Linzwi la Jehova Ki Le Li Pila

Ze Zwile Mubano mwa Buka ya Buketalizoho ya Lisamu

BAFUMI ba kana ba bulela kuli: “Bana ba luna ba bashimani, mwa bucaha bwa bona, kabe ba ka hula sina likota ze na ni mata; ni ba basizana, kabe ba ka swana sina misumo ye betilwe hande, ye kabisa mandu a bulena; matuli a luna, kab’a ka tala, . . . lingu za luna, kabe li ka zwala ze ka balwa ka bolule.” Hape bafumi ba kana ba bulela kuli: Si tabile kamba “si filwe mbuyoti sicaba se si ka fiwa cwalo.” Kono walisamu yena u bulela kuli: Si tabile kamba “si filwe mbuyoti sicaba seo [Muñ’a] Bupilo a li Mulimu wa sona.” (Samu 144:12-15) Ki kabakalañi batu ba Jehova ha ba tabile? Libaka kikuli Jehova ki Mulimu ya tabile, mi tabo ki mupuzo wa fa ba ba mu lapela. (1 Timotea 1:11, NW) Kalulo ya mafelelezo ye tahile ka moya wa Mulimu ya Lisamu 107 ku isa 150 i bonisa honacwalo.

Hape buka ya buketalizoho ya Lisamu i bonisa ni tulemeno to tu nde ka ku fitisisa twa Jehova, to tu cwale ka sishemo, busepahali, ni bunde. Ku ziba hahulu Mulimu mwa inezi ku ka tahisa kuli lu mu late ni ku mu saba hahulu. Mi zibo yeo hape i ka tahisa kuli lu be ni tabo. Mwa Buka ya Lisamu ya buketalizoho, ku na ni lituto za butokwa luli!—Maheberu 4:12.

TABO YE TISWA KI SISHEMO SA JEHOVA

(Samu 107:1–119:176)

Majuda ha ba zwa mwa butanga bwa Babilona ne ba opezi kuli: “Batu kabe ba lumbeka [Muñ’a] Bupilo kabakala sishemo sa hae, ni misebezi ye komokisa y’a ezelize bana ba batu!” (Samu 107:8, 15, 21, 31) Davida n’a lumbekile Mulimu ka ku opela kuli: “Ku sepahala kwa hao ku y’o fita kwa malu.” (Samu 108:4) Mwa pina ye tatama, n’a lapezi kuli: “U ni tuse, Wena [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa ka, U ni pilise ka sishemo sa hao.” (Samu 109:18, 19, 26) Samu 110 i polofita za puso ya Mesiya. Samu 111:10 i li: “Makalelo a butali ki ku saba [Muñ’a] Bupilo.” Pina ye tatama yona i li: “U fiwa mbuyoti [kamba tabo] mutu ya saba [Muñ’a] Bupilo.”—Samu 112:1.

Lisamu 113 ku isa 118 li bizwa lipina za tumbo bakeñisa kuli li kuta-kutela pulelo ya kuli “A mu lumbeke [Muñ’a] Bupilo.” Buka ye bizwa Mishnah—ye ne ñozwi mwa lilimo za ma-200 C.E. ili mo ku ñozwi lizo za kwa makalelo—i bonisa kuli lipina zeo ne li opelwanga fa Paseka ni fa mikiti ye milalu ya ka silimo ya Majuda. Samu 119 ye telele ka ku fitisisa kwa lisamu kaufela ni kwa likauhanyo kaufela ze mwa Bibele, i bubanisa linzwi la Jehova le li patuluzwi.

Lipuzo Za mwa Mañolo Za Alabiwa:

109:23—Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984, i bulela kuli: “Ni se ni tuha ni fela sina muluti wa manzibwana.” Davida f’o n’a talusañi? Davida sa n’a talusa kikuli na ikutwa kuli lifu la hae ne li li fakaufi hahulu.—Samu 102:11.

110:1, 2—Ki sikamañi sa n’a ezize ‘Mulena wa Davida,’ yena Jesu Kreste, ha na inzi ku la bulyo la Mulimu? Hamulaho wa zuho ya hae, Jesu n’a kambamezi kwa lihalimu ni ku yo libelela ku la bulyo la Mulimu ku fitela silimo sa 1914 fa kalela ku busa sina Mulena. Mwahal’a  nako ya n’a libelela, Jesu n’a busa balateleli ba hae ba ba tozizwe, inz’a ba etelela mwa musebezi wa bona wa ku kutaza ni wa ku tahisa balutiwa hamohocwalo ni ku ba tusa kuli ba itukiseze ku yo busa ni yena mwa Mubuso wa hae.—Mateu 24:14; 28:18-20; Luka 22:28-30.

110:4—Ki nto mañi ya ‘ikonkile’ Jehova y’a sike a “kwenuha” ku yona? Ki tumelelano ya n’a ezize ni Jesu Kreste ya kuli Jesu a sebeze sina Mulena ni Muprisita yo Mutuna.—Luka 22:29.

113:3—Libizo la Jehova li swanela ku lumbiwa cwañi “ku zwa ko ku pazulela lizazi, ku isa ko li likelela”? Haki sikwata fela si li siñwi se si eza cwalo ka ku lapela Mulimu zazi ni zazi. Ku zwa fo li pazulela lizazi kwa upa ku isa fo li yo likelela kwa wiko, liseli la lizazi li monyehanga mwa lifasi kamukana. Jehova ni yena u na ni ku lumbekwa mwa lifasi kamukana. Ha ku konahali ku eza cwalo ku si na ku swalisana ni ba bañwi. Ka ku ba Lipaki za Jehova, lu na ni tohonolo ye tuna ya ku lumbeka Mulimu ni ya ku eza ka tukufalelo musebezi wa ku shaela Mubuso.

116:15—Lifu la batanga ba Mulimu ba ba sepahala li babaleha cwañi mwa meto a Jehova? Lifu la kopano kaufela ya balapeli ba Jehova ba ba sepahala ki le li babaleha hahulu ku yena kamba u li tokomezi hahulu kuli h’a na ku li tuhelela ku ba teñi. Ha n’a ka lumeleza nto yeo ku ezahala, ne ku ka bonahala inge kuli lila za hae za mu fita kwa m’ata. Mi hape, ha ku na ya n’a ka siyala fa lifasi sina mutomo wa lifasi le linca.

119:71—Bunde bwa ku nyanda kamba ‘ku kokobezwa’ ki bufi? Manyando a kona ku tahisa kuli lu itinge ku Jehova ka ku tala, lu tukufalelwe ku lapela ku yena, ni kuli lu itute Bibele ka tokomelo ni ku latelela ze i bulela. Hape likezo za luna mwahal’a manyando li kona ku patulula bufokoli bwa luna bo lu swanela ku felisa. Manyando ha koni ku lu filikanya haiba lu a tuhelela kuli a lu lute tuto ye ñwi.

119:96—Ki ifi taluso ya kuli “nto kamukana ye [petehile, NW] i na ni mo i felela”? Ku petahala kwa bulela walisamu ki kwa mwa meto a batu. Ku bonahala walisamu n’a ziba kuli ze petehile mwa meto a batu ha li si ka petahala ku feleleza. Kono milao ya Mulimu yona i petehile ku feleleza. I lu etelela mwa bupilo kaufela.

119:164—Ku lumba Mulimu ‘linako ze 7, ka zazi ni zazi’ ku talusañi? Nombolo ya 7 hañata i yemela nto ye kwanile. Kacwalo, walisamu sa talusa kikuli Jehova u swanela ku fiwa tumbo kaufela.

Ze Lu Ituta:

107:27-31. Ngana ya lifasi i ka fela fa Armagedoni. (Sinulo 16:14, 16) Ha ku na mutu yo i kona ku pilisa. Ba ba sepile ku piliswa ki Jehova ki bona fela ba ba ka pila kuli ite ba ‘mu lumbeke kabakala sishemo sa hae.’

109:30, 31; 110:5. Hañata lizoho la bulyo la lisole le li sweli mukwale ne li sa silelezwangi ki tebe ye ne swalelwanga kwa lizoho la nzohoto. Ka swanisezo, Jehova u “kwa lizoho la bulyo” la batanga ba hae, kuli a ba lwanele. Kacwalo wa ba sileleza ni ku ba tusa—mi kona libaka ha lu mu “lumbeka” hahulu!

113:4-9. Jehova u pahami hahulu kuli mane u na ni ku inama kuli a ‘ukumele ze mwa lihalimu.’ Niteñi, u mufelañeke ku ba ba maibile, kwa babotana, ni ku musali wa mumba. Muambakani-ya-Pahami Jehova wa ikokobeza mi u bata kuli ni ba ba mu lapela ba eze cwalo.—Jakobo 4:6.

114:3-7. Ku ituta misebezi ye komokisa ya n’a ezelize batu ba hae Jehova kwa Liwate Le Li Fubelu, kwa Nuka ya Jordani, ni fa Lilundu la Sinai ku swanela ku lu ama hahulu. “Lifasi” li swanela ku mu saba ka ku mu kuteka—ili ku talusa ku ‘tutuma’ kabakala Mulena.

119:97-101. Ku ba ni butali, kutwisiso, ni zibo ya Linzwi la Mulimu ku lu sileleza kwa moya.

119:105. Linzwi la Mulimu ki lumonyi kwa mautu a luna kabakala kuli la kona ku lu tusa ku tatulula matata o lu na ni ona kacenu. Hape ki liseli la mwa nzila ya luna ka swanisezo, bakeñisa  kuli li sinula milelo ya Mulimu ya kwapili.

TABO NIHA KU NA NI LIKOZI

(Samu 120:1–145:21)

Lu kona cwañi ku tiyela miliko ni ku punyuha likozi? Lisamu 120 ku isa 134 li fa kalabo ye utwahala kwa puzo yeo. Lu kona ku punyuha likozi ni ku zwelapili ku ba ni tabo ka ku itinga ku Jehova kuli a lu tuse. Mwendi lisamu zeo, ze bizwa Lipina za Ñambamo, ne li opelwanga ki Maisilaele ha ne ba kambamelanga kwa Jerusalema ku yo eza mikiti ya bona ya ka silimo.

Lisamu 135 ni 136 li bonisa kuli Jehova wa kona ku eza s’a lata kaufela mi u shutanela kwahule ni maswaniso a sina sa kona ku eza. Mubamba wa mafelelezo wa timana ni timana mwa Samu 136 u opezwi ka ku alaba wa pili. Samu ye tatama i talusa za ku lobeha lipilu kwa Majuda ba mwa Babilona ba ne ba bata ku lapelela Jehova mwa Sione. Lisamu 138 ku isa 145 ki za Davida. U bata ku ‘lumbeka Mulimu ka pilu ya hae kamukana.’ Bakeñisañi? U talusa kuli: “Kakuli ni ezizwe ka mukwa o sabisa, o komokisa.” (Samu 138:1; 139:14) Mwa Lisamu 140 ku isa 144, Davida u kupa ku lamulelwa kwa batu ba ba lunya, u kupa likelezo ze lukile, u kupa ku lamulelwa ku ba ba mu zuma, ni kuli a etelelwe mwa bupilo. U bonisa mbuyoti kamba tabo ye ba na ni batu ba Jehova. (Samu 144:15) Hamulaho wa ku nyakisisa butuna ni bunde bwa Mulimu, Davida n’a ize: “Mulomo wa ka u ka bulela za ku lumbeka [Muñ’a] Bupilo; mi ze bupilwe kamukana li ka lumba Libizo la hae le li kenile, ku ya ku ile.”—Samu 145:21.

Lipuzo Za mwa Mañolo Za Alabiwa:

122:3—Munzi wa Jerusalema ‘ne u si na lisuba’ ka nzila mañi? Mandu a mwa Jerusalema n’a yahiwa ka ku ngungekiwa hamoho sina fela mo ne inezi minzi ya mwa linako za kwamulaho. Munzi ne u si na lisuba mi ne kuli bunolo ku u sileleza. Hape ba ba yahile mwa munzi ne ba kona ku kupa tuso ni ku fumana silelezo ku ba bañwi bakeñisa kuli mandu a bona n’a bapani. Taba yeo i bonisa swalisano ya kwa moya ye ne li teñi mwahal’a masika a 12 a Isilaele ha n’a kopananga ku to lapela.

123:2—Swanisezo ya meto a batanga i talusañi? Batanga ba talimanga mazoho a bañi ba bona kamba a malen’a bona ka mabaka a mabeli: kuli ba zibe ze ba bata malen’a bona ni kuli ba silelezwe kamba ku fiwa ze ba tokwa. Ka nzila ye swana, ni luna lu talimanga ku Jehova kuli lu zibe tato ya hae ni kuli lu shemubiwe ki yena.

131:1-3—Davida n’a sweli cwañi ‘moya wa hae kuli u ombele ni ku iketa, sina mwana ya kwisizwe’? Sina mwana ya kwisizwe ha omba-ombiwanga ni ku ikutwa hande h’a li mwa mazoho a bom’ahe, ni Davida n’a zibile mwa ku omba-ombela moya wa hae “sina mwana ya kwisizwe, ya inzi ku m’ahe.” Ka nzila mañi? Ka ku sa ikuhumusa mwa pilu ni ka ku sa lakaza ze pahami ni ka ku sa bata lika ze ne li ze tuna hahulu ku yena. Mwa sibaka sa ku ipatela libubo, Davida hañata n’a lemuhanga bufokoli bwa hae mi n’a ikokobeza. Lu ka eza hande ku mu likanyisa, sihulu ha lu bata ku fiwa buikalabelo mwa puteho.

Ze Lu Ituta:

120:1, 2, 6, 7. Lipulelo za buhata ze holofaza li kona ku  tahiseza ba bañwi maswabi a matuna hahulu. Ku tokomela lilimi la luna ki ye ñwi ya linzila ze lu kona ku bonisa ka zona kuli lwa “lata kozo.”

120:3, 4. Ku ziba kuli Jehova u ka tatulula lika ka nako ya hae ya tomile, kwa kona ku lu tusa ku tuhelela mutu wa “lilimi le li puma.” Mahata ba ka nyandiswa ki “Ya-Mata.” Kaniti katulo y’a ka ba fa Jehova i ka sabisa inge “mashala a’ enyauka.”

127:1, 2. Ku ze lu eza kaufela, lu swanela ku itinga ku Jehova kuli a lu etelele.

133:1-3. Buñwi bwa batu ba Jehova bwa omba-omba, ki bo bunde, mi bwa katulusa. Ha lu swaneli ku bu sinya ka ku batisisa milatu, ka likomano, kamba ka lipilaelo.

137:1, 5, 6. Balapeli ba Jehova ba ne ba hapilwe ne ba tabela hahulu Sione, ye ne yemela kopano ya Mulimu. Luna bo? Kana lu kumalezi ka busepahali kwa kopano ya itusisa Jehova kacenu?

138:2. Jehova ‘u bubanisa linzwi la hae ka likezo ze tuna, ze fita ze li zibwa ka zona Libizo la hae’ bakeñisa kuli za sepisize kaufela mwa libizo la hae li ka talelezwa ku fita mo lu nahanela. Kaniti, lu sepisizwe ze nde hahulu kwapili.

139:1-6, 15, 16. Jehova wa ziba misebezi ya luna, mihupulo ya luna, mane ni manzwi a luna lu si ka a bulela kale. Wa lu ziba ku kala fo u bupelwa mubili wa luna; ku kala nako ye li sa bonahali lilama kaufela za mubili. Zibo ya na ni Mulimu ka za yo muñwi ni yo muñwi wa luna ya ‘komokisa hahulu’ ku i utwisisa. Kwa tabisa luli ku ziba kuli Jehova ha bonangi fela miliko ye lu talimananga ni yona kono mane wa ziba ni mo lu ikutwelanga bakeñisa yona!

139:7-12. Mulimu wa kona ku lu tiisa ko lu inzi kaufela.

139:17, 18. Kana lwa tabela zibo ya Jehova? (Liproverbia 2:10) Haiba ku cwalo, lu fumani simbule sa tabo ye sa feli. Mihupulo ya Jehova “i fita lishabati kwa buñata.” Ku ituta za hae ha ku feli.

139:23, 24. Lu swanela ku tabela kuli Jehova a lu tatube ‘mikwa ye maswe’ ye cwale ka mihupulo ni litakazo ze maswe, ni kuli a lu tuse ku tuhela mikwa yeo.

143:4-7. Lu kona ku tiyela cwañi matata a matuna? Walisamu u lu bulelela mo lu kona ku ezeza cwalo, u li: Lu kengeele z’a ezize Jehova, lu iyakatwe za eza, ni ku kupa tuso ku yena mwa tapelo.

‘A Mu Lumbeke Muñ’a Bupilo’

Ye ñwi ni ye ñwi ya likalulo ze nyakisisizwe kale za Lisamu i fela ka manzwi a ku lumbeka Jehova. (Samu 41:13; 72:19, 20; 89:52; 106:48) Kalulo ya mafelelezo ni yona i fela honacwalo. Samu 150:6 i bulela kuli: “Se si buyela kaufela, si lumbeke [Muñ’a] Bupilo. A mu lumbeke [Muñ’a] Bupilo.” Kaniti, manzwi ao a ka talelezwa mwa lifasi le li nca la Mulimu.

Ha lu nze lu libelela nako yeo ye tabisa, lwa kona ku lumbeka Mulimu wa niti ni ku bubeka libizo la hae. Ha lu nahana za tabo ye lu na ni kabakala kuli lwa ziba Jehova ni kabakala silikani sa luna ni yena, kana ha lu swaneli ku mu lumbeka ka lipilu ze na ni buitumelo?

[Siswaniso se si fa likepe 15]

Misebezi ye komokisa ya Jehova i sabisa hahulu

[Siswaniso se si fa likepe 16]

Mihupulo ya Jehova “i fita lishabati kwa buñata”