Libaka Manyando Kaufela Ha Tuha A Feliswa

“Ki Yena Licwe; musebezi wa hae u lukile.”—DEUTERONOMA 32:4.

1, 2. (a) Ki kabakalañi ha mu nga ka butokwa sepo ya ku pila ku ya ku ile? (b) Kiñi ze palelwisa batu ba bañata ku lumela ku Mulimu ya lu sepisa ze nde za kwapili?

KANA mwa singanyekanga za ku pila mwa Paradaisi? Mwendi mu iponanga kuli ki mina bao mu sweli ku pota-pota mwa libaka ze shutana-shutana za lifasi le li buheha le, ni ku ituta mifuta-futa ya libupiwa ze pila ku lona. Kamba mwendi mu kengeyelanga za tabo ye mu ka ba ni yona ha mu nze mu belekisana ni ba bañwi mwa ku babalela lifasi ni ku li fetula simu ye nde. Kamba hape mwendi mu nahananga za ku peta lika ze ñwi ze mu tabela inge cwalo buswanisi, buyahi, buopeli, kamba misebezi i sili ye mu palelwa ku peta mwa lifasi le la mipateho. Ibe kuli ki lifi ze mu nahananga, taba kikuli mu nga ka butokwa sepo ya ku ba ni “bupilo bo bu sa feli” bo i bulela Bibele, sina mwa na lelezi Jehova, kuli lu pile ku ya ku ile.—1 Timotea 6:19.

² Ku taluseza ba bañwi sepo ye mwa Bibele yeo kwa tabisa mi ki tohonolo ye tuna luli. Nihakulicwalo batu ba bañata ba hanyeza sepo yeo. Ba li ki taba ya ku ikupulela fela, ye sa koni ku ezahala ili ye lumelwa fela ki batu ba ba siyalezi. Mane ba kana ba palelwa ku lumela ku Mulimu, yena ya lu sepisize bupilo bo bu sa feli mwa Paradaisi. Libaka ki lifi? Ba bañwi ba nyefiswa ki bumaswe bo bu atile. Ba lumela kuli bumaswe ni manyando ze mwa lifasi ne li si ke za ba teñi kambe ku na ni Mulimu ya m’ata ote ni ya lilato. Ba lumela kuli ha ku koni ku ba ni Mulimu ya tuhelela bumaswe, mi haiba u teñi, mu zibe he haki ya m’ata ote kamba ha na taba ni luna. Ba bañwi ba nga kuli yeo ki niti. Ki niti Satani u konile ku foufaza kutwisiso ya batu.—2 Makorinte 4:4.

3. Ki ifi puzo ye t’ata ye lu kona ku tusa batu ku alaba, mi ki kabakalañi luna ha lu kona ku eza cwalo?

³ Luna ka ku ba Lipaki za Jehova, lwa kona ku tusa batu ba ba sweli ku kwashekiwa ki Satani ni butali bwa lifasi le. (1 Makorinte 1:20; 3:19) Lwa ziba libaka batu ha ba sa lumeli lisepiso za Bibele. Libaka kikuli ha ba zibi Jehova. Mwendi ha ba zibi libizo la hae kamba taluso ya lona, mi mwendi ha ba zibi hande tulemeno twa hae kamba litaba ze ñozwi ze bonisa kuli wa talelezanga  lisepiso za hae. Kono luna lu na ni tohonolo ye tuna ya ku ziba lika zeo. Kacwalo lu swanela ku ikupuzanga mo lu kona ku tuseza batu ba ‘kutwisiso ye fifalile’ ku fumana kalabo kwa puzo ye zingile batu ya kuli: “Ki kabakalañi Mulimu ha tuhelela bumaswe ni manyando?” (Maefese 4:18) Pili lu ka nyakisisa mo lu kona ku alabela hande puzo yeo. Kihona lu ka nyakisisa mo Jehova a boniselize tulemeno twa hae ha na nze a talima taba yeo ya bumaswe bo bu mwa lifasi.

Mo Lu Kona ku Alabela Hande

4, 5. Ki nto mañi pili ye lu kona ku eza haiba mutu yo muñwi a lu buza libaka Mulimu ha tuhelela manyando? Mu taluse.

⁴ Lu swanela ku alaba cwañi mutu ya lu buza libaka Mulimu ha tuhelezi manyando? Mwendi lu kana lwa alaba mutu yo ka ku mu tolongosheza ze ne ezahezi mwa simu ya Edeni. Ku eza cwalo fokuñwi kwa swanela. Kono ku na ni nto ye ñwi ye lu swanela ku mamela. Lu swanela ku yala hande mutomo wa puhisano ya luna. (Liproverbia 25:11; Makolose 4:6) Ha lu nyakisiseñi lika ze talu ze tomile fa Bibele ze lu swanela ku eza ka bukuswani pili lu si ka alaba kale puzo yeo.

⁵ Nto ya pili ye lu swanela ku ziba kikuli haiba mutu yo u filikanywa hahulu ki bumaswe bo bu atile mwa lifasi, ku lukela ku ba kuli ki yena luli ya ziyelizwe ki lika ze maswe zeo kamba mwendi ku na ni mutu yo muñwi ya lata ya ziyelizwe ki zona. Haiba ku cwalo, ne i ka ba hande ku mu shwela makeke pili mu si ka kalisa kale puhisano ya mina. Muapositola Paulusi na elelize Bakreste kuli: “Mu lile ni ba ba lila.” (Maroma 12:15) Ku mu shwela makeke, kamba ku bonisa “mukekecima,” kwa kona ku mu susueza. (1 Pitrosi 3:8) Mutu yo a sa lemuha fela kuli lwa mu iseza pilu, a kana a tabela ku lu teeleza.

6, 7. Ki kabakalañi ha lu swanela ku babaza mutu ya buza puzo ye mu kataza ya za Mulimu?

⁶ Nto ya bubeli ye lu swanela ku eza ki ku babaza mutu yo kuli a zibe kuli ha ku si ka fosahala ku buza puzo yeo. Batu ba bañwi ba nahananga kuli ku buza lipuzo ze cwalo ku bonisa kuli ha ba na tumelo ku Mulimu kamba kuli ba mu shwaula. Mane mwendi ba kile ba bulelelwa cwalo ki yo muhulu wa bulapeli. Kono haki cwalo. Kakuli mane ku na ni batu ba bañwi ba ba bulezwi mwa Bibele ba ne ba na ni tumelo kono ne ba kile ba buza lipuzo ze cwalo. Ka mutala, walisamu Davida na buzize kuli: “Wena [Muñ’a] Bupilo, u yemelañi kwahule? U ipatelañi ka nako ya manyando?” (Samu 10:1) Mupolofita Habakuki ni yena na buzize kuli: “Mawe [Muñ’a] Bupilo, ni ka biza ku Wena hakai u sa ni utwi? Ni itilelela ku Wena kabakala bumaswe, ibo ha u lamuleli! U ni bonisezañi ze maswe, mi u ni talimisezañi za ku nyandisa? Fapil’a ka ki lisinyehelo ni nalu; ki lifapano fela, mifilifili ya lindwa.”—Habakuki 1:2, 3.

⁷ Bo Davida ni Habakuki ne li banna ba ne ba kuteka hahulu Mulimu. Kana ne ba nyazizwe ha ne ba buzize lipuzo zeo ze n’e ba kataza? Batili. Jehova mane na boni teñi kuli ki swanelo ku ñola lipuzo za bona mwa Linzwi la hae. Ku bilaela hahulu za ku ata kwa bumaswe kacenu ku kona ku ba sisupo se si bonisa kuli mutu u lapile kwa moya, mi u tokwa likalabo ze kona fela ku fumanwa mwa Bibele. Mu hupule kuli Jesu na babalize batu ba ba lapile kwa moya, kamba ba ba “ikutwa bubotana mwa pilu.” (Mateu 5:3) Ki tohonolo ye tuna luli ku tusa batu ba ba cwalo kuli ba fumane mbuyoti ya na sepisize Jesu!

8. Ki lituto lifi za buhata ze tisize kuli batu ba lumele kuli Mulimu ki yena ya tisa manyando, mi lu kona ku tusa cwañi batu bao?

⁸ Nto ya bulalu ye lu swanela ku eza ki ku tusa mutu yo ku utwisisa kuli Mulimu hasi yena ya tisa bumaswe bo bu atile mwa lifasi. Batu ba bañata ba lutiwa kuli Mulimu ki yena ya busa lifasi le lu pila ku lona le, ni kuli ki yena ya na tomezi cimo kale-kale k’o ze sweli ku ezahala ku luna kaufela, ni kuli Mulimu u na ni mabaka a matuna a sa utwisisehi ha sweli ku nyandisa batu. Lituto zeo ki za buhata. Li shwaulisa Mulimu mi li mu bonahaza inge  kuli ki yena mutisi wa bumaswe ni manyando a’ mwa lifasi. Kacwalo lu tokwa ku itusisa Linzwi la Mulimu kuli lu hakulule mafosisa ao. (2 Timotea 3:16) Jehova hasi yena ya busa lifasi le li maswe le; li buswa ki Satani Diabulosi. (1 Joani 5:19) Jehova ha tomelangi cimo ze ka ezahala kwa batu; u fanga mutu kaufela kolo ya ku iketela ku eza se si nde kamba se si maswe. (Deuteronoma 30:19) Hape Jehova haki yena ya tisa bumaswe; yena mane u toile bumaswe mi u tokomela ba ba sweli ku nyandiswa.—Jobo 34:10; Liproverbia 6:16-19; 1 Pitrosi 5:7.

9. “Mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” u lukisize lihatiso lifi ze kona ku tusa batu ku utwisisa libaka Jehova Mulimu ha tuhelezi manyando?

⁹ Ha se mu yalile mutomo o munde cwalo, mu ka lemuha kuli mutu ye mu ambola ni yena u ka tabela ku ituta libaka Mulimu ha tuhelezi manyando. Kuli mu kone ku tusa mutu yo, “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso,” u mi lukiselize libuka ze ka mi tusa. (Mateu 24:45-47) Ka mutala, fa Mukopano wa Sikiliti wa 2005 wa “Mu Utwe Mulimu,” ne ku zwisizwe trakiti ya Manyando Kaufela A Tuha A Fela! Mu swanela ku tekelela litaba ze mwa trakiti ye. Hape mwa buka ya Bibele I Lutañi Luli?, ye se i fumaneha mwa lipuo ze 157, ku na ni kauhanyo ye nyakisisa puzo ya butokwa yeo. Mu tokwa ku itusisa hahulu lihatiso zeo. Lihatiso zeo li talusa hande litaba ze bulezwi mwa Bibele ka za kañi ye ama bubusi bwa pupo kamukana ye ne zusizwe mwa simu ya Edeni, ni mo Jehova na talimezi taba yeo. Hape se mu swanela ku lemuha kikuli ha mu nze mu nyakisisa ni muteelezi wa mina taba ye, mu sweli ku mu patululela zibo ye ipitezi, yona zibo ya ku ziba Mulimu ni tulemeno twa hae to tu zwile mubano.

Mu Koñomeke Tulemeno twa Jehova

10. Ki kabakalañi ba bañata ha ba palelwa ku utwisisa libaka Mulimu ha tuhelezi manyando, mi ba kona ku tusiwa ki zibo mañi?

¹⁰ Ha mu nze mu tusa batu ku utwisisa  libaka Jehova ha tuhelezi batu ku ipusa inze ba etelelwa ki Satani, mu like ku koñomeka tulemeno twa Jehova to tu zwile mubano. Batu ba bañata ba ziba kuli Mulimu u m’ata; mi ba twaezi ku utwa pulelo ya kuli Mulimu ya-M’ata-Ote. Nihakulicwalo, ba kana ba palelwa ku utwisisa libaka Mulimu ha sa itusisi m’ata a hae a matuna kwa ku felisa silibonda ni manyando a kacenu. Kono mwendi ha ba zibi tulemeno to tuñwi twa Jehova, to tu cwale ka bukeni bwa hae, katulo ya hae ye lukile, butali bwa hae, ni lilato la hae. Jehova u bonisa tulemeno to ka nzila ye nde ni ye petehile. Kona libaka Bibele ha i li: “Musebezi wa hae u lukile.” (Deuteronoma 32:4) Mu kona ku koñomeka cwañi tulemeno to ha mu nze mu alaba lipuzo ze buziwanga ka za libaka Mulimu ha tuhelezi manyando? Ha lu nyakisiseñi mitala i sikai.

11, 12. (a) Ki kabakalañi bo Adama ni Eva ha ne ba si ka swalelwa ha ne ba ezize sibi? (b) Ki kabakalañi Jehova ha si ke a tuhelela sibi ku ya ku ile?

¹¹ Kana Mulimu na swanela ku swalela bo Adama ni Eva? Bo Adama ni Eva ne ba sa tokwi swalelo. Ne ba petehile, mi keto ya bona ya ku hanyeza puso ya Jehova ni ku latelela ketelelo ya Satani ne li ya ka bomu. Kona libaka baipanguli bao ha ne ba si ka bonisa ku baka ni hanyinyani. Kono batu ha ba buzanga libaka Mulimu ha na si ka swalela bo Adama ni Eva, se ba talusanga luli kikuli ki kabakalañi Jehova ha na si ka keshebisa fela lipimo za hae ni ku tuhelela sibi ni bukwenuheli ku zwelapili. Kalabo i tokwa kuli lu utwisise kalemeno ka kañwi ka ka bonisa luli mwa inezi Jehova—kona ka bukeni.—Exoda 28:36; 39:30.

¹² Bibele i koñomeka bukeni bwa Jehova hañata-ñata. Kono ki ba sikai fela mwa lifasi le li maswe le ba ba utwisisa kalemeno kao. Jehova ki ya kenile mi ha na katowati ka sibi. (Isaya 6:3; 59:2) Jehova u lukisize kuli sibi si swalelwe mi ha na ku si tuhelela ku ya ku ile, kono u ka si felisa. Jehova ha na ka tuhelela sibi ku ya ku ile, ne lu si ke lwa ba ni sepo ya kwapili. (Liproverbia 14:12) Ka nako ya hae ya ketile, Jehova u ka kutiseza lika kaufela za bupile mwa mayemo a zona a kenile a sapili. Seo si ka petiwa kakuli yeo ki yona tato ya Mulimu ya Kenile.

13, 14. Ki kabakalañi Jehova ha na si ka yundisa baipanguli ba mwa simu ya Edeni?

¹³ Kana Jehova na swanela fela ku timeza baipanguli bao mwa simu ya Edeni ni ku bupa batu ba sili? Ki niti n’a na ni m’ata a ku eza cwalo; mi ona cwale-cwale fa u ka itusisa m’ata a hae ao kwa ku timeza batu ba ba maswe. Ba bañwi ba kana ba buza kuli: ‘Ki kabakalañi ha na si ka eza cwalo ha ne ku sa na ni fela baipanguli ba balalu mwa pupo kaufela? Kana ku eza cwalo ne ku si ke kwa tibela sibi ni manyando ku zwelapili?’ Ki kabakalañi Jehova ha na si ka eza cwalo? Deuteronoma 32:4 i bonisa kuli: “Linzila za hae kaufela li lukile.” Jehova u lukile hahulu. Mane ‘Muñ’a Bupilo u lata ku atula ka ku luka.’ (Samu 37:28) Ku luka kwa Jehova kona ko ne ku tisize kuli a si ke a timeza baipanguli ba mwa Edeni. Ku taha cwañi?

¹⁴ Ku ipangula kwa Satani ne ku zusize puzo ya za haiba Mulimu u na ni tukelo ya ku busa. Ku luka kwa Jehova ne ku tokwa kuli kañi ya Satani yeo i feliswe ka nzila ye lukile. Nihaike ne ku si ke kwa fosahala ku yundisa baipanguli bao honafo, kañi yeo ne i si ke ya tatululwa. Mi ku eza cwalo ne ku ka bonisa kuli Jehova ki ya m’ata ote, kono butata kikuli taba ye ne tokwa ku tatululwa ne si ya kuli Jehova u m’ata kamba kutokwa. Hape Jehova na bulelezi Adama ni Eva mulelo wa hae. Mulelo wo ne li wa kuli ba pepe bana mi ba taze lifasi, ba buse fahalimwa lona, ni ku busa libupiwa kaufela ze ku lona. (Genese 1:28) Kambe Jehova na yundisize bo Adama ni Eva, mulelo wa hae kwa batu ne u si ke wa talelezwa. Kono ku luka kwa Jehova ne ku si ke kwa tuhelela nto ye cwalo ku ezahala, kakuli kamita Jehova u petanga milelo ya hae.—Isaya 55:10, 11.

15, 16. Lu kona ku tusa cwañi batu ba ba akaleza linzila za mwa ku tatululela kañi ya mwa simu ya Edeni?

¹⁵ Kana ku na ni mutu mwa pupo kamukana  y’a butali hahulu ku fita Jehova ya na ka kona ku tatulula buipanguli bo? Batu ba bañwi ba kana ba akaleza linzila ze ba nga kuli ne li kabe li tusize ku tatulula buipanguli bwa mwa simu ya Edeni. Kono kana ku eza cwalo ne ku si ke kwa bonisa inge kuli bona ki bona ba ba ziba hande mwa ku tatululela buipanguli bo ku fita Mulimu? Niha ne ba ka ba ni mulelo o munde wa ku eza cwalo, niti kikuli ha ba zibi Jehova ni butali bwa hae bo butuna. Ha na ñolela Bakreste ba kwa Roma, muapositola Paulusi na batisisize butali bwa Mulimu, ku kopanyeleza cwalo ni “kunutu” ye ama mulelo wa Jehova wa ku itusisa Mubuso wa Mesia kwa ku liulula batu ba ba sepahala ni ku kenisa Libizo la hae. Paulusi na ikutwile cwañi ka za butali bwa Mulimu, yena ya na tomile mulelo wo? Muapositola Paulusi na unguzi liñolo la hae ka ku bulela kuli: “Ku Mulimu, [Muñ’a] butali a nosi, ku be kanya ka Jesu Kreste, mwa linako ni linako. Amen.”—Maroma 11:25; 16:25-27.

¹⁶ Paulusi na utwisisize kuli Jehova ki yena “[Muñ’a] butali a nosi”—ili yena musimululi wa butali mwa pupo kamukana. Ha ku na mutu ni yo mukana ya si ka petahala ya kona ku tatulula hande butata bufi kamba bufi ku fita Jehova, mi mane lu sa buleli za ku tatulula kañi ye tuna ye lwanisa bubusi bwa Mulimu. Kacwalohe lu tokwa ku tusa batu kuli ba sabe Mulimu sina mo lu mu sabela kakuli u “butali ku feleleza.” (Jobo 9:4) Ku utwisisa butali bwa Jehova ka butungi ku ka lu tusa ku kolwa ka ku tala kuli mutalimelo wa hae wa litaba ki wona mutalimelo o munde ka ku fitisisa.—Liproverbia 3:5, 6.

Ku Lemuha Kalemeno ka Jehova ka ka Zwile Mubano

17. Ku utwisisa ka butungi lilato la Jehova ku kona ku tusa cwañi bote ba ba filikanywa ki taba ya ku tuhelela manyando kwa Mulimu?

¹⁷ Bibele i li: “Mulimu u lilato.” (1 Joani 4:8) Manzwi ao a bonisa kalemeno ka Jehova ka ka zwile mubano, ili kalemeno ka ka kona ku susueza bote ba ba filikanywa ki bumaswe bo bu atile. Nzila ya ketile Jehova ya ku tatulula ka yona matata a tisizwe ki sibi i paka lilato la hae. Lilato ne li susuelize Jehova ku fa bana ba bo Adama ni Eva sepo, ili ku ba tusa kuli ba kone ku atumela Jehova ni ku itama bulikani ni Yena. Lilato kona le ne li susuelize Mulimu ku lukisa tukiso ya sitabelo se ne si ka tisa swalelo ya libi ni ku kutisa sinca bupilo bwa kamita bo bu petehile. (Joani 3:16) Hape lilato li susuelize Mulimu ku bonisa pilu-telele kwa batu, ili ku ba fa kolo ya kuli ba hanyeze Satani ni ku keta bubusi bwa Jehova.—2 Pitrosi 3:9.

18. Lu na ni tohonolo ya ku fiwa zibo mañi, mi lu ka nyakisisañi mwa taba ye tatama?

¹⁸ Pasita yo muñwi ha na bulela kwa sikwata sa batu ba ne ba eza kupuzo ya kozi ye tuna ye n’e kile ya ezahala kwamulaho, na ize: “Ha lu zibi libaka Mulimu ha tuhelezi bumaswe ni manyando ku zwelapili.” Manzwi ao a swabisa luli! Kaniti lu na ni tohonolo luli ya ku ba ni zibo ya za taba yeo. (Deuteronoma 29:29) Lu na ni buikolwiso bwa kuli Jehova u tuha a felisa manyando kaufela kakuli u butali, u atula ka ku luka, mi u lilato. Mane u sepisize ku eza cwalo. (Sinulo 21:3, 4) Kono ku cwañi ka za bote ba ba shwile? Kana Jehova na ba libezi ha na talima taba ya mwa simu ya Edeni? Batili. Lilato li mu susuelize ku eza tukiso ya ku ba tusa, yona ya zuho. Yeo kona tuto ye lu ta nyakisisa mwa taba ya luna ye tatama.

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

• Lu kona ku alaba cwañi mutu ya buza libaka Mulimu ha tuhelezi manyando?

• Jehova na bonisize cwañi bukeni ni katulo ya hae ye lukile ka mwa na ezelize baipanguli ba mwa Edeni?

• Ki kabakalañi ha lu swanela ku tusa batu ku fita fa ku utwisisa lilato la Mulimu ka butungi?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 21]

Mu bate linzila za ku tusa ba ba filikanywa ki manyando a’ mwa lifasi

[Maswaniso a fa likepe 23]

Bo Davida ni Habakuki ba ne ba sepahala ne ba buzize Jehova lipuzo ze ne ba kataza