Lu Lumbeke Libizo la Jehova Hamoho

“Mu kopane ni na, ku lumbeka [Muñ’a] Bupilo, lu nuneke Libizo la hae hamoho.”—SAMU 34:3.

1. Ki mutala mañi o munde wa n’a tomile Jesu ka nako ya bukombwa bwa hae bwa fa lifasi?

BUSIHU bwa la Nisani 14, 33 C.E., Jesu ni baapositola ba hae ne ba opelezi Jehova milumbeko hamoho mwa muzuzu wa ndu ya kwahalimu mwa Jerusalema. (Mateu 26:30) F’o ne li lona lwa mafelelezo Jesu ha n’a opezi milumbeko hamoho ni baapositola ba hae. Mi ne li swanelo kuli a ungule mukopano ni bona ka ku opela milumbeko ku Jehova. Ku zwa kwa makalelo ku isa kwa mafelelezo a bukombwa bwa hae bwa fa lifasi, Jesu n’a lumbekanga Ndat’ahe mi n’a zibahazanga libizo la hae ka tukufalelo. (Mateu 4:10; 6:9; 22:37, 38; Joani 12:28; 17:6) Za n’a ezize Jesu ne li lumelelana ni memo ye susueza ya walisamu ye li: “Mu kopane ni na, ku lumbeka [Muñ’a] Bupilo, lu nuneke Libizo la hae hamoho.” (Samu 34:3) Wo ki mutala o munde luli o lu swanela ku likanyisa!

2, 3 (a) Lu ziba cwañi kuli Samu 34 i na ni taluso ya bupolofita? (b) Lu ka nyakisisañi mwa taba ye ni ku ye tatama?

² Lihora li sikai hamulaho wa ku opela milumbeko ni Jesu, muapositola Joani n’a iponezi kezahalo ye ñwi ye sa tabisi. N’a boni Mulen’a hae ni likebenga ze peli ha ba bulaiwa fa likota za linyando. Masole ba Maroma ne ba lobile mahutu a likebenga ze peli ka mulelo wa kuli li shwe kapili. Kono Joani u talusa kuli ne ba si ka loba mahutu a Jesu. Masole ha ba t’o fitanga ku yena, n’a sa shwile kale. Joani mwa liñolo la hae n’a talusize kuli lika zeo ne li taleleza kalulo ye ñwi ya Samu 34, ye bonisa kuli: “Kwa masapo a hae, ha ku na le li ka lobwa.”—Joani 19:32-36; Samu 34:20.

³ Mwa Samu 34 ku na ni lisupo ze ñwi za butokwa ze ba tokwa ku nyakisisa Bakreste. Kacwalo mwa taba ye ni ku ye tatama, lu ka nyakisisa miinelo ya n’a li ku yona Davida ha n’a ñola samu ye, mi hape lu ka buhisana litaba ze mwateñi ze susueza.

Davida H’a Baleha Saule

4. (a) Ki kabakalañi Davida ha n’a tozizwe sina mulena wa Isilaele ya tatama? (b) Ki sikamañi se ne si tisize kuli Saule a ‘tabele’ hahulu Davida?

⁴ Davida ha n’a li mutangana, Saule ki yena ya n’a busa mwa Isilaele. Kono Saule n’a si ka utwa Jehova, mi a haniwa ki Mulimu. Kona libaka mupolofita Samuele ha n’a mu bulelezi kuli: “Mubuso wa Isilaele, [Muñ’a] Bupilo u u pazuzi cwalo fahalimu a hao kacenu; mubuso u filwe wahenu ya ku fita kwa ku luka.” (1 Samuele 15:28) Jehova hamulaho n’a taluselize Samuele kuli a yo toza Davida, yena mwana yo munyinyani wa Jese, kuli a be yena mulena wa Isilaele ya tatama. Ka nako ya n’a amuhilwe moya wa Mulimu, Mulena Saule fokuñwi n’a filikananga. Mi bakeñisa kuli Davida ne li mulizi wa lipina wa sikwala, n’a tisizwe kwa Gibea kuli a to lizezanga mulena lipina, mi lipina za Davida za utwisa Saule mbubombubo, mi a fita fa ku “mu tabela hahulu.”—1 Samuele 16:11, 13, 21, 23.

5. Ki kabakalañi Saule ha n’a kalile ku toya Davida, mi Davida n’a na ni ku ezañi?

⁵ Nako ha ne inze i ya, Jehova a zwelapili ku ba ni Davida. Jehova n’a tusize Davida kuli a tule Goliati singangalume sa Mufilisita mi  n’a mu tusize kuli mane n’a til’o kutekiwa mwa Isilaele bakeñisa bucaziba bwa hae ku za ndwa. Kono Saule ha n’a boni kuli Jehova u fuyola Davida, a kala ku mu utwela muna, mi a mu toya. Davida ha n’a lizanga harepa fapil’a Saule, mulena a mu nepa lilumo ka linako ze peli. Ka zona linako ze peli zeo, Davida n’a konile ku pima lilumo. Saule ha n’a batile ku bulaya Davida lwa bulalu, Davida a lemuha kuli, kuli a pile n’a tokwa ku baleha. Bakeñisa kuli Saule n’a zwelapili ku manama Davida kuli a mu bulaye, kwa nalulelule Davida a balehela kwand’a Isilaele.—1 Samuele 18:11; 19:9, 10.

6. Ki kabakalañi Saule ha n’a laezi kuli batu ba mwa Nobo ba bulaiwe?

⁶ Ha n’a liba kwa museto wa Isilaele, Davida a tibelela mwa munzi wa Nobo, mo ne ku fumaneha tabernakele ya Jehova. Ku bonahala kuli Davida n’a balehile ni banna ba ne ba zamaya ni yena, mi Davida a ba batela lico. Saule a talusezwa kuli muprisita yo mutuna n’a file Davida ni batu ba hae lico ni lilumo la n’a bituzi ku Goliati. Ka ku nyemiswa ki taba yeo, Saule a laela kuli batu kaufela ba munzi wo ba bulaiwe, ku beya cwalo ni baprisita ba 85.—1 Samuele 21:1, 2; 22:12, 13, 18, 19; Mateu 12:3, 4.

Davida U Banda Lifu Hape

7. Ki kabakalañi Gati ha ne si makundamo a mande a Davida?

⁷ Ha n’a zwile mwa Nobo, Davida a balehela kwa wiko kwa sibaka sa Mafilisita, ili musipili o eza likilomita ze 40, mi a yo kundama ku Mulena Akishi mwa tolopo ya Gati, mo ne ku simuluha Goliati. Mwendi Davida n’a nahanile kuli Saule n’a si ke a mu hupulela ku ba kwa Gati. Kono hañihañi, batanga ba mulena wa Gati ba ziba Davida. Davida ha n’a utwile kuli ki kale ba mu ziba, “a saba hahulu Akishi mulena wa Gati.”—1 Samuele 21:10-12.

8. (a) Samu 56 i lu talusezañi za n’a ipumani ku zona Davida mwa Gati? (b) Davida n’a bandukezi cwañi fa linala?

⁸ Mafilisita ba swala Davida. Ku bonahala  kuli ne li ka yona nako yeo f’o Davida n’a ñozi samu mwa n’a kupile Jehova kuli: “U buluke mioko ya ka mwa botolo ya hao.” (Samu 56:8 ni toho ya taba ya yona) Kacwalo n’a bonisize sepo ya hae ya kuli Jehova n’a si ke a libala maswabi a hae kono n’a ka mu babalela hande ni ku mu sileleza. Mi hape Davida a lela mwa n’a ka kwashekela mulena wa Mafilisita. A ikeza sipulumuki. Mulena Akishi ha bona cwalo, a kalimela batanga ba hae kuli ne ba mu tiselize “sipulumuki.” Kaniti luli Jehova n’a fuyozi mulelo wa Davida. Davida a lundulwa mwa munzi, mi kacwalo a bandukela fa linala hape.—1 Samuele 21:13-15.

9, 10. Ki kabakalañi Davida ha n’a ñozi Samu 34, mi mwendi hape n’a nahana za bomañi ha n’a ñola samu ye?

⁹ Bibele ha i talusi haiba batu ba na zamaya ni bona Davida ne ba balehezi kwa Gati ni yena kamba ne ba mu libelezi kuli ba mu sileleze mwa minzi ya Maisilaele ye ne li mabapa. Ibe kuli ne ba ile ni yena kamba kutokwa, ku bonahala kuli ne ba tabile ku kopana ni yena ha n’a ba taluselize mwa n’a piliselizwe ki Jehova hape. N’a ñozi Samu 34 inge a li mwa miinelo ye cwalo, sina mo ku boniselizwe ka toho ya taba ya samu ye. Mwa litimana za pili ze 7 za samu ye, Davida u lumba Mulimu ya mu lamulezi mi u mema batu ba hae kuli ba kopane ni yena ku lumbeka Jehova ka ku ba Mulamuleli Yo Mutuna wa Batu ba hae.—Samu 34:3, 4, 7.

¹⁰ Davida ni batu ba hae ne ba zo ipata mwa mukoti wa Adulami, kwa sibaka sa malundu sa Isilaele, se si eza likilomita ze bat’o ba 15 kwa upa wa Gati. Maisilaele ba ne ba tongoka puso ya Mulena Saule ba kala ku yo kopana ni bona teñi k’o. (1 Samuele 22:1, 2) Davida ha n’a ñozi manzwi a kwa Samu 34:8-22, mwendi n’a nahana za batu ba ba cwalo. Likupuliso ze mwa litimana zeo ki za butokwa ni ku luna kacenu, mi lu ka tusiwa luli ka ku nyakisisa ka butungi samu ye nde ye.

Kana Mu Iyakatwa Za Na Iyakatwa Davida?

11, 12. Ki mabaka mañi a lu susueza ku lumbeka Jehova kamita?

¹¹ “Ni ka lumba [Muñ’a] Bupilo ka nako ni nako; mulomo wa ka ha u na ku lisela ku mu lumba.” (Samu 34:1) Ka ku ba mukendwa, mwendi Davida n’a bilaelanga za bupilo, kono sina mo a boniseza manzwi a, lipilaelo za ka zazi ne li si ka mu palelwisa ku zwelapili ku lumbeka Jehova. Davida u lu tomela mutala o munde hahulu ha lu kopana ni matata. Ibe kuli lu kwa sikolo, kwa musebezi, hamoho ni Bakreste ba bañwi, kamba lu mwa bukombwa, ze lu swanela ku iyakatwa hahulu ki ku lumbeka Jehova. Mu nahane fela mabaka a mañata a lu susueza ku lumbeka Jehova! Ka mutala, lu kona ku zwelapili ku batisisa ni ku ikola misebezi ye komokisa ya pupo ya Jehova. Mi mu nahane za petile ka kopano ya hae ya fa lifasi! Nihaike kuli batu ha ba si ka petahala, Jehova u itusisize hahulu-hulu batu ba ba sepahala mwa miteñi ye. Kana misebezi ya Mulimu ya kona ku bapanyiwa ni misebezi ya batu ba ba bubekiwa mwa lifasi? Kana ha mu lumelelani ni Davida, ili yo hape n’a ñozi kuli: “Kwa milimu, ha ku na ya swana sina Wena [Muñ’a] Bupilo, ni kwa misebezi, ha ku na ye swana sina ya hao.”?—Samu 86:8.

¹² Sina Davida, ni luna lu susuezwa ku lumbeka Jehova kamita bakeñisa misebezi ya hae ye sa koni ku bapanywa. Mi hape lu nyakalaliswa ki ku ziba kuli cwale Mubuso wa Mulimu se u filwe Mucalifa wa kamita, yena Jesu Kreste. (Sinulo 11:15) F’o ku talusa kuli mafelelezo a lifasi a fakaufi mi bupilo bwa kwapili bwa batu ba ba fitelela 6 bilioni bu mwa kozi. Kacenu lu tokwa hahulu ku taluseza ba bañwi za Mubuso wa Mulimu ni ze u ka tuha u ezeza batu, mi lu tokwa ku ba tusa kuli ba lumbeke Jehova ni luna. Kaniti musebezi wa butokwa o lu swanela ku eza mwa bupilo ki ku susueza batu ka mo lu konela kaufela kuli ba amuhele “evangeli ye ya mubuso” ha ku sa na ni nako.—Mateu 24:14.

13. (a) Davida n’a itumba ka mañi, mi na susuelize batu ba ba cwañi? (b) Ba ba ishuwa ba susuezwa cwañi ku taha mwa puteho ya Sikreste kacenu?

 ¹³ “Moya wa ka u ka itumba ka [Muñ’a] Bupilo; ba ba ishuwa ba ka utwa cwalo, ba wabelwe.” (Samu 34:2) Davida fa n’a sa itumbeli lika za n’a petile. Ka mutala, n’a si ka itumba bakeñisa mwa n’a kwashekezi mulena wa Gati. N’a lemuhile kuli ki Jehova ya n’a mu silelelize ha n’a li mwa Gati ni kuli n’a balehile fela ka tuso ya Jehova. (Liproverbia 21:1) Kacwalo Davida n’a sa itumbi ka yena muñi, kono n’a itumba ka Jehova. Bakeñisa kuli Davida n’a itumba ka Mulimu, ba ba ishuwa ne ba susuelizwe ku taha ku Jehova. Jesu ni yena n’a bubekanga libizo la Jehova, mi ka ku eza cwalo, batu ba ba ikokobeza ni ba ne ba tabela ku lutiwa ne ba susuelizwe ku taha ku Jehova. Kacenu le, batu ba ba ishuwa ba macaba kaufela ba susuezwa ku taha mwa puteho ya mwa lifasi kaufela ya Bakreste ba ba tozizwe, ye etelelwa ki Jesu. (Makolose 1:18) Lipilu za batu ba ba ishuwa bao za susuezwa ha ba utwa libizo la Mulimu ha li lumbekiwa ki batanga ba hae ba ba ikokobeza ni ha ba utwa lushango lwa Bibele, lo ba utwisisa ka tuso ya moya wa Mulimu o kenile.—Joani 6:44; Likezo 16:14.

Mikopano I Tiisa Tumelo ya Luna

14. (a) Kana Davida n’a kolwiswanga ki ku lumbeka Jehova a nosi? (b) Ki mutala mañi wa n’a tomile Jesu wa ku kopananga hamoho?

¹⁴ “Mu kopane ni na, ku lumbeka [Muñ’a] Bupilo, lu nuneke Libizo la hae hamoho.” (Samu 34:3) Davida n’a sa kolwiswangi ki ku lumbeka Jehova a nosi. Kono n’a susuelize ni balikani ba hae kuli ba swalisane ni yena mwa ku lumbeka libizo la Mulimu. Ka ku swana, Jesu Kreste, yena Davida yo Mutuna, n’a tabelanga ku lumbeka Jehova fa nyangela—kwa sinagoge, kwa mikiti ye ne ezezwanga kwa tempele ya Mulimu mwa Jerusalema, mi mane na ezanga cwalo ni balateleli ba hae. (Luka 2:49; 4:16-19; 10:21; Joani 18:20) Kwa tabisa luli ku latelela mutala wa Jesu wa ku lumbeka Jehova ha lu kopana ni balumeli ba bañwi kamita, sihulu cwale ka “ku bona kuli lizazi le lituna li sutelezi”!—Maheberu 10:24, 25.

15. (a) Za n’a ipumani ku zona Davida ne li amile cwañi batu ba hae? (b) Lu tusiwa cwañi ka ku fumanehanga kwa mikopano?

¹⁵ “Ni batile [Muñ’a] Bupilo, mi u ni utwile; u ni lamulezi ku ze ne ni saba kaufela.” (Samu 34:4) Za n’a ipumani ku zona Davida mwa taba ye ne li mu tiisize. Kona libaka ha n’a  zwezipili ku bulela kuli: “Mutu ki yo, ya n’a maibile, a huweleza, mi [Muñ’a] Bupilo a mu utwa, mi a mu lamulela kwa liziyezi za hae kaufela.” (Samu 34:6) Ha lu kopana ni balumeli ba bañwi, lu banga ni nako ya ku ambola litaba ze susueza za mwa lu tuselize Jehova kuli lu tiyele matata. Ku kopana ku tiisa tumelo ya balumeli ba bañwi, sina fela manzwi a Davida ha n’a tiisize tumelo ya batu ba hae. Balikani ba Davida ‘ba shalima ku Jehova, ba bonahala ku benya lipata. Mi lipata za bona ne li si ka swaba ni kamuta.’ (Samu 34:5) Nihaike kuli ne ba baleha Mulena Saule, ne ba si ka swaba ni kamuta. Ne ba na ni sepo ya kuli Mulimu ki yena ya na tusa Davida, mi lipata za bona za benya. Ka ku swana, ba banca ni Bakreste ba se ba sebelize ka nako ye telele ba shalimezi ku Jehova kuli ki yena ya ka ba tusa. Bakeñisa kuli ba tusizwe ki Jehova, lipata za bona ze benya li bonisa kuli ba na ni tundamo ya ku zwelapili ku sepahala.

Mu Itebuhe Tuso ya Mangeloi

16. Jehova u itusisize cwañi mangeloi a hae kwa ku lu sileleza?

¹⁶ “Lingeloi la [Muñ’a] Bupilo li tibelezi, li beile ba ba mu saba mwahali; mi la ba lamulela.” (Samu 34:7) Davida n’a si ka nga kuli ki yena fela ya n’a kona ku lamulelwa ki Jehova. Nihaike kuli Davida ne li mutoziwa wa Jehova, yena mulena wa Isilaele ya tatama, n’a ziba kuli Jehova u itusisa mangeloi a hae kuli a sileleze balapeli ba hae kaufela ba ba sepahala, ibe kuli ba na ni libubo kamba kutokwa. Ni mwa miteñi ye, balapeli ba niti ni bona ba silelelizwe ki Jehova. Kwa Nazi Germany mane ni kwa Angola, kwa Malawi, kwa Mozambique, ni mwa linaha ze ñwi ze ñata, ba milonga se ba likile ku timisa Lipaki za Jehova. Kono ba palezwi. Batu ba Jehova mwa linaha zeo ba zwelapili ku lumbeka libizo la Mulimu hamoho. Kabakalañi? Ki kabakala kuli Jehova u itusisa mangeloi a hae a kenile kuli a sileleze ni ku etelela batu ba hae.—Maheberu 1:14.

17. Mangelo a Mulimu a lu tusa cwañi?

¹⁷ Mangeloi a Jehova hape a kona ku zamaisa litaba ilikuli batu ba ba sitatalisa ba bañwi ba toolwe mwahal’a batu ba hae. (Mateu 13:41; 18:6, 10) Mi nihaike kuli ha lu koni ku lemuha cwale, mangeloi a zwisa lisitataliso ze kona ku lu palelwisa ku sebeleza Mulimu, mi a lu sileleza kwa lika ze kona ku sinya silikani sa luna ni Jehova. Mi sa butokwa ni ku fita kikuli mangeloi a lu etelela mwa musebezi wa ku shaela “evangeli ya linako ze sa feli” kwa batu kaufela, mane cwalo ni mwa libaka ze sabisa. (Sinulo 14:6) Hañata-ñata lihatiso za Lipaki za Jehova se li bonisize kuli mangeloi luli a lu tusa. * Litaba zeo ki ze ñata hahulu kuli mane ha li koni ku bulelwa kuli li ikezahalelanga fela.

18. (a) Lu tokwa ku ezañi kuli lu tusiwe ki mangeloi? (b) Lu ka nyakisisañi mwa taba ye tatama?

¹⁸ Kuli lu zwelepili ku etelelwa ni ku silelezwa ki mangeloi, lu lukela ku zwelapili ku lumbeka libizo la Jehova niha lu kopana ni nyandiso. Kono mu hupule kuli lingeloi la Mulimu li beya fela mwahali ‘ba ba saba Jehova.’ Taba yeo i talusañi? Ku saba Mulimu ku talusañi, mi lu kona cwañi ku saba Mulimu? Ki kabakalañi Mulimu ya lilato ha bata kuli lu mu sabe? Lipuzo ze li ka nyakisiswa mwa taba ye tatama.

[Litaluso za kwatasi]

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

• Ki matata mañi a n’a tiyezi Davida ha n’a li mutangana?

• Sina Davida, ki lika mañi ze lu iyakatwa hahulu?

• Lu nga cwañi mikopano ya Sikreste?

• Jehova u lu tusa cwañi ka mangeloi a hae?

[Lipuzo za Tuto]

[Mapa ye fa likepe 21]

(Kuli mu bone mo i hatiselizwe luli, mu bone hatiso)

Rama

Gati

Zikilagi

Gibea

Jerusalema

Adulami

Keila

Hebroni

Zifi

Horeshi

Maoni

Nobo

Betelehema

En-Gedi

Karmele

Liwate la Lizwai

[Manzwi a bañi ba siswaniso]

Map: Based on maps copyrighted by Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel

[Siswaniso se si fa likepe 21]

Davida niha n’a li mubalehi, n’a lumbekile libizo la Jehova

[Siswaniso se si fa likepe 23]

Tumelo ya luna ya tiiswa ha lu teeleza kwa litaba ze tiisa ze bulelwa kwa mikopano ya Sikreste