Mo Ba Kona ku Sepahalela Bashemi Muta Mwana A Ipangula

BASALI ba Sikreste be lu ka biza kuli ki bo Joy, ne ba ezize buikatazo bwa ku luta mwan’a bona kuli a late Jehova Mulimu. Mwana yo ha sa hulile, a ipangula mi a zwa fa lapa. Bo Joy ba li: “Ne ni utwile hahulu butuku, ne ni ikutwile ku pumiwa, mi ne ni filikani. Ne ni ciwa ki lipilaelo.”

Mwendi ni mina mu ezize buikatazo bwa ku luta bana ba mina kuli ba late Mulimu ni ku mu sebeleza—kono hamulaho, a li muñwi wa ku bona kamba mane buñata bwa bona ba fulalezi Mulimu. Mu ka kona ku tiyela cwañi maswabi a matuna ao? Ki lika mañi ze ka mi tusa ku zwelapili ku sepahala mwa sebelezo ya mina ku Jehova?

Bana Ba Jehova Ha Ne Ba Ipanguzi

Sapili mu tokwa ku lemuha kuli Jehova wa ziba hande mo mu ikutwela. Kwa Isaya 49:15, lu bala kuli: “Kana musali a ka libala mwan’a hae ya anya? kuli mane a si ke a shwela mwana ya zwa mwa mba ya hae makeke? E, ba ka libala bona, kono Na, ha ni na ku ku libala.” Kaniti, Jehova u ikutwanga ona cwalo mo ba ikutwelanga bashemi ba banna ni ba basali. Mu nahane fela tabo ya na bile ni yona Mulimu ha na lumbekwa ni ku sebelezwa ki bana ba hae ba mangeloi. Jehova ha na alaba ñulukundi Jobo “mwa liñungwa,” na hupuzi linako ze tabisa za na banga ni lubasi lwa hae lwa kwa moya ka ku bulela kuli: “N’o li kakai ha ne ni toma mitomo ya lifasi? . . . Linaleli za malungasiku ha ne li nze li opela hamoho, mi bana ba Mulimu kaufela ne ba luluweziswa ki tabo?”—Jobo 38:1, 4, 7.

Hañihañi, Mulimu wa niti na iponezi mwan’a hae wa lingeloi le li petehile ha mu kwenuhela ni ku fetuha ku ba Satani, ili libizo le li talusa “Muhanyezi.” Jehova hape na iponezi bana ba hae ba batu ba pili, bo Adama ni musal’a hae Eva ba ne ba petehile, ha ba mu kwenuhela. (Genese 3:1-6; Sinulo 12:9) Hasamulaho, bana ba hae ba mangeloi ne ba ‘zwile mwa litulo za bona’ ni ku mu kwenuhela.—Juda 6.

Mañolo ha bonisi mwa na ikutwezi Jehova muta bana ba hae ba ba petehile ne ba mu kwenuhezi. Nihakulicwalo, Bibele i bulela patalaza kuli: “[Muñ’a] Bupilo a bona bumaswe bwa  batu kuli ki bo butuna mwa lifasi, ni kuli mihupulo kamukana ya lipilu za bona ki ye maswe fela, ka mazazi kamukana. [Muñ’a] Bupilo a bilaela kuli u ezize mutu mwa lifasi, mi pilu ya hae ya swaba.” (Genese 6:5, 6) Hape buipanguli bwa sicaba sa hae sa na iketezi sa Isilaele ne bu tisize kuli Jehova a ‘swabe’ ni ku utwa butuku.—Samu 78:40, 41.

Kwa iponelwa hande luli kuli Jehova u utwelanga makeke bashemi ba ba utwa butuku kabakala buipanguli bwa bana ba bona. Mwa Linzwi la hae, yona Bibele, Jehova u file kelezo ye itingwa ni susuezo ye kona ku tusa bashemi ku tiyela miinelo ya bona. Mulimu u ba susueza kuli ba nepele lipilaelo za bona ku yena, ba ikokobeze, ni ku hanyeza Satani Diabulosi. Ha lu nyakisiseñi mo i kona ku mi tuseza kelezo ye, kuli mu zwelepili ku sepahala muta mwan’a mina a ipangula.

Mu Nepele Lipilaelo za Mina ku Jehova

Jehova wa ziba hande kuli nto ye tuna ye bilaezanga hahulu bashemi ki ku lemuha kuli bana ba bona ba ikenyize mwa butata kamba ba kenyizwe mwa butata ki ba bañwi. Muapositola Pitrosi u bonisa nzila ya pili ye ka tusa bashemi ku talimana ni butata b’o, mane ni matata a mañwi. U li: “Mu nepele lipilaelo za mina kaufela fahalimw’a hae, kakuli wa mi tokomela.” (1 Pitrosi 5:7) Ki kabakalañi memo ni sepiso ye ha i li ya butokwa kwa bashemi ba ba na ni mwana ya ipanguzi?

Mwan’a mina ha na sa li yo munyinyani, ne mu iteekezi ku mu sileleza kwa likozi, mi ni yena na latelela liketelelo za mina ze lilato. Kono mwendi ha na nze a hula, zamaiso ya mina ku yena ya fokola, kono takazo ya mina ya ku bata ku mu sileleza kwa likozi ne i si ka fokola. Mwendi mane i zwezipili ku ekezeha.

Kabakaleo, bana ba mina ha ba ipangula ni ku kala ku nyanda kwa moya, mwa maikuto, kamba kwa mubili, mu kana mwa ikutwa kuli ki mina ba ba fosize. Bo Joy bo lu bulezi kwa makalelo a taba ye kona mo ne ba ikutwezi cwalo. Ba bulela kuli: “Ne ni nze ni itambaula zazi ni zazi ni ku lika ku fumana mafosisa a ne ni ezize kwamulaho.” Yona nako ye mu ikutwa cwalo, kona fa batela Jehova kuli “mu nepele lipilaelo za mina kaufela fahalimw’a hae.” Haiba mu eza cwalo, u ka mi tusa. Walisamu na ize: “U lwalise [Muñ’a] Bupilo mulwalo wa  hao, mi u ka ku tiisa. H’a na ku lumela kuli ya na ni niti a nyanganyiswe.” (Samu 55:22) Bo Joy ne ba tiisizwe ku likana ni mo li sepiseza liñolo leo. Ba talusa kuli: “Ne ni bulelezi Jehova lika kaufela ze ne ni sweli ku nahana. Ne ni mu taluselize maikuto a ka kaufela, mi seo ne si ni tusize hahulu.”

Ka ku ba mushemi ya si ka petahala, mu kana mu ezize mafosisa ha ne mu nze mu uta mwan’a mina. Kono kana kikuli mu swanela ku nahana fela za mafosisa a ne mu ezize? Kaniti, Jehova ha talimi fela mafosisa, sina mwa na opelezi walisamu ka susumezo ya moya wa Mulimu kuli: “[Muñ’a] Bupilo, ha u ka londoloza bumaswe, mulena, ku ka pila mañi?” (Samu 130:3) Niha ne mu ka ba mushemi ya petehile, mwan’a mina na ka kona ku ipangula ni f’o. Kacwalo mu taluseze Jehova maikuto a mina mwa tapelo, mi u ka mi tusa ku tiyela ni matata ao. Kono kuli mu zwelepili ku sepahala mwa sebelezo ya mina ku Jehova ni kuli mu si ke mwa swasiwa ki Satani, ku na ni lika ze mu swanela ku eza.

Mu Ikokobeze

Pitrosi na ñozi kuli: “Mu ikokobeze mwatas’a lizoho la Mulimu le li na ni mata, kuli a mi hulise mwa nako ye swanela.” (1 Pitrosi 5:6) Ki kabakalañi ha mu tokwa ku ba ni buikokobezo muta mwan’a mina a ipangula? Kwand’a ku mi utwisa butuku, ku ba ni mwana ya ipanguzi kwa kona ku mi tiseza maswabi. Mu kana mwa bilaela kuli likezo za mwan’a mina ki kale li sinya libizo la lubasi lwa mina, sihulu haiba mwan’a mina a zwisiwa mwa puteho ya Sikreste. Ku inyaza ku ikutwa maswabi k’o, kwa kona ku mi fokolisa kuli mane mwa kona nihaiba ku palelwa ku fumanehanga kwa mikopano ya Sikreste.

Kuli mu tiyele muinelo o cwalo, mu swanela ku sebelisa butali. Liproverbia 18:1 i eleza kuli: “Mutu ya sa lati siango ni ba bañwi, u bata z’a lakaza yena a nosi, u lwanisa za ngana kaufela.” Ka ku fumaneha kwa mikopano ya Sikreste kamita ku si na taba ni maswenyeho a mina, mu ka tiiswa hahulu ka lituto ze mu ka ituta ni ku susuezwa hahulu. Bo Joy ba itumelela kuli: “Sapili ne ni sa tabeli ku kopana ni mutu ufi kamba ufi. Kono na ikupuza kuli ne ni tokwa ku ba ni tomahanyo ya kwa moya. Mi mane kambe kuli ne ni itulezi fela kwandu, kambe ne ni ka ciwa fela ki minahano ya matata a ka. Mikopano ne i ni tusize ku isa hahulu mamelelo ya ka kwa lika ze susueza za kwa moya. Se ni itebuha hahulu kikuli ne ni si ka ipangula ni kuli ne ni tusizwe hahulu ki mizwale ni likaizeli za ka.”—Maheberu 10:24, 25.

Hape mu hupule kuli mañi ni mañi mwa lubasi u swanela ku “lwala mulwalo wa hae” ka ku ba Mukreste. (Magalata 6:5) Jehova u bata kuli bashemi ba late ni ku kalimela bana ba bona. Hape u bata kuli bana ba utwe ni ku kuteka bashemi ba bona. Haiba bashemi ba eza buikatazo bwa ku uta bana ba bona ka “ku ba lemusa, ni ka tuto ya Mulena,” fohe bashemi ba ka ikezeza libizo le linde fapil’a Mulimu. (Maefese 6:1-4) Kono haiba mwana a hana kelezo ya bashemi ba hae, libizo la hae kona le li ka sinyeha. Liproverbia 20:11 i bulela kuli: “Mane ni mwana, ka mikwa ya hae, u bonisa kana mizamao ya hae i ka ba ye minde ni ye lukile.” Kaniti ba ba itibela niti ba ziba hande kuli Jehova ha si ka sinyeha libizo kabakala buipanguli bwa Satani.

Mu Hanyeze Diabulosi

Pitrosi u eleza kuli: “Mu n’o iswala, mu libelele. Diabulosi, sila sa mina u nz’a zamaya sina tau ye lila ye bata ye i ka ca.” (1 Pitrosi 5:8) Sina tau, Diabulosi hañata u tasezanga ba banca ba  ba si na yeloseli. Mwa miteñi ya ikale, litau ne li yambaelanga mwa Isilaele mi ne li kona ku taseza limunanu za mwahae. Haiba ngunyana i siya mutapi, ne i kona ku tasezwa ka bunolo. Ngu ye anyisa niha i sa nahani ya kona ku beya bupilo bwa yona mwa lubeta ilikuli i sileleze fela mwan’a yona. Nihakulicwalo, nihaiba ngu ye kolile ha i koni ku tibela tau. Ku swanezi ha ne ku tokwahalanga balisana ba ba bundume kuli ba sileleze mitapi.—1 Samuele 17:34, 35.

Kuli a sileleze lingu za hae za ka swanisezo kwa “tau ye lila,” Jehova u lukisize balisana ba kwa moya kuli ba babalele mutapi o mwatas’a “Mulisana yo mutuna,” yena Jesu Kreste. (1 Pitrosi 5:3-8) Pitrosi u susueza banna ba ba ketilwe bao kuli: “Mu lise mutapi wa Mulimu o ku mina, isi ka ku hapelezwa, kono ibe ka ku lata ku ezeza Mulimu; isi kabakala bufumu bo bu maswe, kono ibe ka pilu ye lata.” (1 Pitrosi 5:1, 2) Haiba mina bashemi mu swalisana ni bona balisana bao, ba kona ku tusa mukulwani kuli a lukise mayemo a hae a kwa moya.

Muta balisana ba Sikreste ba kalimela mwan’a mina, mu kana mwa bata ku mu sileleza. Kono ku eza cwalo ku kona ku ba bumai luli. Pitrosi u li: “Mu hane ku yena [Diabulosi] ka ku tiya”—i si ke ku hanyeza balisana ba kwa moya.—1 Pitrosi 5:9.

Haiba Kalimelo I Ba Ye Tuna

Haiba mwan’a mina ha lati ku baka mi ki Mukreste ya kolobelizwe, u kana a tokwa ku fiwa kalimelo ye tuna—ili ku zwisiwa mwa puteho. Ka za mo mu ka sebelisanela ni yena ku zwa fo, ku itingile fa buhulu bwa hae ni miinelo ye miñwi.

Haiba kuli mwan’a mina yo isali yo munyinyani mi u sa pila fa lapa la mina, mu ka zwelapili ku mu babalela kwa mubili. Ni yena hape u tokwa ku lutiwa muzamao o munde ni ku fiwa kalimelo, mi mu na ni buikalabelo bwa ku eza cwalo. (Liproverbia 1:8-18; 6:20-22; 29:17) Mwendi mu kana mwa bata ku mu zamaiseza tuto ya Bibele, ni ku bona mwa alabela luli. Mwa kona ku bala ni yena mañolo a fitana-fitana ni lihatiso ze hatisizwe ki “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso.” (Mateu 24:45) Hape mwa kona ku ya ni mwan’a mina yo kwa mikopano ya Sikreste mi u swanela ku ina ni mina. Buikatazo b’o, bu ezwa ka ku sepa kuli u ka mamela kelezo ya Mañolo ya sweli ku fiwa.

Kwa shutana haiba mwan’a mina ya zwisizwe mwa puteho ki yo muhulu mi mane mwendi ha pili ni mina fa lapa. Muapositola Paulusi na susuelize Bakreste ba kwa Korinte wa ikale kuli: “Mu si ke mwa kopana ni ya ipiza mwanahabo mina, bo ki lihule, kamba ya lakaza bufumu, kamba ya lapela milimu, kamba lihata, kamba litahwa, kamba lisholi; ya cwalo, mu si ke mwa ca lico ni yena.” (1 Makorinte 5:11) Niha mu ka tokwa ku swalisana ni mwan’a mina yo mwa litaba za lubasi, mushemi wa Mukreste u swanela ku ambuka ku eza siango se si sa swaneli ni yena mwana yo.

Haiba mwan’a mina ya fosize a kalimelwa ki balisana ba Sikreste, i ka ba kutokwa butali haiba mu hanyeza kamba mane ku keshebisa muhato o tomile fa Bibele o ngilwe. Ku yemela mwan’a mina ya ipanguzi ni kamuta ha ku na ku mu sileleza ni hanyinyani ku Diabulosi. Mane mu ka beya fela muinelo wa mina wa kwa moya mwa lubeta. Kono haiba mu yemela buikatazo bwa balisana, mu ka zwelapili ku “tiya mwa tumelo” mi ku eza cwalo ku ka tusa hahulu mwan’a mina.—1 Pitrosi 5:9.

Jehova U Ka Mi Tiisa

Haiba mwan’a mina a ipangula, mu hupule kuli hasi mina mu nosi. Bashemi ba bañwi ba Sikreste ba talimani ni butata bo bu swana. Ku si na taba ni matata e lu kopana ni ona, Jehova wa kona ku lu tiisa.—Samu 68:19.

Mu itinge ku Jehova mwa tapelo. Mu swalisane kamita ni puteho ya Sikreste. Mu yemele kalimelo ya balisana ba ba ketilwe. Haiba mu eza cwalo, mu ka kona ku zwelapili ku sepahala. Mi mutala wa mina o munde u kana wa tusa mwan’a mina ku amuhela memo ye lilato ye zwa ku Jehova ya ku kutela ku yena.—Malaki 3:6, 7.

[Maswaniso a fa likepe 18]

Mu lapelange ni ku fumaneha kwa mikopano ya Sikreste kuli mu tiiswe