Mu Sepahale ku Kreste ni ku Mutang’a Hae Ya Sepahala

“Mulen’a hae, . . . u ka mu beya fa bukombwa bwa z’a luwile kaufela.” —MATEU 24:45-47.

1, 2. (a) Mañolo a bonisa kuli ki mañi mueteleli wa luna? (b) Ki likamañi ze bonisa kuli Kreste wa etelela luli puteho ya Sikreste?

JESU n’a ize: “Mu si ke mwa bizwa [baeteleli]: kakuli [Mueteleli] wa mina ki a li muñwi, Yena Kreste.” (Mateu 23:10) Ka ku bulela ona manzwi a, Jesu n’a taluselize hande balateleli ba hae kuli fa lifasi ha ku na ku ba ni mutu ya ka ba mueteleli wa bona. Kono mueteleli wa bona a li muñwi u ka ba kwa lihalimu, yena Jesu Kreste. Ki Mulimu ya ketile Jesu kuli a be yena mueteleli ya cwalo. Jehova n’a ‘mu zusize kwa bafu mi n’a mu file kuli fahalimw’a linto kamukana ibe yena toho ya Keleke.’—Maefese 1:20-23.

² Bakeñisa kuli Kreste ki ‘toho wa linto kamukana’ mwa puteho ya Sikreste, ki yena ya etelela lika kaufela ze ezahala mwa puteho. U bona lika kaufela ze ezahala mwa puteho. Mi u tatuba batu kaufela mwa puteho ilikuli a bone haiba ba pila ka likuka za Sikreste mi ba na ni silikani se sinde ni Mulimu. Yona taba ye i bonisizwe hande mwa sinulo ya n’a filwe muapositola Joani kwa mafelelezo a linako za baapositola. Jesu ha n’a bulela kwa liputeho ze 7, n’a talusize ha ketalizoho kuli n’a ziba misebezi ya bona, lika ze ne ba eza hande ni ze ne ba sa ezi hande. Kacwalo a ba eleza ku ze ne ba fokola mi hape a ba babaza ku ze ne ba eza hande. (Sinulo 2:2, 9, 13, 19; 3:1, 8, 15) Mi lu na ni sepo ya kuli Kreste n’a ziba ni miinelo ya kwa moya ya liputeho ze ñwi za kwa Asia Minor, kwa  Palestine, kwa Siria, kwa Babilona, kwa Greece, kwa Italy ni mwa libaka ze ñwi. (Likezo 1:8) Kacenu bo?

Mutanga Ya Sepahala

3. Ki kabakalañi ha ku swanela ku bapanya Kreste kwa toho ni ku bapanya puteho ya hae kwa mubili?

³ Jesu ha s’a zuhile kwa bafu mi pili a si ka kambamela kale ku Ndatahe kwa lihalimu, n’a bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Ni filwe bulena kaufela mwa lihalimu ni mwa lifasi.” Mi hape a ba taluseza kuli: “A mu bone, na, ni inzi ni mina ka mazazi kaufela, ku isa kwa mafelelezo a lifasi.” (Mateu 28:18-20) Ka ku ba yena Toho ya bona, Jesu n’a ka zwelapili ku ba etelela. Mwa liñolo la n’a ñolezi Bakreste ba kwa Efese ni kwa Kolose, muapositola Paulusi n’a swaniselize puteho ya Sikreste kwa “mubili,” ni kuli Kreste ki yena Toho ya ona. (Maefese 1:22, 23; Makolose 1:18) Buka ye ñwi (The Cambridge Bible for Schools and Colleges) i talusa kuli swanisezo ye “ha i akalezi fela kuli mubili u lukela ku ba ni Toho, kono i bonisa kuli Toho ki yona ye zamaisa lilama ze ñwi. Lilama ze ñwi ki lisebeliso za Toho [yena Jesu].” Ki bomañi ba itusisize Kreste ku zwa fela fa felwa m’ata a Mubuso ka 1914?—Daniele 7:13, 14.

4. Ka ku ya ka bupolofita bwa Malaki, Jehova ni Jesu Kreste ne ba fumaniñi ha ne ba til’o tatuba tempele ya kwa moya?

⁴ Bupolofita bwa Malaki bu sinula kuli Jehova, yena “Mulena,” ni “Lingeloi la bulikani,” yena Mwan’a hae ya n’a sa zo beiwa fa bulena, Jesu Kreste, ne ba ka taha ku to atula “Tempele” ya Jehova, kamba yona ndu ya kwa moya ya ku lapelela teñi. “Nako ya Katulo ya . . . ba Ndu ya Mulimu” ku bonahala kuli ne i kalile ka 1918. * (Malaki 3:1; 1 Pitrosi 4:17) Ka nako yeo, batu ba ne ba ipapata ku yemela Mulimu ni bulapeli bwa hae bwa niti fa lifasi ne ba tatubilwe hande. Mulimu na hanile likeleke za Krestendomu, bakeñisa ku luta batu lituto ze nyefula Mulimu ka lilimo-limo ni kabakala ku ikenya hahulu mwa Ndwa ya Lifasi ya Pili mo ne ku bulailwe batu ba bañata-ñata. Bomasiyaleti ba ba sepahala ba Bakreste ba ba tozizwe ne ba tatubilwe, ku keniswa sina mo ku kenisezwanga ka mulilo, mi ba amuhelwa ki Mulimu, mi kacwalo ba fita fa ku ba batu ‘ba ba tahiseza Jehova matabelo ka mukwa o lukela.’—Malaki 3:3.

5. Ka ku ya ka bupolofita bwa Jesu ka za ‘ku ba teñi’ kwa hae, ki mañi ya na bile “mutanga” ya sepahala?

⁵ Ka ku lumelelana ni bupolofita bwa Malaki, sisupo se situna sa lika ze ne ka bonahala seo Jesu n’a file balutiwa ba hae ilikuli ba lemuhe nako ya ‘ku ba teñi kwa hae ni ku fela kwa muinelo wa linto’ ne si kopanyeleza ni sizibelo sa sitopa sa “mutanga.” Jesu n’a ize: “Ki mañi mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso, y’a ka beya Mulen’a hae ku lisa batanga ba hae, ku ba fa lico ka nako ye lukela? U na ni mbuyoti mutanga yo, nako y’a ka fita Mulen’a hae, a mu fumana a eza cwalo. Kaniti na mi bulelela, kuli u ka mu beya fa bukombwa bwa z’a luwile kaufela.” (Mateu 24:3, 45-47) “Nako ya fita” Kreste ku to atula “mutanga” ka 1918, n’a fumani bomasiyaleti ba ba tozizwe ba balutiwa ba ba sepahala inge ba fa “lico [za kwa moya] ka nako ye lukela.” Mi ne ba sula lico zeo ku zwa ka 1879 ka ku itusisa Magazini ya Tora ya ku Libelela ni libuka ze ñwi ze tomile fa Bibele. Jesu a ba amuhela kaufela bona sina siitusiso sa hae, kamba “mutanga,” mi ka 1919 a ba fa musebezi wa ku zamaisa liluo la hae kaufela la fa lifasi.

Ku Zamaisa Liluo la Kreste la fa Lifasi

6, 7. (a) Jesu n’a itusisize pulelo mañi ye ñwi ka za “mutanga” hae ya sepahala? (b) Linzwi la n’a itusisize Jesu la “sikombwa” li talusañi?

⁶ Likwelinyana pili Jesu a si ka sinula kale sisupo sa ku ba teñi kwa hae, mane ni za ku bonahala kwa “mutanga” ya na ka mu yemela fa lifasi, Jesu n’a bulezi za “mutanga” yo ka nzila ye shutana hanyinyani ili ye bonisa za buikalabelo bwa mutanga. Jesu n’a ize: “Ki mañi sikombwa se si sepahala, se si na ni kutwisiso, s’a beile mulen’a sona fahalimu a batanga ba hae,  ku ba holisa lico ka nako ya teñi? Kaniti na mi bulelela, ni li: U ka mu beya fahalimw’a tutu ya hae kaufela.”—Luka 12:42, 44.

⁷ Mwa manzwi a, mutanga u talusizwe kuli ki sikombwa, ili linzwi le li tolokilwe ku zwelela fa pulelo ya Sigerike ye talusa “muzamaisi wa mwa lapa kamba wa buswa.” Sitopa sa sikombwa ne si si ke sa ba fela sikwata sa bocaziba ba ba talusa lisupo ze nde za mwa Bibele. Kwand’a ku holisa fela lico za kwa moya ze nde “ka nako ya teñi,” ba “sikombwa se si sepahala,” ba ka fiwa mata fahalimu a balibeleli kaufela ba Kreste mi ba ka fiwa musebezi wa ku zamaisa liluo la hae la fa lifasi, yona “tutu ya hae kaufela.” Tutu ya Kreste kaufela ikopanyelezañi?

8, 9. Mutanga u ketilwe kuli a okamele “tutu” ye cwañi?

⁸ Buikalabelo bwa mutanga bu kopanyeleza ku zamaisa za miyaho ye ba itusisa balateleli ba Kreste mwa misebezi ya bona ya Sikreste. Miyaho yeo ki ye cwale ka ofisi ye tuna ya tamaiso ni liofisi za mitai ya Lipaki za Jehova, hamohocwalo ni libaka za bona za ku lapelela, ona Mandu a Mubuso ni Miyaho ya Mikopano ye mwa lifasi kaufela. Mi sa butokwa kikuli, mutanga yo hape u okamela litukiso za kwa moya ze tiisa za ku ituta Bibele. Litukiso zeo li ezezwanga kwa mikopano ya ka sunda ni sunda mi ka linako ze balwa ni kwa mikopano ya mupotoloho ni ya sikiliti. Kwa mikopano ye, ku bulelwanga za bupolofita bwa Bibele bo bu talelelizwe, mi hape ku fiwanga lituso ze swanela za ka nako ye lukela za mwa ku sebeliseza likuka za Bibele mwa bupilo.

⁹ Buikalabelo bwa sikombwa hape bu kopanyeleza ku okamela musebezi wa butokwa hahulu wa ku kutaza “Evangeli ye ya mubuso” ni ku luta “macaba kaufela.” Musebezi wo u kopanyeleza ku luta batu ku mamela lika kaufela zeo Kreste, yena Toho ya puteho, a laela kuli li ezwe mwa nako ye ya mafelelezo. (Mateu 24:14; 28:19, 20; Sinulo 12:17) Musebezi wa ku kutaza ni ku luta batu u tahisize ba “buñata bo butuna” ili balikani ba ba sepahala ba bomasiyaleti ba ba tozizwe. Ku sina kuliñi, bona “bufumu bwa macaba kamukana” bo, ki kalulo ya “tutu” ya butokwa hahulu ya Kreste, ya okamela mutanga ya sepahala.—Sinulo 7:9; Hagai 2:7.

Sitopa Se Si Etelela Se Si Yemela Mutanga

10. Ki sitopa mañi se ne si ketilwe kuli si tomange likatulo mwa miteñi ya baapositola, mi liputeho ne li tusizwe cwañi?

¹⁰ Kaniti, buikalabelo bo butuna bwa mutanga ya sepahala ne bu ka ama ni ku ezanga likatulo ze ñata. Mwa puteho ya Sikreste ya kwa makalelo, baapositola ni banna bahulu mwa Jerusalema ne li bona bayemeli ba mutanga ya sepahala, mi ne ba tomela puteho ya Sikreste kaufela likatulo. (Likezo 15:1, 2) Likatulo ze ne ba toma ba sitopa se si etelela sa mwa miteñi ya baapositola ne li fitiswanga kwa liputeho ka mañolo ni bayemeli ba maeto. Bakreste ba kwa makalelo ne ba tabanga ha ne ba amuhelanga mañolo a liketelelo ze nde. Mi ku  itatela kwa bona ku swalisana ni sitopa se si etelela kwa tahisa kozo ni buñwi.—Likezo 15:22-31; 16:4, 5; Mafilipi 2:2.

11. Ki bomañi ba itusisa Kreste kacenu kuli ba zamaise puteho ya hae, mi lu swanela ku nga cwañi sona sitopa se sa Bakreste ba ba tozizwe?

¹¹ Sina mwa miteñi ya baapositola, mwa lifasi kacenu ku na ni sikwata sa baokameli ba ba tozizwe, bona ba Sitopa Se Si Etelela sa balateleli ba Kreste. Ka lizoho la hae “la bulyo” le li mata, Jesu, yena Toho ya puteho, u etelela banna ba ba sepahala ba, ha ba nze ba okamela musebezi wa Mubuso. (Sinulo 1:16, 20) Mwa likande la ze ne ezahezi mwa bupilo bwa bona, bo Albert Schroeder, ba ba sebelize ka nako ye telele mwa Sitopa Se Si Etelela ili ba ba sa zo feza bupilo bwa bona bwa fa lifasi cwañonu fa, ne ba ñozi kuli: “Sitopa Se Si Etelela si kopananga la Bulalu, mi si kalisanga mukopano ka tapelo ili ku kupa ketelelo ya moya wa Jehova. Ba sitopa se ba sebezanga ka t’ata ilikuli taba kaufela ye ba ka talima ni katulo kaufela ye ba ka eza i lumelelane ni Linzwi la Mulimu Bibele.” * Lu lukela ku sepa Bakreste ba ba tozizwe ba ba sepahala bao. Sihulu ka za bona, lu swanela ku utwa taelo ya Paulusi ye li: “Mu utwe bazamaisi ba mina, mi mu ipeye kwatas’a bona; kakuli ba tonela mioya ya mina.”—Maheberu 13:17.

Ku Kuteka ka Swanelo Mutanga Ya Sepahala

12, 13. Ka ku ya ka Mañolo, ki kabakalañi ha lu swanela ku kuteka sitopa sa mutanga?

¹² Libaka le lituna ha lu swanela ku kuteka ka swanelo sitopa sa mutanga ya sepahala kikuli ha lu eza cwalo, lu kuteka Mulena, yena Jesu Kreste. Paulusi ha n’a ñola za Bakreste ba ba tozizwe, n’a ize: “Ya bizizwe ili ya lukuluhile, ki mutanga wa Kreste. Mu lekilwe ka teko ye tuna.” (1 Makorinte 7:22, 23; Maefese 6:6) Kacwalo, haiba ka busepahali lu ipeya kwatas’a ketelelo ya mutanga ya sepahala ni Sitopa Se Si Etelela sa mutanga yo, lu ipeya kwatas’a Kreste, yena Mulen’a mutanga. Ku kuteka ka swanelo sitopa sa itusisa Kreste kwa ku zamaisa tutu ya hae ya fa lifasi ki nzila ye ñwi ye lu ‘bulela ka yona kuli Jesu Kreste ki Mulena, ibe kanya ku Mulimu Ndate.’—Mafilipi 2:11.

¹³ Libaka le liñwi la mwa Mañolo ha lu swanela ku kuteka mutanga ya sepahala ki la kuli, Bakreste ba ba tozizwe ba ba fa lifasi ki bona ba ba bulelwa mwa Bibele kuli ki “Tempele” ya yahile ku yona Jehova ka “Moya.” Ka lona libaka leo, Bakreste ba ba tozizwe ki ba ba “kenile.” (1 Makorinte 3:16, 17; Maefese 2:19-22) Jesu u file tutu ya hae ya fa lifasi kuli i zamaiswe ki sona sitopa se se si taluswa kuli ki tempele ye kenile, ili nto ye talusa kuli m’ata a mañwi ni buikalabelo bo buñwi bwa mwa puteho ya Sikreste ki za ba sitopa fela sa mutanga. Kacwalo, b’ote mwa puteho ba nga kuli ki buikalabelo bwa bona bo bu kenile bwa ku latelela ni ku yemela litaelo ze zwa ku mutanga ya sepahala ni Sitopa Se Si Etelela sa mutanga yo. Kaniti, ba “lingu ze ñwi” ba nga kuli ki tohonolo luli ku tusa sitopa sa mutanga ka ku babalela liluo la Mulena.—Joani 10:16.

Ku Tusa Sitopa sa Mutanga ka Busepahali

14. Sina mo ne ku polofitezwi ki Isaya, ba lingu ze ñwi ba latelela cwañi sitopa sa mutanga se si tozizwe mi ba sebeza cwañi sina “babeleki ba ba sa lifiwi”?

¹⁴ Ba lingu ze ñwi ba utwa sitopa sa Isilaele wa kwa moya. Taba yeo ne i sinuzwi mwa bupolofita bwa Isaya bo bu li: “[Muñ’a] Bupilo s’a bulela ki se, u li: [Babeleki ba ba sa lifiwi ba kwa, NW] Egepita, ni ze lekilwe kwa Etopia, ni Masabea, banna ba siyemo se sitelele, li ka ta ku wena, li be za hao; macaba ao, a ka ku latelela; ba tahe ku wena mwa mawenge, ba kubame fapil’a hao, ba ku lapele, ba li: Luli Mulimu u na ni wena; yo muñwi ha yo, ha ku na Mulimu haisi Yena.” (Isaya 45:14) Ka swanisezo, ba lingu ze ñwi kacenu ba latelela sitopa sa mutanga sa ba ba tozizwe ni Sitopa Se Si Etelela sa mutanga yo ka ku latelela tamaiso ya bona. Ka ku ba “babeleki ba ba sa lifiwi,” ba lingu ze ñwi  ba itatela ku itusisa m’ata a bona ni maluo a bona kwa ku yemela musebezi wa ku kutaza wa mwa lifasi kamukana. Kreste n’a file musebezi wo kwa balateleli ba hae ba ba tozizwe ba fa lifasi.—Likezo 1:8; Sinulo 12:17

15. Bupolofita bwa kwa Isaya 61:5, 6 bu sinula cwañi swalisano ye mwahal’a ba lingu ze ñwi ni ba Isilaele wa kwa moya?

¹⁵ Ba lingu ze ñwi ba tabile mi ba itebuha ku sebeleza Jehova ka ku etelelwa ki ba sitopa sa mutanga ni Sitopa Se Si Etelela sa mutanga yo. Ba lemuha kuli ba ba tozizwe ki ba sitopa sa “Isilaele wa Mulimu.” (Magalata 6:16) Ka ku ba sina “ba macaba” ni “bana ba basili” ba swanisezo ba ba swalisani ni Isilaele wa kwa moya, ba lingu ze ñwi ba sebeza ka tabo sina “balimi” ni ‘balimi ba likota za veine’ ba ba etelelwa ki ba ba tozizwe, bona “baprisita ba [Muñ’a] Bupilo” ni “likombwa za Mulimu.” (Isaya 61:5, 6) Ba kutaza ka mafulofulo taba ye nde ya Mubuso mi ba luta batu ba macaba kamukana. Ba tusa hahulu ba sitopa sa mutanga kwa ku lisa ni ku babalela ba banca ba ba swana sina lingu.

16. Ba lingu ze ñwi ba susuezwa kiñi kuli ka busepahali ba tuse mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso?

¹⁶ Ba lingu ze ñwi ba lemuha kuli ba tusizwe hahulu ki buikatazo bwa mutanga ya sepahala, h’a nze a ba fepa ka lico za kwa moya ze suliwa ka nako ye lukela. Ka buikokobezo ba ziba kuli kambe ne ku si na sitopa sa mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso, ne ba ka ziba fela ze nyinyani kamba mane ne ba si ke ba ziba ni se si kana ka za litaba ze nde za mwa Bibele, ze cwale ka bubusi bwa Jehova, za ku keniswa kwa libizo la hae, za Mubuso, za lihalimu le linca ni lifasi le linca, za moyo, za muinelo wa ba ba shwile, ni za kuli Jehova ki mañi, Mwan’a hae ki mañi, ni kuli moya o kenile kiñi. Ka ku bonisa buitumelo ni busepahali, ba lingu ze ñwi ka lilato ba tusa “banyani” ba Kreste ba ba tozizwe ba ba fa lifasi mwa nako ye ya mafelelezo.—Mateu 25:40.

17. Sitopa Se Si Etelela si boni kuli si swanela ku ezañi, mi mwa taba ye tatama kiñi ze lu ka nyakisisa?

¹⁷ Bakeñisa kuli palo ya bona ya kusufala, ba ba tozizwe ha ba koni ku fumaneha mwa liputeho kaufela kuli ba babalele liluo la Kreste. Kona libaka Sitopa Se Si Etelela ha si ketanga banna ba lingu ze ñwi kuli ba okamele liofisi za mitai, likiliti, mipotoloho, ni liputeho za Lipaki za Jehova. Kana mo lu ngela balisana ba, ba ba sebeza mwatas’a ketelelo ya Jesu ku ama busepahali bwa luna ku Kreste ni ku mutanga ya sepahala? Puzo ye i ka nyakisiswa mwa taba ye tatama.

[Litaluso za kwatasi]

Lundululo

• Ki mañi mueteleli wa luna, mi kiñi ze bonisa kuli wa ziba ze ezahala mwa liputeho?

• “Tempele” ha i tatubiwa, ki bomañi ba ne ba fumanwi inge ba sebeza sina mutanga ya sepahala, mi ki liluo le li cwañi le ne ba filwe ku babalela?

• Ka ku ya ka Mañolo, ki kabakalañi ha lu swanela ku kuteka sitopa sa mutanga?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 23]

“Tutu” ya babalela “sikombwa” i kopanyeleza miyaho, litukiso za kwa moya, ni musebezi wa ku kutaza

[Siswaniso se si fa likepe 25]

Ba lingu ze ñwi ba tusa sitopa sa mutanga ya sepahala ka ku tukufalelwa mwa musebezi wa ku kutaza