Mu Be Ni Bupilo Bo Bunde Ka Ku Saba Jehova
Mu Be Ni Bupilo Bo Bunde Ka Ku Saba Jehova
“Mu sabe [Muñ’a] Bupilo mina ba hae ba ba kenile; kakuli ba ba mu saba ha ba tokwi se siñwi.”—SAMU 34:9.
1, 2. (a) Ki lituto mañi ze shutana ze ba lutile ba Krestendomu ka za ku saba Mulimu? (b) Ki lipuzo mañi ze lu ka nyakisisa?
BAKUTAZI ba mwa Krestendomu ba ba lutanga za ku saba Mulimu hañata ba lutanga tuto ye si ya ka mañolo ya kuli Mulimu u ota baezalibi ku ya ku ile mwa lihele. (Genese 3:19; Deuteronoma 32:4; Maroma 6:23; 1 Joani 4:8) Baluti ba bañwi ba Krestendomu bona mane hape ba ikela ku sili. Ha ba bulelangi za kuli lu swanela ku saba ku foseza Mulimu. Kono bona ba luta kuli Mulimu u fa batu laluwe mi u amuhela ibata iba mutu kaufela ku si na taba ni mupilelo wa hae. Tuto yeo ni yona hape ha i yo mwa Bibele.—Magalata 5:19-21.
2 Mane Bibele yona i lu susueza ku saba Mulimu. (Sinulo 14:7) Tuto yeo ya mwa Bibele i zusa lipuzo ze latelela. Ki kabakalañi Mulimu ya lilato ha bata kuli lu mu sabe? Mulimu u tokwa kuli lu mu sabe cwañi? Ku saba Mulimu ku kona ku lu tusa cwañi? Lu ka nyakisisa zona lipuzo ze ha lu nze lu zwelapili ku buhisana Samu 34.
Libaka Ha Lu Swanela ku Saba Mulimu
3. (a) Mu nga cwañi taelo ya ku saba Mulimu? (b) Ki kabakalañi batu ba ba saba Jehova ha ba tabile?
3 Jehova wa lukela ku sabiwa bakeñisa kuli ki yena Mubupi ni Mubusi wa pupo kamukana. (1 Pitrosi 2:17) Niteñi, sabo ye cwalo ha i talusi ku ngangama fapil’a mulimu ya situhu. Kono ki sabo hamoho ni tompo ye swanela Jehova. Mi hape ki sabo ya ku sa bata ku mu foseza. Ku saba Mulimu kwa tabisa, ha ku zwafisi kamba ku ngangamisa. Jehova, yena “Mulimu Ya [tabile],” u bata kuli batu b’a bupile ba ikole bupilo. (1 Timotea 1:11) Kono kuli lu ikole bupilo, lu swanela ku eza za tokwa Mulimu. Kwa batu ba bañata, ku eza cwalo ku tokwa kuli ba cince bupilo bwa bona. Batu kaufela ba ba cinca bupilo bwa bona ba iponela buniti bwa manzwi a n’a ñozi walisamu Davida, a li: “Mu lazwe, mi mu ka bona kuli [Muñ’a] Bupilo u na ni sishemo; u filwe mbuyoti mutu ya sabela ku Yena. Mu sabe [Muñ’a] Bupilo mina ba hae ba ba kenile; kakuli ba ba mu saba ha ba tokwi se siñwi.” (Samu 34:8, 9) Batu kaufela ba ba saba Jehova ha ba tokwi se siñwi kakuli ba ikola silikani se sinde ni Mulimu.
4. Davida ni Jesu ne ba file sepiso mañi?
4 Mu lemuhe kuli mwa miteñi ya hae, Davida n’a kutekile batu ba hae ka ku ba biza kuli ki “ba ba kenile.” Ne li ba sicaba se si kenile sa Mulimu. Mi hape ne ba beya bupilo bwa bona mwa kozi ka ku latelela Davida. Nihaike kuli ne ba baleha Mulena Saule, Davida n’a sepile kuli Jehova n’a ka zwelapili ku ba fa ze ne ba tokwa. Davida n’a ñozi kuli: “Bana ba litau ba ka tokwa, mane ni ku lapa; kono ba ba bata [Muñ’a] Bupilo ha ku na nto ye nde ye ba ka tokwa.” (Samu 34:10) Jesu n’a file sepiso ye swana kwa balateleli ba hae.—Mateu 6:33.
5. (a) Buñata bwa balateleli ba Jesu ne li batu ba ba cwañi? (b) Ki kelezo mañi ya n’a file Jesu ka za ku ba ni sabo?
5 Buñata bwa batu ba ne ba teelelize ku Jesu ne li Majuda ba kwatasi. Kacwalo Jesu “a ba utwela butuku, kakuli ne ba katezi, ba hasani, inge lingu ze si na mulisana.” (Mateu 9:36) Kana batu ba kwatasi bao ne ba ka ba ni bundume bwa ku latelela Jesu? Kuli ba eze cwalo, ne ba ka tokwa ku saba Jehova, isi batu. Jesu n’a ize: “Mu si ke mwa saba ba ba bulaya mubili, mi ku zwa fo, ha ba sa na se ba ka eza. Kono ni ka mi taluseza ye mu swanezi ku saba; mu sabe yena ya li, h’a man’o bulaya mutu, hape u kona ku mu nepela mwa [Gehena]. E, na mi bulelela, Yena yo, mu mu sabe. Litaha liketalizoho, ha ni li, li leka mapenny a mabeli? Nihakubacwalo Mulimu h’a libali i liñwi ya zona. Mane ni milili ya litoho za mina i balilwe kaufela. Mu si ke mwa saba: mu ba butokwa ku fita litaha ze ñata.”—Luka 12:4-7.
6. (a) Ki manzwi afi a n’a bulezi Jesu a tiisize Bakreste? (b) Ki kabakalañi Jesu ha li mutala o munde ka ku fitisisa wa ku saba Mulimu?
6 Batu ba ba saba Jehova ha ba hapelezwa ki lila za bona kuli ba tuhele ku sebeleza Mulimu, ba swanela ku hupula kelezo ya Jesu ye li: “Mutu kaufela ya ka ni bulela fapil’a batu, Mwan’a mutu ni yena u ka mu bulela fapil’a mangeloi a Mulimu. Kono ya ni latula fapil’a batu, u ka latulwa ni yena fapil’a mangeloi a Mulimu.” (Luka 12:8, 9) Manzwi a, a tiisize Bakreste sihulu ba ba pila mwa linaha mo ku kwalezwi bulapeli bwa niti. Bakreste bao ba zwelapili ku lumbeka Jehova ka maseme kwa mikopano ya Sikreste ni mwa bukombwa. (Likezo 5:29) Jesu u fa mutala o munde ka ku fitisisa wa mwa ku ‘sabela Mulimu.’ (Maheberu 5:7) Linzwi la bupolofita ha ne li bulela za hae, ne li ize: “Moya wa [Muñ’a] Bupilo u ka ina fahalimw’a hae: Moya . . . wa ku saba [Muñ’a] Bupilo. Ku saba [Muñ’a] Bupilo ki sona s’a ka tabela.” (Isaya 11:2, 3) Kacwalo Jesu ki yena ya swanela luli ku lu luta za bunde bwa ku saba Mulimu.
7. (a) Bakreste ba amuhela cwañi memo ye swana ni ya Davida? (b) Bashemi ba kona ku likanyisa cwañi mutala o munde wa Davida?
7 Batu kaufela ba ba latelela mutala wa Jesu ni ku mamela lituto za hae ba amuhela memo ye swana ni ya Davida, ye li: “Bana ba ka, a mu tahe, mu ni teeleze, ni ka mi luta za ku saba [Muñ’a] Bupilo.” (Samu 34:11) Davida n’a kona ku biza batu ba hae kuli ki “bana” ba hae bakeñisa kuli ne ba itingile ku yena ka ku ba mueteleli wa bona. Davida n’a tusize balateleli ba hae kuli ba sabe Mulimu ilikuli ba swalisane ni ku shemubiwa ki Mulimu. Wo luli ki mutala o munde hahulu o ba swanela ku likanyisa bashemi ba Sikreste! Jehova u ba file buikalabelo bwa ku zamaisa bana ba bona ba bashimani ni ba basizana kuli ba “ba hulise ka ku ba lemusa, ni ka tuto ya Mulena.” (Maefese 6:4) Ka ku ikambotanga lika za kwa moya ni bana ba bona ka zazi, ni ka ku zamaisanga tuto ya Bibele kamita, bashemi ba tusa bana ba bona kuli ba pile bupilo bo bunde ka ku saba Jehova.—Deuteronoma 6:6, 7.
Mo Lu Kona ku Boniseza Kuli Lu Saba Mulimu
8, 9. (a) Ki kabakalañi ku pila bupilo bwa ku saba Mulimu ha ku tabisa hahulu? (b) Ku sabisa lilimi la luna kwa bumaswe ku talusañi?
8 Sina mo ku taluselizwe kwa makalelo, ku saba Jehova kwa lu tabisa. Davida n’a buzize kuli: “Ki mañi ya shukelwa bupilo, ya lata mazazi a mañata kuli a bone bunde?” (Samu 34:12) Kacwalo kuli lu pile mazazi a mañata ni ku bona bunde, lu tokwa ku saba Jehova. Ku bunolo ku bulela kuli “ni saba Mulimu.” Kono ku tata ku bonisa kuli lu saba Mulimu ka mupilelo wa luna. Kona libaka Davida ha zwelapili ku talusa mo lu kona ku boniseza kuli lu saba Mulimu.
9 “Sabisa lilimi la hao kwa bumaswe, ni mulomo wa hao kwa ku bulela buhata.” (Samu 34:13) Ka ketelelo ya moya wa Mulimu, muapositola Pitrosi n’a kutezi ku bulela manzwi a, a mwa Samu 34 hamulaho wa ku eleza Bakreste kuli ba be ni maikuto a li mañwi ka ku latana. (1 Pitrosi 3:8-12) Ku sabisa lilimi la luna kwa bumaswe ku talusa kuli lu swanela ku ambuka lusebo lo lu maswe. Ku fita ku seba, lu swanela ku tiisanga ba bañwi kamita ha lu ambolisana ni bona. Mi hape lu ka lika ku ba ni bundume ni ku bulela niti.—Maefese 4:25, 29, 31; Jakobo 5:16.
10. (a) Mu taluse ze ku talusa ku kauhana ni bumaswe. (b) Ku eza bunde ku kopanyelezañi?
10 “Kauhana ni bumaswe mi u eze bunde; batisisa kozo ni batu, mi u i tundamene.” (Samu 34:14) Lu ambuka lika za toile Mulimu, ze cwale ka buozwa, ku buha maswaniso a mapunu, busholi, tumelo ya mioya, mifilifili, bucakolwa, ni ku itusisa maswe milyani ye kola. Mi hape lu ambuka minyaka ya likezo ze cwalo ze nyenyisa. (Maefese 5:10-12) Kono lu itusisa nako ya luna ka ku eza bunde. Nto ye nde hahulu ye lu kona ku eza ki ku abana kamita mwa musebezi wa ku kutaza Mubuso ni ku eza balutiwa, ili ku tusa ba bañwi kuli ba piliswe. (Mateu 24:14; 28:19, 20) Ku eza bunde hape ku kopanyeleza ku itukiseza ni ku fumanehanga kwa mikopano ya Sikreste, ku fa linubu za musebezi wa mwa lifasi kaufela, ku babalela Ndu ya Mubuso ya luna, ni ku iyakatwa lika ze ba tokwa Bakreste ba ba mwa butokwi.
11. (a) Davida n’a bonisize cwañi kuli n’a latelezi za n’a bulezi ka za ku bata kozo? (b) Mu kona ku ezañi kuli mu ‘tundamene kozo’ mwa puteho?
11 Davida ki mutala o munde wa mutu ya n’a tundamezi kozo. Ka linako ze peli, n’a bile ni kolo ya ku bulaya Saule. Ka zona linako ze peli zeo, n’a si ka bata mifilifili mi hamulaho a yo bulela ni mulena ka likute, ka mulelo wa 1 Samuele 24:8-11; 26:17-20) Lu kona ku ezañi haiba ku na ni nto ye ñwi ye bata ku lyanganisa kozo ya puteho? Lu swanela ku ‘bata kozo ni ku i tundamena.’ Kacwalo haiba lu bona kuli ha lu utwani hande ni mulumeli yo muñwi, lu swanela ku latelela kelezo ya n’a file Jesu, ye li: “U y’o kutisana pilu ni mwanahenu pili.” Mi kihona lu ka zwelapili ni misebezi ye miñwi ya bulapeli bwa niti.—Mateu 5:23, 24; Maefese 4:26.
ku bata kozo. (Ku Saba Mulimu ku Tahisa Limbuyoti Ze Ñata
12, 13. (a) Batu ba ba saba Mulimu ba ikola limbuyoti mañi ka nako ye? (b) Ki mbuyoti mañi ye tuna ye ba tuha ba ikola balapeli ba ba sepahala?
12 “Meto a [Muñ’a] Bupilo a talimile ba ba na ni niti, mi lizebe za hae li teeleza mihuwo ya bona.” (Samu 34:15) Litaba ze ñozwi ka za Mulimu mwa n’a ezelize Davida li bonisa kuli manzwi ao ki a niti. Kacenu le lwa nyakalala mi lu na ni mwangalo kakuli lwa ziba kuli Jehova wa lu babalela. Lu na ni niti ya kuli kamita u ka lu fanga ze lu tokwa, niha lu li mwa miinelo ye tata hahulu. Lwa ziba kuli cwanoñu fa, sina mo ne ku polofitezwi, balapeli ba niti kaufela ba ka lwaniswa ki Gogo wa kwa Magogo ni kuli ku ka ba ni ‘lizazi la Jehova le li sabisa hahulu.’ (Joele 2:11, 31; Ezekiele 38:14-18, 21-23) Mwa miinelo kaufela ye lu ka kopana ni yona ka nako yeo, manzwi a a n’a bulezi Davida a ka talelezwa ku luna: “Ba ba na ni niti ha ba huweleza, [Muñ’a] Bupilo wa ba utwa, mi wa ba lamulela mwa liziyezi za bona kaufela.”—Samu 34:17.
13 Ka nako yeo, lu ka nyakalala ha lu ka bona Jehova h’a bubanisa libizo la hae le lituna! Ku fita nako ifi kamba ifi, lipilu za luna li ka yubokiswa ki sabo ni likute, mi balwanisi kaufela ba ka yundiswa. Samu i li: “Pata ya [Muñ’a] Bupilo i fulalela ba ba eza bumaswe, kuli ku hupulwa kwa bona ku unde mwa lifasi.” (Samu 34:16) Ku piliswa ni ku kena mwa lifasi le linca la ku luka ikaba mbuyoti ye tuna luli!
Lisepiso Ze Lu Tusa ku Itiisa
14. Lu ka tusiwa kiñi kuli lu itiise ha lu kopana ni matata?
14 Kuli lu zwelepili ku utwa Jehova mwa lifasi le li sinyehile ni le li sabisa le, lu tokwa ku itiisa. Ku saba Mulimu ku lu tusa ku ba batu ba ba utwa. Bakeñisa kuli lu pila mwa linako ze tata, batanga ba Jehova ba bañwi ba kopana ni matata a ba loba lipilu ni ku ba zwafisa. Kono ba ikolwisa kuli haiba ba itinga ku Jehova, u ka ba tusa ku itiisa. Manzwi a Davida a tiisa luli, a li: “[Muñ’a] Bupilo u fakaufi ni ba ba na ni pilu ye lobehile, mi u pilisa ba ba ikutwa ku swaba mwa moya wa bona.” (Samu 34:18) Davida n’a zwezipili ku bulela manzwi a susueza, a li: “Manyando a ya lukile ki a mañata: kono [Muñ’a] Bupilo u mu lamulela ku ona kaufela.” (Samu 34:19) Niha lu ka kopana ni manyando a cwañi kamba cwañi, Jehovah u na ni mata a matuna a ku lu lamulela.
15, 16. (a) Ki kozi mañi ya n’a utwile Davida hamulaho fela wa ku ñola Samu 34? (b) Ki sepiso mañi ye ka lu tusa ku tiyele litiko?
15 Hamulaho fela wa ku ñola Samu 34, Davida a utwa za kozi ya kuli Saule n’a yundisize batu ni buñata bwa baprisita ba mwa Nobo. Mwendi n’a zwafile hahulu ha n’a lemuhile kuli ze ne shangumuzi buhali bwa Saule ne li musipili wa hae wa ku ya kwa Nobo. (1 Samuele 22:13, 18-21) Davida kaniti n’a kupile tuso ku Jehova, mi n’a tiisizwe ki sepo ya kuli kwapili ku ka ba ni zuho ya “ba ba lukile.”—Likezo 24:15.
16 Ni luna kacenu lu tiiswa ki sepo ya zuho. Lwa ziba kuli lila za luna ha li koni ku lu bulaelela. (Mateu 10:28) Davida n’a bonisize buikolwiso bo bu swana ka ku bulela kuli: “U babalela masapo a [ya lukile] kaufela; ha ku na le li lobeha.” (Samu 34:20) Timana ye ne i supa ku Jesu. Nihaike kuli Jesu n’a bulailwe ka situhu, kwa masapo a hae ha ku na ni le li kana le ne li ‘lobehile.’ (Joani 19:36) Mwa talelezo ye ñwi, Samu 34:20 i lu sepisa kuli Bakreste ba ba tozizwe ni ba “lingu ze ñwi” niha ba ka telwa ki litiko ze cwañi kamba cwañi, ha ba na ku ezwa maswe ku ya ku ile. Mi ka swanisezo, masapo a bona h’a na ku lobakwa.—Joani 10:16.
17. Ki kozi mañi ye bandamezi batu ba ba zwelapili ku lwanisa batu ba Mulimu?
17 Kono ha ku na ku ba cwalo ku ba ba maswe. Ba tuha ba kutula bumaswe bo ba cezi. Samu i li: “Bumaswe bu bulaya ya maswe, mi ba ba toile ya lukile, ba ka atulwa.” (Samu 34:21) Batu kaufela ba ba zwelapili ku lwanisa batu ba Mulimu ba ka yundiswa. Ka nako ya ka bonahala Jesu Kreste, “koto ya bona, ki ku sinyeha ko ku sa feli.”—2 Matesalonika 1:9.
18. Ba “buñata bo butuna” ba liuluzwi kale kamukwaufi, mi ba ka liululwa cwañi ka ku tala kwapili?
18 Samu ya Davida i feza ka manzwi a tiisa a, a li: “[Muñ’a] Bupilo u liulula bupilo bwa batanga ba hae, mi ku ba ba mu sepa, ha ku na ya ka atulwa.” (Samu 34:22) Bukaufi ni mafelelezo a puso ya hae ya lilimo ze 40, Mulena Davida n’a ize: “[Muñ’a] bupilo Ya-Pila, Yena [u] lamulezi bupilo bwa ka mwa maziyezi kamukana.” (1 Malena 1:29) Ka ku swana ni Davida, batu ba ba saba Jehova ba tuha ba iheta ni ku nyakalala bakeñisa ku liululwa kwa bufosi kaufela bo bu tisizwe ki sibi ni kabakala ku lukululwa kwa litiko ze ba kopana ni zona kaufela. Buñata bwa Bakreste ba ba tozizwe se ba amuhezi kale mupuzo wa bona wa kwa lihalimu. Kacenu le, “buñata bo butuna” bwa batu ba ba zwa mwa macaba kaufela ba sweli ba swalisana hamoho ni bomasialeti ba banyani ba Jesu ka ku sebeleza Mulimu mi ba na ni lizwalo le li kenile. Ba na ni lizwalo le li kenile bakeñisa kuli ba bonisa tumelo mwa mata a tiululo a mali a Jesu a n’a suluzwi. Mwa nako ye taha ya Puso ya Lilimo ze Sikiti za Kreste, ba ka tusiwa ki sitabelo sa tiululo ka ku tala, mi ba ka ba batu ba ba petehile.—Sinulo 7:9, 14, 17; 21:3-5.
19. Ba “buñata bo butuna” ba ikatulezi ku ezañi?
19 Ki kabakalañi ba “buñata bo butuna” ba ba lapela Mulimu ha ba ka fiwa zona limbuyoti zeo kaufela? Ki bakeñisa kuli ba ikatulezi ku zwelapili ku saba Jehova, ku mu lapela ka sabo ni ku mu fa likute ka ku mu utwa. Kaniti luli, ku saba Jehova ku lu pilisa bupilo bo bunde cwale mi ku ka lu tusa ku “swala bupilo bo bu sa feli” mwa lifasi le linca la Mulimu.—1 Timotea 6:12, 18, 19; Sinulo 15:3, 4.
Kana Mwa Hupula?
• Ki kabakalañi ha lu swanela ku saba Mulimu, mi ku mu saba ku talusañi?
• Lu kona ku bonisa cwañi kuli lu saba Mulimu ka mupilelo wa luna?
• Ku saba Mulimu ku tisa limbuyoti mañi?
• Ki lisepiso mañi ze lu tusa ku itiisa?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 26]
Batu ba ba saba Jehova ba itusisa maseme mwa linaha mo ku kwalezwi bulapeli bwa niti
[Siswaniso se si fa likepe 28]
Nto ye nde hahulu ye lu kona ku ezeza be lu pila ni bona ki ku ba taluseza taba ye nde ya Mubuso