Linzwi la Jehova Ki Le Li Pila

Ze Zwile Mubano mwa Buka ya Ezekiele—II

KA DECEMBER 609 B.C.E., mulena wa Babilona n’a taselize Jerusalema lwa mafelelezo. Ku fitela nako yeo, lushango lwa n’a kutaza Ezekiele kwa Maisilaele ba ne ba li mwa butanga mwa Babilona ne li lwa ku sinyiwa kwa muleneñi wa bona o munde wa Jerusalema. Kono ka nako ye cwale taba ya bupolofita bwa Ezekiele se li ya ku sinyiwa kwa macaba a n’a ka tabela sinyeho ye ne ka wela batu ba Mulimu. Kono Jerusalema ha i ka sinyiwa hamulaho wa likweli ze 18, lushango lwa Ezekiele hape lu ka cinca, u ka bulela cwale za ku kutiswa sinca kwa bulapeli bwa niti.

Bupolofita bo bu kwa Ezekiele 25:1–48:35 bu bulela za macaba a n’a pila bukaufi ni Maisilaele ni za ku lukululwa kwa batu ba Mulimu. * Kwand’a fela bupolofita bo bu kwa Ezekiele 29:17-20, litaba ze mwa bupolofita b’o kaufela li bulezwi ka ku ya ka mo ne li ezahalezi. Kono litimana z’e ne zeo za Ezekiele 29:17-20 ha li si ka bulelwa ka ku ya ka mo ne li ezahalezi. Bakeñisa kuli buka ya Ezekiele ki ye ñwi ya Mañolo a tahile ka moya wa Mulimu, lushango lwa yona ‘ki lo lu pila mi lu na ni mata.’—Maheberu 4:12.

‘NAHA YANI I FETUHILE INGE SIMU YA EDENI’

(Ezekiele 25:1–39:29)

Ka ku bonela cimo macaba mwa n’a ka ngela ku sinyiwa kwa Jerusalema, Jehova a luma Ezekiele kuli a polofite sinyeho ye ne ka wela Amoni, Moabi, Edomo, Filisita, Tire, ni Sidoni. Egepita ne i ka hapiwa. “Faro mulena wa Egepita, ni undiwanyangela wa hae” ba swanisezwa kwa kota ya sidare ye ka wisezwa fafasi ka “lilumo la Mulena wa Babilona.”—Ezekiele 31:2, 3, 12; 32:11, 12.

Likweli ze silezi hamulaho wa ku sinyiwa kwa Jerusalema ka 607 B.C.E., mutu ya n’a bandukile sinyeho yeo a to bihela Ezekiele kuli: “Munzi u tuzwi.” Ezekiele n’a “lisezi ku ba simumu.” (Ezekiele 33:21, 22) N’a na ni ku polofita za ku yahiwa sinca kwa Jerusalema. Jehova u ‘ka beya mulisana a li muñwi, yena mutang’a hae Davida.’ (Ezekiele 34:23) Edomo ne i ka siyala matota, kono naha yani ya Juda yona ne i ka fetuha “inge simu ya Edeni.” (Ezekiele 36:35) Jehova n’a sepisize ku sileleza batu ba hae kwa twaniso ya “Gogo.”—Ezekiele 38:2.

Lipuzo Za mwa Mañolo Za Alabiwa:

29:8-12—Egepita ne i bile lili matota ka lilimo ze 40? Hamulaho wa ku sinyiwa kwa Jerusalema ka 607 B.C.E., ba ne ba siyezi mwa Juda ba balehela kwa Egepita niha ne ba hanisizwe ku eza cwalo ki mupolofita Jeremia. (Jeremia 24:1, 8-10; 42:7-22) Kono niha ne ba ezize cwalo, ne ba si ka banda kakuli Nebukadenezare n’a til’o lwanisa ni ku hapa Egepita. Mwendi lilimo ze 40 ze ne i bile matota naha ya Egepita ne li kalile hamulaho wa tulo yeo. Nihaike kuli litaba ze ñozwi ki batu ha li bonisi kuli Egepita i kile ya ba matota, kono lu na ni buikolwiso bwa kuli ne ku bile cwalo luli bakeñisa kuli Jehova ki Mutalelezi wa bupolofita.—Isaya 55:11.

29:18—Ne ku tile cwañi kuli ‘litoho kaufela li kubuhe milili ni kuli maheta kaufela a kubuhe litalo’? Ku taseza munzi wa Tire  o n’o li fa sooli ne ku li t’ata hahulu mi ne ku topwelisa, ku eza kuli mane litoho za banna ba ndwa ba Nebukadenezare ne li kubuhile milili kabakala likuwani za bona mi maheta a bona n’a kubuhile litalo kabakala ku lwala lika za ku yahisa litawala ni miyaho ya ndwa.—Ezekiele 26:7-12.

Ze Lu Ituta:

29:19, 20. Bakeñisa kuli batu ba mwa Tire ne ba matezi kwa munzi wa bona wa mwa sooli ni sifumu sa bona kaufela, Mulena Nebukadenezare n’a si ka fumana se siñwi ha n’a hapile munzi wa Tire. Nihaike kuli Nebukadenezare ne li mulena wa muhedeni ya n’a ikuhumusa ni ya n’a itata, Jehova n’a mu file Egepita kuli “i be mupuzo w’a sebelize.” Kana ni luna ha lu swaneli ku likanyisa Mulimu wa niti ka ku lifanga mitelo kwa muuso bakeñisa misebezi ye u lu ezeza? Ku si na taba ni ze ba eza baeteleli ni mo ba itusiseza yona mitelo yeo, luna lu swanela fela ku lifanga mitelo.—Maroma 13:4-7.

33:7-9. Balibeleli ba kacenu—bona bomasiyaleti ba ba tozizwe—hamohocwalo ni balikani ba bona ha ba swaneli ku tuhela ku kutaza taba ye nde ya Mubuso ni ku lemusa batu za “ñalelwa ye tuna.”—Mateu 24:21.

33:10-20. Kuli lu piliswe, lu tokwa ku tuhela linzila za luna ze maswe ni ku eza mwa tokwela Mulimu. Ka maniti luli linzila za Jehova li ‘lukile.’

36:20, 21, NW. Maisilaele ne ba sinyize libizo la Mulimu kwa macaba bakeñisa kuli ne ba si ka pila sina “sicaba sa Jehova” ka mo ne ba zibahalela. Ha lu swaneli ku ba fela balapeli ba Jehova ka libizo.

36:25, 37, 38. Paradaisi ya kwa moya ye lu li ku yona kacenu i tezi batu ba ba kenile. Kacwalo, lu swanela ku lika ka t’ata ku ba ba ba kenile.

38:1-23. Kwa tabisa luli ku ziba kuli Jehova u ka lamulela batu ba hae kwa twaniso ya Gogo wa kwa naha ya Magogo! Gogo ki libizo la “mulena wa lifasi le,” yena Satani Diabulosi, ha sa lunduzwi kwa lihalimu. Naha ya Magogo ki lifasi ili mwa n’a nepezwi Satani ni badimona ba hae.—Joani 12:31; Sinulo 12:7-12.

“U ISE PILU KWA LIKA KAUFELA ZE NI KA KU BONISA”

(Ezekiele 40:1–48:35)

Ne se ku fitile lilimo ze 14 ku zwa fo u sinyezwa munzi wa Jerusalema. (Ezekiele 40:1) Mi ne ku siyezi lilimo ze 56 kuli Maisilaele ba zwe mwa butanga. (Jeremia 29:10) Ezekiele cwale se li wa myaha ye bat’o ba 50. Mi mwa pono u boniswa naha ya Isilaele. U talusezwa kuli: “Mwan’a mutu, shalima ka meto a hao, mi u utwe ka lizebe za hao, mi u ise pilu kwa lika kaufela ze ni ka ku bonisa.” (Ezekiele 40:2-4) Ezekiele u swanela kuli n’a tabile hahulu ha n’a boni tempele ye nca mwa pono!

 Tempele ye tuna ya n’a boni Ezekiele ne i na ni minyako ye 6, mandu a 30, Ndu ye Kenile, Ndu ye Kenile Hahulu, aletare ya kota, ni aletare ya matabelo a ku cisa. Ku na ni mezi “a zwa” mwa tempele, a’ buba ku yo ba nuka. (Ezekiele 47:1) Hape Ezekiele n’a boni pono ya ku abiwa kwa naha ka ku ya ka masika—mi naha ne i abiwa ku zwa kwa upa ku ya kwa wiko mi mwahal’a naha ye ne filwe Juda ni Benjamine, ne ku na ni naha ya nubu. “Sibaka se si kenile sa [Muñ’a] Bupilo” ni “munzi” ne li fumaneha mwa naha yeo ya nubu.—Ezekiele 48:9, 10, 15, 35.

Lipuzo Za mwa Mañolo Za Alabiwa:

40:3–47:12—Tempele ya n’a boni Ezekiele mwa pono i yemelañi? Tempele yeo ye tuna hahulu ya n’a boni Ezekiele mwa pono mane ne i si ka yahiwa. Ne i yemela tempele ya kwa moya ya Mulimu, ili tukiso ya bulapeli bo bu kenile kacenu bo bu swana ni bo ne bu ezezwa kwa tempele. (Ezekiele 40:2; Mika 4:1; Maheberu 8:2; 9:23, 24) Pono ya n’a boni Ezekiele ya tempele i talelezwa mwa “mazazi a maungulelo,” baprisita ha ba nze ba keniswa. (2 Timotea 3:1; Ezekiele 44:10-16; Malaki 3:1-3) Kono pono yeo i ka talelezwa ka ku tala mwa Paradaisi. Pono ya n’a boni Ezekiele ya tempele ne i file Majuda ba ne ba li mwa butanga sepo ya kuli bulapeli bo bu kenile ne bu ka kutiswa sinca ni kuli lubasi ni lubasi lwa Majuda ne lu ka fiwa sanda mwa naha.

40:3–43:17—Ku likanyeza tempele ku talusañi? Ku likanyeza tempele ki sisupo sa kuli mulelo wa Jehova ka za bulapeli bo bu kenile u ka talelezwa luli.

43:2-4, 7, 9—Ki lifi “litupu za malen’a bona” ze ne swanela ku nepelwa kwand’a tempele? Ku bonahala kuli litupu zeo ne li milimu ya maswaniso. Babusi ba Jerusalema ni bayahi ba yona ne ba tampakanyize tempele ya Mulimu ka milimu ya maswaniso, ili ku i eza malen’a bona.

43:13-20—Aletare ya n’a boni Ezekiele mwa pono i swanisezañi? Aletare yeo ne i swaniseza tato ya Mulimu ya ku liulula batu ka sitabelo sa tiululo sa Jesu Kreste. Bakeñisa sona sitabelo se, ba ba tozizwe ba beilwe ba ba lukile mi ba “buñata bo butuna” ba beilwe ba ba kenile fapil’a Mulimu. (Sinulo 7:9-14; Maroma 5:1, 2) Mwendi kona libaka “mukeke o suluzwi, o bizwa lisa” ili mukeke o mutuna wa mezi mo ne ba tapanga baprisita, o ne u li mwa tempele ya Salumoni ha ne u siyo mwa tempele yeo ya n’a boni Ezekiele mwa pono.—1 Malena 7:23-26.

44:10-16—Baprisita ba yemela bomañi? Baprisita ba yemela Bakreste kaufela ba ba tozizwe kacenu. Ne ba kenisizwe ka 1918, Jehova ha na inzi ku “shengunukisa ni ku kenisa” tempele ya hae ya kwa moya. (Malaki 3:1-5) Ba ne ba kenile kamba ku baka ne ba zwezipili mwa sebelezo ya bona ye ipitezi. Ku zwa fo, ne ba na ni ku sebeza ka t’ata kuli ba ‘ipabalele ku za lifasi ba si na koli’ ilikuli ba tomele mutala ba “buñata bo butuna,” ba ne ba yemelwa ki batu be si baprisita.—Jakobo 1:27; Sinulo 7:9, 10.

45:1; 47:13–48:29—“Naha” ni ku abiwa kwa yona ne li yemelañi? Naha i yemela musebezi o ba filwe batu ba Mulimu. Ku si na taba ni kwa inzi  mulapeli wa Jehova, u mwa naha ye yahilwe sinca ibile fela a kumalela bulapeli bwa niti. Ku abiwa kwa naha ku ka talelezwa luli mwa lifasi le linca mutu ni mutu ya sepahala ha ka fiwa sanda.—Isaya 65:17, 21.

45:7, 16—Nubu ye ne ba fanga batu kwa baprisita ni ku mulena, i yemelañi? Mwa tempele ya kwa moya, nubu yeo i yemela tuso ye ba fiwa baprisita ni mulena, ni moya wa ku swalisana ni bona.

47:1-5—Mezi a mwa nuka ya n’a boni Ezekiele mwa pono a yemelañi? Mezi ao a yemela limpo za kwa moya ze pilisa za lu file Jehova, ze cwale ka sitabelo sa tiululo sa Kreste Jesu ni zibo ya za Mulimu ye fumaneha mwa Bibele. (Jeremia 2:13; Joani 4:7-26; Maefese 5:25-27) Nuka yeo ya mwa pono i zwelapili ku tunga ilikuli ni ba banca ba ba taha mwa bulapeli bwa niti ba tusiwe ki yona. (Isaya 60:22) Nuka yeo i ka zwelapili ku bubisa mezi a bupilo mwa puso ya lilimo ze sikiti, mi mezi a yona a ka kopanyeleza cwalo ni kutwisiso ye nca ye ka fumanwa mwa “libuka” ze ka apulwa.—Sinulo 20:12; 22:1, 2.

47:12—Likota ze beya miselo li yemelañi? Likota za swanisezo li yemela litukiso za kwa moya za ka eza Jehova kuli batu ba kutele kwa bupetehi.

48:15-19, 30-35—Munzi wa n’a boni Ezekiele mwa pono u yemelañi? “Munzi” wo u mwa naha ya “nyangela,” ili ku talusa kuli u yemela nto ye ñwi ya fa lifasi-mubu. Ku bonahala kuli munzi wo u yemela tamaiso ya fa lifasi-mubu ye ka tusa “lifasi le linca,” ili batu ba ba lukile. (2 Pitrosi 3:13) Minyako ye mwa maneku kaufela a munzi i bonisa kuli ne ku li bunolo ku kena ku ona. Ba ba okamela batu ba Mulimu ba swanela ku ba ba ba atumeleha.

Ze Lu Ituta:

40:14, 16, 22, 26. Maswaniso a likota za nzalu a mwa makenelo a tempele a bonisa kuli ba ba kona ku kena ku yona ki ba ba na ni fela muzamao o munde. (Samu 92:12) Seo si lu luta kuli bulapeli bwa luna bu kona fela ku tabisa Jehova haiba lu ba ni muzamao o kenile.

44:23. Lwa itumela hahulu misebezi ye ba eza baprisita ba kacenu! “Mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” u lukisanga sico sa kwa moya se si lu tusa ku ziba shutano ye mwahal’a ze si ka kena ku Jehova ni ze kenile.—Mateu 24:45.

47:9, 11. Zibo, yona kalulo ya butokwa ya mezi a swanisezo, i tusize hahulu batu ba bañata mwa linako za luna. Batu kaufela ba ba fumana zibo yeo, ba pila kwa moya. (Joani 17:3) Kono ba ba hana ku amuhela mezi a pilisa, ba “ka siyelwa lizwai,” ili sinyeho ya ku ya ku ile. Ki kwa butokwa luli kuli lu ‘abe Linzwi la niti ka mukwa o lukile.’—2 Timotea 2:15.

“Libizo La Ka Le Lituna ni Ka Li Kenisa”

Hamulaho wa mulena wa mafelelezo wa lusika lwa Davida, Mulimu wa niti n’a fitisize nako ye telele pili a si ka beya kale fa lubona Mulena “ya na ni tukelo ya ku atula.” Kono Mulimu n’a si ka libala silikani sa hae ni Davida. (Ezekiele 21:27; 2 Samuele 7:11-16) Bupolofita bwa Ezekiele bu bulela za “mutang’a ka Davida,” ya n’a ka ba “mulisana” ni ‘mulena.’ (Ezekiele 34:23, 24; 37:22, 24, 25) Mutanga yo ki Jesu Kreste ya busa sina Mulena. (Sinulo 11:15) Jehova u ka ‘kenisa libizo la hae le lituna’ ka Mubuso wa Mesiya.—Ezekiele 36:23.

Hona cwale-cwale fa, kaufela ba ba nyefula libizo le li kenile la Mulimu ba ka sinyiwa. Kono ba ba bubanisa libizo leo ka ku lapela Jehova ka nzila ye lukile ba ka amuhela bupilo bo bu sa feli. Kacwalo haike lu nge kwa mezi a bupilo a sweli ku buba ka buñata kacenu mi haike mwa bupilo bwa luna kaufela lu kumalele hahulu bulapeli bwa niti.

[Litaluso za kwatasi]

[Siswaniso se si fa likepe 9]

Tempele ye tuna ya n’a boni Ezekiele mwa pono

[Siswaniso se si fa likepe 10]

Nuka ya bupilo ya n’a boni Ezekiele mwa pono i yemelañi?

[Manzwi a bañi ba siswaniso]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.