‘Mulelo wa Mulimu U Ezwe mwa Lifasi Mo U Ezezwa kwa Lihalimu’

“Makatolika ba lumela mwa Lika Z’e Ne za Maungulo, ili: Lifu, Katulo, Lihele, ni Lihalimu.”—Catholicism, ye ñozwi ki George Brantl.

MU LEMUHE kuli kwa lika z’e ne ze pundilwe zeo ze kona ku ezahala kwa batu, ha ku si ka pundiwa lifasi. Taba yeo ha i komokisi bakeñisa kuli Keleke ya Katolika, ka ku swana ni likeleke ze ñwi ze ñata, i lumela kuli muta o muñwi lifasi li ka yundiswa. Dikishinari ye bizwa Dictionnaire de Théologie Catholique i talusa hande taba ye fa taba ye li “End of the World,” ha i li: “Keleke ya Katolika i lumela ni ku luta kuli lifasi le li li teñi le, le li bupilwe ki Mulimu, ha li na ku ina ku ya ku ile.” Katekisema ka Katolika ka ka hatisizwe cwanoñu fa ka talusa kuli: ‘Lifasi la luna li tamehile ku yundiswa.’ Kono haiba lifasi la luna li ka yundiswa, u zibe lisepiso za Bibele za paradaisi ya fa lifasi-mubu li ka talelezwa cwañi?

 Bibele i talusa hande kuli kwapili ku ka ba ni paradaisi fa lifasi-mubu. Ka mutala, mupolofita Isaya n’a talusize za lifasi ni bayahi ba lona cwana: “Ba ka yaha mandu, ba pile ku ona; ba cale likota za veine mi ba ce ze bewa ki zona. Ha ba na ku ikahela mandu mi ku pile ba sili mwateñi, kamba ku cala likota za veine mi li ciwe ki ba sili, kakuli mazazi a ba sicaba sa ka, a ka likana ni mazazi a likota; mi baketiwa ba ka, ba ka ikola misebezi ya mazoho a bona nako ye telele.” (Isaya 65:21, 22) Majuda ba ne ba filwe sepiso yeo ki Mulimu, ne ba na ni sepo ye tiile ya kuli muta o muñwi naha ya bona—mane lifasi kaufela—ne i ka ba paradaisi ye ne ka tusa batu ku ya ku ile.

Samu 37 i bonisa buniti bwa sepo yeo. I li: “Ba ba ishuwa ba ka luwa lifasi.” (Samu 37:11, NW) Timana ye ha i talusi fela za nakonyana ya ku kutisa sicaba sa Isilaele mwa Naha ya Sepiso. Samu ye swana yeo i talusa ka ku nonga kuli: “Ba ba na ni niti ba ka yola sanda sa naha, [lona lifasi] ni ku yaha mwateñi ku ya ku ile.” (Samu 37:29) * Mu lemuhe kuli samu ye i talusa kuli bupilo bo bu sa feli mwa naha, ona fa lifasi bu ka fiwa sina mupuzo kwa batu “ba ba ishuwa.” Mwa Bibele ye ñwi ya Sifura, taluso ye fa timana ye i bonisa kuli pulelo ya “ba ba ishuwa” “i na ni litaluso ze ñata ku fita ze itusiswanga mwa litoloko; i kopanyeleza batu ba ba maibile, ba ba nyandile kamba ba ba nyandisezwa libizo la [Jehova], ba lipilu ze ikokobeza ba ba ipeya ku utwa Mulimu.”

Kana Ki fa Lifasi kamba Ki kwa Lihalimu?

Mwa Ngambolo ya fa Lilundu, Jesu n’a file sepiso ye lu hupulisa mañolo a bulezwi pili, ha na ize: “Mbuyoti ki ya ba ba ishuwa, kakuli ba ka ca sanda sa lifasi.” (Mateu 5:5) Fo hape sisupo kikuli, lifasi li ka ba sibaka se si inelela se si ka fiwa sina mupuzo kwa batu ba ba sepahala. Kono Jesu n’a taluselize hande baapositola ba hae kuli n’a ba lukiseza sibaka “mwa munzi wa [Ndat’ahe]” ni kuli ne ba ka pila ni yena kwa lihalimu. (Joani 14:1, 2; Luka 12:32; 1 Pitrosi 1:3, 4) Kacwalohe, lu kona ku utwisisa cwañi lisepiso za limbuyoti za fa lifasi-mubu? Kana lisepiso za limbuyoti za fa lifasi-mubu ki za butokwa kacenu, mi li ikoliwa ki bomañi?

Bocaziba ba Bibele ba ba shutana-shutana ba bulela kuli “lifasi” la n’a pundile Jesu mwa Ngambolo ya hae ya fa Lilundu mi mane nihaiba le li pundilwe kwa Samu 37 ki lifasi la swanisezo fela. Ka ku ya ka za na talusize mwa hatiso ye bizwa Bible de Glaire, F. Vigouroux n’a utwisisa litimana zeo kuli li “yemela lihalimu ni Keleke.” Ka ku ya ka M. Lagrange, muituti wa litaba za Bibele wa Mufura, u li sepiso yeo “haki sepiso ya kuli ba ba ishuwa ba ka luwa lifasi mo ba ka pila, ibe mwa muinelo wo wa linto kamba mwa lifasi la kwapili le li petehile, kono sepiso yeo ki ya kuli ba ba ishuwa ba ka luwa sibaka, ku si na taba ni ko si ka bela kaufela, ili mwa mubuso wa lihalimu.” Mi ka ku ya ka muituti wa Bibele yo muñwi, u li “lifasi li itusisizwe ka swanisezo ili ku yemela lihalimu.” Kono hape ka ku ya ka baituti ba Bibele ba bañwi, “naha ya sepiso ya Kanana i ngiwa ku ba ya swanisezo mi i yemela sibaka se si kwahalimu, mubuso wa Mulimu, ili mo ku ka yaha ba ba ishuwa. Yeo kona hape taluso ya naha [kamba lifasi] ye bulezwi kwa Samu 37 ni kwa litimana ze ñwi.” Kono kana lu swanela ku matukela ku kapula lifasi mwa lisepiso za Mulimu?

Mulelo wa Ku Ya Ku Ile wa Lifasi

Kwa makalelo, Mulimu n’a lelile kuli lifasi li be lihae la batu. Walisamu n’a ñozi kuli: “Haili mahalimu, ki mahalimu a [Muñ’a] Bupilo, mi lifasi u li file bana ba batu.” (Samu 115:16) Kacwalo mulelo wa Mulimu wa kwa makalelo ne li wa kuli batu ba pile fa lifasi, isi kwa lihalimu.  Jehova n’a file bosinyalana ba pili musebezi wa ku yandulula simu ya mwa Edeni ku fitela ha ne i ka ambalakana lifasi kaufela. (Genese 1:28) Mulelo wo ne si wa swalelele fela. Jehova mwa Linzwi la hae u zibahaza kuli lifasi li ka ina ku ya ku ile: “Batu ba ba pepilwe mwa butaka bwa bona, ba ikela; ku taha bana ba bona mwa butaka bwa bona; kono lifasi ki la kamita.”—Muekelesia 1:4; 1 Makolonika 16:30; Isaya 45:18.

Lisepiso za Mulimu ha li ikelangi fela mwa moya, kakuli ki Muambakani ya Pahami, mi u bonanga teñi kuli lisepiso za hae kaufela za talelezwa. Ka ku itusisa swanisezo ya mupotoloho wa mezi o ezahalanga ka taho, Bibele i talusa kuli lisepiso za Mulimu li ka talelezwa luli, ha i li: “Sina pula ni litwa ha li zwa kwa lihalimu, mi li sa kuteli kwateñi li si ka kolobisa lifasi, kuli li zwiseze mucali peu, . . . ki mo ku inezi ni kwa linzwi la ka [Linzwi la Mulimu], le li zwa mwa mulomo wa ka; ha li na ku kutela ku Na mukungulu, li si ka sebeza se si latwa ki Na, ni ku eza ze ni li lumezi.” (Isaya 55:10, 11) Mulimu u fanga batu lisepiso. Ku kona ku fita nako pili lisepiso zeo li si ka talelezwa kale, kono ha li ikelangi fela mwa moya. Li ‘kutelanga’ ku yena ha se li petile lika kaufela za na bulezi.

Kaniti Jehova na ‘lata’ ku bupa lifasi kuli batu ba pile ku lona. Kwa mafelelezo a lizazi la bu 6 la pupo, n’a bulezi kuli lika kaufela li “lukile hahulu.” (Genese 1:31) Ku cinca lifasi ku li eza paradaisi ye inelela ki o muñwi wa milelo ya Mulimu ye si ka petiwa kale. Niteñi, lisepiso za Mulimu ‘ha li na ku kutela ku yena mukungulu.’ Lisepiso kaufela za bupilo bwa bupetehi fa lifasi, ili fo batu ba ka pila ku ya ku ile mwa kozo ni buiketo, li ka talelezwa.—Samu 135:6; Isaya 46:10.

Mulelo wa Mulimu Ha U Na ku Pala

Sibi sa bashemi ba luna ba pili bo Adama ni Eva, ka nakonyana ne si lyanganisize mulelo wa Mulimu wa kwa makalelo wa ku eza lifasi ku ba paradaisi. Hamulaho wa ku kwenuhela Mulimu, ne ba lunduzwi mwa simu. Kacwalo ba latehelwa ki tohonolo ya ku taleleza mulelo wa Mulimu wa ku ba ni batu ba ba petehile ba ne ba ka yaha mwa paradaisi fa lifasi. Kono Mulimu n’a ezize tukiso ya ku taleleza mulelo wa hae. N’a ezize cwañi cwalo?—Genese 3:17-19, 23.

Muinelo wa mwa Edeni ne u swana ni wa mutu ya kalisa ku yaha ndu fa sibaka se si buheha. Mutu yo a sa kalisa fela ku yaha ndu, ku taha mutu yo muñwi ya to sinya milalo ya ndu yeo. Ku fita kuli a tuhele ku yaha ndu ya hae, mutu yo u nga mihato ya ku bona teñi kuli wa feza ku yaha ndu. Nihaike kuli musebezi o ekezehile wo u ka tahisa kuli a sinyehelwe ki mali a mañata, fo ha ku talusi kuli ha na ku feleleza musebezi wa n’a kalile ku eza pili.

Ka ku swana, Mulimu n’a ezize litukiso za ku bona teñi kuli wa peta mulelo wa hae. Hamulahonyana fela wa nako ye ne ba ezize sibi bashemi ba luna ba pili, na zibahalize tukiso ye ne i ka fa baikulu ba Adama sepo. Tukiso yeo ki “peu” ye ne ka lukisa sinca lika ze ne sinyizwe. Ka ku taleleza bupolofita bo, kalulo ya pili ya peu ya fita fa ku ba Mwan’a Mulimu Jesu, ya n’a tile fa lifasi-mubu ni ya na file bupilo bwa hae sina sitabelo sa ku liulula batu. (Magalata 3:16; Mateu 20:28) Ha n’a ka zusezwa kwa lihalimu, Jesu Kreste n’a ka ba Mulena wa Mubuso. Jesu Sihulu ki yena mutu ya ishuwa ya yola sanda sa lifasi hamohocwalo ni baketiwa ba ba sepahala ba ba zusezwa kwa lihalimu kuli ba yo busa ni yena mwa Mubuso wo. (Samu 2:6-9) Kwa nalulelule, mulonga wo u ka busa lifasi kaufela ilikuli u pete mulelo wa Mulimu wa kwa makalelo ni ku fetula lifasi ku li eza paradaisi. Palo-tuna ya batu ba ba ishuwa ba ka “ca sanda sa lifasi” ka ku tusiwa ki puso ya Mubuso wo o busiwa ki Jesu Kreste ni ba ba busa hamoho ni yena.—Genese 3:15; Daniele 2:44; Likezo 2:32, 33; Sinulo 20:5, 6.

‘Mulelo wa Mulimu U Ezwe mwa Lifasi Mo U Ezezwa kwa Lihalimu’

Bupilo bo bwa kwa lihalimu ni bwa fa lifasi bu bulezwi mwa pono ye ne bonwi ki muapositola Joani. N’a boni malena fa mabona a  mwa lihalimu ba ne ba ketilwe mwahal’a balutiwa ba Kreste ba ba sepahala. Bibele i bulela za bona balikani ba Kreste bao ka ku nonga kuli, ‘ba ka ba malena mi ba ka busa lifasi.’ (Sinulo 5:9, 10) Mu lemuhe likalulo ze peli ze ka petahalisa mulelo wa Mulimu—lifasi le li ka kutiswa sinca leo li ka zamaiswa ki Mubuso wa kwa lihalimu wa Jesu Kreste ni ba ba ka busa hamoho ni yena. Litukiso za Mulimu zeo kaufela li konahalisa kuli lifasi le li li Paradaisi li kutiswe sinca lwa mafelelezo ka ku ya ka mwa n’a lelezi Mulimu kwa makalelo.

Mwa tapelo ya Jesu ye li mutala, n’a susuelize balutiwa ba hae ku lapela kuli mulelo wa Mulimu ‘u ezwe mwa lifasi, mo u ezezwa kwa lihalimu.’ (Mateu 6:9, 10) Kana manzwi ao n’a ka ba ni taluso haiba lifasi ne li ka yundiswa kamba haiba ne li swaniseza fela lihalimu? Mi hape kana manzwi ao n’a ka ba ni taluso haiba ba ba lukile kaufela ne ba ka ya kwa lihalimu? Mulelo wa Mulimu wa ku bupa lifasi wa ikutwahalela hande mwa Mañolo, ku zwa kwa taba ya pupo ku yo li ti konji kwa lipono ze ñozwi mwa buka ya Sinulo. Lifasi li ka ba sina mwa n’a li lelezi Mulimu—li ka ba paradaisi. Wo kona mulelo wa sepisa ku peta Mulimu. Batu ba ba sepahala fa lifasi ba lapela kuli mulelo wa hae wo u ezwe.

Kwa makalelo, Mubupi yena Mulimu ya ‘si ka cinca,’ n’a lelile kuli batu ba pile ku ya ku ile fa lifasi-mubu. (Malaki 3:6; Joani 17:3; Jakobo 1:17) Ka lilimo ze fitelela 100, magazini ye ya Tora ya ku Libelela se i talusize bupilo bwa kwa lihalimu ni bupilo bwa fa lifasi, ili bo bu taleleza mulelo wa Mulimu. Ze i talusa magazini ye li lu konisa ku utwisisa lisepiso ze mwa Mañolo za lifasi le linca. Lu mi mema kuli mu zwelepili ku nyakisisa taba ye ka butu, ka ku ambolisana ni Lipaki za Jehova kamba ka ku ñolela bahatisi ba magazini ye.

[Litaluso za kwatasi]

[Siswaniso se si fa likepe 4]

Bibele i talusa hande kuli kwapili ku ka ba ni Paradaisi fa lifasi-mubu

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Kana tapelo ya Jesu ye li mutala neikaba ni taluso haiba lifasi ne li ka yundiswa?