Kana Mwa Kona ku Atumulusa Lilato la Mina?

LIWENGE le li tamilwe kwa ankora ya sisepe li na ni ku tiya kuli sisepe si si ke sa yenduka. Kono seo si konahala fela lingongo za liwenge leo ha li li ze tiile. Hakusicwalo liwenge leo li ka pumeha.

Ni puteho ya Sikreste i cwalo. Kuli puteho ibe ye tiile, batu kaufela ba mwa puteho yeo ba lukela ku swalisana hamoho. Ki nto mañi y’e ba swalisanisa? Ki lilato, ili kalemeno ka ka m’ata ka ku fitisisa ka ka tahisa swalisano. Kona libaka Jesu Kreste ha n’a bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Ni mi fa mulao o munca, kikuli mu latane; sina mo ni mi latezi, ni mina mu latane cwalo. Se ba ka ziba batu kaufela kuli mu balutiwa ba ka ka sona, ki ha mu latana.” Kaniti, Bakreste ba niti ha ba bonisi fela lilato la bona ka ku eza silikani kamba ka ku fanana likute. Kono ba ituta ku bonisa lilato ka ku itombola.—Joani 13:34, 35.

Ku Lemuha Butokwa bwa Balapeli ka Luna

Mwa liputeho ze ñata ku fumaneha batu ba lilimo, mishobo, linaha, lizo, lipuo, ni mipilelo ye shutana. Mañi ni mañi u na ni za tabela ni za sa tabeli, za lakaza ni za ikalelwa, mi hañata mañi ni mañi u na ni butata bwa talimana ni bona—mwendi ili makulanu kamba ku ikalelwa za masheleñi. Muinelo wo u kana wa filikanya swalisano ye ba na ni yona Bakreste. Ki nto mañi he ye kona ku lu tusa ku atumulusa lilato la luna ni ku zwelapili ku swalisana ku si na taba ni muinelo wo? Ku lemuha butokwa bwa bote mwa puteho ku ka lu tusa ku tiisa lilato la luna.

Kono lu kona ku lemuha cwañi butokwa bwa ba bañwi? Lu kona ku lemuha butokwa bwa be lu lapela ni bona ka ku isa pilu kwa butokwi bwa bona, ka ku ba kuteka, ni ka ku lemuha bunde bwa bona, mi lwa itebuha kuli ba lapela hamoho ni luna. Kabakaleo, lu fita fa ku ba lata hahulu. Ku nyakisisa ka bukuswani za n’a ñolezi Bakreste ba kwa Korinte muapositola Paulusi ku ka lu tusa ku utwisisa mo lu kona ku boniseza halulu lilato la Sikreste.

Makorinte Ne Ba ‘Sinani mwa Lipilu’

Paulusi n’a ñolezi Makorinte liñolo la hae la pili ka 55 C.E. mi n’a ba ñolezi la bubeli ku si ka fita silimo ku zwa fo. Manzwi a hae a bonisa kuli ba bañwi ba mwa puteho ya Korinte ne ba sa ngi balapeli ba bañwi kuli ki ba butokwa. Paulusi n’a talusize muinelo o ne ba inzi ku ona cwana: “Mina Makorinte, mulomo wa luna u atami kabakala mina, pilu ya luna i atami. Ha mu si ka sinana ku luna, kono ko ku sinani ki mwa lipilu za mina.” (2 Makorinte 6:11, 12) Paulusi n’a talusañi ha n’a ba bulelezi kuli “ko ku sinani ki mwa lipilu za mina”?

N’a talusa kuli ne ba si na silikani ni musa. Caziba yo muñwi wa za Bibele u ikutwa kuli lilato la Makorinte la ku lata Paulusi ne li “tibezwi ki miinelo ye t’ata ye n’e tahisizwe ki  ku mu kakanya . . . ni ku ikutwa kuli ne ba foselizwe.”

Mu lemuhe kuli Paulusi n’a ba elelize kuli: “Mu lu kutiseze mo lu mi fezi,—ni bulela ni mina inge mu bana ba ka,—mu atame ni mina.” (2 Makorinte 6:13) Paulusi n’a susuelize Makorinte kuli ba atumuluse lilato la bona la ku lata balumeli ka bona. Sa n’a talusa fo kikuli ba be ni musa ni moya wa ku sepana, isiñi ku isa pilu kwa milatu ya ba bañwi ye si na tuso ni ku ba kakanya.

Ku Atumulusa Lilato Kacenu

Balapeli ba niti ba Mulimu ba itiisa ku atumulusa lilato la bona la ku latana mi nto yeo ya tabisa. Kaniti, ku atumulusa lilato ku tokwa kuli lu ikataze. Haki taba fela ya ku ziba za ku eza. Ku atumulusa lilato ku tokwa kuli lu si ke lwa eza mo ba ezeza batu ba ba sa pili ka likuka za Bibele. Hañata batu ba ba cwalo ha ba isangi pilu kwa butokwi bwa ba bañwi. Ba kona ku eza lika ka ku sa nahanisisa, ka kutokwa likute ni ku lwahaka. Haike lu si ke lwa lumeleza moya o cwalo ku lu kukueza. Ne ku si ke kwa ba hande ha ne lu ka palelwa ku lata ba bañwi kabakala ku sa ba sepa, sina mo ne ba ezelize Makorinte. Nto yeo i kana ya ezahala kacenu haiba lu ba ba bubebe kwa ku lemuha bufokoli bwa mizwale ba luna ba Sikreste kono inge lu palelwa ku lemuha mikwa ya bona ye minde. Hape, i kana ya ezahala haiba lu palelwa ku lata mutu yo muñwi bakeñisa kuli ki wa sizo si sili.

Kono mutang’a Mulimu ya atumulusa lilato la hae ki ya katelwa luli balapeli ka yena. U b’a nga kuli ki ba butokwa, u ba fa likute le li ba swanela, mi u isa pilu kwa butokwi bwa bona. Niha na ni libaka le linde la ku bilaela, ki ya tabela ku swalela ni ku sa ba ni sikoto  kwa pilu. Mi u sepanga milelo ya balapeli ka yena, niha sa utwisisangi libaka ha ba eza lika ze sa mu tabisi. Ku ba ni musa ku mu tusa ku bonisa lilato la n’a talusa Jesu ha n’a polofitile kuli: “Se ba ka ziba batu kaufela kuli mu balutiwa ba ka ka sona, ki ha mu latana.”—Joani 13:35

Mu Ikataze ku Ba ni Balikani Ba Banca

Lilato la niti li ka lu konisa ku eza silikani ni ba bañwi mwa puteho be lu sa ezangi sango ni bona. Ki batu ba ba cwañi bao? Mizwale ni likaizeli ba luna ba Sikreste ba bañwi ba na ni maswabi kamba, ka libaka le liñwi, ha ba na balikani ba bañata. Lu kana lwa nahana kuli ha ku na fo lu utwanela ni ba ba cwalo, kwand’a ku lapela fela ni bona. Kono kana haki niti kuli batu ba bañwi be ne ba itamile silikani se si tiile hahulu ba ba bulezwi mwa Bibele ne si be ne ba sa bonahali kuli ba swanelelana?

Ka mutala, Ruti ni Naomi ne ba sa likani kwa buhulu, linaha ko ne ba zwa ni lizo za bona ne li sa swani, mi mane ne ba bulela lipuo ze shutana. Niteñi, lishutano zeo ne li si ka ba palelwisa ku ba balikani. Jonatani n’a hulisizwe sina mwan’a mulena, mi Davida yena n’a hulisizwe sina mulisana. Ne ba sa likani kwa buhulu, kono ne li ba bañwi be ne ba itamile bulikani bo bu tiile hahulu ba ba bulezwi mwa Mañolo a Kenile. Bulikani bwa Davida ni Jonatani ni bwa Ruti ni Naomi ne bu tahiselize batu bao tabo mi ne bu ba tiisize kwa moya.—Ruti 1:16; 4:15; 1 Samuele 18:3; 2 Samuele 1:26.

Ni kacenu Bakreste ba niti ba itamanga bulikani bo bu tiile niha ba sa likani kwa buhulu kamba miinelo ya bona mwa bupilo niha i sa swani ni hanyinyani. Ka mutala, Regina ki me wa likwasha ya na ni bana ba babeli ba ba sa li banana. * Ki me wa mipateho mi h’a na hande nako ya ku eza liango. Bo Harold ni bo Ute ki bosinyalana ba basupali ba ba si na bana. Mabasi a mabeli ao a bonahala kuli a shutana. Kono bo Harold ni bo Ute ne ba latelezi kelezo ya mwa Bibele ya ku atumulusa lilato. Ne ba ezanga misebezi ye miñata hamoho ni bo Regina ni bana ba bona, ku yanga ni bona mwa bukombwa bwa mwa simu ni ku eza lika za ku itabisa ka zona hamoho ni bona.

Ni luna lwa kona ku eza sango ni ba bañwi ba ba si balikani ba luna. Lwa kona ku eza cwalo ka ku sutelela hahulu kwa balapeli ka luna ba ba zwa kwa linaha lisili, ba lizo lisili, kamba ba bahulu ni banana ku luna.

Ku Tusa Ba Ba Na ni Butokwi

Musa wa luna u ka lu susumeza ku isa pilu kwa butokwi bwa ba bañwi. Ki butokwi bo bu cwañi bo? Mu talimisise ba ba li mwa puteho ya mina. Ba banca ba tokwa ketelelo, basupali bona ba tokwa susuezo, ba ba li likombwa za nako kaufela ba tokwa pabazo ni tuso, mi balumeli ba bañwi ba ba zwafile ba tokwa ya ba teeleza. Mañi ni mañi u na ni za tokwa. Lu bata ku tusa ba ba na ni butokwi bo bu cwalo ka mo lu konela kaufela.

Ku atumulusa lilato hape ku talusa ku utwisisa ba ba na ni butokwi bo bu ipitezi. Kana ku na ni be mu ziba ba ba kula butuku bo bu sa foli kamba ba ba talimana ni muliko o muñwi mwa bupilo bwa bona? Ku atumulusa lilato la mina ni ku ba ni musa ku ka mi tusa ku utwisisa ba ba na ni butokwi ni ku ba tusa.

Bupolofita bwa Bibele bo bu bulela za lika ze tuha li ezahala ha bu nze bu talelezwa, swalisano ye tiile mwa puteho i ka zwelapili ku ba ya butokwa hahulu ku fita maluwo a luna, buikoneli bwa luna, kamba ze lu petile. (1 Pitrosi 4:7, 8) Mañi ni mañi wa luna wa kona ku tusa kwa ku tiisa swalisano ya mwa puteho ya habo luna ka ku atumulusa lilato la ku lata be lu lapela ni bona. Lwa kona ku ba ni buikolwiso bwa kuli Jehova u ka lu fuyola hahulu kabakala ku latelela manzwi a Mwan’a hae, Jesu Kreste, ya n’a ize: “Taelo ya ka, kikuli mu latane, sina ha ni mi latile.”—Joani 15:12.

[Litaluso za kwatasi]

[Manzwi a fa likepe 10]

Lu lukela ku nga mizwale ni likaizeli ba luna kaufela kuli ki ba butokwa, ku ba fa likute le li ba swanela, ni ku isa pilu kwa butokwi bwa bona.