Kana Mu ‘Fumezi Ku Mulimu’?

“Ya ikubukanyeza bufumu, a sa bu fumeli ku Mulimu, ki mw’a inezi.”—LUKA 12:21.

1, 2. (a) Batu ba itombozi bupilo bwa bona kuli ba fumaneñi? (b) Bakreste ba talimani ni butata mañi?

BATU kai ni kai mwa lifasi ba sebelize ka t’ata ku ipatela sifumu. Ka mutala, mwa lilimo za ma 1800 ha ne ku utwahalile kuli kwa Australia, South Africa, Canada, ni kwa United States ne ku fumanehile gauda, batu kai ni kai ne ba kamuhile ku ya kwa linaha zeo mi ba siya mandu ni mabasi a bona ku yo bata maluo mwa linaha zeo ze ne ba sa zibi, ili ze ne sabisa fokuñwi. Kaniti batu ba bañata ba itombola bupilo bwa bona ilikuli ba ipumanele maluo e ba lakaza ku ba ni ona.

² Nihaike kuli batu ba bañata kacenu ha ba yangi luli kwa ku yo bata-bata maluo, ba na ni ku sebeza ka t’ata kuli ba ipilise. Ku eza cwalo mwa miinelo ya kacenu haki ko ku bunolo, ku t’ata mi kwa katalisa. Ku bunolo ku iyakatwa hahulu za lico, liapalo, ni makundamo kuli mane mutu u kona ku keshebisa kamba nihaiba ku libala lika za butokwa. (Maroma 14:17) Jesu n’a kandekile nguli ye talusa hande ona mukwa wa batu wo. Nguli yeo i fumaneha kwa Luka 12:16-21.

3. Ha mu kandeke ka bukuswani nguli ya Jesu ye kwa Luka 12:16-21.

³ Jesu n’a kandekile nguli ye, ha n’a bulela za takazo ya bufumu ye lu nyakisisize ka butungi mwa taba ye felile. Ha sa lemusize batu ka za takazo ya bufumu, Jesu a bulela za mufumi ya n’a na ni matuli a tezi lika ze nde kono mufumi yo a yahulula matuli ao ni ku yaha a matuna ilikuli a beye mwateñi lika ze ñata. Mufumi yo cwale h’a li a ce ni ku nwa,  Mulimu a mu taluseza kuli bupilo bwa hae bu ka fela, mi lika za hae kaufela za beile mwa matuli li ka fiwa ku mutu u sili. Jesu cwale a ungula nguli ya hae ka ku bulela kuli: “Ya ikubukanyeza bufumu, a sa bu fumeli ku Mulimu, ki mw’a inezi.” (Luka 12:21) Nguli yeo i lu lutañi? Lu kona ku sebelisa cwañi lituto za nguli yeo mwa bupilo bwa luna?

Mutu Ya Na ni Butata

4. Munna ya n’a kandekilwe ki Jesu mwa nguli, lu kona ku bulela kuli ki mutu ya cwañi?

⁴ Nguli ya n’a kandekile Jesu ya zibahala. Mu lemuhe kuli Jesu n’a kalile likande la hae ka ku bulela kuli: “Masimu a mutu wa mufumi n’a beile hahulu.” Jesu n’a si ka bulela kuli munna yo n’a fumani maluo a hae ka nzila ya busholi. Jesu n’a si ka bonisa kuli munna yo ne li mutu ya maswe. Mane ka ku ya ka za n’a bulezi Jesu, ku bonahala kuli munna yo n’a sebelize ka t’ata. Ku bonahala kuli ki mutu ya n’a ezize milelo ni ku buluka lika kuli ite li tuse lubasi lwa hae kwapili. Kacwalo ka mubonelo wa lifasi, munna yo ne li mutu ya n’a belekile ka t’ata kuli a ute lubasi lwa hae.

5. Munna wa mwa nguli ya Jesu n’a talimani ni butata mañi?

⁵ Jesu n’a bizize mutu yo wa mwa nguli kuli ki munna wa mufumi, ili ku talusa kuli n’a na ni maluo a mañata ni kale. Kono sina mwa n’a taluselize Jesu, munna yo wa mufumi n’a na ni butata. Masimu a hae n’a beile hahulu ku fita mwa n’a libelelela. N’a swanela ku ezañi?

6. Ki liketo mañi ze ba na ni ku eza batanga ba Mulimu ba bañata kacenu?

⁶ Batanga ba Jehova ba bañata kacenu ba talimani ni miinelo ye swana ni ya munna yani wa mufumi. Bakreste ba niti ba belekanga ka t’ata ni ka ku sepahala. (Makolose 3:22, 23) Ibe kuli ba beleka kamba ba na ni pisinisi ya bona, hañata Bakreste ba ezanga hande, mi mane ba fitanga ba bañwi. Ha ba huliswa fa musebezi kamba ha ba ba ni kolo ya ku hulisa pisinisi ya bona, ba talimananga ni muliko. Kana ba swanela ku lumela ku huliswa fa musebezi kamba ku hulisa pisinisi ya bona? Ka ku swana, Lipaki ba bañata ba mikulwani ba ezanga hande kwa sikolo. Mi kacwalo ba kona ku fiwa kolo ya ku yo itutela kwa likolo ze pahami ze tumile. Kana ba swanela ku lumela fela ni ku ya kwa likolo zeo ze pahami?

7. Munna wa mwa nguli ya Jesu n’a tatuluzi cwañi butata bwa hae?

⁷ Ha lu ka kuta kwa nguli ya n’a kandekile Jesu, munna wa mufumi n’a ezizeñi masimu a hae ha n’a beile hahulu kuli mane ne ku si na sibaka sa ku bulukela za n’a kutuzi? N’a yahuluzi matuli a hae a kale ni ku yaha a matuna kuli a beye mwateñi buloto bwa hae kaufela ni ze nde za hae kaufela. Ku bonahala kuli ka ku eza cwalo, n’a ikutwile kuli n’a kondisize lika kaufela mwa bupilo bwa hae, kacwalo a li: “Ni ka bulelela moya wa ka, ni li: Moya wa ka, u na ni ze nde ze ñata, ze kubukanyelizwe myaha ye miñata. U pumule, u ce, u nwe, u itabise.”—Luka 12:19.

 Libaka Ha N’a Bizizwe “Litanya”

8. Ki nto mañi ya butokwa ya n’a si ka eza munna wa mwa nguli ya Jesu?

⁸ Kono sina mwa n’a taluselize Jesu, za n’a ezize munna yani wa mufumi ne li si ke za mu tusa. Nihaike kuli mulelo wa hae ne u bonahala ku ba o munde, kono ku na ni nto ye ñwi ya butokwa ya n’a si ka eza mi nto yeo ki tato ya Mulimu. Munna yo n’a nahana fela za bupilo bwa hae, za ku pumula, ku ca, ku nwa, ni ku itabisa. N’a nahana kuli ka ku ba ni lika “ze nde ze ñata,” n’a ka pila “myaha ye miñata.” Kono eshe, n’a si ka pila myaha ye miñata. Sina fela mwa n’a bulelezi Jesu kwa makalelo, “mutu nih’a ka fuma hahulu, bupilo bwa hae ha bu ini ku z’a fumile.” (Luka 12:15) Ka bona busihu bo, lika kaufela za n’a sebelelize munna yo za fela ka ku sa libelela, kakuli Mulimu n’a ize ku yena: “Litanya tuwe! ka bona busihu bo, moya wa hao u ka ngiwa ku wena! cwale z’o lukisize li ka ba za mañi?”—Luka 12:20.

9. Ki kabakalañi munna wa mwa nguli ha n’a bizizwe kuli ki litanya?

⁹ Seo ki sona sisupo se situna sa nguli ya Jesu. Mulimu n’a bizize munna yani wa mufumi kuli ki litanya. Ka ku ya ka hatiso ye ñwi, linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli litanya “hañata li talusa mutu ya si na kutwisiso.” Haitiso yeo i bonisa kuli mwa nguli yeo, Mulimu u itusisa linzwi la litanya “ilikuli a bonise kuli milelo ya kwapili ya bafumi ha i na tuso.” Linzwi leo ha li talusi mutu wa sikuba, kono li talusa “mutu ya sa itingi ku Mulimu.” (Exegetical Dictionary of the New Testament) Za n’a bulezi Jesu ka za mufumi li lu hupulisa za n’a bulezi Jesu hamulaho kwa puteho ya Laodisea ya mwa miteñi ya baapositola, kuli: “U li: Ni fumile, bufumu bu ni atezi, ha ku na se ni tokwa; kanti ha u zibi kuli u mwelwa, u nyandile, u mubotana, u shwile meto, u inzi mapunu.”—Sinulo 3:17.

10. Ki kabakalañi ku ba ni lika “ze nde ze ñata” ha ku sa talusi kuli mutu u ka pila “myaha ye miñata”?

¹⁰ Lu swanela ku nahanisisa tuto ye lu ituta mwa taba ye. Kana sina munna wa mwa nguli, lu sebeza ka t’ata ilikuli lu be ni lika “ze nde ze ñata” kono inze lu palelwa ku eza lika ze tokwahala kuli lu to pila “myaha ye miñata”? (Joani 3:16; 17:3) Bibele i bulela kuli: “Bufumu ha bu tusi se siñwi ka lizazi la buhali” ni kuli “ya sepile bufumu bwa hae, u ka wa.” (Liproverbia 11:4, 28) Kacwalo, Jesu n’a unguzi nguli ya hae ka manzwi a li: “Ya ikubukanyeza bufumu, a sa bu fumeli ku Mulimu, ki mw’a inezi.”—Luka 12:21.

11. Ki kabakalañi ku isepisa fela ka bufumu ha ku li kwa mbango?

¹¹ Jesu ha n’a bulezi kuli “ki mw’a inezi,” n’a talusa kuli se ne si ezahezi ku munna wa mufumi wa mwa nguli si ka ezahala ni ku ba ba isepisa fela ka bufumu bwa bona. Butata luli haki ku “ikubukanyeza bufumu” kono ki ku palelwa ku ‘fumela ku Mulimu.’ Mulutiwa Jakobo n’a file temuso ye swana ha n’a ñozi kuli: “Cwale, mu itemuhele mina ba ba li: Kacenu, kamba kamuso, lu ka ya kwa munzi wani, lu y’o nga mwateñi mwaha, lu lekise, lu fume; kanti ha mu zibi za kamuso.” Batu bao ba swanela ku ezañi? Ba swanela  ku bulela kuli: “Mulena h’a lata, haiba lu sa li teñi, lu ka eza sa kuli ni sa kuli.” (Jakobo 4:13-15) Mutu a fume a mane, lika za luwile kaufela li ka ba za mbango konji haiba a fumela ku Mulimu. Kono cwale ku fumela ku Mulimu ku talusañi?

Ku Fumela ku Mulimu

12. Lu swanela ku ezañi kuli lu fumele ku Mulimu?

¹² Jesu mwa nguli ya hae u bulela za ku fumela ku Mulimu ni za ku ikubukanyeza bufumu. Jesu n’a talusa kuli nto ya butokwa hahulu mwa bupilo haki ku ikubukanyeza bufumu kamba ku ikola ze lu luwile. Kono n’a talusa kuli lu swanela ku itusisa ze lu luwile mwa sebelezo ya luna ku Jehova. Ku eza cwalo ku ka lu fumisa luli ku Mulimu. Kabakalañi? Kakuli ku ka tisa kuli a lu kapweke limbuyoti. Bibele i lu bulelela kuli: “Ku fuyolwa ki [Muñ’a] Bupilo ku fumisa mutu; ku ipilaeza mwa pilu ha ku tusi se siñwi.”—Liproverbia 10:22.

13. Ku fuyolwa ki Jehova ku “fumisa mutu” ka mukwa ufi?

¹³ Jehova ha kapweka batu ba hae limbuyoti, u ba fanga lika ze nde luli. (Jakobo 1:17) Ka mutala, Jehova ha n’a file Maisilaele naha, n’a ba file “naha mo ku buba mabisi ni linosi.” Nihaike kuli naha ya Egepita ni yona ne i bulelwa kuli ne li naha ye cwalo, kono naha yeo Jehova n’a file Maisilaele ne i shutana ka nzila ye ñwi ye ipitezi. Mushe n’a bulelezi Isilaele kuli: “Ki naha y’a babalela [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa hao.” Ka mubulelelo o muñwi kikuli, Maisilaele ne ba ka pila bupilo bo bunde kakuli Jehova n’a ka ba babalela. Maisilaele ha ne ba ka zwelapili ku sepahala ku Jehova, Mulimu n’a ka ba fuyaula mi ne ba ka ikola bupilo bo bu shutanela kwahule ni bwa macaba a n’a ba potolohile. Ki niti, ku fuyolwa ki Jehova ku “fumisa mutu”!—Numere 16:13; Deuteronoma 4:5-8; 11:8-15.

14. Ba ba fumezi ku Mulimu ba ikola limbuyoti mañi?

¹⁴ Pulelo ye li ‘ku fumela ku Mulimu’ i tolokilwe hape kuli ‘ku fuma ka za Mulimu.’ (Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984) Ba ba fumile ba ikalelwanga hahulu mo ba ka ngelwa ki ba bañwi. Hañata mupilelo wa bona ki ona o bonisa cwalo. Ba bata ku tabisa batu ka “buikuhumuso bwa bupilo” sina mo i bulelela Bibele. (1 Joani 2:16) Kono ba ba fumezi ku Mulimu ba ikola mbuyoti ni sishemo sa Mulimu mi ba na ni silikani se si tiile ni yena. Mi bakeñisa kuli ba na ni silikani se si cwalo ni Mulimu, ba na ni tabo ye sa konwi ku tiswa ki sifumu. (Isaya 40:11) Kono puzo ye lu swanela ku ipuza ki ya kuli, lu swanela ku ezañi kuli lu fumele ku Mulimu?

Ku Fuma ka za Mulimu

15. Lu swanela ku ezañi kuli lu fume ka za Mulimu?

¹⁵ Mwa nguli ya Jesu, lika kaufela za n’a ezize munna yani n’a li ezelize kuli a ifumise, mi n’a bizizwe kuli ki litanya. Kacwalo, kuli lu fumele ku Mulimu, lu tokwa ku sebeza ka t’ata ku eza misebezi ya nga Mulimu kuli ki ya butokwa. O muñwi wa misebezi yeo ki wa n’a laezi Jesu kuli: “Mu ye cwale, mu lute macaba kaufela.” (Mateu 28:19) Ku  itusisa nako, m’ata, ni zibo ya luna, isi ka ku bata ku ifumisa, kono ka ku kutaza ni ku tahisa balutiwa, ku swana ni ku beya masheleñi mwa panga. Ba ba ezize cwalo ba fumani mipuzo ye miñata ya kwa moya, sina mo i boniseza mitala ye latelela.—Liproverbia 19:17.

16, 17. Ki mitala ifi ye mu kona ku kandeka ye bonisa bupilo bwa batu ba ba fumezi ku Mulimu?

¹⁶ Ha lu nyakisiseñi mutala wa munna wa Mukreste wa kwa naha ye ñwi ya kwa Upa. N’a beleka musebezi o fumanisa mali a mañata wa ku lukisa likompyuta. Kono musebezi wo ne u mu patehisize hahulu mi n’a ikutwa ku fokola kwa moya. Kacwalo, ku fita ku zwelapili ku eza musebezi wo, a u tuhela mi a kala ku panganga ice cream ni ku i lekisanga mwa mikwakwa ilikuli a be ni nako ye ñata ya ku ifepa kwa moya ni ya ku eza misebezi ya Sikreste. Ba n’a belekanga ni bona ne ba mu kendanga, kono ku tuhela musebezi ne ku mu tusize cwañi? N’a ize: “Ne ni na ni masheleñi a mañata ku fita e ne ni fumananga ha ne ni beleka. Ni ya tabile cwale bakeñisa kuli ha ni sa na lipilaelo ze ne ni banga ni zona. Mi mane sa butokwa ni ku fita kikuli se ni ikutwa ku ba bukaufi hahulu ni Jehova.” Ka ku tuhela musebezi wa n’a eza, Mukreste yo n’a konile ku eza bupaina, mi ka nako ye u sebeleza fa ofisi ya mutai ya Lipaki za Jehova mwa naha ya habo. Ku fuyolwa ki Jehova kaniti “ku fumisa mutu.”

¹⁷ Mutala o muñwi ki wa musali ya n’a hulezi mwa lubasi lo ne lu tabela ku culoka mwa lituto. N’a kenezi likolo ze pahami mwa France, Mexico, ni mwa Switzerland mi hamulaho n’a fumile. N’a bulezi kuli: “Ne ni na ni lika kaufela, mi ne ni kutekiwa kono mwa pilu ya ka ne ni ikutwa ku ba mukungulu, lika ze ne ni na ni kaufela ne li sa ni fi tabo.” Hamulaho a ituta za Jehova. N’a ize: “Ha ne ni nze ni zwelapili kwa moya, takazo ya ka ya ku bata ku tabisa Mulimu ni kuli ni mu kutiseze ze nyinyani fela ku za n’a ni ezelize ne i ni tusize ku lemuha kuli ni swanela ku mu sebeleza mwa bukombwa bwa nako kaufela.” A tuhela musebezi mi hamulaho fela a kolobezwa. Mwa lilimo ze 20 ze felile, u sebelize ka tabo mwa bukombwa bwa nako kaufela. Mi u li: “Ba bañwi ba nahana kuli ni sinyize tuto ni zibo ya ka kono hape ba lemuha kuli ni mutu ya tabile, mi ba tabela mo ni pilela. Zazi ni zazi ni lapelanga ku Jehova kuli a ni tuse ku ba ni buikokobezo ilikuli a ni tabele.”

18. Ka ku swana sina Paulusi, lu kona ku fumela cwañi ku Mulimu?

¹⁸ Saule, ya n’a til’o ba muapositola Paulusi, n’a ka ba ni musebezi o no ka mu fumanisa masheleñi a mañata. Kono hamulaho n’a ñozi kuli: “Ni talima linto kaufela kuli ki sinyehelo, kabakala bufumu bo butuna ni ku fita bwa ku ziba Jesu Kreste Mulen’a ka.” (Mafilipi 3:7, 8) Paulusi n’a nga kuli sifumu sa n’a fumezi ku Kreste ne si fitela kwahule sifumu sifi kamba sifi se si mwa lifasi. Ni luna haiba lu tuhela ku ndongwama sifumu mi lu pila bupilo bwa ku sebeleza Mulimu, lu ka ikola bupilo bwa ku fumela ku Mulimu. Linzwi la Mulimu li lu kolwisa kuli: “Mupuzo wa ku ikokobeza ni ku saba Mulimu, ki bufumu, ni ku kutekiwa, ni bupilo.”—Liproverbia 22:4.

Kana Mwa Kona ku Talusa?

• Munna wa mwa nguli ya Jesu n’a na ni butata mañi?

• Ki kabakalañi munna wa mwa nguli ha n’a bizizwe kuli ki litanya?

• Ku fumela ku Mulimu ku talusañi?

• Lu kona ku fumela cwañi ku Mulimu?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 26]

Ki kabakalañi munna wa mufumi ha n’a bizizwe kuli ki litanya?

[Siswaniso se si fa likepe 27]

Kolo ya ku fuma i kona ku ba cwañi muliko?

[Siswaniso se si fa likepe 28, 29]

“Ku fuyolwa ki [Muñ’a] Bupilo ku fumisa mutu”