Jehova U Fanga “Moya o Kenile ku Ba Ba U Kupa ku Yena”
Jehova U Fanga “Moya o Kenile ku Ba Ba U Kupa ku Yena”
“Mbali mina ba ba na ni lunya, mu ziba ku fa bana ba mina lika ze nde, Ndate ya kwa lihalimu u ka mi fita hahulu mwa ku fa Moya o Kenile ku ba ba u kupa ku yena.”—LUKA 11:13.
1. Ki mwa miinelo mañi sihulu mo lu tokwanga tuso ya moya o kenile?
‘H A NI koni ku tiyela butata bo ni nosi. Ni kona fela ku itiisa ka tuso ya moya o kenile!’ Kana mu kile mwa bulela cwalo ku zwelela kwatas’a pilu ya mina? Bakreste ba bañata ba kile ba bulela cwalo. Mwendi ne mu bulezi cwalo ha ne mu lemuhile kuli ki kale mu yambula butuku bo butuna. Kamba mwendi ne mu bulezi cwalo ha ne mu shwezwi ki bo munn’a mina kamba bo musal’a mina bo ne mu pilile ni bona ka nako ye telele. Kamba mwendi ne mu bulezi cwalo ha ne mu felezwi ki tabo bakeñisa ku zwafa. Ha ne mu kenezwi ki matata mwa bupilo, mwendi ne mu ikutwile kuli ne mu itiisize fela ka moya o kenile wa Jehova o no mi file ‘mata a matuna hahulu.’—2 Makorinte 4:7-9; Samu 40:1, 2.
2. (a) Bakreste ba niti ba talimani ni butata mañi? (b) Lu ka nyakisisa lipuzo mañi mwa tuto ye?
2 Bakreste ba niti ba talimani ni miinelo ye t’ata ni twaniso ya lifasi la cwale la Satani. (1 Joani 5:19) Ku zwaf’o, balateleli ba Kreste ba lwaniswa ki yena Satani Diabulosi ka sibili, ya sweli ku lwanisa ka t’ata “ba ba buluka milao ya Mulimu, ni ba ba sweli bupaki bwa Jesu.” (Sinulo 12:12, 17) Ki lona libaka kacenu sihulu ha lu tokwa tuso ya moya wa Mulimu. Lu kona ku ezañi kuli lu no fiwanga moya o kenile wa Mulimu ka buñata? Mi ki nto mañi ye lu kolwisa kuli Jehova u ka lu fa m’ata e lu tokwa ha lu li mwa ziyezi? Likalabo kwa lipuzo zeo lu kona ku li fumana mwa linguli za Jesu ze peli.
Mu Tundamene ku Lapela
3, 4. Jesu n’a kandekile nguli mañi, mi n’a i bapanyize cwañi kwa tapelo?
3 Yo muñwi wa balutiwa ba Jesu n’a kile a kupa kuli: “Mulena, u lu lute ku lapela.” (Luka 11:1) Jesu kiha kandekela balutiwa ba hae linguli ze peli ze bat’o swana. Ya pili ki nguli ya munna ya n’a amuhezi muenyi, mi ya bubeli ki ya ndate ya n’a file mwan’a hae za n’a kupile. Ha lu nyakisiseñi ye ñwi ni ye ñwi ya linguli ze peli zeo.
4 Jesu n’a ize: “Mutu ku mina h’a na ni mulikani, mi a ya ku yena fahal’a busihu, a mu kupa a li: Mulikani, u ni kalime linkwa ze talu za buhobe; kakuli ni fitezwi ki mulikan’a ka ya n’a ile mwa musipili, mi ha ni na se ni ka mu yumbula. Mi yo, ya mwa ndu, kab’a mu alaba, a li: U si ke wa ni kataza; sikwalo si kwalilwe, mi bana ba ka ba banyinyani ba teñi ku na fa bulobalo; ni palelwa ku zuha kuli ni ku fe. Na mi bulelela, ni li: Niha n’a si ke a zuha ku y’o mu fa kabakala kuli ki mulikan’a hae, nihakulicwalo u ka zuha, a mu fe z’a tokwa kaufela, kabakala ku tundamena kwa hae.” A sin’o bulela cwalo, Jesu a bapanya nguli yeo kwa tapelo, a li: “Na mi bulelela, ni li: Mu kupe, mi mu ka fiwa; mu bate, mi mu ka fumana; mu ngongote, mi mu ka kwalulelwa. Kakuli ya kupa wa fiwa, ya bata wa fumana, mi ku kwalulelwa ya ngongota.”—Luka 11:5-10.
5. Nguli ya munna wa mutundameti i lu lutañi ka za mo lu swanela ku lapelela?
5 Nguli yeo ye bonisa mutundameti wa munna yani i lu luta mo lu swanela ku lapelela. Jesu n’a bulezi kuli munna y’o n’a konile fela ku fiwa za n’a bata “kabakala ku tundamena kwa hae.” (Luka 11:8) Linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli “ku tundamena” mwa taba m’o li fumaneha fela hañwi mwa Bibele mi li talusa “kutokwa maswabi.” Hañata ku sa ba ni maswabi ku ngiwa kuli ku maswe. Niteñi, ku sa ba ni maswabi kamba ku ba ni tundamo kabakala ku eza lika ze nde ki ko kunde. Munna wa mwa nguli ya Jesu n’a si na maswabi kabakala ku bata ku eza lika ze nde. N’a si ka utwa maswabi a ku tundamena ku kupa za n’a bata. Bakeñisa kuli Jesu n’a bonisize kuli munna y’o ki mutala ku luna, tuto ye lu ituta ki ya kuli lu swanela ku lapelanga ka ku tundamena. Jehova u bata kuli ‘lu no kupa, lu no bata, lu no ngongota.’ Mi yena u ka “fa Moya o Kenile ku ba ba u kupa ku yena.”
6. Mwa miteñi ya Jesu, ku amuhela baenyi ne ku ngiwa cwañi?
6 Jesu n’a si ka bonisa fela kuli lu swanela ku lapela ka ku tundamena kono hape n’a bonisize ni lona libaka le lu swanela ku ezeza cwalo. Kuli lu utwisise taba yeo, ha lu nyakisiseñi be ne ba teelelize ku Jesu ha n’a bulezi nguli yeo mo ne ba ngela ku amuhela baenyi. Mañolo a mañata mwa Bibele a bonisa kuli mwa miteñi ya kwaikale, ku amuhela baenyi ne ku ngiwa kuli ki nto ye tuna, sihulu kwa batanga ba Mulimu. (Genese 18:2-5; Maheberu 13:2) Ku palelwa ku amuhela baenyi ne ku ngiwa kuli ki nto ye swabisa. (Luka 7:36-38, 44-46) Ka ku beya taba yeo mwa munahano, ha lu nyakisiseñi hape lwa bubeli nguli ya Jesu yeo.
7. Ki kabakalañi munna wa mwa nguli ya Jesu ha n’a si ka swaba ku zusa mulikan’a hae fa buloko?
7 Munna wa mwa nguli ya Jesu n’a amuhezi muenyi fahal’a busihu. Munna y’o n’a bata ku yumbula muenyi sico kono ‘na si na sa ku mu yumbula.’ Ku yena, muinelo wo ne u ziyeza! N’a na ni ku fumana linkwa za ku mu yumbula, ku be cwañi kamba cwañi. Kacwalo a ya ku mulikan’a hae mi ka kutokwa maswabi a mu zusa fa buloko, a li ku yena: “Mulikani, u ni kalime linkwa ze talu za buhobe.” N’a tundamezi ku kupa ku fitela fa n’a fezwi linkwa zeo. N’a kona fela ku ikutwa kuli u amuhezi hande muenyi wa hae ha s’a fumani linkwa zeo ni ku mu yumbula zona.
Nto ya Butokwa I Kupiwanga Hahulu
8. Ki nto mañi ye ka lu susueza ku tundamena ku kupa moya o kenile?
8 Nguli ye i lu fa libaka mañi la ku lapela ka ku tundamena? Munna wa mwa nguli n’a tundamezi ku kupa linkwa zani bakeñisa kuli n’a ikutwile kuli kwand’a ku eza cwalo, n’a si ke a ngiwa kuli ki muamuheli yo munde wa baenyi. (Isaya 58:5-7) Ha n’a ka palelwa ku fumana linkwa zeo, n’a si ke a ngiwa kuli ki muyumbuli. Ka nzila ye swana, bakeñisa kuli lu lemuhile kuli moya wa Mulimu wa tokwahala kuli lu pete bukombwa bwa luna bwa Sikreste, lu tundamena ku lapela ku Mulimu, ku kupa moya wa hae. (Zakaria 4:6) Ha lu si na ona, ha lu koni ku kondisa se siñwi. (Mateu 26:41) Kana mu boni tuto ya butokwa ye lu itutile mwa nguli ye? Haiba lwa nga kuli moya wa Mulimu ki wa butokwa mi ha lu si na ona ha ku na se lu kona ku peta, lu ka tundamena ku u kupa.
9, 10. (a) Mu fe mutala o bonisa libaka ha lu swanela ku tundamena ku kupa Mulimu kuli a lu fe moya wa hae. (b) Ki puzo mañi ye lu swanela ku ipuzanga, mi ki kabakalañi?
9 Kuli lu utwisise hande tuto ye lu sweli ku ituta ye, lu nge kuli mutu yo muñwi mwa lubasi lwa mina u swalwa ki butuku fahal’a busihu. Kana mu ka zusa mualafi kuli a to mi tusa? Mwendi ha mu na ku eza cwalo haiba butuku bwa kula mutu y’o ki bo bunyinyani. Kono haiba ki butuku bo butuna hahulu, ha mu na ku utwa maswabi a ku biza mualafi. Kabakalañi? Kakuli ki kale mu ziyeleha. Mu tokwa tuso ya caziba. Haiba mu sa kupi tuso, mwa kona ku latehelwa ki mutu y’o. Ka nzila ye swana, Bakreste ba niti ba mwa ziyezi ye tuna. Mane Satani u zamaya “sina tau ye lila,” ye bata ku lu feza. (1 Pitrosi 5:8) Kuli lu isileleze kwa moya, ha ku na mo kuñwi kwand’a fela ku kupa moya wa Mulimu kuli u lu tuse. Ha lu sa kupi tuso ku Mulimu, lwa kona ku shwa kwa moya. Kacwalo, lu ka tundamena ku kupa ku Mulimu kuli a lu fe moya wa hae o kenile. (Maefese 3:14-16) Ki ka ku eza fela cwalo ha lu kona ku zwelapili ku ba ni m’ata e lu tokwa kuli lu “tundamene ku isa kwa mafelelezo.”—Mateu 10:22; 24:13.
10 Kabakaleo, neikaba hande ku no ipuzanga ka linako ze ñwi kuli, ‘Kana na lapelanga ka ku tundamena luli?’ Lu si libali kuli, ha se lu lemuhile kuli lwa tokwa luli tuso ya Mulimu, lu ka lapelanga ka ku tundamena ku kupa moya o kenile.
Ki Kabakalañi Ha Lu Lapelanga ka Sepo?
11. Jesu n’a bapanyize cwañi nguli ya ndate ni mwana kwa tapelo?
11 Nguli ya Jesu ya munna yani wa mutundameti i bonisa mulapeli mwa swanela ku lapelela. Nguli ya bubeli yona i bonisa mw’a inezi Jehova Mulimu—yena ya utwa litapelo. Jesu n’a buzize kuli: “Ndat’ahe mutu ki ufi ku mina, ya ka fa mwan’a hae licwe h’a kupile buhobe? Kamba bakeñisa tapi, a ka mu fa noha? Kamba h’a kupa lii, a ka mu fa kabanze?” Jesu a zwelapili ku bonisa tuto ye itutiwa ka ku bulela kuli: “Mbali mina ba ba na ni lunya, mu ziba ku fa bana ba mina lika ze nde, Ndate ya kwa lihalimu u ka mi fita hahulu mwa ku fa Moya o Kenile ku ba ba u kupa ku yena.”—Luka 11:11-13.
12. Nguli ya ndate ni mwana i bonisa cwañi kuli Jehova wa lata ku alaba litapelo za luna?
12 Ka wona mutala wo wa kuli ndate u fanga mwan’a hae z’a kupile, Jesu n’a bonisize mwa ikutwela Jehova ka za ba ba lapela ku yena. (Luka 10:22) Pili mu lemuhe shutano ye mwahal’a linguli ze peli zeo. Ka ku sa swana ni munna yani wa mwa nguli ya pili ya n’a zina-zina ku tusa, Jehova yena u swana sina mushemi ya lilato, ya sa liyehangi ku eza za tokwa mwan’a hae. (Samu 50:15) Ku zwaf’o, kuli a lu kolwise kuli Jehova wa lata ku lu tusa luli, Jesu n’a bonisize shutano ye mwahal’a mutu ni Mulimu. N’a bonisize kuli haiba ndat’ahe mutu ya na ni “lunya” kabakala sibi s’a pepilwe ni sona u ziba ku fa mwan’a hae lika ze nde, Ndate ya kwa lihalimu he, ka ku ba ya petehile, kana h’a koni ku fa moya o kenile kwa bana ba hae ba ba mu lapela?—Jakobo 1:17.
13. Lu kona ku ba ni sepo mañi ha lu lapela ku Jehova?
13 Ki ifi tuto ye lu ituta mwa nguli ye? Tuto ki ya kuli lu lukela ku ba ni sepo ya kuli ha lu kupa moya o kenile ku Ndat’a luna wa kwa lihalimu, ha na ku palelwa ku lu fa ona. (1 Joani 5:14) Ha lu lapela ka ku sa lisela ku yena, Jehova ni kamuta ha na ku bulela kuli: “U si ke wa ni kataza; sikwalo si kwalilwe.” (Luka 11:7) Ha na ku nga kuli lwa mu toliya, kakuli Jesu n’a ize: “Mu kupe, mi mu ka fiwa; mu bate, mi mu ka fumana; mu ngongote, mi mu ka kwalulelwa.” (Luka 11:9, 10) Mane, ku si na ku liyeha, Jehova ‘u ka lu utwa ha lu biza ku yena.’—Samu 20:9; 145:18.
14. (a) Ba bañwi ba katazwanga ki mihupulo mañi ye fosahalile ha ba talimana ni litiko? (b) Ha lu li mwa litiko, ki kabakalañi ha lu swanela ku lapela ku Jehova ka sepo?
14 Nguli ya Jesu ya ndate ya lilato hape i bonisa kuli bunde bwa Jehova bu fitela kwahule bunde bwa ndat’ahe mutu. Kacwalo, ha ku swaneli ku ba ni yo muñwi ku luna ya lukela ku ikutwa kuli miliko ye lu talimana ni yona ki bupaki bwa kuli Mulimu ha lu lati. Y’a bata kuli lu nahane cwalo ki Satani, sila sa luna se situna. (Jobo 4:1, 7, 8; Joani 8:44) Ha ku na liñolo mwa Bibele le li bonisa kuli lwa swanela ku nahana cwalo. Jehova ha lu likangi ka “bumaswe.” (Jakobo 1:13) Mulimu ha lu tahisezangi miliko kamba butata sina fela ndat’ahe mutu ha sa koni ku fa mwan’a hae noha kamba kabanze. Ndat’a luna ya kwa lihalimu u fanga ‘ba ba kupa ku Yena linto ze nde.’ (Mateu 7:11; Luka 11:13) Ku sina kakanyo, haiba lu fitile fa ku lemuha bunde bwa Jehova ni lilato la hae la ku bata ku lu tusa, lu ka fita fa ku lapela hahulu ku yena inze lu na ni sepo. Mi ka ku eza cwalo, ni luna lu ka ikutwa sina mwa n’a ikutwezi muñoli wa samu kuli: “Luli, Mulimu u ni utwile, u teelelize linzwi la tapelo ya ka.”—Samu 10:17; 66:19.
Moya o Kenile Mo U Lu Tuseza
15. (a) Jesu n’a sepisizeñi ka ku ama kwa moya o kenile? (b) Ki ifi nzila ye ñwi yeo moya o kenile u lu tusa ka yona?
15 Nakonyana pili a si ka shwa kale, Jesu n’a kutezi ku bulela sisupo sa n’a lutile ka linguli za hae. Ka ku ama kwa moya o kenile, n’a ize kwa baapositola ba hae: “Ni ka lapela Ndate, mi u ka mi fa Mutiisapilu yo muñwi, kuli a ine ni mina kamita.” (Joani 14:16) Jesu f’o n’a sepisa balateleli ba hae kuli mutiisapilu, kamba moya o kenile, n’o ka ba ni bona, ku isa mane ni mwa miteñi ya luna ye. Mutiisapilu yo u lu tusa cwañi kacenu? Moya o kenile u lu tusa ku tiyela litiko ze fitana-fitana. Ka nzila ifi? Mwa liñolo la n’a ñolezi Bakreste ba mwa Korinte, muapositola Paulusi ya n’a kile a talimana ni litiko ze ñata, n’a talusize m’o moya wa Mulimu n’o mu tuselize. Ha lu nyakisiseñi hanyinyani za n’a ñozi.
16. Lu kana lwa ba cwañi mwa muinelo o swana ni wa Paulusi?
16 Pili, Paulusi n’a bulelezi balumeli ka yena patalaza kuli n’a na ni “muutwa mwa mubili,” ili tiko ye ñwi cwalo. Mi a ekeza a li: “Ni lapezi Mulena [Jehova] hahulu, kuli nto yeo i zwiswe ku na.” (2 Makorinte 12:7, 8) Nihaike kuli Paulusi n’a kupile ku Mulimu kuli butata bwa hae bu feliswe, ne ku si ka ezahala cwalo. Mwendi ni mina mu mwa muinelo o swana. Sina Paulusi, mwendi mwa lapelanga ka ku tundamena ni ka buikolwiso, kuli Jehova a felise butata bwa mina. Kono mwendi ni ko mu lapezi hañata-ñata, butata bwa mina bu sa zwelapili. Kana f’o ku talusa kuli Jehova ha si ka alaba litapelo za mina mi moya wa hae ha u mi tusi? Kutokwa ni hanyinyani! (Samu 10:1, 17) Ha mu bone ze ñwi za n’a bulezi Paulusi.
17. Jehova n’a alabile cwañi litapelo za Paulusi?
17 Ka ku alaba litapelo za Paulusi, Mulimu n’a ize ku yena: “Sishemo sa ka sa ku likana; kakuli mata a ka a petahala mwa mifokolo.” Paulusi n’a ize: “Hakulicwalo, ka tabo luli, ni lata ku itumba ka mifokolo ya ka, kuli ni apeswe mata a Kreste.” (2 Makorinte 12:9; Samu 147:5) Kacwalo, Paulusi n’a lemuhile kuli ka Kreste, Mulimu n’a mu apesize m’ata sina inge tende ye apesizwe fahalimw’a hae. Kacenu Jehova u alabanga litapelo za luna ka nzila ye swana. U apesanga batanga ba hae m’ata sina inge ya ba apesize tende ye ba sileleza.
18. Ki kabakalañi ha lu kona ku tiyela litiko?
18 Kono lwa ziba kuli tende ha i tibelangi pula ku nela kamba moya ku fuka; yona i tusa fela ku sileleza mutu kwa lika zeo. Ka nzila ye swana, ku apeswa “mata a Kreste” ha ku tibeli litiko ku lu tulukela kamba matata ku lu wela. Niteñi ku lu fa silelezo ya kwa moya kwa neku la bumaswe bwa lifasi le ni twaniso ya mulen’a lona, yena Satani. (Sinulo 7:9, 15, 16) Kacwalo, haiba mu na ni butata bo buñwi bo bu sa ‘zwi ku mina,’ mu kolwe kuli Jehova wa ziba butata bwa mina b’o mi s’a ngile kale muhato wa ku teeleza kwa ‘linzwi la mina ha mu nze mu lilela ku yena.’ (Isaya 30:19; 2 Makorinte 1:3, 4) Paulusi n’a ñozi kuli: “Mulimu wa sepahala, mi h’a na ku lumela kuli mu likwe ki ze mi fita; kono hamoho ni muliko u ka mi fa nzila ya ku zwa ku ona, kuli mu kone ku itiisa ku ona.”—1 Makorinte 10:13; Mafilipi 4:6, 7.
19. Mu ka tundamena ku ezañi, mi ki kabakalañi?
19 Ki niti kuli mwa “mazazi a maungulelo” a lifasi le li maswe le, ku na ni miinelo ye t’ata. (2 Timotea 3:1) Nihakulicwalo, kwa batanga ba Mulimu, ze haki linako ze sa konahali, ze ba sa koni ku tiyela. Kabakalañi? Kakuli ba na ni tuso ni silelezo ya moya o kenile wa Mulimu, ona moya wa fanga Jehova ka tabo ni ka buñata ku ba ba u kupa ku yena ka ku tundamena ni ka buikolwiso. Kacwalohe ha lu tundameneñi ku kupa moya o kenile ka zazi ni zazi.—Samu 34:6; 1 Joani 5:14, 15.
Ne Mu Ka Alaba Cwañi?
• Lu tokwa ku ezañi kuli lu fiwe moya o kenile wa Mulimu?
• Ki nto mañi ye lu kolwisa kuli Jehova u ka alaba litapelo za luna za ku kupa moya o kenile?
• Moya o kenile u lu tusa cwañi ku tiyela litiko?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 21]
Lu itutañi kwa nguli ya Jesu ya munna wa mutundameti?
[Siswaniso se si fa likepe 22]
Kana mwa tundamenanga ku kupa moya o kenile wa Mulimu?
[Siswaniso se si fa likepe 23]
Lu itutañi ka za Jehova kwa nguli ya ndate ya lilato?