Mu Kona ku Itutañi kwa Banana?

“U EZA inge mwanana!” Ha ne lu ka bulelelwa cwalo, mwendi ne lu ka nyema. Nihaike kuli banana ba tabisa, ku si na ku kakanya ha ba na yeloseli ni butali bo ba na ni bona ba bahulu.—Jobo 12:12.

Kono ka nako ye ñwi Jesu na bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Kaniti na mi bulelela, ni li: Ha mu sa fetuhi, mwa ba sina banana, ha mu na ku kena mwa mubuso wa kwa lihalimu.” (Mateu 18:3) Ki sikamañi sa na talusa Jesu? Banana ba na ni tulemeno to tu cwañi to ba swanela ku likanyisa ba bahulu?

Ku Ba ni Buikokobezo Sina Banana

Mu nyakisise muinelo o ne u susumelize Jesu ku bulelela balutiwa ba hae za banana. Ha sa fitile mwa Kapernauma hamulaho wa ku zamaya musipili o mutele, Jesu a buza balutiwa ba hae kuli: “Ki lifi ze ne mu bulela mwa nzila?” Balutiwa ka maswabi ba kuza fela, kakuli ne ba pihile kañi ya ku ziba yo mutuna ku bona kuli ki mañi. Kwa nalule-lule, ba ba ni bundume bwa ku buza Jesu kuli: “Yo mutuna mwa mubuso wa kwa lihalimu ki mañi?”—Mareka 9:33, 34; Mateu 18:1.

Kwa komokisa luli kuli balutiwa ni ko ne se ba bile ni Jesu ka lilimo ze bat’o ba ze talu, ne ba sa piha za buhulu ni litulo. Niteñi, ne ba huliselizwe mwa bulapeli bwa Sijuda, bo ne bu iyakatwa hahulu litulo. Kacwalo ku bonahala kuli moya wo ne u tahisizwe ki bulapeli bo ne ba banga ku bona pili, ku beya cwalo ni ku sa petahala kwa bona.

 Jesu a ina ni ku biza balutiwa, mi a li: “Mutu h’a lata ku ba wa pili, ibe yena wa mwamulaho ku ba bañwi kaufela; ibe yena mutanga wa bona kaufela.” (Mareka 9:35) Mwendi manzwi ao n’a ba komokisize hahulu. Muhupulo wa Jesu ne u shutana luli ni mihupulo ya Majuda ya za butuna! Jesu cwale a bizeza mwanana yo munyinyani kwatukw’a hae. Ha nz’a kambekile mazoho fahalimw’a hae, a koñomeka sisupo sa hae kuli: “Kaniti na mi bulelela, ni li: Ha mu sa fetuhi, mwa ba sina banana, ha mu na ku kena mwa mubuso wa kwa lihalimu. Mi mutu ni mutu ya ka ishuwa sina mwanana yo, ki yena ya ka ba yo mutuna mwa mubuso wa kwa lihalimu.”—Mateu 18:3, 4.

Yeo ki tuto ye tuna luli ya buikokobezo! Mu nahane fela se ne si ezahezi! Sikwata sa likitila za banna ba ba kuzize ba potolohile mwanana a li muñwi, inze ba mu lubukezi. Mwanana u na ni sabo luli mi u sepile ba bahulu! Ha lwani kamba ku ba ni lunya! Wa ikokobeza luli mi ha ikuhumusi! Kaniti, mwanana yo u bonisa kalemeno ka Mulimu ka buikokobezo.

Sisupo sa na bulezi Jesu sa utwahala luli. Kaufel’a luna haiba lu bata ku yola Mubuso wa Mulimu lu lukela ku ba ni buikokobezo sina mwanana. Mwa lubasi lwa balapeli ba Jehova, ha ku swaneli ku ba ni kangisano ya mifilifili kamba buikuhumuso. (Magalata 5:26) Mane, yeo kona mikwa luli ye ne susumelize Satani Diabulosi kwa makalelo ku kwenuhela Mulimu. Luli kona libaka Jehova ha toile tulemeno to tu cwalo!—Liproverbia 8:13.

Bakreste ba niti ba bata ku sebeleza ba bañwi, isi ku ba zamaisa. Ku si na taba kuli musebezi ha u tabisi kamba kuli mutu ye lu sebeleza ki ya kwatasi, buikokobezo bwa luli bu lu susueza ku sebeleza ba bañwi. Sebelezo ye cwalo ya buikokobezo i tahisa limbuyoti ze tuna. Jesu u bulela kuli: “Ya amuhela mwana yo munyinyani sina yo, ki na ye a amuhela; mi ya ni amuhela, hasi kuli u amuhela na, kono u amuhela Yena ya ni lumile.” (Mareka 9:37) Ku ba ni moya o swana ni wa mwanana wa bufani ni buikokobezo, ku lu suteleza ku Muambakani ya Pahami wa pupo kaufela ni Mwan’a hae. (Joani 17:20, 21; 1 Pitrosi 5:5) Hape lu fumana tabo mwa ku fana. (Likezo 20:35) Mi lu ikutwa kuli lwa ekeza kwa kozo ni swalisano ye  bonahala mwahal’a batu ba Mulimu.—Maefese 4:1-3.

Ku Lutiwa ka Bunolo ni ku Sepa Mulimu Sina Banana

Jesu hape u koñomeka tuto ye ñwi ya bubeli ye ba kona ku ituta ba bahulu kwa banana, u li: “Mutu ufi kamba ufi ya sa amuheli mubuso wa Mulimu inge mwanana, h’a na ku kena mwateñi.” (Mareka 10:15) Banana ha ba ikokobezi fela; kono ba lutiwa ka bunolo. Me yo muñwi na bulezi kuli: “Ba swala lika ka bunolo.”

Kacwalo, kuli lu yole Mubuso wa Mulimu, lu lukela ku amuhela lushango lwa Mubuso ni ku lu kuteka. (1 Matesalonika 2:13) Sina mbututu ye sa zw’o pepwa, lu lukela ku ‘shukela mabisi a moya, a’ si ka zwakwa, kuli ka ona lu hulele ze pilisa.’ (1 Pitrosi 2:2) Ku cwañihe, haiba ha lu utwisisi tuto ye ñwi ya Bibele? Mubabaleli yo muñwi wa banana u li: “Banana ba zwelangapili ku buza kuli ki ‘Kabakalañi?’ ku fitela ba fita fa ku utwisisa.” Ki ko kunde kuli lu likanyise mutala wa bona. Kacwalohe mu zwelepili ku ituta. Mu ambole ni Bakreste ba ba na ni yeloseli. Mu kupe butali ku Jehova. (Jakobo 1:5) Ku si na ku kakanya, litapelo za mina za ka ku tundamena li ka alabiwa kwa nalulelule.—Mateu 7:7-11.

Kono ba bañwi ba kana ba ipuza kuli, ‘Kana batu ba ba swala kapili lika ha ba koni ku pumiwa ka bunolo?’ Ha ba koni ku pumiwa haiba ba etelelwa ki mutu ya itingwa. Ka mutala, banana ka sipepo ba itinganga kwa bashemi ba bona kuli ba etelelwe. Ndate yo muñwi na bulezi kuli: “Bashemi ba bonisize kuli ba kona ku sepiwa ka ku sileleza ni ku babalela bana ba bona ka zazi.” Kaniti luli lu na ni mabaka a swana a ku sepa Ndat’a luna wa kwa lihalimu, Jehova. (Jakobo 1:17; 1 Joani 4:9, 10) Jehova u lu file ketelelo ye sa feli ka Linzwi la hae le li ñozwi. Moya o kenile ni kopano ya hae za lu omba-omba ni ku lu tusa. (Mateu 24:45-47; Joani 14:26) Ku itusisa litukiso zeo ku ka lu sileleza kuli lu si ke lwa holofala kwa moya.—Samu 91:1-16.

 Ku sepa Mulimu sina mwanana hape ku lu fa mwangalwa. Caziba yo muñwi wa Bibele na bulezi kuli: “Ha lu sa li banana lu tatekanga musipili lu si na mali a ku lifa, mi ha lu zibangi ko lu ya, kono niteñi lwa sepanga bashemi ba luna kuli ba ka lu fitisa ka kozo ko lu ya.” Kana ni luna lu sepile Jehova ha lu nze lu pila?—Isaya 41:10.

Ku sepa Jehova ka ku tala ku lu tusa ku tokolomoha mikwa ni likezo ze kona ku lu fokolisa kwa moya. Kono lwa kolwa luli manzwi a Jesu a kuli Ndat’a luna wa kwa lihalimu wa ziba likezo za luna ni kuli ibile fela lu bata pili Mubuso ni ku luka kwa Hae, Mulimu u ka lu babalela. Seo si ka lu tusa ku ambuka miliko ya ku ndongwama lika za kwa mubili ni ku keshebisa buikalabelo bwa luna bwa kwa moya.—Mateu 6:19-34.

“Ku za Lunya Mu Be Banana”

Nihaike kuli banana ba banyinyani ba pepiwa ba si ka petahala, ha ba na bumaswe ni bo bukana mwa pilu ni munahano wa bona. Kona libaka Bibele ha i susueza Bakreste kuli: “Ku za lunya mu be banana.”—1 Makorinte 14:20.

Mu nyakisise Monique wa lilimo ze 5 ya na bulelezi bom’ahe ka tabo kuli: “Mulikan’a ka yo munca, Sarah, u na ni milili ya liaci inge na!” Mubala u sili wa litalo la Sarah ni mushobo wa hae ne li si ka bulelwa zona. Mushemi yo muñwi na bulezi kuli: “Banana ba banyinyani ha ba yi ka ku keta mubala. Bona ha ba zibi za mubala kamba saluluti.” Kabakaleo, banana ba bonisa mubonelo wa Mulimu wa luna ya si na saluluti, ya lata batu ba macaba kaufela.—Likezo 10:34, 35.

Banana hape ba na ni buikoneli bo butuna bwa ku swalela. Mushemi yo muñwi na bulezi kuli: “Jack ni Levi ha ba lwananga, lu ba bulelelanga ku swalelananga, mi ha ku fitangi nako ye telele hape ba kala ku bapala hamoho. Ha ba bangi ni sitela kamba ku tisa litaba ze felile kale ba si ka swalelana kale. Ba kalisanga fela silikani sa bona ni ku bapala hamoho.” Wo ki mutala o munde hahulu o ba swanela ku likanyisa ba bahulu!—Makolose 3:13.

Hape, banana ba ba nyinyani bona ba lumela kuli Mulimu u teñi. (Maheberu 11:6) Muinelo wa bona wa ka sipepo u ba susumeza ku kutaza ku ba bañwi ka bundume. (2 Malena 5:2, 3) Litapelo za bona ze bunolo ili ze zwelela kwa pilu li kona ku susumeza lipilu ze bambabile hahulu. Mi ha ba li mwa muliko, ba kona ku bonisa m’ata a matuna a ku u tiyela. Banana ba banyinyani ki mpo ya butokwa luli!—Samu 127:3, 4.

Bunde Ha Bu Ka Kutiswa

Mu kana mwa ipuza kuli, ‘Kana kwa konahala kuli ba bahulu ba kutise tulemeno to tunde to ne ba na ni tona kwa bwanana?’ Kalabo ye bunolo ni ye kolwisa luli ki ya kuli kwa konahala! Kaniti taelo ya Jesu ya kuli lu be “sina banana” i bonisa kuli kwa konahala luli ku ba cwalo.—Mateu 18:3.

Ka swanisezo: Sikwata sa balukisi ba lika si kana sa lukisa nto ya butokwa hahulu. Ha ba nze ba sweli ku lukisa cwalo, ba zwisa masila ni ku lukisa hande mo si inezi sika seo. Balukisi ha se ba ezize buikatazo ka nako ye telele, mibala ye minde ya sika seo ni bunde bwa sona li fita fa ku bonahala. Ni luna ka tundamo, ka tuso ya moya o kenile wa Jehova, ni ka tuso ye lilato ya puteho ya Sikreste, lwa kona ku kutisa tulemeno to tunde to ne lu na ni tona ka sipepo ha ne lu sa li banana.—Maefese 5:1.

[Siswaniso se si fa likepe 9]

Banana ka sipepo ba ikokobezanga

[Siswaniso se si fa likepe 10]

Banana ha ba na saluluti, mi ba kona ku swalela ni ku libala kapili