Ba Banca, Mu Iketele Ku Sebeleza Jehova

“Mu kete kacenu ye mu ka sebeleza.”—JOSHUA 24:15.

1, 2. Ki ifi mifuta ya likolobezo ze fosahalile ze ezwa mwa Krestendomu?

“MU SIYE [banana] ba ikatulele ku ba Bakreste ha se ba kona ku ziba Kreste.” Ao kona manzwi a na ñozwi ki Tertullian kwa mafelelezo a lilimo za ma 100 C.E. Na lwanisa mukwa wa ku kolobezanga banana, o no ipa m’ata mwahal’a Bakreste ba ne ba ipanguzi ba nako yeo. Ka ku lwanisa Tertullian ni Bibele, muñoli wa keleke ya bizwa Augustine na ize kolobezo i tapisa sitampa sa sibi sa pili ni kuli banana ba ba shwa ba si ka kolobezwa ba ya mwa lyangalilo. Tumelo yeo ne i zwiselizepili mukwa wa ku no kolobezanga limbututu li mano pepwa fela.

² Buñata bwa likeleke ze tuna za Krestendomu li sa kolobeza limbututu ze sa zwo pepwa. Hape, ku zwa kwamulaho, babusi ni baluti ba likeleke za linaha ze twi ki za Bukreste ba hapelezanga bahapiwa ba ba ngiwa kuli kuti ki bahedeni kuli ba kolobezwe. Kono mikwa ya ku kolobezanga limbututu ni ku hapeleza batu ba bahulu ku kolobezwa ha i yemelwi ki Bibele.

Kacenu Ha ku Sa Na Ba Ba Pepwa Inze Ba Neezwi Kale

3, 4. Kiñi ze kona ku tusa bana ba bashemi ba ba ineezi kuli ba iketele ku ineela?

³ Bibele i bonisa kuli Mulimu u nga banana ba banyinyani kuli ba kenile nihaikaba kuli kwa bashemi ba bona ki a li muñwi fela ya li Mukreste ya sepahala. (1 Makorinte 7:14) Kana fo ku talusa kuli banana bao ki batanga ba Jehova ba ba ineezi? Kutokwa. Niteñi banana ba ba utiwa ki bashemi ba ba ineezi ku Jehova ba lutiwanga lika ze ka ba tusa ku iketela ku ineela isali bona ku Jehova.  Mulena ya butali Salumoni na ñozi kuli: “Mwan’aka, tokomela litaelo za ndat’aho, mi u si ke wa tuhela mulao wa m’aho. . . . Ha u zamaya li ka ku zamaisa, ha u lobala li ka ku libelela, mi ha u zuha li ka ambaula ni wena. Milao ki lumonyi, tuto ki liseli, mi likalimelo za tuto ki nzila ya bupilo.”—Liproverbia 6:20-23.

⁴ Ketelelo ya bashemi ba Sikreste ya kona ku sileleza banana ibile fela ba itatela ku i latelela. Salumoni hape na ize: “Mwana ya talifile u tabisa ndat’ahe; kono mwana wa sikuba u swabisa m’ahe.” “Wena mwan’a ka u talife, mi u ise pilu ya hao kwa nzila ye nde.” (Liproverbia 10:1; 23:19) Ki cwalo luli, kuli mina banana mu tusiwe ki tuto ya bashemi ba mina, mu lukela ku itatela ku amuhela kelezo, hakululo, ni kalimelo ya bona. Mu pepwa mu si na butali, kono mwa kona ku ‘talifa’ ni ku itatela ku latelela “nzila ye nde” kamba nzila ya bupilo.

Ku Hulisa ka Tuto Ki ku Eza Cwañi?

5. Paulusi na file kelezo mañi kwa bana ni bondate bana?

⁵ Muapositola Paulusi na ñozi kuli: “Bana, mu utwe bashemi ba mina ku Mulena, kakuli ki tukelo. Kuteka ndat’aho ni m’aho (ki ona mulao wa pili o na ni sepiso), kuli za hao li konde, mi u pile mazazi a matelele mwa lifasi. Ni mina bondate, mu si ke mwa halifisa bana ba mina; kono mu ba hulise ka ku ba lemusa, ni ka tuto ya Mulena.”—Maefese 6:1-4.

6, 7. Ku talusañi ku hulisa mwana “ka tuto ya Mulena,” mi ki kabakalañi ha ku sa konwi ku bulelwa kuli bashemi ba sinya mwan’a bona ka ku eza cwalo?

⁶ Kana bashemi ba Sikreste ba sinya bana ka ku ba hulusa “ka tuto ya Mulena”? Kutokwa. Ki mañi ya kona ku nyaza bashemi kabakala ku luta bana ba bona lika ze ba bona bashemi kuli li lukile ni kuli za tusa? Bosilatula Mulimu ha ku na ya ba nyaza kabakala ku luta bana ba bona kuli Mulimu ha yo. Ba Roma Katolika ba ikutwa kuli ba na ni buikalabelo bwa ku huliseza bana ba bona mwa tumelo ya Katolika, mi ha ku na ya ba nyazeza taba yeo. Ka nzila ye swana, Lipaki za Jehova ha ba swaneli ku tamelezwa kuli ba lyanganisa bana ba bona ha ba ba hulisa ka ku ba luta mubonelo wa Jehova fa litaba za niti za matatekelo ni likuka za muzamao.

⁷ Ka ku ya ka dikishinari ya Theological Dictionary of the New Testament, linzwi la Sigerike le ne li tolokilwe kuli ‘ku hulisa ka tuto’ kwa Maefese 6:4 li talusa mukwa wa “ku bata ku otolola munahano, ku hakulula nto ye fosahalile, ku shemuna mubonelo wa mutu ku Mulimu.” Ku cwañi haiba mwanana a hana tuto ya bashemi ba hae kabakala ku komiwa ki litaka za hae? Ki mañi ya ka bulelwa kuli u sinya mwana yo—bashemi ba hae kamba litaka za hae? Haiba litaka za hae li mu hapeleza ku itusisa milyani ye kola, ku itupwaela macwala, kamba ku eza buozwa, kana bashemi ba hae b’a swanela ku nyaziwa kabakala ku lika ku hakulula munahano wa mwan’a bona ni ku mu tusa ku lemuha bumaswe bwa ze kona ku zwa mwa likezo ze maswe zeo?

8. Timotea na ‘kolisizwe’ cwañi kuli a lumele?

⁸ Muapositola Paulusi na ñolezi mutangana Timotea kuli: “U tiyele ku z’o itutile, ze ku kolisize, u nz’o ziba y’o itutile zona ku yena. Ku zwa kwa bwanana u ziba Mañolo a kenile, a’ kona ku ku talifisa kuli u piliswe ka ku lumela ku Jesu Kreste.” (2 Timotea 3:14, 15) Ku zwa kwa bumbututu bwa Timotea, bom’ahe ni bokukw’a hae ne ba tiisize tumelo ya hae ku Mulimu ka zibo ya Mañolo a Kenile. (Likezo 16:1; 2 Timotea 1:5) Hasamulaho ha ne ba bile Bakreste, ne ba si ka hapeleza Timotea ku lumela kono ne ba mu “kolisize” ka ku nyakisisa ni yena zibo ye utwahala ya Mañolo.

 Jehova U Bata Kuli Mu Iketele

9. (a) Jehova na bubekile cwañi batu ba ipupezi, mi na ezelizeñi cwalo? (b) Mwan’a Mulimu wa libanda na itusisize cwañi tukuluho ya hae ya ku iketela?

⁹ Kambe Jehova na lata, na ka bupa batu sina mishini ye kona ku cuniwa ku eza fela nto i liñwi kipeto. Kono na bubekile batu ka ku ba fa tukuluho ya ku iketela. Mulimu wa luna u tokwa batu ba ba mu utwa ka ku lata. U tabela ku bona batu ba ipupezi, ba bahulu ni banana, ha ba mu sebeleza kabakala lilato la bona. Mutala o munde ka ku fitisisa o ama ku latelela tato ya Mulimu kabakala lilato ki wa Mwan’a hae wa libanda, ya na bulezwi ki yena kuli: “Yo ki mwan’a ka ya latiwa, ye ni katelwa.” (Mateu 3:17) Mwan’a mweli yo na ize ku Ndat’ahe: “Se ni tabela, ki ku eza tato ya hao, Mulimu wa ka; e, mulao wa hao u mwa pilu ya ka.”—Samu 40:8; Maheberu 10:9, 10.

10. Ku tokwahalañi kuli Jehova a amuhele sebelezo ya luna?

¹⁰ Jehova u libelela ba ba mu sebeleza ka zamaiso ya Mwan’a hae kuli ba bonise moya o swana wa ku itatela ku latelela tato ya Hae. Walisamu na polofitile mwa pina kuli: “Sicaba sa hao si kopana si nze si lata, mwa lizazi la hao la ku puma ndwa, ka ze kenile za mikabo. Micaha ya hao i ta ku wena, sina puka ya malungasiku.” (Samu 110:3) Kopano ya Jehova kamukan’a yona, ibe kwa lihalimu kamba fa lifasi, i beleka ka moya wo wa ku latelela tato ya Mulimu kabakala lilato.

11. Ki keto mañi ye ba swanela ku eza ba banca ba ba utiwa ki bashemi ba ba ineezi?

¹¹ Kacwalo mina ba banca mu swanela ku utwisisa kuli ha ku na ya ka mi hapeleza ku kolobezwa ibe bashemi ba mina kamba maeluda mwa puteho. Takazo ya ku sebeleza Jehova i lukela ku zwelela ku mina. Mwa miteñi ya Maisilaele, Joshua na bulelezi sicaba kuli: “Mu sebeleze [Jehova] ka ku sepahala ni ka niti; . . . mu kete kacenu ye mu ka sebeleza.” (Joshua 24:14-22) Ka nzila ye swana, ni mina mu lukela ku iketela ili mina ku neela bupilo bwa mina ku Jehova ni ku ifana ku eza tato ya hae.

Mu Lwale Buikalabelo bwa Mina

12. (a) Nihaike bashemi ba kona ku luta bana ba bona, ki nto mañi ye ba sa koni ku ba ezeza? (b) Mwana u fitanga lili fa mayemo a ku ikalabela fapil’a Jehova kabakala liketo za eza?

¹² I ka fita nako yeo mina ba banca mu si ke mwa tokwa ku itinga fa busepahali bwa bashemi ba mina. (1 Makorinte 7:14) Mulutiwa Jakobo na ñozi kuli: “Ya ziba ku eza bunde, mi a sa bu ezi, u eza sibi.” (Jakobo 4:17) Mushemi ha koni ku ezeza bana ba hae sebelezo ku Mulimu sina bana ni bona ha ba sa koni ku petela bashemi ba bona sebelezo ku Mulimu. (Ezekiele 18:20) Kana se mu itutile za Jehova ni milelo ya hae? Kana se mu hulilenyana kuli se mu kona ku utwisisa ze mu itutile ni ku kalisa silikani sa ka butu ni yena? Haiba ku cwalo, kana ha ku si ka luka ku nahana kuli Mulimu u mi nga kuli mu lukela ku iketela ku mu sebeleza?

13. Ki lipuzo mañi ze ba swanela ku ipuza banana ba ba si ka kolobezwa?

¹³ Esi mwendi mu mwanana ya si ka kolobezwa ya utiwa ki bashemi ba ba saba Mulimu, ya fumanehanga kwa mikopano ya Sikreste, mane ni ku kutazanga ni ba bañwi taba ye nde ya Mubuso? Haiba ki cwalo, mu ipuze kuli: ‘Ni ezezañi lika ze? Kana ni yanga  kwa mikopano ni ku yo kutaza kabakala kuli bashemi ba ka kona mo ba tokwela kamba ki kabakala ku bata ku tabisa Jehova?’ Kana se ‘mu lemuhile se si latwa ki Mulimu kuli ki sifi, se sinde, se si kateleha, se si petehile’?—Maroma 12:2.

Mu Kashezañi Kolobezo Kwahule?

14. Ki mitala ifi ya mwa Bibele ye bonisa kuli mutu ha swaneli ku itiyehisa ku kolobezwa?

¹⁴ “Kiñi se si ka ni hanisa ku kolobezwa?” Munna wa Muetopia ya na buzize Filipi mubuleli wa evangeli puzo yeo, kihona ha na sa zwo ituta kuli Jesu ne li yena Mesiya. Kono zibo ya Mañolo ya Muetopia yo ne i likani kuli mane na lemuhile kuli ne ku si na za na swanela ku liyehela ku iponahaza kwa nyangela kuli ku zwa ka nako yeo na ka zwelapili ku sebeleza Jehova mwa puteho ya Bakreste, mi na tabile hamulaho wa ku eza cwalo. (Likezo 8:26-39) Hape ne ku na ni musali ya bizwa Lidia, ya na ‘kwaluzwi pilu kuli a tokomele litaba ze bulelwa ki Paulusi,’ mi a pakisa ku “kolobezwa,” yena hamoho ni ba ndu ya hae. (Likezo 16:14, 15) Ku zwa fo, mulibeleli yo muñwi wa tolongo mwa Filipi na teelelize ku bo Paulusi ni Silasi ha ne “ba mu bulelela Linzwi la Mulimu,” mi “kapili a kolobezwa, yena ni ba ndu ya hae.” (Likezo 16:25-34) Kona kuli, haiba mu na ni zibo ya matatekelo ya za Jehova ni milelo ya hae, mi mwa tabela luli ku eza tato ya hae, mi hape mu na ni libubo le linde mwa puteho mi mu ba kamita kwa mikopano mi mwa kutazanga taba ye nde ya Mubuso, mu picaukelañi ku kolobezwa?—Mateu 28:19, 20.

15, 16. (a) Ki mihupulo mañi ye fosahezi ye kana ya palelwisa banana ba bañwi ku kolobezwa? (b) Ku ineela ni ku kolobezwa ku kona ku sileleza cwañi banana?

¹⁵ Esi mwendi mu itiyehisa ku nga muhato wa butokwa wo kabakala ku saba ku ikalabela mwaha mu ta fosa? Haiba ku cwalo, mu nyakisise sisupo se: Kana ne mu ka palelwa ku nga liñolo la ku matisa mota bakeñisa fela ku saba kuli lizazi le liñwi mu ka swana mwa ba mwa kozi? Kutokwa, ne mu si ke mwa eza cwalo. Ki nto ye swana, ha mu swaneli ku itiyehisa ku kolobezwa ha se mu kwanisize ze tokwahala. Ka maniti, mu ka susuezwa hahulu ku itiisa ka mo mu konela kaufela kuli mu si ke mwa fosa haiba mu neela bupilo bwa mina ku Jehova ni ku lumela ku eza tato ya hae. (Mafilipi 4:13) Mina ba banca shangwe, mu si ke mwa li mu ka pima ku ikalabela ku Mulimu ka ku kasheza kolobezo kwahule. Ha se mu fitile fa buhulu bwa ku ziba ku iketela, mu na ni ku ikalabela ku Jehova ibe kuli mu kolobelizwe kamba kutokwa.—Maroma 14:11, 12.

¹⁶ Lipaki ba bañata mwa lifasi ba ikutwa kuli katulo ye ne ba ezize ya ku kolobezwa inge ba sa li ba banyinyani i ba tusize hahulu. Lu ngeñi mutala wa Paki wa lilimo ze 23 ya pila kwa upa wa Yurope. Ha iheta kwamulaho u lemuha kuli ku kolobezwa kwa hae ha na li wa lilimo ze 13 ne ku mu tusize ku  tokomela kuli a si ke a komiwa ki “litakazo za kwa bucaha.” (2 Timotea 2:22) Isali kwa bwanana bwa hae, a itomela ku ba sikombwa wa nako kaufela. Kacenu le u isebeleza ka tabo fa ofisi ya mutai wa Lipaki za Jehova. Ku na ni limbuyoti ze tuna ze libelezi ba banca kaufela ba ba iketela ku sebeleza Jehova, ku kopanyeleza cwalo ni mina.

17. Ki mwa lika lifi mo lu tokwa ku ‘utwiseza se si latwa ki Mulena’?

¹⁷ Ku ineela ni ku kolobezwa ki makalelo a bupilo bwa ku nahanisisanga tato ya Jehova mwa nto ni nto ye lu eza. Ku peta buineelo bwa luna ku kopanyeleza ni ku ‘yolisa linako.’ Lu kona ku yolisa cwañi linako? Ka ku nga nako ye ne i ka isinyehela fela kwa lika ze si na tuso ni ku itusisa yona kwa tuto sakata ya Bibele, ku ya kwa mikopano, ni ku kutaza ‘evangeli ya Mubuso’ ka mo lu konela kaufela. (Maefese 5:15, 16; Mateu 24:14) Ku ineela kwa luna ku Jehova ni takazo ya luna ya ku eza tato ya hae li lu tusa mwa bupilo bwa luna kaufela, ku kopanyeleza cwalo ni ka linako ze lu ikatulusa, mwa mucelo ni munwelo wa luna, ni mufuta wa lipina ze lu teeleza. Kiñi ku sa iketela fela muikatulusezo o mu ka kona ku ikola kamita ni ku ya ile? Lipaki ba bañata ba ba tabile ba banana ba ka mi taluseza kuli ku na ni mikwa ye minde ye miñata ye mu kona ku itabisa ka yona mu sa fitelezi “se si latwa ki Mulena.”—Maefese 5:17-19.

“Lu Ka Ya ni Mina”

18. Ki puzo mañi ye ba swanela ku ipuza ba banca?

¹⁸ Ku zwa ka 1513 B.C.E. ku tisa ka Pentekonta ya 33 C.E., Jehova na na ni sicaba sa batu ba ba swalisani fa lifasi-mubu ba na iketezi kuli ba mu lapele ni ku ba lipaki za hae. (Isaya 43:12) Banana ba Maisilaele ne ba pepelwa mwa sicaba seo. Kono ku zwa fa Pentekonta, Jehova u na ni “sicaba” se sinca fa lifasi, yena Isilaele wa kwa moya, ye li “sicaba se si sumekelwa Libizo la hae.” (1 Pitrosi 2:9, 10; Likezo 15:14; Magalata 6:16) Muapositola Paulusi u bulela kuli Kreste u ikeniselize “sicaba se li sa hae luli, se si tukufalelwa misebezi ye minde.” (Tite 2:14) Mina ba banca mu lukuluhile ku itemuhela isali mina ko si lukanela ku fumaneha sicaba seo. Ki bomañi kacenu ba ba li “sicaba se si lukile, se si sepahala,” se si pila ka ku lumelelana ni likuka za Bibele, ni ku sebeza sina Lipaki ze sepahala za Jehova mane ni ku zibahaza Mubuso wa hae kuli ki wona fela o ka kona ku tatulula matata a batu? (Isaya 26:2-4) Ha mu nyake likeleke za Krestendomu ni bulapeli bo buñwi, mi mu bapanye likezo za batu ba zona kwa muzamao o i tokwa Bibele kwa batanga ba niti ba Mulimu.

19. Ki nto mañi ye ba fitile fa ku ikolwisa bolule-lule ba batu mwa lifasi kaufela?

¹⁹ Bolule-lule ba batu mwa lifasi kaufela, hamohocwalo ni banana, ba fitile fa ku ikolwisa kuli bomasiyaleti ba ba tozizwe ba Lipaki za Jehova ki bona ba ba li “sicaba se si lukile” seo. Ba bulelela Isilaele wa kwa moya yo kuli: “Lu ka ya ni mina; kakuli lu utwile kuli [Muñ’a] Bupilo u inzi ni mina.” (Zakaria 8:23) Lu na ni sepo ye tuna ya kuli mina ba banca mu ka iketela ku ba mwahal’a batu ba Mulimu mi lu lapela kuli ku be cwalo, mi ha mu ka eza cwalo mu ka ‘iketela bupilo’—bona bupilo bo bu sa feli mwa lifasi le linca la Jehova.—Deuteronoma 30:15-20; 2 Pitrosi 3:11-13.

Lundululo

• Ku hulisa ka tuto ku talusañi?

• Jehova u amuhela sebelezo ya mufuta mañi?

• Ki keto mañi ye ba tokwa ku eza ba banca kaufela ba ba utiwa ki bashemi ba ba ineezi?

• Ki kabakalañi mutu ha sa swaneli ku itiyehisa ku kolobezwa?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 26]

Mu ka utwa bomañi?

[Siswaniso se si fa likepe 28]

Ku ineela ni ku kolobezwa ku kona ku mi sileleza cwañi?

[Siswaniso se si fa likepe 29]

Kiñi se si mi palelwisa ku kolobezwa?