Mu Katelwe Lifasi La Luna

BASAYANSI ba fumani kuli lihae la batu ki kalotoli fela hal’a pupo kamukana. Kono ha ku na ko kuñwi hape ko ku fumanwi ze pila. Ki fa lifasi fela fo ku na ni miinelo ye minde ye konahalisa bupilo.

Mi lwa kona ku ikola bupilo fona fa lifasi la luna le li kateleha le. Ha ku bata, lu tabelanga ku ola kambalala. Kwa tabisa ku bona lizazi ha li pazula kamba ha li yo ca matali. Lizazi kaniti li peta ze ñata kwand’a ku lu tabisa fela. Ha lu koni ku pila ku si na lizazi.

Ka lilimo na lilimo, m’ata a lizazi a tiisize Lifasi ni lipulaneti ze ñwi mwa mipotoloho ya zona. Mi sina mo ba itutela bana ba likolo, lizazi ni lipulaneti za lona kaufela li potoloha fahal’a mulalambinda wa luna wa Milky Way. Kono lizazi ki le liñwi fela la linaleli ze fitelela libilioni ze mwanda ze sweli ku potoloha fahal’a mulalambinda wa luna.

Mulalambinda wa Milky Way u fumaneha mwa sikutu sa milalambinda ye bato ba 35. Likutu ze tuna zona li na ni milalambinda ye likiti-kiti. Kambe lizazi ni lipulaneti za lona ne li li mwa sikutu-tuna sa milalambinda ye miñata-ñata, kambe ne li si ke za kona ku potolohanga hande. Mwa buka ya bona ye bizwa The Privileged Planet, bo Guillermo Gonzalez ni Jay W. Richards ba bulela kuli mwa pupo kaufela ki li sikai fela libaka “ze lumelwa ki bupilo.”

Kana bupilo fa pulaneti ya luna ya Lifasi ne bu itahezi fela? Kamba kana ku na ni mulelo o mutuna o bu lelezwi bupilo fa lifasi la luna le li kateleha le?

Batu ba bañata ba fitile fa ku lumela kuli lihae la luna la lifasi ne li lukisizwe ka mulelo wa kuli bupilo bu be teñi ku lona. * Lilimo-limo kwamulaho ko, muloki yo muñwi wa Muheberu na amile kwa simuluho ya lifasi ni mahalimu. Na ñozi kuli: “Ha ni buha mahalimu a hao, musebezi wa minwana ya hao, kweli ni linaleli z’o beile mwateñi; ni li: Mutu ki mañi kuli u mu hupule?” (Samu 8:3, 4) Muloki yo na lumela kuli ku lukela ku ba ni Mubupi. Kana ni luna lwa kona ku lumela cwalo mwa miteñi ya luna ye ya za sayansi?

[Litaluso za kwatasi]

[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 3]

Buka ye bizwa The Illustrated Science Encyclopedia—Amazing Planet Earth i li: “Kwahule, Lifasi li bonahala inge pelela ye benya ka mubala wa ndilu mwa mbyumbyulu.”

[Manzwi a bañi ba siswaniso]

Globe: U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./NASA