Ki Kabakalañi Ha Lu Swanela ku Tokolomoha Mibonelo ye Tulile Tikanyo?

JEHOVA u bonisa mutala o munde ka ku fitisisa wa ku eza lika ka tikanyo. “Musebezi wa hae u lukile,” mi ha atulangi ka buhali kono u atulanga ka sishemo. (Deuteronoma 32:4) Lilato la hae li petehile, kakuli u ezanga lika ka ku likana ni milao ya hae ye petehile. (Samu 89:14; 103:13, 14) Bashemi ba luna ba pili ne ba petehile mwa lika kaufela. Ne ba si na mukwa wa ku eza lika ka ku tula tikanyo. Kono sibi se ne ba ezize ne si tisize “mulatu”—mi kacwalo ba latehelwa ki bupetehi bwa bona.—Deuteronoma 32:5.

Ka mutala: Kana ne mu kile mwa tama musipili ka mota kamba ka njinga ye n’e na ni liwili le li fumbukile? Kaniti, musipili wo n’o li o lubeta mi ne mu si ka ikola wona bakeñisa ku fumbuka kwa liwili k’o. Liwili le li cwalo li tokwa ku lukiswa li si ka pompoloka kale. Ka ku ba batu ba ba si ka petahala lwa ezanga mafosisa. Ku tuhelela fela mafosisa ao ku kona ku tatafalisa bupilo bwa luna, kamba mane ku lu kenya mwa kozi.

Fokuñwi mikwa ya luna ye minde ya kona ku tula tikanyo. Ka mutala, nihaike Mulao wa Mushe ne u tokwa kuli Maisilaele ba ikezeze minganja kwa mafelelezo a liapalo za bona, Bafalisi ba mwa mazazi a Jesu bona ne ba ekelize kwa butelele bwa minganja yeo ka ku tula tikanyo, ilikuli ba bonwe ki batu. Mulelo wa bona ne li wa ku bata ku iponahaza kuli ne ba kenile hahulu ku fita batu ba bañwi.—Mateu 23:5; Numere 15:38-40.

Kacenu ba bañwi ba likanga ku itumisa ka nzila ifi kamba ifi, mane nihaiba ka ku mbemukisa batu. Ku eza cwalo ku swana inge ku huwa kuli: “Ha mu ni boni nji? Ni na ni mutu!” Kono ku tula tikanyo mwa mitinelo, mibonelo, ni likezo ha ku koni ku tusa Mukreste luli.

Ku Nga Musebezi ka Nzila ye Itikanelezi

Ibe kuli lu bomañi kamba kuli lu pila kai, ku ba ni musebezi o munde ku lu tusa kuli lu ikole bupilo. Ne lu bupilwe kuli lu ikole misebezi ya luna. (Genese 2:15) Kabakaleo, Bibele i nyaza ku ba ni buzwa. Muapositola Paulusi n’a bulezi patalaza kuli: “Mutu h’a sa lati ku sebeza, hape a si ke a ca.” (2 Matesalonika 3:10) Kaniti, ku ba ni buzwa ku kona ku botanisa mutu kamba ku mu tokwisa tabo, mi mane ku kona ku tisa kuli a si ke a tabelwa ki Mulimu.

Kono ba bañata ba itatela ku ba batanga ba mubeleko wa bona. Ba zwa fa lapa kakusasa-sasa ni ku kotoka busihu, ka ku nahana kuli ba sebeleza mabasi a bona. Kono mane mabasi a bona a kona ku nyanda bakeñisa mubelekelo wa bona. Musali yo muñwi ya nyezwi ki munna ya tandanga nako ye ñata hahulu kwa mubeleko u li: “Ha ne ni ka bulelelwa kuli ni kete ku pila mwa ndu ye ya bumbombo kamba ku inanga ni bo munn’a ka ni bana ba luna, ne ni ka keta ku ina ni bo munn’a ka ni bana ba luna.” Ba ba beleka hahulu ku fiteleza ba lukela ku nahanisisa hahulu  za n’a ipumani ku zona Mulena Salumoni, ya n’a bulezi kuli: “Na talima lika kaufela ze ezizwe ki mazoho a ka, ni musebezi o tata o ni ezize; na bona kuli kamukana n’e li za mbango, ni musebezi o si na tuso; mi ha ku na sika se si ni tusize se siñwi mwatas’a lizazi.”—Muekelesia 2:11.

Kaniti, lu lukela ku tokomela kuli ha lu komiwi ki musebezi kamba ku ba ni buzwa. Lwa kona ku ba ni miswalo, kono hape lu hupule kuli ku sebeza hahulu ku fiteleza ku ka lu tokwisa fela tabo mwendi ni lika ze ñwi.—Muekelesia 4:5, 6.

Mu Si Ke Mwa Ndongwama Minyaka

Bibele ne i polofitile ka za linako za luna kuli: “Batu ba ka ba . . . ba ba lata minyaka, isi Mulimu.” (2 Timotea 3:2, 4) Satani u kukuezanga batu kuli ba ndongwame minyaka ilikuli a ba yaulule kuli ba si ke ba sebeleza Mulimu. Batu ba bañata ba sweli ku tupwikela mwa mikwa ya ku itabisa ka yona, ye cwale ka lipapali ze lubeta ze ba ezeza fela kuli ba utwe hande. Lipapali ze cwalo li sweli ku ekezeha, mi ni palo ya batu ba ba li eza i sweli ya ekezeha. Ki kabakalañi lipapali zeo ha li sweli ku ata? Batu ba bañata ba bata ku fumana minyaka kakuli ba nyikwisizwe ki bupilo bwa bona bwa ka zazi. Kono ku tundamena minyaka yeo ku tokwa kuli mutu a eze lika ze lubeta. Bakreste ba ba na ni tokomelo ha ba ikenyangi mwa lipapali ze lubeta kakuli ba nga bupilo ku ba bwa butokwa mi ba kuteka Mufani wa bona.—Samu 36:9.

Mulimu n’a beile kai bo munna ni musali ba pili ba n’a bupile? N’a ba beile mwa simu ya Edeni, ili linzwi le li talusa “Munyaka,” kamba “Tabo,” mwa puo ya Siheberu sa kwa makalelo. (Genese 2:8) Kwa iponahalela kuli Jehova n’a lelile kuli batu ba ikole bupilo.

Jesu n’a lu tomezi mutala o petehile wa mwa ku ngela hande minyaka. N’a tukufalezwi ku peta tato ya Jehova, mi n’a si ka lisela ku pila ka milao ni likuka za Mulimu. Niha n’a katalanga, n’a isanga pilu ku be ne ba li mwa butokwi. (Mateu 14:13, 14) Kaniti, Jesu n’a lumelanga ha n’a memelwanga kwa sico mi n’a banga ni linako za ku ishumusa. Kono n’a ziba kuli lila za hae ze ñwi ne li mu nyaza ha n’a eza cwalo. Lila zeo ne li ize ka za yena kuli: “A mu bone mutu wa muci ni wa munwi.” (Luka 7:34; 10:38; 11:37) Kono Jesu n’a sa lumeli kuli buineelo bwa niti ki ku ikambusa kwa minyaka kaufela.

Kacwalo, lu swanela ku nga mikwa ya ku itabisa ka yona ka nzila ye itikanelezi. Ku tomenena minyaka ni mikwa ya ku itabisa ka yona ni kamuta ha ku koni ku lu tahiseza tabo ya niti. Ku kona ku tisa kuli lu keshebise lika za butokwa ni ku fita, hamohocwalo ni ku keshebisa silikani sa luna ni Mulimu. Niteñi, ha lu swaneli ku itima minyaka kaufela kamba ku nyaza ba ba ikola yona ka nzila ye itikanelezi.—Muekelesia 2:24; 3:1-4.

Mu Fumane Tabo ka ku Pila ka Nzila Ye Itikanelezi

Mulutiwa Jakobo n’a ñozi kuli: “Kaufela lu fosa mwa linto ze ñata.” (Jakobo 3:2) Lu kana lwa fumana kuli manzwi ao ki a niti ha lu nze lu lika ku tokolomoha mibonelo ye tulile tikanyo. Ki nto mañi ye kona ku lu tusa ku pila ka nzila ye itikanelezi? Lu lukela ku lemuha buikoneli ni bufokoli bwa luna. Temuho ye cwalo i t’ata. Lu kana lwa tula tikanyo mwa nto ye ñwi ka ku sa lemuha. Kacwalo lu eza hande ha lu sutelela kwa Bakreste ba bañwi ba ba hulile ni ku teeleza kwa kelezo ye nde. (Magalata 6:1) Lu kana lwa kupa kelezo yeo ku mulikani ye lu sepile kamba eluda ya yeziseli mwa puteho. Kelezo yeo ye tomile fa Bibele, hamohocwalo ni ona Mañolo ka sibili, i kona ku ba sina “siiponi” mwa ku talima kuli lu bone mo lu inezi luli fapil’a Jehova.—Jakobo 1:22-25.

Ka litohoholo, ha lu si ka tameha ku pila ka nzila ye tulile tikanyo. Ka ku itiisa ni ka tuso ya Jehova, lwa kona ku pila ka nzila ye itikanelezi ni ku fumana tabo. Mi kacwalo lu ka kona ku tiisa silikani sa luna ni mizwale ni likaizeli ba luna ba Sikreste, mi mane lu ka kona ku tomela be lu kutaza ku bona mutala o munde. Mi sa butokwa hahulu kikuli lu ka likanyisa Mulimu wa luna ya lilato ni ya ezanga lika ka tikanyo, yena Jehova.—Maefese 5:1.

[Manzwi a bañi ba siswaniso fa likepe 28]

©Greg Epperson/age fotostock