Mu Lute Ze i Luta Luli Bibele
Mu Lute Ze i Luta Luli Bibele
“Mu lute macaba kaufela.” —MATEU 28:19, 20.
1. Bibele i atile cwañi mwa lifasi?
BIBELE ye Kenile, lona Linzwi la Jehova, ki ye ñwi ya libuka za kale ka ku fitisisa, ili ze hasanyizwe ka buñata ka ku fitisisa mwa lifasi. Likalulo za yona se li tolokilwe mwa lipuo ze fitelela 2,300. Ibat’o ba 90 pesenti ya batu mwa lifasi ba na ni yona mwa puo ya habo bona.
2, 3. (a) Ki kabakalañi ha ku na ni lituto ze shutana? (b) Lu ka nyakisisa lipuzo lifi?
2 Bolule-lule ba batu ba balanga Bibele ka zazi ni zazi. Ba bañwi se ba i punyize ku i bala hañata-ñata. Likeleke ze ñata li ipapata kuli lituto ze li luta li tomile fa Bibele, kono lituto zeo ha li swani. Nto ye ñwi ye tisa kuli lituto zeo li shutane ki ku sa lumelelana kwa batu ba ba mwa bulapeli bo bu swana. Ba bañwi ba amuhela mibonelo ye tumile ya ku kakanya Bibele, simuluho ya yona, ni butokwa bwa yona. Ba bañata ba i nga fela kuli ki buka ye kenile ye itusiswa fela mwa kuta kwa ku konka kuli mutu u bulela niti.
3 Niti kikuli, linzwi la Mulimu le li mwa Bibele, ili le li ñolezwi batu, li m’ata. (Maheberu 4:12) Mi ka ku ba Lipaki za Jehova, lu bata kuli batu ba itute ze i luta Bibele. Lwa tabela ku peta musebezi wa n’a file balateleli ba hae Jesu Kreste ka ku ba bulelela kuli: “Mu ye . . . mu lute macaba kaufela.” (Mateu 28:19, 20) Mwa bukombwa bwa luna bo bu ezezwa nyangela, lu fumananga batu ba lipilu ze lata niti ba ba zwafisizwe ki ku sa zamaya hande kwa lika mwa lifasi. Batu bao, ba bata ku ziba niti ka za Mubupi wa luna mi hape ba bata ku ziba ze i bulela Bibela ka za mulelo wa bupilo. Ha lu nyakisiseñi lipuzo ze talu ze ba ipuzanga batu ba bañata. Mi ha lu nze lu nyakisisa lipuzo zeo i liñwi ka i liñwi, lu ka bona ze ba bulelanga ba bahulu ba bulapeli, ili mafosisa, kihona lu ka tatuba ze i luta luli Bibele. Ki ze lipuzo zeo: (1) Kana Mulimu u na ni taba ni luna? (2) Lu pilelañi? (3) Ki sifi se si ezahala ku luna ha lu shwa?
Kana Mulimu U Na Ni Taba?
4, 5. Ki kabakalañi batu ha ba nahana kuli Mulimu h’a na taba ni luna?
4 Ha lu kaleñi ka puzo ya pili ye li, Kana Mulimu u na ni taba ni luna? Ka bumai, batu ba bañata ba nahana kuli kalabo kwa puzo yeo ki awa. Ki kabakalañi ha ba nahana cwalo? Libaka la pili ki bakeñisa kuli ba pila mwa lifasi le li tezi sitoyo, lindwa, ni manyando. Ba li, ‘Kambe Mulimu u na ni taba ni luna, kaniti n’a ka tibela lika ze cwalo kuli li si ke za ezahala.’
5 Libaka le liñwi hape batu ha ba nahana kuli Mulimu h’a na taba ni luna ki la kuli ba bahulu ba bulapeli ba ba tahiselize ku nahana cwalo. Ba bahulu ba bulapeli hañata ba bulelanga cwañi ha ku bile ni kozi? Twana twa musali yo muñwi ha ne tu shwile mwa kozi ya fa mukwakwa, yo muhulu wa bulapeli bwa hae n’a bulezi kuli: “Ne li tato ya Mulimu. Mulimu n’a tokwa mangeloi a mabeli.” Ba bahulu ba bulapeli ha ba bulelanga cwalo, se ba eza luli ki ku nyaza Mulimu kuli ki yena ya tahisa ze maswe ze ezahalanga. Kono mulutiwa Jakobo n’a ñozi kuli: “Mutu h’a likwa a si ke a li: Ni likwa ki Mulimu. Kakuli Mulimu h’a koni ku likwa ki bumaswe, mi h’a liki mutu.” (Jakobo 1:13) Jehova Mulimu ha tahisangi lika ze maswe. Kaniti, “taba ya kuli Mulimu u ka eza bumaswe i kwahule.”—Jobo 34:10.
6. Ki mañi ya tisa bumaswe ni manyando a’ mwa lifasi kacenu?
6 Kiñi he bumaswe ha bu atile ni manyando h’a li a mañata? Libaka la pili kikuli batu ba hanile ku busiwa ki Mulimu, mi ha ba lati ku latelela milao ni likuka za hae ze lukile. Batu ka ku sa ziba ba ipeile mwatas’a tamaiso ya Sila sa Mulimu, yena Satani, bakeñisa kuli “lifasi kamukana li lapalezi mwatas’a ya maswe.” (1 Joani 5:19) Ku ziba taba yeo ku lu tusa ku utwisisa libaka ha ku na ni manyando. Satani u maswe, u na ni sitoyo, ki mupumi, mi u situhu. Kacwalo lu lukela ku libelela kuli lifasi li ka ba ni moya o swana ni wa mubusi wa lona. Mi kona libaka bumaswe ha bu atile hahulu!
7. Ki afi mabaka a mañwi a tisa kuli lu nyande?
7 Libaka le liñwi ha ku na ni manyando ki la ku sa petahala kwa batu. Batu ba ba li baezalibi ba na ni mukwa wa ku lwanelanga ku ba ni m’ata, mi seo hañata si tahisanga lindwa, ku hatelela ba bañwi, ni manyando. Liñolo la Muekelesia 8:9 li nepile ha li bulela kuli: “Mutu u na ni mata fahalimu a yo muñwi, ku mu eza maswe.” Hape manyando a tiswa ki ‘bushiko kamba bumai.’ (Muekelesia 9:11) Likozi ze ñwi li tahelanga batu bakeñisa ku fumaneha mwa sibaka se siñwi ka nako ye maswe.
8, 9. Lu ziba cwañi kuli Jehova luli u na ni taba ni luna?
8 Ku ziba kuli Mulimu haki yena ya tahisa manyando kwa omba-omba luli. Kono kana Mulimu u na ni taba ni ze ezahala mwa bupilo bwa luna? Kalabo ye tiisa pilu kikuli ee! Lwa ziba kuli Mulimu u na ni taba ni luna kakuli mwa Linzwi la hae u lu taluseza mabaka h’a tuhelezi batu ku ya mwa nzila ye fosahezi. Mabaka a hae a ama litaba za butokwa za bubusi bwa hae bo bu pahami ni busepahali bwa batu. Ka ku ba Mubupi ya pahami ka ku fitisisa, Jehova h’a si ka tameha ku lu taluseza libaka ha tuhelezi manyando. Kono u lu taluselize libaka ha tuhelezi manyando bakeñisa kuli u na ni taba ni luna.
9 Ki bo bupaki bo buñwi hape bo bu bonisa kuli Mulimu u na ni taba ni luna. Mwa lifasi ha ne ku tezi bumaswe mwa linako za Nuwe, ‘pilu ya hae ne i swabile.’ (Genese 6:5, 6) Kana kacenu ha ikutwi cwalo? Ki mwa ikutwela, kakuli Jehova h’a cinci. (Malaki 3:6) U toile bumaswe mi u toile ku bona batu inze ba nyanda. Bibele i luta kuli honafa Mulimu u ka felisa bumaswe kaufela bo bu tahisizwe ki lipuso za batu ni tamaiso ya Diabulosi. Kana b’o haki bupaki bo bu kolwisa bwa kuli Mulimu u na ni taba ni luna?
10. Jehova u ikutwa cwañi ka za manyando a batu?
10 Ba bahulu ba bulapeli ha ba yemeli Mulimu ha ba bulela kuli likozi z’e lu tahelanga mwa bupilo li lu tahelanga ka tato ya hae. Jehova yena mane u lakaza ku felisa manyando a batu. Liñolo la 1 Pitrosi 5:7 li bonisa kuli Mulimu “wa mi tokomela.” Seo ki sona se i luta luli Bibele!
Lu Pilelañi?
11. Ki likamañi ze ba luta ba bahulu ba bulapeli ka za bupilo bwa batu fa lifasi?
11 Ha lu nyakisiseñi puzo ya bubeli ye ba ipuzanga ba bañata ya kuli, Lu pilelañi? Baluti ba bulapeli hañata ba alabanga kuli batu ha ba na ku inelela fa lifasi. Ku bona, lifasi li swana sina matibelelo mwa nzila ya ku yo pila ko kuñwi cwalo. Ba bahulu ba bulapeli ba bañwi ba luta buhata bwa kuli zazi le liñwi, Mulimu u ka sinya lifasi-mubu le. Kabakala lituto ze cwalo, batu ba bañata ba bona kuli ki hande ku ipilela mo ba latela ha ba sa kona kakuli ba libelezwi fela ki lifu. Bibele i lutañi luli ka za ze lu pilela?
12-14. Bibele i lutañi ka za mulelo wa Mulimu kwa neku la lifasi ni kwa batu?
12 Mulimu u lelezi lifasi ni batu lika ze nde. N’a ‘si ka bupa fela lifasi,’ kono n’a li bupezi ‘kuli li yahiwe.’ (Isaya 45:18) Hape, Jehova “u tiisize mitomo ya lifasi, kuli li si ke la zikinyeha ni hanyinyani.” (Samu 104:5) Ku ziba mulelo wa Mulimu kwa neku la lifasi ni kwa batu kwa kona ku lu tusa ku utwisisa libaka le lu pilela.
13 Genese kauhanyo 1 ni 2 i bonisa kuli Jehova n’a lukisize lifasi ka tokomelo hahulu kuli batu ba pile teñi. Lifasi kamukana ha ne li felizwe ku bupiwa, lika kaufela ne “li lukile hahulu.” (Genese 1:31) Mulimu n’a beile bo munna ni musali ba pili, bona bo Adama ni Eva, mwa simu ye li lihae le linde, ni ku ba fa lico ze nde ze ñata. Batu ba babeli ba pili bao ne ba bulelezwi kuli: “Mu tahise lusika, mu ate, mu tale mwa lifasi, mu buse fahalimw’a lona.” Ne ba lukela ku ba ni bana ba ba petehile, ni ku yandulula simu ye n’e li lihae la bona kuli i kwane lifasi kaufela, ni ku busa lifolofolo ka lilato.—Genese 1:26-28.
14 Mulelo wa Jehova ki wa kuli batu ba ba petehile ba pile ku ya ku ile mwa lifasi. Linzwi la Mulimu li bulela kuli: “Ba ba na ni niti ba ka yola sanda sa naha, ni ku yaha mwateñi ku ya ku ile.” (Samu 37:29) Kaniti, batu ne ba bupilwe kuli ba pile mwa Paradaisi fa lifasi ku ya ku ile. Wo ki ona mulelo wa Mulimu, mi ki mona mo i lutela luli Bibele!
Ki Sifi Se Si Ezahala ku Luna Ha Lu Shwa?
15. Bulapeli bo buñata mwa lifasi bu luta kuli ku ezahalangañi ha lu shwa?
15 Cwale ha lu nyakisiseñi puzo ya bulalu ye ba ipuzanga ba bañata ya kuli: Ki sifi se si ezahala ku luna ha lu shwa? Bulapeli bo buñata bwa lifasi bu luta kuli ku na ni nto ye mwahal’a mutu ye zwelangapili ku pila mubili ha se u shwile. Bulapeli bo buñwi bu lumela kuli Mulimu u otanga ba ba maswe ka ku ba popomisa ku ya ku ile mwa mulilo wa lihele. Kana yeo ki niti? Bibele i lutañi luli ka za lifu?
16, 17. Ku ya ka ze i bulela Bibele, ki ufi muinelo wa ba ba shwile?
16 Linzwi la Mulimu li bulela kuli: “Ba ba pila ba ziba kuli ba ka shwa; kono ba ba shwile ha ba na se ba ziba, mi ha ba sa na ku fumana se siñwi mwa lifasi.” Ba ba shwile ha ba koni ku utwa, ku bona, ku bulela, kamba ku nahana bakeñisa kuli “ha ba na se ba ziba.” Ha ba sa na ku fumana se siñwi. Ne ba ka kona cwañi ku fumana se siñwi, hailifo ha ku na musebezi o ba kona ku eza? Mi mane ni “lilato la bona, ni lutimbo lwa bona, ni muna wa bona, zeo, li shwile,” bakeñisa kuli ha ba sa na maikuto ni a makana.—Muekelesia 9:5, 6, 10.
17 Ze i bulela Bibele ka za taba yeo za ikutwahalela hande—bafu ha ba yangi kwa sibaka se siñwi ku yo zwelapili ku pila. Ha lu shwa, ha ku na nto ye zwanga mwa mubili wa luna ni ku zwelapili ku pila mi ha lu pepwangi sinca sina mo ba ngela ba ba lumela tuto ya ku ipilaula. Lu kana lwa swaniseza taba yeo cwana: Bupilo bwa luna bu swana sina lilimi la mulilo wa kandela. Mulilo w’o ha u timiwa, lilimi leo ha ku na ko kuñwi ko li ya. Ha li sa na fela ku ba teñi.
18. Muituti wa Bibele ha sa itutile kuli ba ba shwile ha ku na se ba ziba, ki nto mañi ya swanela ku lemuha?
18 Mu nahane se i talusa niti ye m’ata yeo, kono ili ye bunolo ku i utwisisa. Muituti wa Bibele ha s’a itutile kuli ba ba shwile ha ba na se ba ziba, u swanela ku lemuha kuli bahabo yena ba ba shwile kale niha ne ba mu toile cwañi, ha ba sa kona ku mu kataza. Hape u swanela ku utwisisa kuli bahabo yena ba ba shwile ha ba sa kona ku utwa, ku bona, ku bulela, kamba ku nahana. Kacwalo ha ku koni ku ba kuli ba mwa bulutu mwa pagatori kamba mwa sibaka sa mulilo sa nyandiso. Niteñi, Bibele i luta kuli ba ba shwile ili ba ba hupulwa ki Mulimu ba ka zusiwa. Sepo yeo ya tabisa luli!—Joani 5:28, 29.
Buka ye Nca ye Lu Ka Itusisa
19, 20. Ki bufi buikalabelo bo lu na ni bona ka ku ba Bakreste, mi ki buka mañi ye ka lu tusa ku zamaisa lituto za Bibele mwa bukombwa bwa luna?
19 Lu nyakisisize fela lipuzo ze talu ze ba ipuzanga batu ba bañata. Mwa puzo ni puzo, lu boni kuli ze i luta Bibele za ikutwahalela hande, mi ki ze nongile. Kwa tabisa luli ku talusa niti yeo kwa batu ba ba bata ku ziba ze i luta luli Bibele! Kono ku na ni lipuzo ze ñwi ze ñata za butokwa ze ba bata ku utwisisa batu ba lipilu ze lata niti. Ka ku ba Bakreste, lu na ni buikalabelo bwa ku tusa batu bao kuli ba fumane likalabo kwa lipuzo ze cwalo.
20 Ku t’ata ku luta niti ye mwa Mañolo ka nzila ye bunolo ni ye tabisa. Mi kuli lu pete musebezi wa ku luta wo, “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” u lukisize buka ya ku itusisa mwa bukombwa bwa luna bwa Sikreste. (Mateu 24:45-47) Buka yeo ya makepe a 224, i na ni toho ya taba ye li Bibele I Lutañi Luli?
21, 22. Ki lifi likalulo ze ipitezi ze mwa buka ya Bibele I Lutañi Luli?
21 Buka yeo ne i zusizwe mwa 2005 fa Mukopano wa Sikiliti wa Lipaki za Jehova wa “Mu Utwe Mulimu,” mi i na ni likalulo ze ñata ze ipitezi. Ka mutala, i na ni litaba za makalelo za makepe a’ ketalizoho ze lukiselizwe ku lu tusa ku kalisa lituto za Bibele. Ku si na kakanyo, mu ka fumana bunolo ku nyakisisa maswaniso ni mañolo a fumaneha fa makepe a makalelo ao. Hape fa makepe ao ku na ni kalulo ye mu kona ku itusisa kwa ku bonisa muituti mw’a kona ku fumanela likauhanyo ni litimana mwa Bibele.
22 Litaba ze mwa buka yeo li ñozwi ka nzila ye bunolo ni ye utwahala. Ku ezizwe buikatazo bo butuna bwa ku susumeza pilu ya muituti ka ku mu tusa ku abana mwa puhisano fo ku konahalela kaufela. Kauhanyo ni kauhanyo i na ni lipuzo li sikai kwa makalelo mi kwa mafelelezo a kauhanyo ku na ni kakwenda ka ka na ni toho ya taba ye li “Ze I Luta Bibele.” Mwa kakwenda kao ku inzi likalabo kwa lipuzo zeo ni mañolo fo ku tomile zona likalabo zeo. Maswaniso ni litaba ze kwatas’a ona hamohocwalo ni liswanisezo ze mwa hatiso yeo li tusa muituti kuli a bone lisupo. Nihaike kuli buka yeo i ñozwi ka nzila ye bunolo, ku na ni litaba ze ekelizwe ze ka mi konisa ku nyakisisa ka butungi litaba ze 14 za butokwa haiba muituti u tokwa litaba ze ñwi hape.
23. Ki lifi liakalezo ze filwe ka za mwa ku itusiseza buka ya Bibele I Lutañi? kwa lituto za Bibele?
23 Buka ya Bibele I Lutañi Luli? i lukiselizwe ku lu tusa ku luta batu ba ba keni sikolo ka lipimo ze shutana-shutana ni ba bulapeli bo bu shutana-shutana. Haiba muituti h’a na zibo ni ye kana ka za Bibele, mu si ituti kauhanyo mutumbi mwa muitutelo fela u li muñwi. Mu si akufisi fela tuto, kono mu bone teñi kuli mwa fita muituti kwa pilu. Muituti haiba a palelwa ku utwisisa swanisezo ye filwe mwa buka, mwa kona ku mu taluseza yona kamba ku itusisa swanisezo ye ñwi. Mu itukiseze hande, mu eze ka mo mu konela kuli mu itusise buka yeo hande mi mu kupe tuso ku Jehova ka tapelo ilikuli mu kone ku “aba Linzwi la niti ka mukwa o lukile.”—2 Timotea 2:15.
Mu Itebuhe Matohonolo a Matuna O Mu Na Ni
24, 25. Jehova u file batu ba hae matohonolo afi a matuna ka ku fitisisa?
24 Jehova u file batu ba hae matohonolo a matuna ka ku fitisisa. U lu konisize ku ituta niti ka za hae. Ni kamuta lu si ke lwa keshebisa tohonolo yeo! Esi mane Mulimu u patezi ba ba ikuhumusa milelo ya hae mi u i zibahalize ku ba ba ikokobeza. Ka za taba yeo, Jesu n’a bulezi kuli: “Na ku lumbeka Ndate, Mulena wa lihalimu ni wa lifasi, kakuli litaba za hao u li patezi ba ba butali ni ba ba talifile, mi u li patululezi bana ba banyinyani.” (Mateu 11:25) Ku ba mwahal’a ba ba ikokobeza ili ba ba sebeleza Muambakani-ya-Pahami, yena Jehova, ki tohonolo ye sa ipumanelwi fela.
25 Jehova hape u lu file tohonolo ya ku luta ba bañwi ka za hae. Mu hupule kuli u tamilwe buhata ki ba ba lutile batu buhata ka za hae. Kacwalo, batu ba bañata ba na ni mubonelo o fosahezi luli wa Jehova, mi ba nahana kuli h’a na taba ni batu mi u omelezi pilu. Kana mwa tabela kamba ku cisehela ku hakulula mafosisa ao? Kana mwa tabela kuli batu ba ba lata niti kai ni kai ba zibe niti ka za Mulimu? Haiba ku cwalo, mu like ka mo mu konela kaufela ku bonisa kuli mwa utwa Mulimu ka ku abana ka cisehelo mwa musebezi wa ku kutaza ni wa ku luta ba bañwi lituto za butokwa ze mwa Mañolo. Batu ba ba bata niti ba tokwa ku ziba ze i luta luli Bibele.
Mu Kona ku Alaba Cwañi?
• Lu ziba cwañi kuli Mulimu u na ni taba ni luna?
• Kiñi ze lu pilela mwa lifasi?
• Ki sifi se si ezahala ku luna ha lu shwa?
• Ki likalulo lifi ze mu tabela hahulu mwa buka ya Bibele I Lutañi?
[Lipuzo za Tuto]
[Maswaniso a fa likepe 22]
Bibele i luta kuli manyando a ka fela
[Manzwi a bañi ba maswaniso]
Kasizani ka ka bonisizwe fahalimu: Bruno Morandi/age fotostock; musali ya bonisizwe kwa nzohoto: AP Photo/Gemunu Amarasinghe; babalehi ba ba bonisizwe kwatasi: © Sven Torfinn/Panos Pictures
[Siswaniso se si fa likepe 23]
Ba ba lukile ba ka pila ku ya ku ile mwa Paradaisi