Bulapeli Bu Tusañi?
Bulapeli Bu Tusañi?
BATU ba bañata ba bulelanga kuli: “Na kona ku ba mutu yo munde niha ni si mulapeli!” Ku na ni batu ba bañata ba ba sepahala, ba ba sishemo, ni ba ba itingwa, ba ba sa tabeli bulapeli. Ka mutala, ki ba sikai fela ba ba pila kwa Wiko wa Yurope ba ba yanga kwa keleke kamita niha ba ipapata kuli ba lumela ku Mulimu. * Nihaiba mwa Latin America, ki Makatolika fela ba ba mwahal’a 15 ni 20 pesenti ba ba yanga kwa keleke kamita.
Mwendi ni mina mu nahana sina mo ba nahanela ba bañata kuli bulapeli ha bu tusi mutu ku pila hande. Kono mwendi hape mu lemuhile kuli lilimo-limo kwamulaho, buñata bwa batu ne ba tukufalezwi ku lapela ku fita mazazi a. Ne ku tile cwañi kuli bulapeli bu limbululwe cwalo? Kana mutu wa kona ku ba yo munde niha sa lapeli? Kana ku na ni bulapeli bo bu kona ku mi tusa?
Libaka Ba Bañata Ha Ba Itulezi ku Lapela
Ka lilimo-limo, buñata bwa batu mwa Krestendomu ne ba lumela kuli Mulimu u tokwa kuli lu mu utwe. Ne ba yanga kwa likeleke kuli ba shemubwe ki Mulimu, ibe ka ku tusiwa ki muprisita kamba muluti yo muñwi wa bulapeli. Kono niti ki ya kuli batu ba bañata ne ba iponela buipi bo ne bu li mwa bulapeli. Ne ba ziba hande mo ne bu ikenyelize bulapeli mwa lindwa, sina fela mo ne ba zibela za muzamao o maswe wa baluti ba bañwi ba bulapeli. Kono ne ba nga bulapeli kuli ka ili bona ne bu lukile. Ba bañwi ne ba tabelanga limakazo za bulapeli, litumelo za mwateñi, ni lipina ze ne opelwanga mwa likeleke. Ba bañwi mane ne ba ikapeleza ku ya kwa keleke kabakala ku sabiswa ki tuto ye twi ba ba maswe kaufela ba ka yo ca mwa lihele ili tuto ye siyo mwa Mañolo. Mi cwale lituto ze ñwi ze ne latelezi ne li tisize kuli batu ba limbulule likeleke.
Tuto ya kuli lika ne li tile ka ku ipilaula ne i ile nkuwa. Ba bañwi ne ba kozwi kuli bupilo ne bu itahezi fela—isi ka Mulimu. Buñata bwa bulapeli ne bu palezwi ku fa bupaki bo bu kolwisa bwa kuli Mulimu ki yena liwelu-welu la bupilo. (Samu 36:9) Hape, kabakala zwelopili ya mishini, zwelopili ku za likalafo, litanansipoti, ni mikwa ya ku fitisa ka yona mashango, batu ne ba bona inge kuli sayansi ya kona ku tatulula matata kaufela. Ku zwa f’o, batu ne ba nahanile kuli sayansi ni baalafi ba munahano ne ba tusa ku fita likeleke. Likeleke zona ne li palezwi ku bonisa hande-ndende kuli ku pila ka ku mamela mulao wa Mulimu kona nzila ye nde ka ku fitisisa ya bupilo.—Jakobo 1:25.
Kabakaleo, likeleke ze ñata se li cinca lituto za zona. Baprisita ni baluti mwa bulapeli se ba tuhela ku luta kuli Mulimu na tokwa kuli batu ba mu utwe. Ba bañata se ba kala ku luta kuli ha ku na ya ka bulelela yo muñwi kuli ku eza cwana ku fosahalile kamba ku lukile, mutu ni mutu u lukela ku ikatulela ili yena. Kuli ba 2 Timotea 4:3.
hape ba bañata, ba bahulu ba bulapeli ba bañwi ba kala ku luta kuli Mulimu u amuhela mulapeli kaufela ku si na taba ni mupilelo wa hae. Lituto ze cwalo li lu hupulisa ze ne i polofitile Bibele kuli: “Ku ka taha nako, ye ku yona, batu ba ka hana tuto ye pilisa; kono kabakala ku baba mwa lizebe ba ka ikubukanyeza baluti, ka ku ya ka litakazo za bona.”—Ku fita ku hohela batu kwa bulapeli, lituto zeo ne li tisize kuli batu ba bu shengoke. Batu ne ba ipuza kuli: ‘Haiba likeleke li honona m’ata a Mulimu a ku bupa lika ni butali bwa hae bwa ku toma milao, fohe mutu u yelañi kwa keleke? Ni ipulaisezañi ku luta bana ba ka za bulapeli?’ Batu ba ne ba lika ku sepahala mwa bupilo se ba kala ku nga bulapeli kuli ha bu na tuso. Ne ba zwile mwa likeleke, mi batu ne ba tuhezi ku bona butokwa bwa bulapeli. Ne ku tile cwañi kuli bulapeli bo ne bu swanela ku ba nto ye nde bu fosahale? Bibele i fa likalabo ze utwahala.
Bulapeli Bu Itusisizwe kwa ku Peta Milelo ye Maswe
Muapositola Paulusi na elelize Bakreste ba kwa makalelo kuli ba bañwi ne ba ka itusisa Bukreste kwa ku peta milelo ye maswe. Na ize: “Ku ka t’o kena ku mina litongwani ze buhali, ze li si ke za utwela mutapi butuku. Mi hape ni mwahal’a mina luli, ku ka zwa banna ba ba ka bulela litaba ze kopami, kuli balutiwa ba ba latelele.” (Likezo 20:29, 30) Yo muñwi wa ba ne ba bulezi “litaba ze kopami” ne li Augustine, muluti wa za bulapeli bwa Roma Katolika. Jesu na lutile balateleli ba hae kuli ba kolwise ba bañwi ka ku nyakisisa ni bona Mañolo. Kono Augustine na kopamisize taluso ya manzwi a Jesu a ñozwi kwa Luka 14:23 a li: “U hapeleze batu ku kena.” Augustine yena na ize manzwi ao a talusa kuli ku lukile ku tundanisa batu kuli ba be Bakreste. (Mateu 28:19, 20; Likezo 28:23, 24) Augustine na itusisize bulapeli kwa ku kotopa batu.
Satani, lingeloi la mukwenuheli ki yena ya itusisa maswe bulapeli ni ku bu silafaza. Na susumelize balapeli ba mwa linako za baapositola kuli ba silafaze liputeho za Sikreste. Ka za balapeli bao, Bibele i li: “Batu ba ba cwalo ki baapositola ba buhata, ki ba ba sebeza ka mano a maswe, ba ifetula baapositola ba Kreste. Ha ku komokisi, hailifo Satani ni yena u ifetula sibupeho sa lingeloi la liseli. Hakulicwalo hasi nto ye tuna batanga ba hae ha ba ifetula, ba ikeza batanga ba Ku Luka.”—2 Makorinte 11:13-15.
Satani u sa itusisa bulapeli bo bu ipumisa kuli ki bwa Sikreste, kuli bu na ni muzamao o munde, ni kuli bu luta niti, ilikuli batu ba pile ka ku latelela tato ya hae ku fita tato ya Mulimu. (Luka 4:5-7) Mwendi mu lemuhile kuli ba bahulu ba bulapeli ba bañata kacenu ba itusisa bulapeli ka ku itundumuna ka mabizo a pahami ni ka ku binguta mali kwa mitapi ya bona. Mibuso ni yona i itusisize bulapeli kwa ku susueza bayahi ba naha ku itombola ku ya kwa ndwa.
Diabulosi u itusisa hahulu-hulu bulapeli ku fita mo ba nahanela ba bañata. Mwendi mu nga kuli ku na ni balapeli ba ba ngangatezi litoho ba sikai fela ba ba sebeleza Satani. Kono Bibele Sinulo 12:9; 1 Joani 5:19) Cwale Mulimu u ikutwa cwañi ka za bulapeli bo bu itusiswa ki baluti ba likeleke ni babusi kuli ba latelelwe fela ki batu?
i bonisa kuli ‘Diabulosi kamba Satani . . . u pumanga lifasi kamukana.’ Bibele hape i bonisa kuli: “Lifasi kamukana li lapalezi mwatas’a ya maswe.” (“Li Ni Tusañi?”
Haiba mu komokisizwe hahulu ki muzamao o maswe wa likeleke ze ñwi za Krestendomu, mu zibe kuli Mulimu ya M’ata Ote ha tabeli likeleke zeo ni kamuta. Krestendomu i ipapata kuli i ezize tumelelano ni Mulimu; Isilaele wa kwaikale ni yena na ipapatile cwalo. Kaufela bona ba iponahalisize kuli ha ba sepahali. Manzwi a Jehova a ku nyaza Isilaele a ama Krestendomu ka nzila ye swana kacenu. Jehova na ize: “Ha ba si ka utwa manzwi a ka, nihaili milao ya ka, kono ba i nyefuzi. Insense ye zwa mwa Sheba, . . . [i] ni tusañi? Ni matabelo a mina h’a ni tabisi.” (Jeremia 6:19, 20) Jehova na si ka amuhela bulapeli bwa baipi. Na sa tabeli mikiti ni litapelo za bona. Na bulelezi Isilaele kuli: “Moya wa ka u toile mikiti ya mina ya mionda ya likweli, ni mikiti ye mituna; ya ni swenya; ni katezi ku iswala pilu ka yona. Niha mu ka otololela mazoho ku Na, ni ka talima ku sili; e, niha mu ka eza litapelo ze ñata, ha ni na ku li utwa.”—Isaya 1:14, 15.
Kana Jehova wa tabela mikiti ye ezwa ki likeleke ye twi ki ya Sikreste kono hailifo i simuluha fa mikiti ye ne ezezwanga milimu ya buhata? Kana wa teelezanga kwa litapelo za ba bahulu ba bulapeli ba ba sweli ku zwakanya lituto za Kreste? Kana Mulimu wa amuhela bulapeli bufi kamba bufi bo bu hana milao ya hae? Mwa kona ku ba ni buikolwiso bwa kuli Mulimu u nga mikiti ye ezwa mwa bulapeli kacenu sina mwa na ngela matabelo a Isilaele wa kwaikale, ya na bulelezwi kuli: “Li ni tusañi?”
Nihakulicwalo, Jehova u amuhela bulapeli bwa niti bwa batu ba lipilu ze na ni niti. Jehova wa tabela muta batu ba bonisa buitebuho kwa lika ze ba fiwa ki yena. (Malaki 3:16, 17) Kacwalo, kana mwa kona ku ba ba bande niha mu sa lapeli Mulimu? Kana mutu ya sa ketuki bashemi ba hae wa kona ku bulelwa kuli ki mutu yo munde? Mutu ya sa ezi se siñwi ku Mulimu, kana wa kona ku bulelwa kuli ki yo munde? Ki swanelo kuli lu tabele Mulimu wa niti, yena liwelu-welu la bupilo. Mwa taba ye tatama, lu ka nyakisisa m’o bulapeli bwa niti bu kutekela Mulimu ni mo bu kona ku lu tuseza.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 2 Buka ya The Decline of Christendom in Western Europe, 1750-2000 (Ku Wa kwa Likeleke za Krestendomu kwa Wiko wa Yurope, 1750-2000) i bonisa kuli: “Ku wa kwa litumelo za bulapeli mwa linaha ze ñata ne ku kalisize mwa ma-1960.”
[Siswaniso se si fa likepe 4]
Kana likeleke li file bupaki bo bu bonisa kuli Mulimu na bupile lika kaufela?
[Siswaniso se si fa likepe 5]
Kana mulapeli wa Mulimu wa swanela ku ba mwa miinelo ye?
[Siswaniso se si fa likepe 5]
Mulimu u nga cwañi mikiti ya mufuta wo?
[Manzwi a bañi ba siswaniso]
AP Photo/Georgy Abdaladze