa butokwi bo butuna, mwendi u tokwa masheleñi cwalo? Neikaba hande pili ku batisisa haiba muzwale kamba kaizeli yo u na ni bana kamba bahabo yena ba ba kona ku mu tusa. Ku eza cwalo ku ka lumelelana ni manzwi a bulezwi kwa 1 Timotea 5:4, a li: “Musali wa mbelwa h’a na ni bana kamba baikulu, bao ba itute pili ku bonisa bulumeli bwa bona ku ba ndu iliñwi ni bona; ba eze ba ba ba pepile mukwa u li muñwi ni wo ba ezizwe ki bona. Kakuli ki sona s’a katelwa Mulimu.”

Ku kana kwa ba kuli muzwale kamba kaizeli wa musupali u tokwa tuso ka ku batisisa haiba wa swanela ku tusiwa ki muuso ka nzila ifi kamba ifi. Mwendi ba bañwi mwa puteho ne ba ka kona ku tusa. Haiba tuso ha i koni ku fiwa ka linzila zeo, maeluda ba kona ku bona haiba muzwale kamba kaizeli wa musupali y’o wa lukela ku tusiwanga ki puteho. Fokuñwi ne ku banga cwalo mwa puteho ya mwa miteñi ya baapositola, kakuli muapositola Paulusi n’a ñolezi mulikan’a hae Timotea kuli: “Kuli a ñolwe libizo mwa buka ya limbelwa, musali u swanezi ku ba wa myaha ye mashumi a 6, isi ye minyinyani ku yeo; ibe ya n’a nyezwi ki munna a li muñwi fela, a pakwe ka misebezi ye minde; yona misebezi ya ku hulisa bana, ku amuhela baenyi, ku tapisa mautu a ba ba kenile, ku tusa ba ba kalelilwe, ni ku tokomela misebezi ye minde kaufela.”—1 Timotea 5:9, 10.

[Litaluso za kwatasi]

[Siswaniso se si fa likepe 5]

Dorkasi n’a babalelanga limbelwa ba ne ba shebile.—Likezo 9:36-39