Taba Ye Mi Ama

KANA mu na ni mulikani kamba muhaenu yo mu utwana hahulu ni yena? Ne mu ka ikutwa cwañi kuli mutu a mi tameleze kuli mu utwana ni mulikani kamba muhaenu yo kuli mu fumanele fela fateñi lituso ku yena? Kuli ne mu si ke mwa utwa butuku kwa pilu, kamba mane nihaiba ku filikana? Kono cwale yeo kona taba luli yeo Satani Diabulosi a tamelelize mutu kaufela ya mwa bulikani bo bu tiile ni Jehova Mulimu.

Mu hupule ze ne ezahezi muta Satani na lobisize bo Adama ni Eva mulao wa Mulimu ni ku swalisana ni yena mwa bufetuheli bwa hae ku Mulimu. Kana ze ne ezahezi li paka kuli kipeto batu kaufela ne ba si ke ba utwa Jehova konji haiba ba kutelwa ki se siñwi? (Genese 3:1-6) Ha se ku fitile lilimo ze bat’o likana 2,500 ku zwa fa kwenuhela Adama, Satani na shangumuzi taba ye swana yeo—kono ka nako ye ne li ku munna ya bizwa Jobo. Ha lu nyakisiseñi hande likande la mwa Bibele la Jobo kakuli za na tamelelizwe ki Satani li lu tusa ku tungunyuna taba y’e lu ama ye taluswa fa.

“Ha Ni Na ku Tuhela ku Sepahala Kwa Ka”

Jobo ki “munna ya lukile hahulu, ya sepahala, mutu ya saba Mulimu, ya ipabalezi kwa bumaswe kaufela.” Kono Satani u fetula taba kuli Jobo a bonahale ku ba ya maswe. Satani u buza Jehova kuli: “Kikuli Jobo u saba Mulimu fela, a sa kutelwi ki se siñwi?” Mi cwale Diabulosi u sawana Mulimu ni Jobo ka ku tameleza Jehova kuli u lekile busepahali bwa Jobo ka ku mu sileleza ni ku mu fuyaula. Satani u shemaeta Mulimu kuli: “U like fela ku otolola lizoho la hao, ni ku swala fa tutu y’a luwile kaufela, fohe lu ka bona kana a si ke a ku nyefula inz’a li fapil’a hao.”—Jobo 1:8-11.

Jehova u lumeleza Satani ku lika Jobo ilikuli litamilikezo zeo li alabwe. Kuli mulelo wa kuli Jobo ya sepahala a tuhele ku sebeleza Mulimu, Diabulosi u mu wiseza likozi ka ku tatamana. Limunanu za Jobo kaufela li fela ku uzwiwa kamba ku bulaiwa, batanga ba hae ba bulaiwa, ni bana ba hae ni bona ba bulaiwa. (Jobo 1:12-19) Kono kana Satani u petile mulelo wa hae? Kutokwa. Nihaike ha zibi kuli Diabulosi ki yena ya tisa matata ao, Jobo u li: “[Muñ’a] Bupilo n’a ni file, mi cwale [Muñ’a] Bupilo u ni amuhile; ku lumbekwe Libizo la [Muñ’a] Bupilo!”—Jobo 1:21.

Hasamulaho Satani u taha ku Mulimu, mi Mulimu u mu taluseza kuli: “[Jobo] u tiiselize mwa bunde bwa hae, niha u ni susuwelize kuli ni mu lwanise, mi ni mu bulaye ku si na libaka.” (Jobo 2:1-3) Taba ye tuna fa ki ya ku sepahala kwa Jobo—ili kalemeno ka ka tisa kuli mutu a kumalele ka ku tiya ku Mulimu ni kwa lika ze lukile. Ku zwa fa kalezi ku likiwa ki Satani, Jobo u tuzi mwa litiko kaufela za busepahali bwa hae. Kono Diabulosi ha yemeli f’o, u sa zwelapili.

 Satani cwale u shangumuna taba ye ama batu kaufela. U bulelela Jehova kuli: “Litalo ka litalo! Mutu s’a sweli kaufela wa si fana, kuli a pilise bupilo bwa hae! Kono u otolole lizoho la hao, mi u swale fa masapo a hae ni fa nama ya mubili wa hae; fohe, u ka bona kana a si ke a ku nyefula inz’a li fapil’a hao.” (Jobo 2:4, 5) Ku fita ku itusisa libizo la Jobo, Diabulosi cwale sa itusisa linzwi la “mutu” ili ku bonisa kuli u kakanya busepahali bwa mañi ni mañi. Ka mubulelelo o muñwi Satani u akaleza kuli: ‘Mutu u kona ku eza nto ifi kamba ifi kuli a puluse bupilo bwa hae. Kuli u ni lumeleze, ne ni ka kwenula mutu ufi kamba ufi ku wena.’ Kana ha ku na batu ba ba kona ku sepahala ku Mulimu mwa miinelo kaufela ni ka linako kaufela?

Jehova u lumeleza Diabulosi ku swenya Jobo ka litombo ze maswe-maswe. Jobo u fita fa ku nyanda hahulu kuli mane u lapela kuli a shwe fela. (Jobo 2:7; 14:13) Niteñi Jobo u li: “Ku fitela ni shwa, ha ni na ku tuhela ku sepahala kwa ka!” (Jobo 27:5, NW) Jobo u bulela cwalo kakuli u lata Mulimu, mi ha ku na se si kona ku cinca taba yeo. Jobo u fita fa ku bonahala kuli ki munna ya sepahala. Bibele i li: “[Muñ’a] Bupilo a fa Jobo limbuyoti mwa mafelelezo a bupilo bwa hae, ku fita mw’a n’a mu fezi mwa makalelo.” (Jobo 42:10-17) Kana ku na ni batu ba bañwi ba ba sepahalile sina Jobo? Kiñi se si bonahezi mwahal’a nako ye fitile?

Mo I Alabezwi Tamilikezo ya Satani

Kwa Maheberu kauhanyo 11, muapositola Paulusi u kolohanya mabizo a banna ni basali ba ne ba sepahalile pili Bukreste bu si ka taha kale, ba ba cwale ka bo Nuwe, Abrahama, Sara, ni Mushe. Kihona cwale Paulusi a li: “Ni ka taelelwa ki nako ha ni ka bulela za [ba bañwi].” (Maheberu 11:32) Batanga ba Mulimu ba, ba ne ba sepahala, ne li ba bañata hahulu kuli mane Paulusi u ba talusa kuli ki “lilu le lituna la lipaki.” (Maheberu 12:1) Ki niti, ku zwa kale-kale k’o, batu ba bañata ba ba sa koni ku baliwa, ba itusisize tukuluho ya bona ya ku iketela mi ba iketezi ku utwa Jehova Mulimu.—Joshua 24:15.

Kalabo ye tuna ka ku fitisisa kwa buipapato bwa Satani bwa kuli w’a kona ku kelusa batu ku Jehova ne i filwe ki Mwan’a Mulimu tota, yena Jesu Kreste. Nihaike bona butuku bo butuna bwa ku bulaiwa ka ku kokotelwa fa kota ne bu si ka felisa busepahali bwa hae ku Mulimu. Jesu ha hoha moya wa hae wa mafelelezo, na huwile a li: “Ndate, ni beya moya wa ka mwa mazoho a hao.”—Luka 23:46.

Nako ye fitile i pakile hande fo ku sweu kuli Diabulosi u palezwi ku kelusa batu kaufela kwa ku sebeleza Mulimu wa niti. Batu ba bañata-ñata ba fitile fa ku ziba Jehova ni ku mu ‘lata ka pilu ya bona kaufela, ni ka moyo wa bona kaufela, ni ka kutwisiso ya bona kaufela.’ (Mateu 22:37) Ka ku sepahala ku Jehova ba sa zikinyehi, ba pakile kuli taba ya ipapatile Satani ki ya buhata. Ni mina mwa kona ku paka kuli Diabulosi ki lihata ka ku zwelapili ku ba banna kamba basali ba ba sepahala.

Mu Lukela ku Ezañi?

Ki tato ya Mulimu kuli “batu kamukana ba piliswe, mi ba fite fa zibo ya ku ziba niti.” (1 Timotea 2:4) Mu kona ku eza cwañi cwalo? Mu fumane nako ya ku ituta Bibele ni ku ‘ziba Mulimu a nosi wa niti ni ya na lumile, yena Jesu Kreste.’—Joani 17:3.

Satani na kakanyize busepahali bwa batu ka ku akaleza kuli batu ba sebeleza Mulimu ka mulelo u sili. Kuli zibo i zamaise milelo ya mina, i lukela ku mi fita kwa pilu. Mi kuli ku be cwalo, ha mu tokwi fela ku bata litaba mwa Bibele. Mu tokwa ku itwaeza ku no nahanisisanga fa litaba ze mu ituta. (Samu 143:5) Ha mu bala Bibele kamba hatiso ye ñwi ye tomile fa Bibele, mu bone teñi kuli mwa fumana nako ya ku nahanisisa lipuzo ze cwale ka ze: ‘Sisupo se, si ni lutañi ka za Jehova? Ki tufi tulemeno twa Mulimu to tu lemuseha mwa taba ye? Ni kona ku likanyisa cwañi mutala wo mwa bupilo bwa ka? Ki lifi ze ne tabisize Mulimu kamba za na nyazize? Seo si ama cwañi mo ni ikutwela ka za Mulimu?’ Ku nahanisisa ko ku cwalo ku ka mi tusa ku lata hahulu Mubupi wa mina ni ku itebuha ku yena.

 Ku sepahala ku Mulimu ha ku ami fela taba ya bulapeli. (1 Malena 9:4) Ku zwelapili ku sepahala ku Jehova Mulimu ku tokwa ku ba ni muzamao o munde mwa likalulo kaufela za bupilo. Kono ku zwelapili ku sepahala ku Mulimu ha ku na ku mi yawisa nto ni ye kana. Jehova ki “Mulimu ya tabile,” mi u bata kuli ni mina mu ikole bupilo. (1 Timotea 1:11, NW) Cwale ha mu nyakisise mikwa ye mu lukela ku ambuka kuli mu zwelepili ku ba ba muzamao o kenile ilikuli mu pile bupilo bwa tabo ni ku shemubwa ki Mulimu.

Mu Ambuke Buitamaeli

Jehova ka sibili na tomile sikuka sa linyalo mwa Linzwi la hae, Bibele, ye li: “Munna u ka tokolomoha ndat’ahe ni m’ahe mi u ka kumalela musal’a hae; mi ba ka ba nama i li ñwi fela.” (Genese 2:21-24) Bakeñisa kuli batu ba ba nyalani ba fetuhile “nama i li ñwi fela,” ba kuteka tukiso ya Mulimu ya linyalo haiba ba sa yi kwa banna kamba basali ba sili. Muapositola Paulusi na ize: “Linyalo li kutekiwe kwa batu kaufela, mi bulobalo bu tokwe masila; kakuli Mulimu u ka atula mahule ni ba ba buka.” (Maheberu 13:4) Linzwi la “bulobalo” f’o li talusa ku lobala ni mutu ya nyalani ni yena mutu ka mulao. Haiba mutu ya nyezi kamba ya nyezwi, a lobala ni mutu u sili kwand’a ya nyalani ni yena, f’o u eza bubuki mi seo si kona ku mu fumanisa katulo ye buhali ya Mulimu.—Malaki 3:5.

Ku cwañi ka za batu ba ba si ka kena kale mwa linyalo? Ni bona ha ba swaneli ku lobala hamoho kakuli Jehova u tomile likuka za muzamao ze hanisa cwalo. Bibele i li: “Se si latwa ki Mulimu kikuli . . . mu ipabalele kwa buhule.” (1 Matesalonika 4:3) Kalombe, sindoe, ni ku lobala ni lifolofolo, kaufela ki libi ku Mulimu. (Livitike 18:6, 23; Maroma 1:26, 27) Mutu kaufela ya bata ku tabisa Mulimu ni ku ikola bupilo bwa tabo luli u swanela ku ambuka mizamao ye maswe kaufela.

Ku cwañi ka za batu ba ba shengulana fela ba si ka kena kale mwa linyalo? Taba yeo ha i tabisi Jehova. (Magalata 5:19) Munahano ni wona u swanela ku keniswa kwa mihupulo ye maswe. Jesu na ize: “Mutu nihaikaba ufi kamba ufi ya talima musali ka ku mu lakaza, u s’a mu bukile mwa pilu.” (Mateu 5:28) Manzwi ao hape a kopanyeleza ni ku buha maswaniso a mapunu mwa libuka, mwa mafilimu, kamba fa Intaneti, ni lika ze cwale ka ku bala makande a buozwa, ni ku teeleza kwa lipina za manzwi a utwahala ku ambola za buozwa. Ku ambuka lika zeo ku tabisa Mulimu mi ku tusa mutu yena ka sibili.

Linyawe lona bo? Linyawe ki ku bonisa maikuto a lilato ku mutu yo muñwi kamba ku mu keubela ku si na mulelo wa linyalo. Munna ya nyezi kamba musali ya nyezwi, kuli a bonise maikuto a cwalo ku mutu u sili fela, ki ku loba likuka za Bibele mi seo ki sisupo sa kutokwa likute ku Jehova. (Maefese 5:28-33) Ha ku swaneli kuli makwasha ba keubelane ka mulelo wa ku itabisa fela! Kakuli ku cwañi haiba yo muñwi yena a nga kuli mwendi mulikan’a hae u tokwa kuli ba nyalane luli? Mu nahane fela masitapilu a kona ku taha fahalimwa mutu yo ha ba si ke ba nyalana. Nto ye ñwi ye maswe kikuli linyawe li kona ku isa kwa bubuki kamba buhule. Kono cwale munna ya bonisa muzamao o kenile kwa basali kamba musali ya bonisa muzamao o kenile kwa banna, u ikekeleza kwa likute la fiwa ki ba bañwi.—1 Timotea 5:1, 2.

Ku Tabisa Mulimu mwa Litaba Ze Ñwi

Lino ze kola li atile hahulu mwa linaha ze ñata. Kana ku fosahalile ku nwa kwateñi? Mañolo ha hanisi ku nwa ka tikanyo veine, bucwala, kamba lino ze ñwi ze kola. (Samu 104:15; 1 Timotea 5:23) Kono se si fosahalile ku Mulimu ki ku nwa hahulu ni butahwa. (1 Makorinte 5:11-13) Kaniti ha mu tabeli ku ponganisa mubili wa mina kamba ku sinya bupilo bwa mina bwa lubasi kabakala ku nwa maswe.—Liproverbia 23:20, 21, 29-35.

Jehova ki “Mulimu wa niti!” (Samu 31:5) Bibele i bulela kuli ki “Mulimu ya sa koni ku puma.” (Tite 1:2) Haiba mu bata kuli Mulimu a mi katelwe, mu ka tokolomoha ku puma. (Liproverbia  6:16-19; Makolose 3:9, 10) Bibele i eleza Bakreste kuli: “Mutu ni mutu a bulelele wahabo niti.”—Maefese 4:25.

Hape ku na ni lipapali za likwinano za mali. Niha li tabelwa ki ba bañata, lipapali zeo ki mufuta o muñwi wa mukwañuli, kakuli li susueza mutu ku fumana mali ka ku luza kwa ba bañwi. Jehova ha tabeli ba ba “putelela ba bañwi.” (1 Timotea 3:8, Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984) Kacwalo haiba mu bata ku tabisa Jehova, mu ka tokolomoha mifuta kaufela ya lipapali za likwinano za mali, ze kopanyeleza lotari kamba milabalaba ya ku wina mali ni lipapali ze ñwi ze pecezwa mali. Ha mu ka eza cwalo mu ka fumana kuli mane mu na ni mali a likani a ku itusisa ku ze tokwahala fa lapa.

Busholi, kamba kona ku nga sika se si si sa mina, ki mufuta o muñwi wa mukwañuli. Bibele i bulela kuli: “U si ke wa uzwa.” (Exoda 20:15) Ku fosahalile ku leka nto ye mu ziba kuli ki ya ku uzwa ni ku nga lika mu si ka lumelezwa. Bibele i li: “Ya n’a uzwa, a si ke a uzwa hape; kono a sebeze ka tata, a eze ze nde ka mazoho a hae, kuli a be ni s’a ka tusa ya tokwile.” (Maefese 4:28) Ku fita ku uzweza babelekisi ba bona nako, ba ba lata Jehova ba belekanga lihora kaufela ze tomilwe ka zazi ni zazi. Ba ‘bata ku eza se si lukela mwa lika kaufela.’ (Maheberu 13:18) Mi lizwalo le li kenile kaniti li katulusa munahano wa mutu.

Mulimu u nga cwañi mutu wa kacima-cima? Bibele i eleza kuli: “U si ke wa twaelana ni mutu ya buhali; u ambuke ku zamaya ni mutu ya lunya.” (Liproverbia 22:24) Buhali bo bu fitelezi hañata bu isanga kwa bukebenga. (Genese 4:5-8) Bibele i bulela cwana ka za ku yolisa misuha: “Mu si ke mwa kutisa bumaswe ka bumaswe; mu tokomele ku bata ze nde mwa meto a batu kaufela. Ha ku konahala, mi haili ka mina, mu pilisane mwa kozo ni batu kaufela. Balatiwa, mu si ke mwa kutisa bumaswe ili mina, kono mu fe buhali sibaka; kakuli ku ñozwi kuli: Ku likanyisa ki kwa ka, ki Na ni ka kutisa, ku bulela Mulena.” (Maroma 12:17-19) Haiba lu latelela kelezo ya mufuta wo, lu ka pila mwa kozo—mi seo si ka ekeza kwa tabo ya luna.

Mwa Kona ku Zwelapili ku Sepahala

Kana mwa kona ku zwelapili ku sepahala ku Mulimu niha mu sineneketwa maswe? Eni, mwa kona. Mu hupule kuli Mulimu u bata kuli mu fe bupaki bo bu bonisa kuli Satani ki lihata mwa taba y’a lu tameleza ye ama busepahali bwa luna ku Mulimu, kakuli Linzwi la Hae li li: “Mwan’aka u talife, mi u tabise pilu ya ka, mi ni ka kona ku alaba ya ni nyaza.”—Liproverbia 27:11.

Mwa kona ku lapela ku Jehova kuli a mi fe m’ata a ku eza ze lukile mwa meto a hae. (Mafilipi 4:6, 7, 13) Kacwalo mu like ka t’ata ku ekeza kwa zibo ya mina ya Linzwi la Mulimu, yona Bibele. Ku nahanisisa ka buitebuho fa lika ze mu ituta mwa Bibele ku ka mi tusa ku tungisa lilato la mina ku Mulimu mi ku ka mi susumeza ku mu tabisa. Liñolo la 1 Joani 5:3 li bulela kuli: “Ku lata Mulimu, kiha lu mamela litaelo za hae; mi litaelo za hae ha li na bukiti.” Lipaki za Jehova mwa silalanda sa mina ba ka tabela ku mi tusa ku ituta Bibele. Lu mi susueza ku bonana ni bona mwa sibaka se mu pila ku sona, kamba ku ñolela kwa bahatisi ba magazini ye.

[Siswaniso se si fa likepe 4]

Jobo na zwezipili ku sepahala niha na likiwa

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Ku ekeza kwa zibo ya mina ya Linzwi la Mulimu ku ka tiisa katulo ya mina ya ku eza ze lukile